1 / 74

SINH LYÙ HEÄ SINH SAÛN

SINH LYÙ HEÄ SINH SAÛN. ThS. NGUYEÃN PHUÙC HAÄU Giaûng vieân ÑHYD. TP HCM. ÑAÏI CÖÔNG HEÄ SINH SAÛN. 1.GIÔÙI THIEÄU: Ñoäng vaät coù vuù:söï khaùc bieät giöõa gioáng ñöïc vaø gioáng caùi laø tuyø thuoäc nhieãm saéc theå Y. Vaø 1 caëp caáu truùc noäi tieát laø tinh hoøan vaø buoàng tröùng

ghada
Download Presentation

SINH LYÙ HEÄ SINH SAÛN

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SINH LYÙ HEÄ SINH SAÛN ThS. NGUYEÃN PHUÙC HAÄU Giaûng vieân ÑHYD. TP HCM

  2. ÑAÏI CÖÔNG HEÄ SINH SAÛN

  3. 1.GIÔÙI THIEÄU: • Ñoäng vaät coù vuù:söï khaùc bieät giöõa gioáng ñöïc vaø gioáng caùi laø tuyø thuoäc nhieãm saéc theå Y. Vaø 1 caëp caáu truùc noäi tieát laø tinh hoøan vaø buoàng tröùng • Yeáu toá di truyeàn quyeát ñònh bieät hoaù tuyeán Sinh Saûn(SS ) nguyeân thuûy trong baøo thai thaønh tinh hoaøn (TH ) hay buoàng tröùng ( BT ) • Tinh hoaøn ( TH ) hình thaønh seõ bieät hoaù oáng daãn tinh vaø maøo tinh • Buoàng tröùng (BT ) seõ bieät hoaù voøi tröùng vaø oáng daãn tröùng

  4. Tuyeán SS coù 2 chöùc naêng saûn xuaát giao töû & baøi tieát hormon phaùi tính • Androgen coù taùc ñoäng nam hoaù & estrogen coù taùc ñoäng nöõ hoaù. Caùc hormon naøy ñieàu hieän dieän ôû 2 phaùi • Tinh hoøan baøi tieát testosteron vaø 1 ít estrogen vaø buoàng tröùng thì ngöôïc laïi. Androgen cuõng ñöôïc baøi tieát ôû voû thöôïng thaän cuûa caû 2 phaùi • BT coøn baøi tieát progesteron laøm meàm töû cung chuaån bò tieáp nhaän baøo thai, khi coù thai noù coøn tieát ra hormon Relaxin laøm meàm daây chaèng khôùp xöông mu vaø coå töû cung. • Tuyeán SS 2 phaùi baøi tieát inhibin, ñaây laø polypeptit coù taùc duïng öùc cheá baøi tieát FSH

  5. Chöùc naêng baøi tieát vaø taïo giao töû cuûa tuyeán SS tuøy thuoäc vaøo söï baøi tieát cuûa Gonadotropin ( LH & FSH ) • LH: hormon taïo hoøang theå • FSH: hormon kích thích nang tröùng • Nöõ sau daäy thì söï tieát gonadotropin theo tuaàn töï chu kyø neân taïo ra chu kyø kinh nguyeät, mang thai & taïo söõa coøn nam baøi tieát khoâng coù tính chu kyø.

  6. 2. SÖÏ BIEÄT HOÙA VAØ PHAÙT TRIEÅN CÔ QUAN SS: • Phaùi tính do di truyeàn bôûi 2 NST giôùi tính X&Y qui ñònh. NST Y laø ñk caàn vaø ñuû ñeå taïo ra tinh hoøan • Tuaàn leå thöù 7 veà tröôùc thai nhi nam vaø nöõ ñieàu coù tuyeán SS nguyeân thuûy gioáng nhau goàm 1 phaàn voû caáp 2 vaø 1 phaàn tuyû caáp 2 • Sau tuaàn thöù 8 thai nhi ñöôïc di truyeàn laø nam thì tuyû phaùt trieån thaønh tinh hoøan coøn voû seõ thoaùi hoaù. Luùc naøy tb Leydig vaø Sertoli tieát ra testoterone vaø chaát öùc cheá oáng Muller. Di truyeàn laø nöõ phaàn voû seõ phaùt trieån thaønh buoàng tröùng, tuûy thoùai trieån • Nam oáng Wolf seõ phaùt trieån thaønh maøo tinh vaø oáng daãn tinh

  7. Nöõ oáng Muller seõ pt thaønh oáng daãn tröùng & voøi tröùng, TC • Tuaàn 8 cô quan sinh duïc (SD ) ngoaøi nam nöõ gioáng nhau • Sau ñoù khe sinh nieäu bieán maát choài sinh duïc seõ pt hình thaønh neân cô quan SD ngoaøi cuûa nam • Neáu laø nöõ khe sinh nieäu seõ toàn taïi taïo neân cô quan SD ngoaøi

  8. Baøo thai DT laø nam, khi TH hình thaønh tb Leydig seõ baøi tieát testoterone, tb Sertoli baøi tieát chaát MIS ( chaát öùc cheá oáng Muller). Coøn testoterone seõ laøm oáng wolf phaùt trieån thaønh maøo tinh vaø oáng daãn tinh, vaø cuõng taïo ra cô quan SS ngoøai cuûa nam

  9. Söï bieät hoaù tuyeán sinh saûn

  10. Söï bieät hoaù cô quan SD ngoaøi

  11. 3.DAÄY THÌ: • Ñeán giai ñoaïn tuyeán SS caû 2 phaùi döôùi taùc ñoäng hoaït hoaù cuûa Gonadotropin phaùt trieån ñeán möùc ñoä hoaøn chænh • Luùc naøy coù khaû naêng sinh saûn ñöôïc • Beù gaùi: vuù nôû, xuaát hieän loâng naùch vaø mu, kinh nguyeät. Sau 1 naêm thì ruïng tröùng ñieàu ñaëïn • Beù trai: raâu, gioïng noùi oàn do daày daây thanh aâm, xuaát hieän loâng naùch, mu, chaân

  12. Nöõ daäy thì : 8-13 tuoåi. Buoàng tröùng tieát estrogen • Nam:9-14 tuoåi.Tinh hoøan saûn xuaát testosteron. • Trong 175 naêm qua tuoåi daäy thì ngaøy caøng ruùt ngaén. • Daäy thì muoän:>13 nöõ vaø 20 ôû nam khi baét ñaàu sx tinh truøng

  13. Thöïc nghieäm chích GnRH lieân tieáp vaøo maùu cuûa khæ caùi con ñeå taïo nhöõng xung ñoäng noàng ñoä xuaát hieän kinh nguyeät • GnRH ñaõ ñöôc baøi tieát döôùi daïng xung töø khi coøn laø baøo thai • Vaäy töø luùc môùi sinh ñeán daäy thì coù 1 cô cheá TK laøm ngaên khoâng cho GnRH baøi tieát döôùi daïng xung nhö ngöôøi lôùn

  14. 4. MAÕN KINH: • Caøng veà tuoåi trung nieân, BT caøng ít ñaùp öùng vôùi caùc hormon höôùng sinh duïc • Chöùc naêng BT ngaøy caøng giaûm suùt, kinh nguyeät töø töø bieán maát • Nang noaõn nguyeân thuûy giaûm nhanh • Töû cung, aâm ñaïo : ít cheá tieát, khoâ, teo laïïi • 45-55 tuoåi kinh nguyeät thaát thöôøng roài ngöøng haún. Maõn kinh trung bình phuï nöõ hieän nay laø 52 tuoåi

  15. Khi thieáu estrogen ngöôøi phuï nöõ: • Caûm giaùc noùng khaép ngöôøi, nhaát laø maët • Tính tình khoù chòu, caùu gaét… • Moâ bì aâm ñaïo moûng maát xuaát tieátteo • Vuù teo laïi, chaûy xuoáng • Moâ xöông bò maát caøng luùc caøng nhieàu loaõng xöông • Taêng nguy cô cao huyeát aùp, maïch vaønh

  16. SINH SAÛN NAM • Chöùc naêng chính: • Tuyeán sinh duïc: saûn xuaát TTr vaø hormon sinh duïc • Cô quan sinh duïc phuï: ñaøo thaûi chaát caën baû, duy trì noøi gioáng

  17. Thieát ñoà caét ngang cô quan SS nam

  18. 1. CAÁU TAÏO TINH HOAØN: • TH naèm trong bìu, treo bôûi caùc daây chaèng • TH naëng 40g, ÑK 4,5cm, hình baàu duïc • TH ñöôïc chia laøm nhieàu(400) tieåu thuøy • Moãi tieåu thuøy 2-4 oáng sinh tinh xoaén, ñaây laø nôi sx TTr • 80% TH cuûa ngöôøi lôùn laø oáng sinh tinh • 20% coøn laïi laø moâ lieân keát • Nhieät ñoä thích hôïp ñeå sx TTr laø thaáp hôn 3¨C nhieät ñoä cô theå • Maïng Pampniform laøm laïnh maùu tröôùc khi ñeán TH

  19. Maøng ngaên maùu - tinh hoøan: • Thaønh cuûa oáng sinh tinh ñöôïc taïo thaønh : tb maàm nguyeân thuûy+ tb Sertoli • Tb Sertoli traõi daøi töø maøng ñaùy ñeán loøng oáng sinh tinh • Ôû gaàn maøng ñaùy tb Sertoli keá caän nhau gaén chaët vaøo nhau nhôø nhöõng lieân keát chaët ( lieân keát voøng bòt) • Caùc lieân keát chaët naøy khoâng cho caùc phaân töû lôùn qua laïi töø khoûang keõ sang loøng oáng sinh tinh ñöôïc, taïo ra thaønh maøng ngaên maùu tinh hoøan

  20. Maøng ngaên maùu –tinh hoøan vaãn cho caùc steroit vaø caùc teá baøo maàm ñang tröôûng thaønh xuyeân qua ñeå ñi vaøo loøng oáng sinh tinh • Quaù trình di chuyeån naøy dieãn ra maø khoâng laøm phaù huûy maøng ngaên laø do lieân tuïc coù söï phaù vôõ lieân keát chaët phía treân vaø söï hình thaønh lieân keát chaët ôû phía döôùi • Dòch trong loøng oáng sinh tinh coù nhieàu: androgen, estrogen, K, inostiol, glutaic vaø aspartic acid

  21. Ngaên khoâng cho chaát ñoäc haïi trong maùu taùc ñoäng leân tb maàm • Ngaên caùc phaûn öùng mieãn dòch giöõa caùc saûn phaåm sinh ra trong quaù trình tröôûng thaønh, hay phaân chia cuûa teá baøo maàm vôùi heä thoáng mieãn dòch trong maùu

  22. 2. SÖÏ TAÏO TINH TRUØNG: • SX TTr lieân tuïc töø luùc daäy thì ñeán khi cheát • 100-200 trieäu TTr ñöôïc taïo ra moãi ngaøy • Caùc tinh nguyeân baøo ( TNB) phaûi phaân chia teá baøo ñeå ñaûm baûo soá löôïng lôùn Ttr ñöôïc taïo ra trong ngaøy. Khaùc vôùi nöõ soá löôïng tröùng sinh ra nhaát ñònh vaø giaûm daàn theo thôøi gian • Khi tröôûng thaønh TNB bieán thaønh tinh baøo baäc 1 • Moãi tinh baøo 1 seõ giaùn phaân giaûm nhieãm qua 2 giai ñoaïn

  23. Giai ñoaïn 1: taïo ra 2 tinh töû baäc 2 • Giai ñoaïn 2: cho ra 4 tinh töû • Moãi tinh töû coù 22 NST cô theå vaø 1 NST giôùi tính • Tinh töû khi tröôûng thaønh seõ thaønh tinh truøng • Moät tinh nguyeân baøo phaân chia vaø tröôûng thaønh con chaùu cuûa noù vaãn coøn noái vôùi nhau baèng caàu baøo töông cho ñeán gñ cuoái cuøng cuûa tinh töû • Nhôø vaäy maø ñaûm baûo tính ñoàng boä cuûa moãi cloân teá baøo maàm • Theo öôùc tính moãi tinh nguyeân baøo seõ cho ra 512 tinh töû • Moãi teá baøo maàm nguyeân thuûy maát 74 ngaøy môùi cho ra ñöôïc tt tröôûng thaønh

  24. Tinh truøng coù caáu taïo 3 phaàn: • Phaàn ñaàu: chöùa nhaân vaø theå cöïc ñaàu. Trong theå cöïc ñaàu coù chöùa caùc men thuûy phaân vaø men phaân huûy protein. Caùc men naøy giuùp tinh truøng xuyeân qua voû tröùng vaø nuùt nhaøy coå TC • Phaàn thaân: chöùa nhieàu ty theå taïo naêng löôïng cho söï di chuyeån • Phaàn ñuoâi: giuùp cho söï chuyeån ñoäng

  25. Sau quaù trình bieán ñoåi tinh töû thaønh tinh truøng noù baét ñaàu ñöôïc ñöa vaøo maøo tinh. Maát 24 ngaøy môùi ñi qua khoûi maøo tinh • Trong thôøi gian naøy noù tieáp tuïc tröôûng thaønh vaø coù ñöôïc cöû ñoäng • Tinh truøng ñöôïc ñöa vaøo nieäu ñaïo do ñöôïc bôm töø oáng daãn tinh • Tinh truøng töø tinh dòch sau khi phoùng tinh khoâng theå thuï tinh ñöôïc • Phaûi qua 4-6 giôø naèm trong ñöôøng sinh saûn nöõ, chòu söï bieán ñoåi “taïo khaû naêng”

  26. Quaù trình thuï tinh trong oáng nghieäm chæ xaûy ra sau khi TT ñöôïc röûa saïch dòch cuûa tuùi tinh chöùng toû nhöõng chaát trong ñöôøng sinh saûn nöõ röûa saïch hay trung hoaø caùc chaát naèøm treân tinh truøng neáu khoâng nhöõng chaát naøy ngaên caûn TT keát hôïp vôùi tröùng

  27. QUAÙ TRÌNH BIEÁN ÑOÅI TINH TRUØNG

  28. 3. HIEÄN TÖÔÏNG CÖÔNG • Söï giaõn nôû caùc tieåu ñoäng maïch maùu ñoå doàn veà moâ xoáp • Khi caùc moâ xoáp chöa ñaày maùucaùc TM seõ bò eùp, laøm caûn maùu khoù thoaùt ra döông vaät cöông cöùng • Trung khu phoái hôïp gaây phaûn öùng cöông naèm ôû ñoïan tuûy löng • Trung khu naøy nhaän xung ñoäng höôùng taâm töø boä phaän nhaän caûm ôû cô quan sinh duïc

  29. vaø töø heä TKTW khi coù kích thích tình duïc veà maët taâm lyù ( nhìn hình aûnh khieâu gôïi, ngöôûi muøi höông, aâm thanh….) • Trung khu naøy phaùt ñoäng xung ly taâm theo daây thaàn kinh taïng töø vuøng chaäu ñeán döông vaät • Nitric oxit laø chaát daãn truyeàn thaàn kinh cuûa heä TK phoù giao caûm gaây hieän töôïng cöông • Hieän töôïng cöông chaám döùt khi coù luoàng xung ñoäng giao caûm laøm co tieåu ñoäng maïch

  30. 4. HIEÄN TÖÔÏNG PHOÙNG TINH • Laø PX tuûy soáng bao goàm 2 giai ñoaïn: • Giai ñoaïn tieát tinh: tinh dòch ñöôïc tieát ra vaø di chuyeån vaøo nieäu ñaïo do söï co thaét cô trôn oáng daãn tinh vaø tuùi tinh • Giai ñoaïn phoùng tinh thaät söï: tinh dòch töø nieäu ñaïo ñöôïc caùc cô baàu hang co thaét laøm baén ra khoûi nieäu ñaïo vaøo luùc ñaït ñeán möùc ñoä ñænh ñieåm • PX phoùng tinh do luoàng TK höôùng taâm xuaát phaùt töø caùc boä phaän caûm giaùc ñuïng

  31. Chaïm ôû ñaàu döông vaät, ñeán tuyû soáng qua TK theïn trong • Trung khu PX phoùng tinh naèm ôû ñoaïn tuûy löng döôùi cuøng vaø ñoaïn tuyû thieâng treân cuøng • Tinh dòch coù chöùa TT vaø caùc chaát tieát cuûa tuùi tinh, tuyeán tieàn lieät, tuyeán Cowper, tuyeán nieäu ñaïo • Moãi laàn phoùng tinh töø 3-5ml tinh dòch • Trong 1ml tinh dòch coù khoaûng 100 trieäu TT

  32. Tinh dòch vaø TT seõ giaûm nhanh neáu soá laàn giao hôïp gaàn nhau • 50% ñaøn oâng coù löôïng tinh truøng 20-40 trieäu/ml • Khi soá löôïng <20 trieäu/ml thì voâ sinh • Tinh truøng di chuyeån toác ñoä 3mm/phuùt trong ñöôøng sinh saûn nöõ • Sau khi giao hôïp maát 30-60 phuùt TT môùi di chuyeån ñeán voøi tröùng

  33. 5. HORMON ÑIEÀU HOAØ HOAÏT ÑOÄNG SINH TINH • Truïc GnRH-LH/FSH-tinh hoaøn coù vai troø quan troïng ñieàu hoøa hoïat ñoäng sinh tinh • Luùc daäy thì khi FSH gia taêng baøi tieát, caùc tinh nguyeân baøo baét ñaàu hoaït hoaù • FSH hoaït hoaù teá baøo Sertoli teá baøo naøy thì raát caàn cho quaù trình phaân baøo cuûa teá baøo maàm • LH kích thích teá baøo Ledig baøi tieát testosteron

  34. Noàng ñoä testosteron taïi choå phaûi hôn huyeát töông 100 laàn ñeå hoaøn taát gñ cuoái quaù trình sinh tinh • Ñaøn oâng bò beänh thieáu LH thì löôïng testosteron ngoaïi sinh lieàu thay theá khoâng ñuû ñeå duy trì hoaït ñoäng sinh tinh • Neáu FSH & LH baøi tieát quaù ít thì söï taïo tinh vaãn dieãn ra neáu coù testosteron noàng ñoä cao nhöng soá löôïng TT thì giaûm ñaùng keå maø hình daïng TT thì bt. Chæ caàn laøm LH hay FSH veà bình thöôøng thì soá löôïng TT seõ taêng

  35. FSH & LH khoâng taùc ñoäng tröïc tieáp leân teá baøo maàm maø taùc ñoäng leân teá baøo Sertoli (FSH ) vaø Leydig (LH )

  36. 6. CHÖÙC NAÊNG NOÄI TIEÁT TINH HOAØN • Testosteronlaø hormon chính cuûa TH • Ñöôïc sinh toång hôïp töø cholesterol trong teá baøo Leydig vaø 1 phaàn ôû voû thöôïng thaän • Ngaøy baøi tieát 4-9mg • Söï baøi tieát testoterone bò ñieàu khieån bôûi LH • Testosteron coøn coù taùc ñoäng öùc cheá baøi tieát LH • Phaùt trieån & duy trì phaùi tính thöù phaùt • Taùc ñoäng leân chuyeån hoaù protein laøm taêng tröôûng cô theå

  37. Testosteron cuøng FSH duy trì hoaït ñoäng sinh tinh • Döông vaät taêng chieàu daøi vaø ÑK, bìu saäm maøu • Tuùi tinh vaø tuyeán tieàn lieät lôùn • Gioïng noùi traàm do daây thanh aâm daøy • Naêng ñoäng, gaây söï, thích con gaùi • Vai roäng, cô baép nôû • Chaát nhaøy baøi tieát nhieàu ôû da-> muïn • Suïn ñaàu xöông hoùa coát, cuoái cuøng laøm ngöng pt chieàucao

  38. ÑIEÀU HOAØ HOAÏT ÑOÄNG TINH HOAØN

  39. ÑIEÀU HOØA HOÏAT ÑOÄNG TINH HOØAN: • Hoaït ñoäng tinh hoaøn chòu söï aûnh höôûng FSH & LH • FSH taùc ñoäng nuoâi döôõng teá baøo Sertoli • FSH + caùc Androgen duy trì chöùc naêng taïo tinh truøng cuûa TH • FSH kích thích baøi tieát ABP( androgen -binding- protein) vaø hormomn Inhibin • Inhibin laïi coù taùc duïng öùc cheá FSH • LH taùc ñoäng nuoâi döôõng teát baøo Leydig

  40. Vai troø cuûa Inhibin: • Tesroteron taùc duïng ñieàu hoøa ngöôïc laøm giaûm LH huyeát töông nhöng khoâng taùc duïng leân FSH( tröø khi löôïng testoteron lôùn) • Inhibin ñöôc baøi tieát töø teá baøo Sertoli coù taùc duïng ñieàu hoøa ngöôïc aâm tính leân söï baøi tieát FSH • Ngöôøi bò teo caùc oáng sinh tinh nhöng coù löôïng testoteron vaø LH bình thöôøng, löôïng FSH trong huyeát töông taêng cao, chöùng toû teá baøo Sertoli suy yeáu-> inhibin khoâng ñöôïc baøi tieát

  41. Cô cheá ñieàu hoøa ngöôïc: (H 46.3 tr 143) • Giaû thuyeát neáu caét boû 2 TH thì löôïng FSH, LH taêng nhieàu • Testoteron öùc cheá LH do taùc ñoâng tröïc tieáp leân tuyeán yeân tröôùc vaø coøn do taùc ñoäng leân treân vuøng döôùi ñoài laøm giaûm GnRH • Inhibin thì taùc ñoäng tröïc tieáp treân tuyeán yeân tröôùc laøm öùc cheá FSH • Döôùi taùc ñoäng cuûa LH, soá lôùn testoteron taïi choå ñöôïc baøi tieát bôûi tb Leydig tieáp xuùc vôùi moâ bì oáng sinh tinh, nhö theá tb Sertoli seõ coù noáng ñoä androgen taïi choå ñuû cao môùi duy trì hoïat ñoäng sinh tinh ñöôïc

  42. Neáu chích testoteron ngoïai sinh vaøo noù seõ öùc cheá tb Leydig neân khoâng taïo ñöôïc noàng ñoä testoteron taïi choå ñuû lôùn cho söï taïo tinh-> soá löôïng TT giaûm ( yù töôûng thuoác ngöøa thai cho nam ) nhöng khoâng thöïc hieän ñöôïc do testoteron ngoaïi sinh gaây neân tích tuï muoái vaø nöôùc-> beänh lyù tim maïch

  43. SINH LYÙ SINH SAÛN NÖÕ • Chu kyø kinh nguyeät: • Chu kyø buoàng tröùng • Chu kyø töû cung • Chu kyø aâm ñaïo

  44. CÔ QUAN SINH DUÏC NGOAØI

  45. CÔ QUAN SINH DUÏC TRONG

  46. Chu kyø buoàng tröùng: • Ngay khi sinh ra beù gaùi coù nhieàu nang tröùng nguyeân thuûy • Moãi nang chöùa 1 tröùng chöa tröôûng thaønh • Khi daäy thì, nang taêng kích thöôùc hình thaønh hoác, chöùa dòch nang • Ngaøy thöù 6 cuûa chu kyø moät trong 2 buoàng tröùng coù 1 nang pt nhanh-> nang troäi, caùc nang khaùc thì thoaùi trieån-> nang thoaùi hoaù • Nöõ ñöôïc chích cheá phaåm Gonadotropin nhieàu nang tröùng cuøng pt

  47. Nang tröôûng thaønh ( nang de Graf) coù teá baøo cuûa lôùp voû trong laø nguoàn cung caáp estrogen löu haønh trong maùu • Ngoaøi ra caùc tb haït cuõng sx estrogen ñoå vaøo dòch nang • Ngaøy thöù 14 chu kyø nang de Graf caêng phoàng quaù möùc -> vôû ra giaûi phoùng tröùng vaøo oå buïng • Tröùng ñöôïc tua vieàn höùng laáy vaø ñöa vaøo voøi tröùng vaø vaän chuyeån ñeán TC • Neáu khoâng ñöôïc thuï tinh tröùng seõ thoaùt ra ngoaøi qua ngaõ aâm ñaïo

  48. Nang tröùng sau khi vôû seõ chöùa ñaày maùu raát nhanh taïo ra theå xuaát huyeát • Lôùp tb voû vaø tb haït baét ñaàu taêng sinh • Cuïc maùu ñoâng nhanh choáng bieán thaønh nhöõng tb theå vaøng-> taïo thaønh theå vaøng • Neáu coù thai theå vaøng baét ñaàu pt maïnh, tb theå vaøng tieát nhieàu estrogen vaø progesteron • Neáu khoâng coù thai theå vaøng seõ thoaùi hoaù vaøo ngaøy thöù 24 cuûa chu kyø-> bieán thaønh moâ seïo-> theå traéng

More Related