40 likes | 501 Views
Zelulatik organismora. ZELULA…………EHUNA………….ORGANOA………….APARATUAK…………..ORGANISMOA LANDARE-ZELULA…………………LANDARE-EHUNAK………………………..LANDARE-ORGANOA Zelulak ez dira berdinak , funtzioen arabera ehunetan elkartzen dira Ehuna Funtzioa a.-Muskulu-ehuna Giharrak sortu eta ehun adiposoa osatu
E N D
Zelulatik organismora ZELULA…………EHUNA………….ORGANOA………….APARATUAK…………..ORGANISMOA LANDARE-ZELULA…………………LANDARE-EHUNAK………………………..LANDARE-ORGANOA Zelulak ez dira berdinak , funtzioen arabera ehunetan elkartzen dira Ehuna Funtzioa a.-Muskulu-ehuna Giharrak sortu eta ehun adiposoa osatu b.-Ehun epiteliala edo larruazala osatzen duten zelulak c.- Nerbio-ehuna Nerbioak eratzeko Ehunak euren artean elkartzen dira organoak osatzeko. Hauek ere elkartzen dira aparatuak osatzeko .Bizitzarako beharrezko diren funtzioak elkarlanean betetzeko gai diren elementu guztien multzoa ORGANISMOA da
Zelulak eta Mikroskopioa • ZER DA BIZIDUNA EDO ORGANISMOA Materiaz osatutako egitura ondo antolatua eta konplexua duen izakia , bizitza funtzioak egiteko gai dena • ZER DA ZELULA Bizidun guztien oinarrizko unitatea da . Bizidunak zelulaz osatuak daude , Badira zelula bakar batez osatutako bizidunak eta baita milioika osatutakoak ere Zelulen tamaina oso txikia da, ikusteko mikroskopioa erabiki behar da • MIKROSKOPIOA XVII mendearen hasieran beirazko lenteak erabiltzen hasi ziren . Galileo , Zacharias Jansen XVII. mendearen erditik aurrera Antony van Leeuwenhoek mikroskopio bereziak egin zituen :mikroorganismoak , espermatozoideak , bakterioak…aztertu zituen Gaur egun badira irudia 500.000 aldiz handitzen duten mikroskopio elektronikoak
Organismo zelulabakarrak Zelula bakar batek osatzen du bizidunaren egitura osoa eta berak egiten ditu bizi-funtzio guztiak • Organismo zelulanitzak Zelulak ehunetan elkartzen dira eta ehunak organoetan . Zelulak espezializatu egiten dira funtzio zehatzak ahalik eta hoberen betetzeko ( globulu zuriak babestu , gorriak oxigenoa garraiatu …) • Zelula motak • Egituraren arabera bi mota: Prokariotoa (nukleoa bereizi gabea, ezagunak bakterioak dira moneroen erreinukoak) eta Eukariotoak (nukleoa bereizia) - Elikatzeko eraren arabera : autotrofoak ( landare-zelulak) eta heterotrofoak(animalia-zelulak)
Zelularen egitura • Elementu aipagarriak • a.-Mintza: zelula inguratzen duen azala • b.-Zitoplasma: zelula barnealdean dagoen osagai nagusia, urez eta gatzez osatua . • c.-Organuloak(zitoplasma barruan igeri dauden organo mikroskopikoak) • Mitokondrioak energia lortzen dute • Bakuoloak. Erreserbako substantziak, hondakinak gordetzeko eta kanporatzeko • Erribosomak. Proteina • a.-Nukleoa: honen barruan daude zelulak berritzeko eta ugaltzeko informazioa Landare-zelulen kasuan mintza zelulosaz osatua dago, horregatik landareek egitura gogorra dute. Zitoplasman organulu mota batzuk daude kloroplastoak , hauek klorofiladute