Tíra

1. Tíra Rósa Gunnarsdóttir Örn Daníel Jónsson Svanborg R. Jónsdóttir

2. Skapandi hugsun - hagnýting þekkingar • Þekkingar- og upplifunarsamfélag • Hugur og hönd vinna saman • Langur tími í skóla – símenntun • Starf – að hagnýta reynslu og þekkingu • Hópvinna og nýsköpun • Frumleg hugsun grundvölluð á öguðum vinnubrögðum Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

3. Hugmyndasmiður og frumkvöðull • Ekki lengur sérvitringur og einfari • Allir fái tækifæri til að vera hugmyndasmiðir og frumkvöðlar • Kynnast aðferðum og leiðum til að viðhalda TÍRUNNI sem getur orðið aflvaki skilvirkra framkvæmda Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

4. Manngert umhverfi • Áhrif manns á umhverfi sitt • Tungumál og hugsun • Laga aðstæður að eigin þörfum Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

5. Allir eru skapandi • Hæfileikar þurfa að þroskast • Þjálfun eykur árangur og ýtir undir þroska • Skapandi vinna: spenna milli frjórrar hópvinnu og skipulegrar framkvæmdar – jafnvægi þarf að vera til að sköpunarflæðið verði ekki marklaust Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

6. Skapandi starf • Skapandi einstaklingur persónubundin færni • Skapandi hugsun – skapandi aðgerðir • Sköpunarmáttur getan til að koma hugsuninni í framkvæmd • Sköpunarferlar: þar sem allir þræðir sköpunar eru fléttaðir saman Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

7. Skyndiverkefni – allir • Hvaða einstakling veist þú um sem þú telur vera frumlegan eða skapandi? • Útskýrðu hvað gerir hana/hann skapandi eða frumlegan? Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

8. Frumkvöðlastarf • Skýr markmið • Stöðugt endurmat • Jafnvægi milli krefjandi verkefna og hæfni • Samsömun aðgerða og vitundar • Einbeiting • Mistök eru til að læra af þeim • Sjálfstraust • Tímaskilningur brenglast • Vinnan er mjög gefandi Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

9. Lausnir á ýmiskonar þörfum geta orðið söluvörur Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

10. Þörfin er lykill að sköpunargáfunni • Er eitthvað sem þú vildir að væri betra – öðruvísi – einfaldara – fljótlegra .....? • Manstu eftir einhverju vandamáli sem þú hefur lengi haft áhuga á að leysa? • Líttu í kringum þig, er eitthvað sem þér finnst að gæti batnað? • Hugsaðu til baka og renndu í huganum yfir gærdaginn, var eitthvað sem pirraði þig eða angraði? Eitthvað sem þú þurftir en gast ekki fengið? • Skráðu þær þarfir sem þú fannst í litlu minnisbókina Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

11. Þarfir eða ekki þarfir • Grunnþarfir • Menningarbundnar þarfir • Eru gúmmískór lausn á gerviþörf? • Finnið þörf sem þið teljið vera óþarfa (lúxus) – rökræðið 2 og 2 saman hvort hægt sé að finna grunnþörf eða menningarbundna þörf að baki þessari meintu gerviþörf. Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

12. Hádegishlé Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

13. Hugarflug • Frábært tæki en vandmeðfarið • Svæfum dómarann (geyma svarta hattinn) í byrjun – það má bulla hér... • Allir leggja eitthvað af mörkum, eitt orð eða setningu. • Skrifa á blað – sameiginlega eða hver fyrir sig (t.d. post-it) Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

14. Veljum saman eina þörf • Kennari/nemandi kynnir eina- tvær lausnir • Allir koma með tillögur, nýjar eða breyta þeim sem eru komnar fram • Raða hugmyndunum saman á mismunandi hátt – ekki henda strax því sem virðist fáránlegt • Spyrjið krefjandi spurninga, fáránlegra spurninga Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

15. Hugarkort(mind mapping) • Fáðu þér stórt blað A2 eða helst A3 og legðu það þversum fyrir framan þig. • Taktu til nokkra túss liti (helst a.m.k. 8 mismunandi) • Byrjaðu á því að teikna miðju mynd; mynd sem túlkar vel það sem þú ert að geta kort yfir, reyndu að teikna hana í þrívídd og með a.m.k þremur litum, þannig verður hún áhugaverðari. • Teiknaðu síðan nokkrar greinar útfrá miðjuni fyrir helstu lykilorðin í því málefni sem þú ert að fást við þá stundina.  • Skrifaðu, skýrum stöfum, hugtak sem tjáir aðalatriðið sem greinin stendur fyrir ofan á greinina (passaðu uppá að greinin sé ekki lengri en textinn sjálfur) • Út frá Þessum aðalgreinum ganga síðan undirgreinar. • Nú endurtekur þú þetta fyrir öll þau hugtök sem þér detta í hug.  Kostur hugarkortanna kemur strax í ljós, því þú mundt fljótt finna að hugmyndirnar flæða og þú getur auðveldlega bætt við efni á greinar sem þú ert búinn að skrifa eftirá. Notaðu liti á greinarnar og teiknaðu myndir í stað orða eins oft og þú getur. • (Leiðbeiningar af síðu Hróbjartar Árnasonar lektors við KHÍ http://namstaekni.nam.is/hugarkort/Lists/Greinar/DispForm.htm?ID=1) Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

16. GREININGARAÐFERÐIR Fiskbeinsaðferðin og “hví”/”hví”

17. AFLEIÐINGAR Afleiðingar Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

18. FISKBEIN Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

19. HVERS VEGNA/HVERS VEGNA?eða HVÍ/HVÍ Vandi Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

20. Kaffi Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

21. Nýtt undir sólu nýtt undir þaki • Markaðslega • Uppeldislega (lausn barns á þörfinni „það rignir á gleraugun mín“, er ný fyrir því þó hún hafi sést áður) Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

22. Hattar De Bono • Aðferð til að skoða vandamál og lausnir út frá mismunandi sjónarhornum (með mismunandi „gleraugum“ eða höttum) Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

23. Hvíti hatturinn Upplýsingar • fáanlegar innanhúss • þörf • vantar • hvernig á að ná í þær? • Hvíti hatturinn nær yfir staðreyndir, tölur, upplýsingar, þörf og skort á upplýsingum. "Ég held að við þurfum á hvíta hattinum að halda núna" þýðir: Gleymum rökunum og tillögunum og lítum á þær upplýsingar sem fyrir eru. Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

24. Rauði hatturinn • Tilfinning • Innsæi • Sannfæring • Rauði hatturinn er fulltrúi tilfinninga og innsæis. Hann leyfir hugsuðinum að segja það sem honum býr í brjósti án þess að hann þurfi að rökstyðja þá tilfinningu. "Ef ég set upp rauða hattinn finnst mér þetta hræðileg tillaga". Yfirleitt er ekki hægt að nota tilfinningu og innsæi í samræðum nema geta stutt sannfæringu sína með rökum. Venjulega er tilfinningin ekta en röksemdafærslan ekki. Rauði hatturinn gefur hugsuðinum fullt leyfi til að segja meiningu sína. Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

25. Svarti hatturinn • Neikvæðar röksemdir • varkárni • áhættumat • gagnrýni • Svarti hatturinn er hattur dómreindar og varkárni. Þetta er mjög dýrmætur hattur. Hann er ekki á neinn hátt minna virði en aðrir og hann er gagnrýninn en ekki neikvæður. Hann er notaður til að benda á hversvegna tillaga fellur ekki að staðreyndum málsins, reynslunni, kerfinu sem notað er eða stefnunni sem er fylgt. Málflutningur svarta hattsins verður allaf að styðjast við rök Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

26. Guli hatturinn • Jákvæðar röksemdir • ávinningur • gæði • að láta hlutina ganga upp • Guli hatturinn er fulltrúi þess jákvæða og rökfasta. Hversvegna eitthvað muni ganga og hvaða ávinning það muni færa. Hann má nota til að líta fram á veginn til að meta árangur einhverrar tillögu en einnig til að meta gæði í því sem þegar hefur verið framkvæmt Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

27. Græni hatturinn • Grænn Sköpun • vonir • nýjar hugmyndir • aðrir valkostir • endurbætur • möguleikar • ögrun Græni hatturinn er hattur sköpunarkrafts, valkosta og tillagna. Hann er fulltrúi þess sem er áhugavert, áreitið og leiðir til breytinga. Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07

28. Blái hatturinn • Verkefnisstjórn • yfirsýn • skilningur • Blái hatturinn er hattur yfirsýnar og verkefnastjórnar. Hann lítur ekki á efnið sjálft heldur hvað er hugsað um efnið. "Ef ég set upp bláa hattinn finnst mér, eins og málum er háttað núna, að við ættum nota græna hattinn." Blái hatturinn er því ekki eingöngu til að hafa yfirsýn yfir viðfangsefnið heldur einnig hugsunina og skilninginn á viðfangsefninu. • (Af heimasíðu http://www.isholf.is/benaegis/isbrjotur/hugmynd.html#efni ) Námskeið um Tíru í Háskóla Íslands 20.-22.06.07