................

1. 0 0 روش تحقیق پیشرفته ................ ................ 0 0 تهیه اسلاید استاد : وب سایت مدیریتی ایران دکتر احمد ورزشکار پاییز 1391

4. فهرست : • احادیث........................................................................................................................................................................................................................................................................................................6 • ماهیت و اهداف آموزش عالی ................................................................................................................................................................................................................................... 10 • قابلیت اعتماد علمی ............................................................................................................................................................................................................................................................... 12 • ارزش علمی ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 13 • ارزش شخصی ................................................................................................................................................................................................................................................................................. 14 • روش های دانستن................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 • تعریف علم .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 15 • انواع روش های استدلال ................................................................................................................................................................................................................................................. 19 • حقیقت و واقعیت ...................................................................................................................................................................................................................................................................... 20 • جهان بینی عام ............................................................................................................................................................................................................................................................................ 21 • جهان بینی خاص ..................................................................................................................................................................................................................................................................... 22 • حجت یا استدلال ....................................................................................................................................................................................................................................................................... 23

5. اقسام استدلال ................................................................................................................................................................................................................................................................................ 24 • تعاریف ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 26 • فرضیه ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 27 • روش های کنترل متغیر های نا مربوط ....................................................................................................................................................................................................... 31 • خصوصیات تئوری یا نظریه .......................................................................................................................................................................................................................................... 32 • انواع تحقیقات .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 33 • ویژگی های تحقیق علمی .......................................................................................................................................................................................................................................... 35 • منابع مسائل تحقیق .............................................................................................................................................................................................................................................................. 39 • ملاک انتخاب مسائل تحقیق .................................................................................................................................................................................................................................. 39 • احتیاجات تحقیق ..................................................................................................................................................................................................................................................................... 40 • انواع طرح تحقیق ...................................................................................................................................................................................................................................................................... 43 • مراحل تحقیق ................................................................................................................................................................................................................................................................................ 45 • ویژگی های تحقیق تجربی ........................................................................................................................................................................................................................................... 45

6. مراحل تنظیم تحقیق تجربی حقیقی ............................................................................................................................................................................................................ 46 • عناصر اساسی در تحقیقات مدیریتی ........................................................................................................................................................................................................... 49 • متغیرها .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 50 • انواع طرح های تحقیق تجربی ................................................................................................................................................................................................................................. 53 • طرح آزمون نهایی و یک گروه آزمودنی .................................................................................................................................................................................................. 55 • طرح تجربی آزمودنی ............................................................................................................................................................................................................................................................ 56 • طرح تجربی حقیقی ................................................................................................................................................................................................................................................................ 62 • نمونه گیری و چگونگی آن در تحقیقات علوم انسانی ......................................................................................................................................................... 72 • برنامه ریزی تحقیق ................................................................................................................................................................................................................................................................ 79 • سابقه موضوع تحقیق ........................................................................................................................................................................................................................................................ 81 • روش اجرایی تحقیق ............................................................................................................................................................................................................................................................. 82 • مراحل روش علمی تحقیق .......................................................................................................................................................................................................................................... 83 • انواع تحقیق ....................................................................................................................................................................................................................................................................................... 84 • اصول روش علمی تحقیق ............................................................................................................................................................................................................................................... 84 • نقائص رایج گزارش ها ...................................................................................................................................................................................................................................................... 85 • منابع ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 86

7. روزی پیامبر از فضائل علی(ع) و دانایی وی سخن می گفت : ” انا مدینه العلم و علی بابها “ جمعی خواستند این فرموده ی پیامر را بیازمایند، لذا به فکر امتحان حضرت علی (ع) افتادند ، و گفتند که از او سوالی می‌کنیم اگر به سوال ما جواب های منطقی مختلف دهد ، معلوم می شود که در گفته حضرت رسول شکی وجود ندارد : سوال : علم بهتر است یا ثروت ؟

8. من طلب شیاً وجدَّ وجد هر که چیزی بجوید و بکوشد ، بیابد. ( نهج الفصاحه -3062)

9. من سلک طریقاً یلتمس فیه علماً سهّل الله له طریقاً إلی الجنۀ هر که به جست و جوی علم راهی سپرد ، خدا برای وی راهی سوی بهشت بگشاید . ( نهج الفصاحه -3026)

10. آموزش و انتقال فرهنگ و يافته‏ها به جوانان و طالبان آن هدفهاي كلي آموزش عالي پژوهش و اكتشاف دانش‏نو ماهيت و اهداف آموزش عالي • پرورش شهرونداني بالغ از نظر فكري • فراهم كردن زمينه مساعد براي رهبران فردا • تربيت نيروي انساني براي تامين نيازهاي بازاركار • انتقال ارزشها در جامعه • نگهداري و حفاظت مواد علمي ، ادبي و هنري با ايجاد كتابخانه‏ها • اكتشاف و خلاقيت در دانش و پژوهش جهت يافتن حقايق هدفهاي ويژه آموزش عالي

11. علوم تجربي=علوم مادي=علوم مثبته اصل كلي : اصول كلي عبارتست از اصولي كه هميشه و در همه جا قابل اثبات باشد و به درجه قطعيت و ثبات رسيده باشد. پس از هر تحقيق فرضيه‏اي كه در محك آزمايش قرارداده‏ايم رد يا قبول مي‏شود. فرضياتي كه به طريق علمي ثابت شده باشند نتايجي بدست مي‏دهند كه آنها را اصل كلي مي‏نامند. اصول كلي همان اصول علمي است كه هميشه و در همه جا قابل اثبات مي‏باشد و به درجه قطعيت و ثبات رسيده است. يكي از امتيازات علوم مثبته نيز داشتن مقادير زيادي اصل كلي است علوم انساني و اجتماعي داراي اصول كلي كمتري بوده و بتدريج كه تحقيقات علمي در اين زمينه انجام مي‏شود تعداد اين اصول نيز افزايش مي‏يابد (اصول كلي= اصول علمي) انيشتينmc2E =

12. قابليت اعتماد علمي : اگر آزمايش را چندين بار تكرار كنيم يا تجزيه و تحليل و اندازه‏گيري را در دفعات مختلف انجام دهيم و در همه موارد نتايج يكسان باشد گو اينكه مطلب بدست آمده داراي اعتماد علمي است پس منظور از قابليت اعتماد علمي وصول نتايج مشابه در تكرار اعمال قبلي است.

13. ارزش علمی : هرگاه اندازه‏گيري‏هاي انجام شده محقق را به همان منظوري كه در شروع به امر تحقيق داشته است برساند گو اينكه مطالب بدست آمده داراي ارزش علمي است بدين ترتيب امكان دارد كه مطالب بدست آمده قابل اعتماد باشند و در صحت مطالب نيز هيچ مشكلي نباشد ولي محقق را به آنچه در نظر داشته است نرساند در اين صورت آنچه حاصل شده در عين داشتن قابليت اعتماد علمي فاقد ارزش علمي است.

14. ارزش های شخصی : هر شخصي بسته به اينكه در چه محيط تربيت شده باشد داراي يك سلسله ارزشهاي شخصي و اجتماعي خاص مربوط به آن محيط خواهد بود. همچنين عوامل خانوادگي، ديني،سياسي و فرهنگي نيز در تكوين شخصيت و طرز تفكر افراد موثر است. مجموعه اين عوامل، بوجود آورنده “ارزش“هاست و بدون اغراق در كمتر جنبه‏اي از فعاليتهاي اجتماعي مي‏توانيم خود را از تاثير اين ارزشها مصون و دور نگاه داريم.

15. روش های دانستن : چارلز پيرس فيلسوف بزرگ امريكايي براي دانستن و آگاهي 4 روش پيشنهاد مي‏كند. 1- روش بديهي پنداري در اين روش انسان به آنچه برايش بديهي است اتكال دارد. آنچه را كه حقيقت مي‏داند تكرار در اين روش اعتبار و حقيقت بودن مطلب را فزوني مي‏دهد مثال : مثل اينكه بگوئيم روز است شب است ، سياه است و ... 2- روش پيروي محض در اين روش از آنچه كه مقبوليت عام دارد پيروي مي‏گردد مثل معتقدات مذهبي.

16. روش های دانستن : 3- روش از پيش دانسته يا آزاد از تجربه : اين روش اتكايش بر آنچه كه قبلاً توسط ديگران بيان شده و تناقضي با عقل و منطق ندارد مي‏باشد مثل مطالب آماري 4- روش علوم : و بالاخره روش علمي كه موجه‏ترين روش وصول آگاهيهاي انساني است در اين روش هميشه نتايج غايي يكسان و خارج از عقايد انسانهائي است كه آن را تجزيه و تحليل مي‏كنند. مثال : به جوش آمدن آب در 100 درجه اگرعوامل خارجي را كنترل و شرايطرافراهم نمائيم.

17. تعریف علم : • علم روش شناخت حقايق است. • علم عبارتست از دانستنيهاي قابل اثبات در هر كجا و هر زمان و توسط هر كسي. • علم عبارتست از آنچه كه هست نه آنچه بايد باشد. • علم عبارتست از تراكم سيستماتيك اطلاعات. • علم عبارتست از توافق فكري و وحدت نظر (اگوست كنت) • علم شناخت واقعيت است از طريق تجربه. • علم معرفتي است منظم كه با روشهاي معيني بدست مي‏آيد و قوانين يا روابط پايدار و واقعيتها را بيان مي‏كند. • علم كوششي است براي تطبيق تجزيه حسي نامنظم و متنوع به سيستم فكري كه منطقاً متحدالشكل باشد. (انيشتين)

18. قابل انتقال نيستند غيرعلمي Experience: به مرور زمان از خودش يا از طبيعت ياد مي‏گيرد. عرفان تصوف مالامال از تجربه غير علمي است. تجربه: علمي Experiment: پايه استدلال و تجربه آزمايش پشت سر اين است. شناخت تجربه قضاوت علم اصل كلي قانون نظريه فرضيه فرضيه hypothesis : عبارتي آزمايشي است كه رابطه قابل انتظار بين دو يا چند متغير را به صورت دقيق و روشن بيان مي‏كند. تجزبه: مشاهدات قابل تكرار ، موضوعاتي كه از راه آزمايش و خطا كسب مي‏شود. علم = دانستن با تولد بشر آغاز مي‏شود. علم : مجموعه دانستنيهايي كه از طريق تجربه حس بدست مي‏آيد since از اواخر قرن 18 و اوايل قرن 19

19. انواع روش های استدلال : 1- روش قياسي : نتيجه‏گيري از كل به جزء مي‏باشد : كل  جزء : از اصول كلي نتيجه‏گيريهاي جزئي گرفته مي‏شود. 2- روش استقراء :  از جزء  كل الف : استقراء تام (جامعه آماري) ب :‌ استقراء ناقص (نمونه آماري) الف : استقراء تام : تمامي پديده‏ها مورد بررسي قرار مي‏گيرند و سپس نتيجه‏گيري به كل تعميم داده مي‏شود ، مثل در علل افت تحصيلي دانش آموزان در منطقه X كل دانش‏آموزان مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار مي‏گيرند و نتيجه به كل تعميم داده ميشود.(جامعه) ب : استقراء ناقص : با توجه به فنون و روشهائي خصوصيات و ويژگيهاي بعضي از پديده‏ها مورد بررسي قرار مي‏گيرد و سپس به كل تعميم داده ميشود. مثلاً در زمينه عوامل موثر در افت تحصيلي دانش‏آموزان تهران عده‏اي انتخاب شده و نتيجه مورد عمل به كل دانش‏آموزان تعميم داده ميشود (نمونه) مشت نمونه خروار است.

20. حقیقت و واقعیت : (فلسفه) حقيقت آن چيزي است كه بايد باشد و واقعيت آن چيزي است كه هست. جداي از اينها در روش تحقيق تفاوتي بين حقيقت و واقعيت وجود ندارد پس بنابراين واژه حقيقت و واقعيت بطور مشابه و مترادف در كارهاي تحقيقاتي علمي بكار گرفته ميشود. اگر چنانچه در علوم انساني و كارهاي علمي تفاوتي بين حقيقت و واقعيت گذاشته شود اين تفاوتها به قدري در كار علمي پيچيده هستند كه اين نيازي به صرف وقت و كاركردن روي آن‏ها نيست لذا نتيجه اينكه حقيقت عبارت است از ملاحظات و مشاهداتي كه قابل اثبات باشد.

21. جهان بینی عام : مجموعه اطلاعات و تصورات و مجرداتي است كه انسان از جهان بيرون خودش يعني محيط به جهان درون خودش يعني نفس وارد كرده و آنها را در جهت فهم كلي از جهان و پديده‏هاي آن تعبير و تفسير مي‏نمايد. تمامي انسانها اين جهان‏بيني را دارا مي‏باشند.

22. جهان بینی خاص : در مواقعي كه انسان اطلاعات خاصي را با روشهاي بخصوصي از محيط بيرون به محيط درون منتقل مي‏كند و آنها را با روشهاي خاصي تجزيه و تحليل و تعبير و تفسير مي‏نمايد جهان‏بيني خاص گفته ميشود و جهان‏بيني علمي يكي از جهان‏بيني‏هاي خاص مي‏باشد كه در پژوهش معتبرترين است.

23. حجت یا استدلال : عبارت است از كشف قضاياي مجهول بوسيله قضاياي معلوم و يا تنظيم و تركيب يك سلسله قضايا براي كشف قضيه‏اي مجهول به بيان ديگر استدلال امري تدريجي است كه ذهن بايد منازل و مراحلیرا طي كند تا به نتيجه برسد.

24. اقسام استدلال : آنجا كه مي‏خواهيم از قضيه يا قضايايي معلوم به قضيه‏اي مجهول برسيم سير ذهن ما به سه‏گونه ممكن است باشد : 1-از جزئي به جزئي (تمثيل) 2-از جزئي به كلي (استقراء) 3-از كلي به جزئي (قياس)

25. 1. تمثيل: سير ذهني افقي است از جزء به جزء رسيدن (كره مريخ زمين و...) مدلسازي و همانندي 2. استقراء : تعريف : از جزء به كل رسيدن از نمونه به جامعه رسيدن سير ذهن صعودي است از محدود  بزرگتر و كلي انواع : استقراء تام : بررسي تمام پديده‏ها و مشاهدات سرشماري جامعه استقراء ناقص : بعضي از پديده‏ها مورد بررسي قرار مي‏گيرد در نتيجه به كل با نمونه كاركردن تعميم داده ميشود. (انتخاب مناسب بايد باشد در نمونه لكنت زبان) 3. روش قياس : تعريف : نتيجه‏‏گيري از كل به جزء مي‏باشد. كل  جزء. از اصول كلي نتيجه‏گيريهاي جزئي مي‏شود. انسان فاني است ابن سينا فاني است. انواع : قياس استثنايي : نتيجه در مقدمه وجود ندارد. اگر خورشيد برآمده باشد روز است لكن خورشيد برآمده است پس روز است ابن‏سينا انسان است - انسان فاني است- ابن‏سينا فاني است. اقتراني : نتيجه در مقدمه وجود دارد.

26. روش علمی تحقیق : “شناخت سيستماتيك (نظام‏مند) مشكلات ، نارسائيها و كشف رابطه علّي آنها“ پژوهش : “عبارت است از مجموعه فعاليتهايي كه به كمك آنها رابطه بين واقعيت‏ها مورد مطالعه قرار مي‏گيرد.“ روش : “ روش عبارت است از مجموعه فعاليتهايي كه براي رسيدن به هدفي صورت مي‏گيرد.“

27. فرضیه : • استنتاجي است كه تا مورد آزمايش قرار نگرفته موقتاً مورد قبول واقع ميشود. • پيشنهادي است كه در محك آزمايش سنجده ميشود. • عقيده يا عقايد آزمون نشده است. • حدس زيركانه است. فرضيه عبارت است از آنچه كه محقق به دنبال آن مي‏گردد و يا حدسي است زيركانه و علمي كه براي نتيجه تحقيق مي‏زند. به عبارت ديگر پيشنهادي است كه در محك آزمايش علمي سنجيده مي‏شود. محقق در شروع به كار تحقيق عقيده خود را بر مبناي تئوريهاي موجود به صورت فرضيه‏اي در مي‏آورد كه در مراحل بعدي مورد تجزيه و تحليل علمي قرار مي‏گيرد تا صحت و سقم آن معلوم گردد به اين ترتيب فرضيه پيشنهادي رد يا قبول و يا تصحيح مي‏شود و غلط يا درست بودن علت آن بوسيله آزمايشاتي كه انجام گرفته است روشن ميشود فرضيه انواع مختلف دارد كه مهمترين آنها به قرار زير است.

28. مهمترین انواع مختلف فرضیه : فرضياتي كه بر اساس تجارب غير علمي ايجاد شده باشد مانند فرضيه نيوتن در مورد قوه جاذبه زمين . فرضياتي كه جنبه خيالي يا ايده‏آلي دارندة مدينه فاضله افلاطون ، سازمان ايده‏آلي ماكس وبر ، يوتوپيایتوماس مور . فرضياتي كه جنبه رابطه علت و معلول دارند مثل انكه بگوئيم ركود صادرات فرش ايران معلول مقررات خاصي است كه وضع شده است.

29. مشخصات یک فرضیه خوب : • فرضيه بايد روشن و مشخص و معين باشد. • فرضيه بايد بخوبي تعريف شده باشد تا قابل فهم براي عموم باشد. • حدود آن مشخص باشد تا با مسائل و فرضيه‏هاي ديگر مخلوط نشود. • حتي‏المقدور بر اساس تئوريهاي موجود بنا گردد. فرضياتي كه بر مبناي حدس و خيال پايه‏گذاري شود كمتر مي‏تواند نتيجه علمي بدست دهد. • بتوان با وسايل و لوازم موجود ، آنرا تحت مشاهده علمي ، تجربه و آزمايش قرارداد • نتايج حاصل از فرضيه مورد نظر قابل استفاده باشد ، به اين ترتيب فرضيه‏هايي كه نتايج حاصل از آنها فاقد ارزش باشد ، فرضيات خوبي نخواهد بود. • نتايجي كه از مطالعه در يك “فرضيه خاص“ بدست مي‏‎آيد جوابزحماتي را كه متحمل شده‏ايم بنمايد. • بيان كننده رابطه مورد انتظار بين متغيرها باشد.

30. منابع تهیه فرضیه : 1- با مطالعه در فرهنگ و آداب و رسوم جوامع مختلف مي‏توان فرضيه تهيه نمود. 2- فرضيه ممكن است از خود علم سرچشمه بگيرد. 3- ممكن است فرضيه از تجربه مشخصي پيدا شود ، مثل فرضيه وجود قوه جاذبة زمين توسط نيوتن. 4- فرضيه ممكن است مبتني بر خيال و يا حدس و گمان باشد.

31. روشهاي معمول كنترل متغيرهاي نامربوط يا ناخواسته : 1- حذف كامل متغير نامربوط از محيط تجربي 2- همانند كردن نمونه‏ها يا موردها 3- موازنه‏كردن موردها 4- تجزيه و تحليل كوواريانس 5- روشهاي اتفاقي يا تصادفي روایی داخلی : بطور كلي روائي داخلي در تحقيق اين سوال را مطرح مي‏كند كه آيا نتايج حاصل شده تحقيق پاسخگوي سوالها يا فرض‏هاي بيان شده در تحقيق است يا مي‏توان گفت در بررسي روائي داخلي تحقيق در پي تعيين اثر واقعي متغير تجربي يا مستقل و متغير وابسته هستيم و در روايي خارجي قابليت تعميم نتايج تحقيق به جامعه بزرگتر را بررسي مي‏كنيم.

32. خصوصات تئوری یا نظریه : 1- توافق داشتن با امورخارجي 2- بتواند به توضيح پديده‏هاي خارجي نيز بپردازد 3- با ساير نظريه‏ها هم توافق داشته باشد 4- يك نظريه خوب ساده است 5- يك نظريه خوب زيباست 6- يك نظريه خوب طرح كننده مسائل تازه‏تري مي‏باشد 7- يك نظريه خوب قابل بررسي است

33. تحقیق بنیادی از نظر هدف : افزايش حيطه دانش و آگاهي است(ممكن است كاربردي هم باشد). انتزاعي است تحقیق کاربردی از نظر هدف : در جستجوي دستيابي به يك هدف عملي است. كاربردي و عملي است

34. ويژگيهاي تحقيق علمي (تحقيق آزمايشي) از نظر پوپر فرانسوي (ابطال‏پذير نام نهاد) : • آزمون‏پذير بودن • تكرار پذيري • قابليت انتقال • قدرت پيش‏بيني • قدرت منع‏كنندگي • هر چيزي كه علم بود درست است • اما هر چيزي درست بود حتماً علم نيست.

35. ویژگی های تحقیق علمی : 1-افزايشیاست (جمع‏آوري اطلاعات جديد) 2- تجربي بودن (وجود امكانات آزمايش علمي و عيني فرضهاي ذهني و مطرح شده در تحقيق در مقابل واقعيتها)(يك مطلب به‏گونه‏اي است كه در هر زمان و مكان توسط هر شخصي قابل تجربه است اگر شرايط فراهم باشد. تجزیه اي بودن : هر مطلب در ذهن منتزع ميشود و بعداً هم با كلمات توسط ذهن به هم مي‏پيوندند. 3- نظم داشتن/كمي بودن : يك مطلب علمي را ما بايد قادر باشيم كه اندازه‏گيري كنيم و بتوانيم آن مطلب را با اعداد و ارقام وصل كنيم. 4- تعميم‏پذيري/تعريفي بودن : 5- تخصص طلبي/تحليلي بودن : مطالب علمیرا ما مي‏توانيم به اجزاء بسيار كوچك تقسيم كنيم.

36. ویژگی های تحقیق علمی : 6- دقت و صحت در مشاهده و توصيف : علاوه بر اينكه بايد قادر باشيم از نظر كميت اندازه‏گيري كنيم بايد قادر باشيم آن را بدقت اندازه‏گيري كنيم. 7- منطقي و عيني بودن : يعني انسان قادر است با عقل و منطق آن مطلب را تطبيق بدهد و اگر تطبيق پيدا كرد مطلب داراي يكي از خصوصيات علمي است. به عبارتي در تعقلي بودن مسائل علمي هيچگاه سلطه شخصيت وجود ندارد. 8- صبر طلبي (داشتن صبر و شكيبايي در فعاليتهاي تحقيقي براي محقق) 9- جرات طلبي (داشتن جسارت براي اجراي يك فعاليت تحقيقي) 10- دقت طلبي در تحقيق (دقت در تعاريف واژه‏هاي مهم و مختص تحقيق ، تعيين و تشخيص عوامل محدود كننده تحقيق ، شرح روش تحقيق ، ضبط و ثبت منابع مورد استفاده در تحقيق و گزارش و ارائه نتايج حاصل از تحقيق) 11- بايد داراي فوايد علمي باشد.

37. ویژگی های تحقیق علمی : 12- تناقضي بودن : به مجرد اينكه ما يك مطلب علمي را مطرح مي‏كنيم يا به يك نتيجه علمي مي‏رسيم اين داراي ايرادات و اشكالاتي خواهد بود بعبارتي فوراً بعد از مطرح شدن آن مطالبي در تضاد با اين مطلب شكل مي‏گيرد و رشد مي‏كند ، در اينجا حالت اول و دوم به قوت خود باقي مي‏ماند و اين دو كنار هم قرار مي‏گيرند كه اين همان تز ، آنتي‏تز و سنتز هستند و اينها مرتباً باعث بوجود آمدن اين چرخش مي‏شود و سبب رشد علم مي‏شود. 13- تكرار پذيري 14- قابليت انتقال 15- قدرت پيش‏بيني 16- قدرت منع‏كنندگي : هر حادثه‏اي يك بازتاب unic دارد.

38. مجموعه‏اي از پيشنهادها درباره تعدادي متغير بهم پيوسته و تعريف شده با مشخص كردن نوع بهم پيوستگي متغيرهاي تعيين شده ، بعد منظم از وقايعي كه توسط آنها تئوري ، ارائه مي‏دهد. تعريف نظريه توضيح دادن چگونگي وقوع پديده‏ها تحقيق بنيادي (توسعه و گسترش نظريه‏ها از طريق كشف اصول كلي) تعريف تحقيق تحقيق كاربردي (آزمون مفاهيم نظري و ذهني در موقعيتهاي واقعي) مقدمه‏اي بر تحقيق علمي فرض تحقيق (به احتمال وجود تفاوت ، رابطه يا اثر اشاره مي‏كنند) تعريف فرض و انواع آن فرض پوچ يا آماري • افزايشي بودن • تجربي بودن • نظم داشتن • تعميم‏پذيري • تخصص طلبي ويژگيهاي تحقيق علمي • دقت و صحت در مشاهده و توصيف • منطقي و عيني بودن • صبر طلبي • جواب طلبي • دقت طلبي در تحقيق

39. منابع مسائل تحقیق (منابع عمده) : • دولتها : بزرگترين منبعي هستند كه براي پيشبرد اهداف خود به تحقيق مبادرت مي‏ورزند. • دانشگاهها و موسسات عالي آموزشي و پژوهشي • موسسات خصوصي و غيردولتي • موسسات تحقيقات

40. ملاک انتخاب مسائل تحقیق : • براي انتخاب مسائل تحقيق موارد ده‏گانه زير توسط كارترگود عنوان شده است. • خودداري از تكرار نالازم و وفاداري نسبت به تحقيقات ديگران • اهميت مسئله تحقيق و ارزش ارائه آن • علاقه‏مندي كنجكاوي و كشش علمي • آموزش شرايط و كيفيات شخصي • فراهم بودن اطلاعات و عملي بودن روش مطالعه • وجود وسايل مورد لزوم و مناسب بودن شرايط كار

41. ملاک انتخاب مسائل تحقیق : امكان همكاري و تعاون مخارج تحقيق و استفاده‏هاي احتمالي مشكلات ، موانع ، اتفاقات و خسارات احتمالي عامل زمان : قبل از بارندگي و ايجاد سيل احتیاجات تحقیق : 1- منبع مالي (بدون بودجه تحقيق ميسر نخواهد شد) 2- نيروي انساني

42. استفاده از تجارب منابع و مراجع براي انتخاب موضوع تحقيق استنتاج از نظريه‏ها استفاده از متون مربوط به موضوع انتخاب و تنظيم موضوع تحقيق بيان موضوع جمع‏آوري اطلاعات بدون داشتن يك قصد و طرح مشخص داشتن هدف تحقيقي كلي و مبهم اشتباهات رايج درتنظيم موضوع تحقيق بعهده گرفتن يك طرح پژوهشي بدون مراجعه به نوشته‏ها و پژوهشهاي موجود عدم تشخيص محدوديتهاي تحقيق و چگونگي تاثير آنها بر نتايج • غير قابل كنترل • قابل كنترل تحقيق

43. انواع طرح تحقیق : • تحقيق تاريخي : • ويژگيها • مراحل مختلف • تحقيق توصيفي : • الف- بررسي نظرات مردم در مورد نياز خاص (مدرسه) • ب- مطالعه و تعريف موقعيتهاي شغلي در يك مركز آموزشي • پ- گزارشي از نتايج يك آزمون ويژه از دانش‏آموزان دوره خاص • تحقيق تداومي و مقطعي • تحقيق موردي و مقطعي • تحقيق همبستگي يا هم‏خواني • تحقيق علي يا پس از وقوع • تحقيق تجربي حقيقي • تحقيق نيمه‏تجربي

44. مراحل تحقیق : الف- تعيين و مشخص كردن موضوع تحقيق ب- تعيين اهداف و ارائه فرضيه ج- مطالعات نظري يا تئوريك د- جمع‏آوري اطلاعات و طبقه‏بندي آنها ه‍- تجزيه و تحليل اطلاعات و- نقد و بررسي نتايج و فرضيه‏ها و تئوريها ز- تهيه گزارش نهائي

45. ويژگيهاي تحقيق تجربي حقيقي : 1- در اين نوع پژوهش معمولاً گروهي بعنوان شاهد براي مقايسه با گروه تجربي مورد استفاده قرار مي‏گيرد. 2- يكي از نكات مهم و با ارزش در تحقيق تجربي حقيقي ، اين است كه نتايج تحقيق پاسخگوي سؤالها يا فرضهاي مطرح شده در تحقيق باشد. 3- در تحقيق تجربي حقيقي ، قابليت تعميم نتايج حائز اهميت بسيار است.

46. مراحل مختلف تنظيم تحقيق تجربي حقيقي : 1- تعيين و تعريف موضوع تحقيق 2- به مطالعه عميق و وسيع از نوشته‏ها و مقالات موجود و مربوط به موضوع تحقيق 3- مطرح كردن فرضهاي موضوع تحقيق ، بصورت استنتاجهايي از نتايج 4- اقدام نمودن به اجراي تجربه طبق روال تنظيم شده 5- تهيه نمودن گزارشي جامع از مراحل مختلف تحقيق

47. ويژگيها تحقيق تاريخي مراحل تنظيم ويژگيها تحقيق توصيفي مراحل تنظيم ويژگيها تحقيق تداومي و مقطعي مراحل تنظيم ويژگيها تحقيق موردي و زمينه‏اي مراحل تنظيم روشهاي تحقيق ويژگيها تحقيق همبستگي يا همخواني مراحل تنظيم ويژگيها تحقيق علي يا پس از وقوع مراحل تنظيم متغيرهاي مستقل وابسته ويژگيها مراحل تنظيم تحقيق تجربي حقيقي گروههاي تجربي و شاهد در تحقيق تجربي متغيرهاي نامربوط يا ناخواسته ويژگيها تحقيق نيمه تجربي مراحل تنظيم

48. عامل تاريخ عامل بلوغ عامل آزمون وسائل اندازه‏گيري عوام موثر بر روائي داخلي بازگشت آماري تمايلات و تعصبات گزينش و تاريخ عدم كنترل عوامل ناخواسته و كاهش روائي در تحقيقات تجربي اثر آفت آزمودنيها كنش متقابل بين گزينش و بلوغ ، گزينش و تاريخ اثر كنش متقابل حاصل از تعصبات و تمايلات گزينش و متغير مستقل اثر آزمون مقدماتي متغير مستقل عوام موثر بر روائي خارجي اثر روشهاي تجربي بر متغير مستقل تداخل چند متغير مستقل

49. عناصر اساسی در تحقیقات مدیریتی : • در طرح تحقيقات رفتاري و مديريتي دو عنصر اصلي وجود دارد : • فرضيه‏هاي تحقيق • متغيرهائي كه براي آزمودن آنها بكارگرفته ميشود • فرضيه‏ها از نظريات و تحقيقات گذشته منبع مي‏گیرند و چراغ راه مطالعات جديد هستند متغيرها ، فرضيه‏ها را به صورتي نشان مي‏دهند كه محققان رفتاري و مديريتي بتوانند آنها را مشاهده و اندازه‏گيري كنند.

50. متغیرها : 1- متغير خصيه : متغيري است كه مقدار آن از يك فرد به فرد ديگر و يا از عضوي به عضو ديگر جامعه آماري ممكن است تغيير كند ، براي مثال اندازه سازمان كه از كوچك به متوسط و بزرگ تغيير مي‏كند يك متغير است. 2- متغير مستقل وابسته : دو نوع از متغيرهايي هستند كه در تحقيقات رفتاري معمولاً براي آزمودن فرضيات مورد استفاده قرار مي‏گيرند. متغير مستقل كه گاه متغير درونداد يا محرك (input or stimulus variable) نيز ناميده مي‏شود ، علت احتمالي يا فرضي متغير وابسته ، يعني معلول احتمالي يا فرضي‏اي است كه گاه متغير پاسخ يا برونداد (respose or output variable) ناميده مي‏شود.