Text Editörü

1. BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI BÖLÜMÜ AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMİ DERSİ Text Editörü

2. Linux sistem Yöneticiliği & Text Editörler • Her ne kadar linux sunucularda sistemin ve servislerin yönetimi için çeşitli yönetim arayüzleri geliştirilse de bu grafik arayüzlerin hem sayısı az hemde yetenekleri kısıtlıdır. Aynı zamanda aktif servis veren bir sunucu üzerinde sürekli masaüstü ortamı çalışması da sistem kaynaklarının bir bölümü tükettiğinden, bunlar sadece gerektiğinde kullanılırlar. Bu nedenle linux sistem yöneticileri çoğunlukla bu ihtiyaçlarını sistem ve servislere ilişkin yapılandırma dosyalarını düzenleme/değiştirme yoluna giderek karşılarlar. Linux sistem yöneticiliğinde, text editörlerine gereksinim işte bu noktada duyulur.

3. Hangi editör (Neden vim)? • Linux dağıtımlarında kullanılan bir çok editör bulunmaktadır. Bu metin editörleri dağıtımdan dağıtıma çeşitlilik göstermektedir. • Bu editörlerden biri olan vim, bir unix geleneğidir; unix tabanlı hemen her sistemde bulunur. ayrıca gelişmiş özellikleri göz önünde bulundurulduğunda da pek çok editörden daha avantajlı seçimdir. • Vim, vi’in geliştirilmiş versiyonudur. Vi ile vim arasındaki farklar sistemdeki /usr/share/vim/vim63/doc/vi_diff.txt dosyasında mevcuttur. Vim editörünün bazı özellikleri çoklu seviyede UNDO mekanizması, çoklu pencere, tampon bellek kullanımı, sentaks renklendirme, komut modunda dosya ismi tamamlamasıdır.

4. Vi/Vim • Vim’in escape, insert ve command olmak üzere üç modu vardır. • Bazı linux dağıtımlarında vi, vim’in aliası olacak şekilde ayarlanmıştır. • komut satırında sadece alias yazarak görebiliriz.

5. Dosya açmak ve oluşturmak • Vim genellikle metin dosyaları üzerinde düzenleme yapmak için kullnılır ve parametre olarak işlem yapılacak dosya adı verilir. • vim [seçenekler] [dosya adı] • Ancak gerktiğinde birden fazla dosya parametre olarak verilerek, bu dosyalar vim ile açılabilir. • vim dosya1 dosya2…:Aynı anda açılmak istenen dosyaların listesi verilir. İlk dosya üzerinde işlem yapılacak dosyadır ve belleğe yüklenir. İlk dosya dosya üzerinde yapılan değişiklikler kaydedildikten sonra, :next komutyla sonraki dosyaya, :prev komutuyla önceki dosyaya geçilebilir. • vim: Metin vim’e standart girişten aktarılır. İstenilen metin girdikten sonra CTRL-D tuş kombinasyonu ile dosya kaydedilip çıkılr.

6. Dosya açmak ve oluşturmak • vim +150 dosya:dosya isimli dosya açılır ve imleç 150.satıra gelir • vim +dosya: dosya isimli dosya açılır ve imleç son satıra gelir • vim +/fedora dosya:dosya isimli dosya açılır ve imleç içinde fedora geçen ilk satıra konumlandırılır. • vim –d dosya1 dosya2…:Birden fazla dosyayı açıp aralarındaki farkı gösterir. • vim’in komut satırı seçenekleri ile ilgili kısa yardım almak için kullanılır.

7. Dosya Kaydetme ve Çıkma • Dosya üzerinde gerekli işlemler yapıldıktan sonra ESC tuşuna basılır, ardından “:”yazılarak komut moduna geçilir. Ardından w (write) ve q(quit) tui kombinasyonları kullanılarak dosya kaydedilip vim’den (wq) çıkılır. :w Dosya üzerinde yapılan değişiklikleri kaydet. :wq Dosya üğzerinde yapılan değişiklikleri kaydet ve vim’den çık (:x komutu da aynı işi görür) :q Dosyadan çık :q! Dosyadaki değişiklikleri kaydetmeden çık. :w! Dosya üzerinde yapılan değişiklikleri kaydet (salt okunur dosyalar için) :wq! Dosya üzerinde yapılan değişikleri kaydet ve vim’den çık (salt okunur dosyalar için/:x! komutu da aynı işi görür)

8. ESCAPE Mod İşlemleri • Bir dosya üzerinde düzenleme yapmak için açıldığında, vim escape modda başlatılır • hjkl(Yön tuşları): Karakter bazında sola, aşağı yukarı sağa hareket • Ctrl-f :Bir sayfa ileri • Ctrl-b:Bir sayfa geri • Ctrl-u:Yarım sayfa yukarı • Ctrl-d:yarım sayfa aşağı

9. ESCAPE Mod İşlemleri (2) • z (ENTER): İmlecin bulunduğu satır ekranın en üstüne gelecek şekilde ekranı yeniden düzenler. • G:Dosyadaki son satıra gider. • nG:Dosyadaki n.satıra gider (Dosya başına gitmek için 1G) • 0 :imlecin bulunduğu satırın başına gider. • $:İmlecin bulunduğu satırın sonuna gider. • w: Bir sonraki kelimenin başına gider. • b:Bir önceki kelimenin başına gider.

10. ESCAPE Mod İşlemleri (3) • Karakter/Kelime/Satır Paragraf Silme Yapıştırma • x: imlecin üzerinde bulunduğu karakteri siler. • dw: İmlecin üzerinde bulunduğu kelimeyi siler • dd: İmlecin üzerinde bulunduğu satırı siler. • yy:İmlecin üzerinde bulunduğu satırı kopyalar. • d$:İmlecin bulunduğu noktadan satır sonuna kadar siler • d0:İmlecin bulunduğu noktadan satır başına kadar siler

11. ESCAPE Mod İşlemleri (4) • d} :Paragraf silme • p:yy, dd, dw veya x ile en son silinen satır/kelime /karakter yapıştırılır • u: yapılan işlemleri sırasıyla geri almak için kullanılır • Ctrl+r: Geri alınan işlemi tekrarlamak için kullanılır Yukarıdaki komutlardan önce bir sayı yazılırsa, komut o sayı kadar işletilir. 3dd: 3 satır siler 2P : En son silinen metni 2 kez yapıştırır

12. ESCAPE Mod İşlemleri (5) • Karakter düzeltme : • rCHAR: İmlecin üzerinde bulunduğu karakteri CHAR ile belirtilen karakter ile değiştirir.

13. INSERT Mod İşlemleri • İnsert Mod Dosya üzerinde metin yazılabilen moddur • i:İmlecin bulunduğu yere ekleme yapmak için kullanılır • a: İmlecin bulunduğu yerin sağına ekleme yapmak için kullanılır • A:İmlecin bulunduğu satırın sonuna ekleme yapmak için kullanılır. • o:İmlecin bulunduğu yerin bir alt satırına yeni bir satır eklemek için kullanılır • O:İmlecin bulunduğu yerin bir üst satırına yeni bir satır eklemek için kullanılır

14. Command Mod İşlemleri • Vim’de komut moduna geçmek için escape moddayken “:” tuşuna basılır. • Dosya Üzerinde arama yapmak • /aranacak_kelime : dosya içinde “aranacak_kelime”yi bulur ve imleç oraya gider. • ?aranacak_kelime : dosya içinde “aranacak_kelime”yi bulmak için ters yönde işlem yapar. • n: En son aranan kelime dosya içinde birden fazla yerde bulunuyorsa, arama yönünde bir sonrakini bulur. • N:En son aranan kelime dosya içinde birden fazla yerde bulunuyorsa, arama yönünün tersi yönde bir sonrakini bulur. • [/?]aranacak_kelime\c:Aramayı küçük büyük harfe duyarsız yapar.

15. Command Mod İşlemleri(2) • Bazı kısaltmalar: • s:değiştir (substitude) • d:sil (delete) • g:satırdaki tüm eşlemeleri değiştir (global) • c:yapılacak her değişiklik için onay iste(confirmation), case sensitive • U:büyük harf • L: Küçük Harf • %: istenen değişikliği dosyadaki tüm satırlarda yap • ^:satır başı • $:satır sonu • x,y:istenen değişikliği x ile y satırları arasında yap (x ve y dahil)

16. Command Mod İşlemleri(3) • Örnekler: • 5,23 s/itü/İstanbul Teknik Üniversitesi/g • 4,20 s/ali/veli/ • % s/root/admin/gc • 13,19 s/^deneme$/ • g/^$/d • % g/root\c/s/UID/userid/g • % s/root/\U/g

17. İleri Dosya İşlemleri • :w dosya2 Üzerinde çalışılan dosyayı dosya2 olarak kaydeder • :25,30w dosya2 Üzerinde çalışılan dosyanın 25-30. satırlarını dosya2 olarak kaydeder • :set nu satır numaralarını gösterir. • :set nonu satır numaralarını kaldırır.

18. Ders Notları: Mustafa Sarıöz Ders Notları: Gulshat Kulzhabayeva Kaynaklar