Download
1 / 27
270 likes | 517 Views
بنام تك ستاره آسمان هستي. سيستم ارت و ارت سنجي كاري از: فرشته حسيني ، حاجي زاده ، قمري زاده دانشجویان بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی قزوین. www.jalali-hse.blogfa.com. بينديش چه چيز بهترين است ... ؟ من آن را برايت آرزو مي كنم . (شكسپير). www.jalali-hse.blogfa.com. مقدمه.
E N D
بنام تك ستاره آسمان هستي سيستم ارت و ارت سنجي كاري از: فرشته حسيني ، حاجي زاده ، قمري زاده دانشجویان بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی قزوین www.jalali-hse.blogfa.com
بينديش چه چيز بهترين است ... ؟ من آن را برايت آرزو مي كنم . (شكسپير)
www.jalali-hse.blogfa.com مقدمه • هدف از گرد آوري اين مجموعه درک عميق تر مفاهيم مربوط به سيستم هاي زمين و آشنائي با روش اندازه گیری مقاومت الکتریکی زمین است. گر چه در گذشته با بي توجه با آن برخورد مي شده ولي در حجم عظيم پروژه هاي صنعتي و پيشرفت فن آوري، جايگاه خودرا پيدا کرده.
www.jalali-hse.blogfa.com • بين سالهاي 1880 تا 1892 خطوط انتقال و توزيع برق بدون اينکه نقطه نول زمين شده داشته باشند احداث مي شدند و تجهيزات ارت نميشدند و اساسآ مفهومي به نام ارت وجود نداشت. • به خاطر حفظ پايداري شبکه برق و مسائل ديگر، در سال 1927 به بعد اتصال نول به زمين اجباري شد.
www.jalali-hse.blogfa.com • وضعيت ارت به صورت زير قابل بيان است :اتصال فاز به زمين ميتواند فيوز را سوزانده و مدار و تجهيزات را محا فظت کند.اتصال نول به زمين خطري براي شبکه و تجهيزات ندارد.اتصال بدن انسان به يک فاز( تنها) بسيار خطرناک است. • لازم است قوانین مربوط به چاه ارت براي تمامي منازل، مغازه‌ها، واحدهاي صنعتي و بطور كلي هرگونه متقاضي (بدون درنظر گرفتن متراژ و تعداد طبقات) انجام شود.
www.jalali-hse.blogfa.com تعريف سيستم زمين • زمين كردن الكتريكي زمين كردن يك نقطه از مدار الكتريكي به معني اتصال آن به هادي حفاظتي است. • سيستم زمين يا گراندينگ GROUNDING يا ارتينگ EARTHING عبارت است از اتصال الکتريکي ( با سيم ) تجهيزاتي که: • - با برق کار مي کنند و بدنه فلزي دارند • - با برق کار نمي کنند ولي بدنه فلزي و هادي دارند • - حتي در بعضي موارد و در کاربردهاي خاص با برق کار نميکنند و بدنه فلزي هم ندارند و عايق هستند .
www.jalali-hse.blogfa.com الكترود زمين • عبارت است از يك قطعه جسم هادي كه در زمين قرار داده مي شود . • دلایل استفاده از ارت • تامين حفاظت جاني انسانها • عملکرد مناسب دستگاهها • کنترل نويز
www.jalali-hse.blogfa.com • در صورت عدم نصب ارت مناسبخطرات انساني: بسيار زيادآسيب به تجهيزات و شبکه برق: زياددر صورت نصب سيستم ارت مناسبخطرات انساني: کمترآسيب به تجهيزات و شبکه برق: کمتربه عبارتی در حالتی که سيستم ارت نصب شده باشد سه مسير جهت عبور جريان خطا و برگشت به منبع دارد و سهم کمي از جريان خطا ممکن است از بدن شخصي که با دست دستگاه را لمس ميکند عبور کند خصوصا اگر مقاومت زمين دستگاه نيز خيلي کم باشد .
www.jalali-hse.blogfa.com انواع زمین کردن • زمين کردن به طور کلي به دو بخش تقسيم ميشود: • ۱- زمين کردن الکتريکي يا زمين کردن نوترال يا نول کردن يا گراندينگ سيستم Ground System • الف : كاهش تنش الكتريكي ناشي از اثرات كليدزنيو صاعقهب: كنترل جريان اتصالي در حد قابل قبولج: كاهش عدم تعادل ولتاژد: محدود كردن ولتاژ نقطه نول
www.jalali-hse.blogfa.com ادامه 2- زمين حفاظتي يا ايمني Safety Ground • از اين نوع سيستم حفاظتي در ايجاد ايمني براي افرادي که بنا به وظيفه شغلي در تماس با تجهيزات سيستم هاي الکتريکي و نيز براي افراد جامعه که مصرف کننده نهايي انرژي برق ميباشند استفاده ميشود. • هدف ديگر از اين نوع سيستم زمين ، محدود کردن خطر آتش سوزي از راه قطع سريع مدار معيوب به کمک وصل بدنه هاي فلزي به هادي خنثي يا زمين است.
www.jalali-hse.blogfa.com گراند تجهيزات عبارت است از اتصال تمام قسمتهاي فلزي يک دستگاه که به زمین در حالت عادي جرياني از آنها عبور نميکند . • مثل اتصال بدنه لوازم برقي ،موتورها و غيره به زمين اين نوع سيستم از معمول ترين و اصلي ترين نوع گراند است. • به اين ترتيب در حالت عادي سيم گراند نقشي ندارد و جرياني از آن عبور نميکند. • ولي در حالتي که بنا به دلايلي مثلآ خراب شدن پوشش و عايق، سيم فاز به بدنه فلزي دستگاه بخورد (اتصالي کند) اين امر باعث قطع سريع فيوزي که اين دستگاه از آن تغذيه ميکند خواهد شد و لذا پيش از وقوع هر خطري دستگاه معيوب بدون برق ميشود و از کار مي افتد.
www.jalali-hse.blogfa.com گراند صاعقه گير(برق گیر) • ايجاد يک مسير ايمن و غير مخرب براي عبور جريان ناشي از صاعقه که مستقيمآ روي ساختمان يا تجهيزات فلزي در محوطه تخليه ميشود را از بام تا زمين گراند صاعقه گير گويند. در صورتي که صاعقه به طور مستقيم به ساختمان يا تجهيزات فلزي روي بام يا کنار ساختمان برخورد کند و ساختمان سيستم گراند برق گير نداشته باشد و يا درست طراحي و اجرا نشده باشد جريان صاعقه به جاي عبور از مسير امن گراند از طريق ديگر تجهيزات فلزي مثل مخزن آب ،آنتن ،دود کش ،ناودان، راه پله فلزی و غيره به زمين ميرسد و اين تخليه جريان که در بعضي اوقات در حد کيلوآمپر است ميتواند خطرات زيادي را براي افراد و تجهيزات داشته باشد.
www.jalali-hse.blogfa.com گراند بارهاي ساکن الکتريسيته ساکن در صنايع معمولاً درموارد ذيل توليد می گردند: 1-عبور مواد پودر شده از روی نقاله های بادي 2-چرخش تسمه ها و کمربندهای انتقال قدرت غير هادی 3-جاری شدن هوا، گاز يا بخار مواد، از مجراها و دريچه ها. 4-بدن انسان، در محيط های خشک و کم رطوبت بر اثر تماس کفش با کف ساختمانها، بار ساکن تا چند هزار ولت توليد می کند.
www.jalali-hse.blogfa.com روشهای کنترل بارهای ساکن به شرح ذيل می باشند • 1.هم بندی و زمين کردن • 2.کنترل رطوبت • 3.يونيزاسيون • 4.اجرای کف های هادی • 5.تمهيدات مخصوص نصب و نگهداری. • از ترکيب روشهای بالا نيز در مواردی جهت کنترل موثرتر می توان استفاده نمود
www.jalali-hse.blogfa.com چرا نبايد از فونداسيون ها به جاي چاه ارت استفاده كرد؟ بـه علت اينكه فوندانسيون ها از جنس ماسه هستند و ماسه در واقع يك نوع سراميك است. بـنـــابـــرايـــن نــيــمـــه هـــادي بـــوده و مـــانــنـــد تــمـــام نيمه هادي ها داراي الكترون هاي آزاد محدود اسـت. بـنـابـرايـن فـونـدانـسـيـون هـا فـقط تا حدي مي تواند داراي مقاومت پايين باشد و از ولتاژ 70 به بالا شديدا مقاومتشان بالا رفته و ديگر جرياني را به زمين عبور نمي دهند
www.jalali-hse.blogfa.com مقاومت ويژه زمين مـقــاومــت بـيـن الـكـتـرود و زمـيـن بـسـتـگـي بـه مقاومت ويژه زمين دارد كه خود بسته به جنس زمـيـــن و مــيـــزان رطـــوبـــت آن دارد. خاك هاي سطحي به علت داشتن رطوبت كمتر داراي مقاومت ويژه بالاتر هستند. براي كاهش مـقـاومـت الـكترود در اين موارد از الكترودهاي بـلندتر استفاده مي كنيم يا با اضافه كردن املاح هادي (تركيب نمك و زغال) در اطراف الكترود مـقـاومـت ويـژه زمـيـن را كاهش مي دهيم.
www.jalali-hse.blogfa.com • با تــوجــه بـه ايـنـكـه بـنـتـونـيـت سـبـب حـفـظ بـيـشـتـر رطـوبـت طـبـيعي زمين مي شود، درحال حاضر اسـتـفـاده از آن در چـاه هـاي ارت درزمـيـن هـاي خـشـك بـسـيـار مـتـداول شده است.
www.jalali-hse.blogfa.com لازم است سيستم زمين مطابق آخرين پيشرفت هاي روز در زمينه احداث چاه ارت ( استفاده از بنتونيت و ساير مواد كاهش دهنده مقاومت ) با مقاومت حداكثر 2 اهم اجرا شود. مي توان با همبندي شمش هاي نول وارت در محل تابلوي كنتور مشتركين هم براي ارت كردن سيستم داخلي و هم براي زمين كردن بدنه تابلو از سيستم واحدي استفاده نمود.- لازم است مقدار مقاومت سيستم زمين توسط مهندسين ناظر اندازه گيري شود و در چك ليست مربوطه ثبت گردد و از پذيرفتن ارت هاي با مقاومت بالاتر از 2 اهم جداً خودداري گردد.
www.jalali-hse.blogfa.com • لازم است اندازه گيري مستمر مقاومت سيستم زمين در ساختمان ها حداقل سالي يكبار انجام گرديده و در صورت بالاتر بودن از استاندارد نسبت به اصلاح ارت اقدام گردد. مسؤوليت انجام اين كار با مالك يا مالكين است و وي مي تواند بدين منظور از دفاتر مورد تأييد سازمان نظام مهندسي ساختمان استفاده نمايد.
www.jalali-hse.blogfa.com • در عمل انتخاب بهترین محل برای احداث اتصال زمین یا محدوده آن مشکل است زیرا عواملی خارج ازکنترل متخصصان و کارشناسان برق محل احداث الکترود رامشخص می‌کند همچنین باید توجه داشت که مشخصات و املاح موجود در خاک یک منطقه رانیز نمی‌‌توان کلاً تغییر داد.
www.jalali-hse.blogfa.com چگونگی کاهش مقاومت خاک توسط مواد کاهش‌دهنده • 1- مواد کاهش‌دهنده مقاومت زمین، دارای مقاومت ویژه بسیار کمی هستند همچنین این موارد دور الکترود پیچیده شده، باعث افزایش سطح آن شده و به علت مقاومت ویژه کم باعث کاهش مقاومت الکترود می‌شود. • 2- مواد کاهش‌دهنده مقاومت زمین با داشتن ذرات ریز در میان خلل و فرج خاک پر شده و به دلیل دارا بودن قابلیت جذب رطوبت و انبساط بالا، سطح تماس الکترود و زمین را افزایش می‌دهند.
www.jalali-hse.blogfa.com ادامه • 3- هنگامی که در اطراف الکترود از مواد کاهش‌دهنده مقاومت زمین استفاده می‌شود در اطراف الکترود مایع الکتریسیته‌دار شروع به حرکت می‌کند که این حرکت باعث ایجاد لایه‌ای در اطراف الکترود می‌شود که به آن لایه، لایه Permeation می‌گویند و یکی از مهمترین عوامل کاهش مقاومت خاک همین لایه Permeation است.
www.jalali-hse.blogfa.com جنس صفحه و ميله: • بنابه توصيه VDE-0140 الويت در بين الكترودهاي موجود به ترتيب زير است:1 - فولاد گالوانيزه2 -آهن روكش شده با سرب3 - مس خالص4 - ميله فولادي كاپر ولد شده5 -ميله فولادی با روکش مس (اکسترودشدهلذا لازم است از ميله فولادي كه داراي روكش گالوانيزه گرم به ضخامت حداقل 90 ميكرون باشد، بعنوان الكترود ميله‌اي و از صفحه مسي با درجه خلوص 99.9 % بعنوان الكترود صفحه‌اي استفاده شود.
www.jalali-hse.blogfa.com نحوه اتصال سيم زمين به الكترود ارت • با توجه به اينكه چگونگي اين اتصال نقش بسيار محسوسي در مقاومت نهايي و دوام الكترود دارد ترجيحاً از جوش انفجاري (CadWeld) استفاده شود.براي مقطع سيم اتصال دهنده مي‌توان از سيم نمره 35 كه داراي حاشيه اطمينان لازم است، استفاده نمود.
www.jalali-hse.blogfa.com يك روش براي ارت سنجي • کوبیندن میخها • کوبیندن میخهای اندازه گیری در فواصل مناسب طبق قانون 62% : اولین میخ(میخ جریان) را در فاصله 10 متری از الکترود چاه ارت به عمق حداکثر 20 سانتیمتر و دومین میخ(میخ ولتاژ) را در فاصله 2/6 متری از الکترود چاه ارت در همان عمق می کوبیم . • لازم به ذکر است که میخها باید با الکترود زمین در یک راستا قرار گیردند و میخها باید در سطح یکسان در زمین کوبیده شوند.
www.jalali-hse.blogfa.com • اتصالات : • یک سر سیم سبز رنگ به الکترود زمین وسر دیگر آن به ترمینال اندازه گیری دستگاه متصل می گردد • یک سر سیم قرمز به میخ جریان وسر دیگر آن به ترمینال اندازه گیری C متصل می گردد. • یک سر سیم زرد به میخ ولتاژ وسر دیگر آن به ترمینال اندازه گیری P متصل می گردد.
www.jalali-hse.blogfa.com زندگي برگ بودن درمسيرباد نيست امتحان ريشه هاست ريشه هم هرگز اسير باد نيست
