ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛ> ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

1. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΛ> ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Μπιλάλης Δημήτριος (Επίκουρος Καθηγητής Βιολογικής Γεωργίας ΓΠΑ)

2. The Fall by Michelangelo – detail from ceiling of the Sistine Chapel

3. Moses and The Burning Bush

4. Πηγή :capital invest Σήμερα η πώληση φαρμακευτικών – αρωματικών φυτών ξεπερνά παγκοσμίως τα 20 δις ευρώ με την Ευρώπη να αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αγορές. Ηγετικό ρόλο στην παραγωγή και αξιοποίηση αρωματικών φυτών κατέχουν οι χώρες της Ασίας, ενώ ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία και Γαλλία αποτελούν τους κύριους αγοραστές. Τα μεγαλύτερα κέντρα εμπορίου είναι η Νέα Υόρκη, το Τόκιο και το Αμβούργο. Θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά σε χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Ισραήλ που παράγουν και εξάγουν μεγάλες ποσότητες αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών και προίόντων προερχόμενων από αυτά.

5. Παρότι η χώρα από πλευράς κλιματολογικών συνθηκών ευνοεί την καλλιέργεια αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών και παρά το γεγονός πως η καλλιέργεια τους έχει ξεκινήσει ήδη εδώ και δεκαετίες, εξακολουθεί να θεωρείται νέα μορφή καλλιέργειας και να επικρατεί μεγάλη άγνοια σχετικά με τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει σε όποιον ασχοληθεί με αυτή. • Μεγάλο πλεονέκτημα της καλλιέργειας είναι ότι τα οικονομικά της αποτελέσματα είναι ορατά τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα της οικονομίας. Η καλλιέργεια αρωματικών φυτών έχει εφαρμογή ως πρώτη ύλη τόσο στην βιομηχανία τροφίμων και στην φαρμακοβιομηχανία όσο και στην αρωματοθεραπεία με αντικείμενο την παρασκευή αιθέριων ελαίων. Η συγκεκριμένη μορφή καλλιέργειας δύναται να αξιοποιήσει  πολλές κατηγορίες εδαφών, ακόμη και ορεινών αλλά και μειονεκτικών περιοχών. 

6. Αρωματικά φυτά και δέντρα • Αλογοουρα (Equisetum arvense) • Αμυγδαλιά (Prunus dulcis) • Αχίλλεα (Achillea millefolium) • Αψιθιά (Artemisia absintum) • Εχινάτσεα • Echinacea angustifolia • Echinacea purpurea • Θυμάρι (Thymus vulgaris) • Καλλέντουλα (Calendula officinalis) • Καστανιά • Aesculus hippocastanum • Castanea species – Chestnut Hybrids

7. Αρωματικά φυτά και δέντρα • Κυδωνιά (Pyrus cydoni) • Πορτοκαλιά (Citrus sinensis) • Ροδιά (Punica granatum) • Ρουσκος (Ruscus aculeatus) • Σαπωνάρια (Saponaria officinalis) • Αμπέλι (Vitis vinifera) • Συκιά (Ficus carica) • Τριανταφυλλιά (Rosa canina) • Φασκομηλιά (Salvia officinalis)

8. Αλογοουρα (Equisetum arvense) • Πολυετές θάμνος. • Στείρες ή εύφορες ταξιανθίες (αποτελούνται 20 τμήματα).

9. Αμυγδαλιά (Prunus dulcis) • Σχετικά μικρό δέντρο με ύψος 4 έως 10 μέτρα και κορμό διαμέτρου 30cm. • Η άνθησή διαρκεί από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων.

10. Αχίλλεα (Achillea millefolium) • Πολυετής πόα. • Ριζικό σύστημα αρκετά επεκτατικό και επιθετικό. • Τα άνθη έχουν λευκό έως ροζ χρώμα.

11. Αψιθιά (Artemisia absintum) • Πολυετής πόα (ύψος 0,8-1,2m). • Σκληρό και ξυλώδες ριζικό σύστημα. • Ερμαφρόδιτα και κίτρινα άνθη. • Η άνθησή διαρκεί από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο. • Η επικονίασή γίνεται με τον αέρα.

12. Εχινάτσεα (Echinacea angustifolia) • Πόα με ύψος 40 μέχρι 70cm. • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων.

13. Εχινάτσεα (Echinacea purpurea) • Πολυετές φυτό. • Ύψος 1,2m και μήκος 0,5m. • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων.

14. Θυμάρι (Thymus vulgaris) • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. • Αποτελεί πολύ καλό σύντροφο για τα περισσότερα φυτά.

15. Καλλέντουλα (Calendula officinalis) • Τα άνθη είναι μόνοικα. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούνιο έως το Νοέμβριο. • Η επικονίασή γίνεται με τη βοήθεια των μελισσών. • Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι το Νοέμβριο.

16. Καστανιά (Aesculus hippocastanum) • Το δέντρο μπορεί να φτάσει μέχρι τα 36m. • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα, άσπρου χρώματος με ένα μικρό κόκκινο σημείο. • Η άνθηση πραγματοποιείται το Μάιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των μελισσών. • Οι καρποί του είναι πράσινοι και ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο.

17. Καστανιά (Castanea species) • Τα άνθη είναι μονόικα. • Η άνθηση πραγματοποιείται τον Ιούλιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των μελισσών. • Οι σπόροι ωριμάζουν τον Οκτώβριο.

18. Κυδωνιά (Pyrus cydoni) • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα. • Η άνθηση πραγματοποιείται το Μάιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων. • Η ωρίμανση των σπόρων γίνεται το Νοέμβριο.

19. Πορτοκαλιά (Citrus sinensis) • Αειθαλές δέντρο. • Αυτογονιμοποιούμενο. • Ερμαφρόδιτα άνθη.

20. Ροδιά (Punica granatum) • Ερμαφρόδιτα άνθη, διαμέτρου 3cm και χρώματος ανοιχτού κόκκινου. • Καρποί διαμέτρου 5-12cm με παχύ κοκκινωπό δέρμα γύρω στους 600 σπόρους.

21. Ρούσκος (Ruscus aculeatus) • Αειθαλές φυτό. • Δίοικα άνθη τα οποία εκφύονται από τη μέση του φύλλου. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων. • Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Μάρτιο.

22. Σαπωνάρια (Saponaria officinalis) • Ερμαφρόδιτα, συμμετρικά και ακτινωτά άνθη, χρώματος ροζ ή λευκού. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια Λεπιδοπτέρων (σκώροι και πεταλούδες). • Οι σπόρο ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

23. Αμπέλι (Vitis vinifera) • Οι καρποί έχουν διάμετρο 3cm και πράσινο, κόκκινο ή πορφυρό χρώμα. • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα. • Η άνθηση διαρκεί από το Μάιο μέχρι τον Ιούλιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των εντόμων. • Η καρποφορία λαμβάνει χώρα από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Οκτώβριο.

24. Συκιά (Ficus carica) • Μικρό δέντρο το οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι τα 10m ύψος. • Τα άνθη είναι μόνοικα. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. • Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

25. Τριανταφυλλιά (Rosa canina) • Θάμνος του οποίου το ύψος κυμαίνεται από 1 έως 5m. • Ερμαφρόδιτα άνθη. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των μελισσών, των μυγών και των Λεπιδόπτερων. • Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Οκτώβριο μέχρι το Δεκέμβριο.

26. Φασκομηλιά (Salvia officinalis) • Αυτοφυές και αειθαλές φυτό. • Ερμαφρόδιτα άνθη. • Η άνθηση διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. • Η επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια των μελισσών. • Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

27. Ginkgo (Ginkgo biloba) • Complex of phytomedicinals from the leaves • Improves blood flow • Improves memory in older people • Effective free-radical scavenger • Side effects are restlessness, diarrhea, nausea and vomiting

28. Echinacea (Echinacea species) • Extracts from shoot, root and rhizome • Acts as immunostimulant • Speeds up cycle of cold virus and flus • NOT preventative.

29. Chamomile (Matricaria recutita and Chamaemelum nobile) • Mixture of terpenoids, coumarins, and flavonoids from dried flower heads • Soothes stomach-aches • Anti-inflammatory, anti-spasmodic and anti-bacterial actions • Mild sedative

30. Feverfew (Tanacetum parthenium) • Sesquiterpenoid lactones from leaves • Used for 2000 years • Effective head-ache treatment, especially migraines

31. Garlic (Allium sativum)Onion (Allium cepa) • Organo-sulfur compounds from leaves • Anti-carcinogenic and anti-microbial • Anti-atherosclerosis and anti-hypertensive • Toxic in high amounts

32. Milk Thistle (Silybum marianum) • Complex of flavolignans from seeds • Protects liver against toxins, particularly against poison from Amanitas phalloides • Helps against hepatitis and cirrhosis of the liver

33. St. John’s Wort (Hypericum perforatum) • extract from leaves • Effective for depression and sleeplessness • anti-retroviral activities (AIDS) • Side effects include photosensitivity and dermatitis

34. English Hawthorn (Crataegus laevigata) • Leaves, flowers and fruit can be used • Increases dilation of blood vessels • Used for mild forms of heart disease

35. Green Tea (Camellia sinensis) • Polyphenols from leaves • anti-cancer inhibiting tumor initiation and cell proliferation • anti-oxidant

36. Wine Grape (Vitis vinifera) • Contains over 50 different flavonoid phenolics including resveratrol and catechins • Reduces heart disease by inhibiting platelet aggregation, lowering LDL (low density lipoproteins) and acting as antioxidants

37. Licorice (Glycyrrhiza spp.) • Phenolic compounds from the root or rhizome • anti-oxidant • anti-tumor • anti-inflammatory

38. Ginger (Zingiber officinale) • from the rhizome • Over 12 compounds with anti-oxidant activities greater than vitamin E • anti-tumor • anti-emetic (inhibits vomiting)

39. Soybeans (Glycine max) • Contains phytoestrogens like isoflavones • Reduces health risks associated with menopause: osteoporosis and heart disease in women • Reduces prostrate, colon and breast cancer

40. Vegetables • Vitamin A, C and E • anti-oxidant • anti-cancer

41. Πίνακας στοιχείων πολ/σμου, αποστάσεων, αποδόσεων και περιοχών

42. Πίνακας στοιχείων εδαφικών και κλιματικών αναγκών

43. Χρήσεις των φυτών

44. Χρήσεις των φυτών

45. Χρήσεις των φυτών

46. ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ • Η αγορά ριζωμάτων ξεκινά από 0,15- 0,25 ευρώ ανά φυτό στην Ελλάδα και από 0,05 – 0,18 ευρώ ανά φυτό σε εξειδικευμένα φυτώρια της Ε.Ε. Με τη τυπική φύτευση 4.000 φυτών ανά στρέμμα η δαπάνη για το φυτικό υλικό εγκατάστασης φθάνει σε 600 – 1.000 ευρώ ανά στρέμμα. • Για να μπορέσει ο παραγωγός να έχει μια απόδοση συμφέρουσα θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά και να τηρηθούν οι κανόνες και αρχές για μια ποιοτική παραγωγή. • Με δεδομένο πως οι συνήθεις αποδόσεις στην καλλιέργεια (ανά στρέμμα) των αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών στην Ελλάδα κινούνται μεταξύ 150- 500 ευρώ είναι φυσιολογικό πως το μέγεθος της καλλιεργούμενης έκτασης είναι αυτό που θα καθορίσει και τα έσοδα του παραγωγού / επενδυτή. • Μία έκταση 4 -5 στρεμμάτων είναι συνήθως πολύ μικρή για πραγματικά έσοδα. Σε ετήσια βάση τα έσοδα μπορούν να φτάσουν τα 8.000 ευρώ σε μία έκταση 10 στρεμμάτων καλλιεργώντας αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που θα παράξουν αιθέρια έλαια. • Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποιες επενδυτικές προσπάθειες στην καλλιέργεια αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών με τα αποτελέσματα να ποικίλουν ανά περίπτωση. Υπάρχουν κάποιες, λίγες, μεγάλες μονάδες που έχουν καταφέρει να εδραιωθούν με παράλληλη παρουσία μικρών ιδιωτών – παραγωγών που ασχολούνται κυρίως με τη μεταποιητική δραστηριότητα των αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών

47. ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ / ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΕΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ – ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ • Ο νέος επενδυτής που σκοπεύει να ασχοληθεί με την καλλιέργεια αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών θα πρέπει να προσέξει τα εξής: • 1. Την καταλληλόλητα των εδαφών. Τα περισσότερα είδη αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών ευδοκιμούν σε εδάφη μέτριας γονιμότητας (PH 6-7). • 2. Τις κλιματολογικές συνθήκες και ιδιαίτερα τις χαμηλές θερμοκρασίες, τη διάρκεια των παγετών καθώς κάποια είδη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα. • 3. Τη διαθεσιμότητα του νερού. Ανάλογα το φυτό, διαφέρει και το πόσο νερό χρειάζεται. • 4. Την αντιμετώπιση εχθρών και προσβολών. Όταν η καλλιέργεια τους γίνεται σε παρόμοιες συνθήκες με αυτές του βιότοπου που ευδοκιμούν τότε οι πιθανότητες για προσβολή από ζιζάνια είναι περιορισμένη. • 5. Τον τρόπο καλλιέργειας των φυτών. Για κάποια φυτά οι καλλιέργειες είναι ετήσιες (βασιλικός, κόριανδρος, μάραθος και άλλα ) ενώ για κάποια άλλα πολυετείς (ρίγανη, λεβάντα, φασκόμηλο και άλλα)

48. Εδώ επίσης θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα η σημασία της βιολογικής καλλιέργειας η οποία ενδείκνυται για όλα τα φυτά και τα προϊόντα τους καθώς επιτυγχάνεται καλύτερη ποιότητα αλλά και σαφώς καλύτερες τιμές. • Παρόλη την δυναμική των συγκεκριμένων καλλιεργειών υπάρχουν και προβλήματα, με κυριότερο όλων την έλλειψη πιστοποιημένου Ελληνικού πολλαπλασιαστικού υλικού αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Η έλλειψη τράπεζας γενετικού υλικού με σταθερά ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά αποτελεί το κυριότερο πρόβλημα και μόνο το κράτος μπορεί να το λύσει.

49. ΧΡΗMΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ / ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ  • Η χρηματοδότηση μιας μονάδας καλλιέργειας αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών δύναται να καλυφθεί εν μέρει μέσα από το πρόγραμμα επιχορήγησης «ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ -ΜΕΤΡΟ 121» του Υπουργείου Γεωργίας. Τα ποσοστά κυμαίνονται από 40% - 70% επί του Π/Υ, και ενισχύονται δαπάνες εγκατάστασης φυτειών, κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων και μηχανολογικού εξοπλισμού. Το πρόγραμμα επιδότησης θα είναι ανοικτό σε επενδυτικές προτάσεις μέχρι και την 20η Ιουνίου 2011. • Για μεγάλες επενδύσεις, είναι εφικτή η χρηματοδότηση από τον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο που θα επανατεθεί σε ισχύ από την 1η έως και την 30η Οκτωβρίου 2011.

50. Υδροπονικό σύστημα επίπλευσης (Float System) Είναι ένα κλειστού τύπου υδροπονικό σύστημα παραγωγής σποροφύτων. Τα σπορόφυτα τοποθετούνται σε δίσκους με μίγμα υλικών οι οποίοι επιπλέουν σε λεκάνες νερού με θρεπτικό διάλυμα. Στη χώρα μας χρησιμοποιείται τα τελευταία 5 χρόνια για την παραγωγή φυταρίων καπνού.