680 likes | 1.65k Views
Malnütrisyon. MALNÜTRİSYON PEM. Klinik,biyokimyasal ve patolojik bulgular. Protein CHO Yağ Vitamin Mineral. PEM. 1. Primer nedenler (doğrudan). A.yetersiz besin tüketimi Gelir azlığı Gerekli besinlerin pahalı olması Artan gereksinmenin karşılanamaması Felaketler Erken doğum
E N D
MALNÜTRİSYONPEM Klinik,biyokimyasal ve patolojik bulgular • Protein • CHO • Yağ • Vitamin • Mineral PEM
1. Primer nedenler (doğrudan) • A.yetersiz besin tüketimi • Gelir azlığı • Gerekli besinlerin pahalı olması • Artan gereksinmenin karşılanamaması • Felaketler • Erken doğum • Yapısal bozukluklar
B. Bilgisizlik • Emzirme süresi • Ek besinlere erken başlama –hatalı seçim • Geleneksel tabular • Eksik sanitasyon bilgisi
2. Sekonder nedenler (dolaylı) • Tüketilecek besinlerden yaralanamama • A.sindirim emilim bozuklukları Gis salgı yetersizliği Barsak pasajını bozan haller • B.Enfeksiyonlar • C.Metabolik boz. • D.Oksijenlenmede azlık(kronik akciğer,kalp has.)
PEM sınıflamasındaki ölçütler • 1. antropometrik ölçüler • Ağırlık –boy • Baş çevresi,kol çevresi/baş çevresi oranı • Boy uzunluğu/kol çevresi • Üst orta kol çevresi • Deri kıvrım kalınlığı vb.
2. klinik bulgular (saç ,deri…) • İleri dönemde ortaya çıkar. • 3.biyokimyasal bulgular • Serumda ; • Serum total protein,albümin/globülin • Serum transferrin ,Hb,hematokrit • Serum vitamin A,B₂,E,D, folikasit düzeyi • Serum Zn,Fe,Cu,Cr düzeyleri
Serum AA oranı=glisin,serin,glutamin,taurin • lösin,izölösin,valin,metionin • =1.8 üst sınır • idrarda; • Üre nitrojeni/kreatinin =10 (proteinin biolojik değ. Hakkında bilgi verir.) • Hidroksiprolin/kreatinin =2 protein-enerji yet. Gösterir.
Kreatinin boy indeksi • =0.9 kas erimesi • 3- metil histidin kas erimesinin göstergesidir.
PEM DERECELERİ(KLİNİK OLARAK) • 1. hafif ve orta PEM • 2.ağır (marasmus ,kwashiorkor,marasmik-kwashiorkor) GOMEZ’inPEM SINIFLAMASI(1946) Yaşa göre beklenen ağırlığın; %85-75 ine sahipse -hafif %75-60 ına sahipse –orta %60 ından az ise -ağır
DOĞRAMACI,WRAY(1967) %60-50 sine sahipse-AĞIR %50 sahipse – daha ağır GOMEZ’inWELCOME sınıflaması (1972) Ödem (-) yaşa göre ağırlık ödem (+) Düşük kilolu %60-80 kwashiorkor Marasmus <60 % marasmik-kwas.
HARWARD (1990) ÜOKÇ ‘ne göre 12-13.9: RİSK altında <12 cm :PEM
TOPLAM PUAN : 0-3 }marasmus 4-8} marasmik-kwas 9-15}kwashiorkor
Kwashiorkor • 1. low body weightforage • 2.Musclewasting • 3.oedema • 4.hepatology • 5.hairchanges • 6.diarrhea&skin infections • 7.apathy
PEM komplikasyonları • 1. gastroenterit • 2.Elektrolit ve sıvı dengesi bozukluğu • 3.enfeksiyonlar • 4.hipoglisemi • 5.Hipotermi • 6.anemi • 7.avitaminozlar
1.İshal –malnütrisyon kısır döngüsü • Oluş nedenleri; • A. Enfeksiyon • B. Barsak mukoza harabiyeti • C.Jejenum lümeninde lipaz ve safra tuzu yet.siz • D. Besin öğelerinin emilimi için enerji yokluğu
Pankreasteki değişiklikler ; • AMİLAZ ,LİPAZ, TRİPSİN miktar ve aktivitesi • Tedavi sonrası 2. hafta normale ulaşır.
Karaciğerdeki değişikler : Hepatomegali Yağ infiltrasyonu Nekrozis ve fibrozis SONUÇ: Safra miktarı safra tuzu yetersizliği Yağ emülsiyonu
İnce barsaktaki değişiklikler : Villuslar:primer emilim üniteleri Mikrovillular:enzim yapımı ve konsantrsayonu Laminapropriadakikriptler: hücre yenilenmesinde Bazal membran: emilimi regüle eder.
Sonuç: intestinal mukozanın histolojik ve morfolojik yapısı ve fonk. bozulur. Emilmeden atım artar.
2.Elektrolit ve sıvı dengesinde bozukluk SIVI KAYBI Enfeksiyon İSHAL GFH azalır Ekstrasellüler sıvı kaybı artar K kaybı Na kaybı malarbsorbsiyon Dehidratasyon
PEM İmmun sistem bozulur. 3.ENFEKSİYON Viral Bakteriyel paraziter Yetersiz besin tüketimi 4.hipoglisemi
5.HİPOTERMİ DERİ YAĞ ALTI DOKUSU AZ 7.AVİTAMİNOZLAR A,D,B₆…….. 6.ANEMİ: BESİN TÜKETİMİNDE YETERSİZLİK
1.malnütrisyonun derecesi saptanır. Ağırlık kaybına göre “ hafif,orta, ağır” 2. klinik bulgulara göre sınıflandırılır. Kwashiorkor ,marasmus,marasmik-kwashiorkor
3.PEM’ e eşlik eden komplikasyonlar değerlendirilir. • Dehidratasyon • Enfeksiyonlar • Hipoglisemi • Anemi • Hipotermi • Vitamin yetersizliği belirtileri • Anoreksiya • Ödem
4.hikayesi alınır. • Önceki sıvı ve besin tüketimi • Tek başına anne sütü • Ek besinler ,başlama ayı ve miktarı • Kusma ishal varsa sıklığı süresi • Ateş ,solunum güçlüğü • İdrar miktarı • İştah durumu • Apati mental durum • Geçirmiş olduğu enfeksiyon
!!!!!!!!!!!!!DİKKAT !!!!!!!!!!!!!!!!! • Dehidratasyon ,ishal ve kusma ile vücuttan su ve elektrolitlerin kaybı oluşur. • İshalde vücuttan su kaybı çok hızlı olur. • Hücre çalışması engellenir- ölüm olabilir. • Malnütrisyonun türü ve derecesi ne olursa olsun ilk iş dehidratasyonu düzeltmektir.
Hafif ve orta derecede dehidratasyon • Çocuk genellikle susar • Huzursuzdur. • Sulu dışkı sayısı 3-4 kez /gün • Kusma var veya yok • Deri esnekliği normal ya da azalmış • Tartı kaybı : • Hafif dehidratasyonda %2.5-5 • Orta dehidratasyonda %6-9
Ağır dehidratasyon : • Sulu dışkı sayısı 4-10 kez /gün • Kusma : var ve sık • Yutma güçlüğü ,kuru dil,deri soğuk ,şuur kaybı • İdrar az veya yok • Nabız zayıf • Fontaneller çökmüş deri esnekliği azalmış
Tedavi : • Dehidratasyon orta veya ağır : • İlk 4-6 saatte AST(ORS) denilen rehidratasyon sıvısı önerilir.
Rehidratasyon :kaybolan sıvıyı yerine koyma Anne sütü(varsa) veya sulandırılmış süt (PEM tedavisi) Durum iyileşmiş : kusma yok Şuur açık 4-6 saat sonra Durum değişmemiş: AST’ye devam 20mL/kg/saat Durum kötüleşmiş: NG beslenme Veya IV mayi
Çocuk hafif veya orta dereceli PEM’li ise: • A. Varsa dehidratasyonu düzeltilir. • B. Yoksa veya dehidratasyonu düzeltildikten sonra ; • Enerji besin öğeleri olması gereken ağırlık üzerinden ,olması gereken miktarlar kadar saptanır.(kısıtlama yapılmaz.) • İshal varsa besin türüne dikkat edilir.
Ağır PEM ‘ de : • A. Varsa dehidratasyonu düzeltilir. • B. Yoksa veya dehidratasyonu düzeltilmişse ; • Sulandırılmış süt –yoğurt(1/2 oranında ) • 90-125 mL/kg/gün (ilk 4 gün ) • 6,7,8...... Günlerde 150 mL/kg/gün • Başlangıçta enerji ve protein ↓ verilir, sonra artırılır.(yüksek enerjili diyet) • Başlangıçta günde 10-12 kez sonra 6-8 kez beslenir.
* anne sütüne devam edilir kusma ishal yoksa½ süt –yoğurt • **ishal şiddetli, olmadıkça besin dilue edilmez. • Tahıllar dikkatlice eklenir. • Yüksek enerjili diyetlere boya göre olması gereken ağırlığa erişinceye kadar devam edilir.
Verileni tolere edemiyorsa ;bir önceki güne geri dönülür ve aynı diyette daha uzun kalır. • Ediyorsa ; bir sonrakine geçer. • Bazı PEM’li çocuklar sütü laktoz nedeniyle tolere edemezler.
İlk 10 gün beslenmesi • Dehidrate olmamış veya dehidratasyonu düzelmişse ;
Sonraki beslenme • Komplikasyonları düzelmiş veya komplikasyonsuz beslenme yetersizliği olanlara; • Gereksinimler olması gereken ağırlığa göre hesaplanır. • Alması gereken besinler verilir. • Süt-yoğurt............500g/gün (en az) • Meyve suyu ................1-2 çay bardağı (en az) • Yumurta ,unlu çorbalar sebze çorbaları ....... ANNE SÜTÜ VARSA MUTLAKA VERİLMELİDİR.
!!!!!!DİKKAT !!!!!!!! • 1. PEM’li çocuklar hızlı ağırlık kazanmalıdırlar. • Catch-up growth=büyümeyi yakalama • 2. büyümeyi yakalamak için 70g/kg/hafta ağırlık kazanmalıdırlar. Orta PEM ‘de 1g doku kazanımı için }13.8 kkal /kg Ağır PEM’ de 1g doku kazanımı için }24kkal/kg 1 g protein sentezi için }7.5 kkal 1g yağ sentezi için }10.6 kkal gereklidir.
NORMALDE SAFE LEVEL PROTEİN =1.6 g/100 kkal PEM’de BUNUN %20 FAZLASI =1.9 G/100kkal
3. yüksek enerjili diyetlerle çocuk 4-6 haftada iyileşebilir. • 4. ağır malnütrisyonda çocuğun ağırlığı yaşa göre değil ,o anki boyuna göre değerlendirilerek izlenmelidir. • 5.sık beslenmelidir.