หน่วยที่ 8 การประกันคุณภาพทางการศึกษา

1. หน่วยที่ 8การประกันคุณภาพทางการศึกษา อ.ศจีมาศ พูลทรัพย์ รายวิชา หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย วิทยาลัยชุมชนระนอง

2. ทำไมต้องมีการประกันคุณภาพการศึกษา ??? การกำหนดสภาพสังคมไทยที่พึงประสงค์ในอนาคตว่าเป็น สังคมที่เข้มแข็งและมี ดุลยภาพ ใน 3 ด้าน คือ 1. สังคมคุณภาพ ที่ยึดหลักความสมดุล ความพอดี สามารถสร้างคนทุกคนให้ เป็นคนดี คนเก่ง พร้อมด้วยคุณธรรม 2. สังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้คนไทยทุกคนสามารถคิด เป็น ทำเป็น มีเหตุผลสามารถเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต รู้เท่าทันโลก ต่อยอดภูมิปัญญา ท้องถิ่นได้อย่างเหมาะสม 3. สังคมสมานฉันท์และเอื้ออาทรต่อกัน ที่ดำรงไว้ซึ่งคุณธรรมและคุณค่าของ เอกลักษณ์สังคมไทยที่พึ่งพาเกื้อกูลกัน รู้รักสามัคคี มีจารีตประเพณีที่ดีงาม

3. ความหมาย การประกันคุณภาพการศึกษา หมายถึง การบริหารจัดการและการดำเนินกิจกรรมตามภารกิจปกติของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง สร้างความมั่นใจให้ผู้รับบริการทางการศึกษา ทั้งผู้รับบริการโดยตรง ได้แก่ ผู้เรียน ผู้ปกครอง และผู้รับบริการทางอ้อม ได้แก่ สถานประกอบการ ประชาชน และสังคมโดยรวม

4. ความสำคัญของการประกันคุณภาพการศึกษาความสำคัญของการประกันคุณภาพการศึกษา 1. ทำให้ประชาชนได้รับข้อมูลคุณภาพการศึกษาที่เชื่อถือได้ เกิดความเชื่อมั่นและสามารถตัดสินใจเลือกใช้บริการที่มีคุณภาพมาตรฐาน 2. ป้องกันการจัดการศึกษาที่ไม่มีคุณภาพ ซึ่งจะเป็นการคุ้มครองผู้บริโภคและเกิดความเสมอภาคในโอกาสที่จะได้รับการบริการการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างทั่วถึง 3. ทำให้ผู้รับผิดชอบในการจัดการศึกษามุ่งบริหารจัดการศึกษาสู่คุณภาพและมาตรฐานอย่างจริงจัง ซึ่งมีผลให้การศึกษามีพลังที่จะพัฒนาประชากรให้มีคุณภาพอย่างเป็นรูปธรรมและต่อเนื่อง

5. การประกันคุณภาพการศึกษาของโรงเรียน คือ การให้หลักฐาน ข้อมูล แก่ประชาชนว่าบุคคลในโรงเรียนทำงานอย่างเต็มความสามารถเพื่อให้ผู้ปกครอง นักเรียน และสาธารณชนมั่นใจว่านักเรียนน่าจะมีคุณภาพตามที่ระบุไว้ในหลักสูตรและมาตรฐานคุณภาพการศึกษา และสามารถดำเนินการให้เกิดคุณภาพการศึกษาตามบทบาทหน้าที่ของครูในระบบการประกันคุณภาพภายใน และระบบการประกันคุณภาพภายนอก พร้อมทั้งมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

6. หลักการในการดำเนินการประกันคุณภาพการศึกษา 1. การกระจายอำนาจ (Decentralization) 2. การเปิดโอกาสการมีส่วนร่วมในการทำงาน (Participation) 3. การแสดงภาระรับผิดชอบที่ตรวจสอบได้ (Accountability)

7. ระบบและกระบวนการประกันคุณภาพการศึกษาระบบและกระบวนการประกันคุณภาพการศึกษา • ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาไทยตามพระราชบัญญัติการศึกษา แห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 47 ประกอบด้วย 2 ระบบ คือ 1. ระบบการประกันคุณภาพภายใน 2. ระบบการประกันคุณภาพภายนอก

8. การประกันคุณภาพภายใน ระบบการประกันคุณภาพภายใน หมายถึง ระบบการ ประเมินผล และการติดตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐาน การศึกษาของสถานศึกษาจากภายในโดยบุคลากรของสถานศึกษา นั้นเองหรือโดยหน่วยงานต้นสังกัดที่มีหน้าที่กำกับดูแลสถานศึกษา นั้น (พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 : มาตรา 4) ***สถานศึกษาจะต้องพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในให้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารและการปฏิบัติงาน ***

9. หลักการสำคัญของการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาหลักการสำคัญของการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา 1. จุดมุ่งหมายของการประกันคุณภาพภายใน คือ การที่สถานศึกษาร่วมกันพัฒนาปรับปรุง คุณภาพให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษา ไม่ใช่การจับผิดหรือทำให้บุคลากรเสียหน้า โดยเป้าหมาย สำคัญอยู่ที่ การพัฒนาคุณภาพให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน 2. การประกันคุณภาพการศึกษา เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารจัดการและการทำงาน ของบุคลากรทุกคนในสถานศึกษาไม่ใช่เป็นกระบวนการที่แยกส่วนมาจากการดำเนินงานตามปกติ ของ สถานศึกษาโดยสถานศึกษาจะต้องวางแผนพัฒนาและแผนปฏิบัติการที่มีเป้าหมายชัดเจน ทำตาม แผนตรวจสอบประเมินผลและพัฒนาปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เป็นระบบที่มีความโปร่งใสและมีจิตสำนึก ในการพัฒนาคุณภาพการทำงาน 3. การประกันคุณภาพเป็นหน้าที่ของบุคลากรทุกคนในสถานศึกษา เช่น ผู้เรียน ชุมชน เขตพื้นที่ การศึกษา หรือหน่วยงานที่กำกับดูแลเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมาย วางแผน ติดตาม ประเมินผลพัฒนาปรับปรุง ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ ช่วยกันผลักดันให้สถานศึกษามีคุณภาพ

10. กระบวนการการประกันคุณภาพภายในกระบวนการการประกันคุณภาพภายใน 1. การควบคุมคุณภาพ เป็นการกำหนดมาตรฐานคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาเพื่อพัฒนาสถานศึกษาให้เข้าสู่มาตรฐาน 2. การตรวจสอบคุณภาพ เป็นการตรวจสอบ และติดตามผลการดำเนินงานของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด 3. การประเมินคุณภาพ เป็นการประเมินคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาโดยสถานศึกษาและหน่วยงานต้นสังกัดในระดับเขตพื้นที่การศึกษาฯ และระดับกระทรวง

11. กระบวนการประกันคุณภาพภายในตามแนวคิดของหลักการบริหารที่เป็นกระบวนการครบวงจร (PDCA)

12. ขั้นตอนการดำเนินการประกันคุณภาพภายในขั้นตอนการดำเนินการประกันคุณภาพภายใน 1. ขั้นการเตรียมการ - การเตรียมความพร้อมของบุคลากร - การแต่งตั้งคณะกรรมการผู้รับผิดชอบในการประสานงาน กำกับดูแล ช่วยเหลือสนับสนุน 2. ขั้นการดำเนินงานประกันคุณภาพภายใน - การวางแผน - การปฏิบัติตามแผน - การตรวจสอบประเมินผล - การนำผลการประเมินมาปรับปรุงงาน 3. ขั้นการจัดทำรายงานประเมินตนเองหรือรายงานประจำปี (SAR)

13. การประเมินคุณภาพภายนอกการประเมินคุณภาพภายนอก การประเมินคุณภาพภายนอก คือ การประเมินคุณภาพการจัดการศึกษา การติดตาม การตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา โดยผู้ประเมินภายนอกที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ สมศเพื่อจะนำไปสู่การเข้าถึงคุณภาพการศึกษาด้วยความเป็นกลาง เพื่อสร้างสรรค์พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาอย่างแท้จริง

14. ความสำคัญของการประเมินคุณภาพภายนอกความสำคัญของการประเมินคุณภาพภายนอก ประการที่ 1 เป็นการส่งเสริมให้สถานศึกษาพัฒนาเข้าสู่เกณฑ์มาตรฐานและพัฒนาตนเองให้เต็มตามศักยภาพอย่างต่อเนื่องประการที่ 2เพิ่มความมั่นใจและคุ้มครองประโยชน์ให้ผู้รับบริการทางการศึกษาว่าสถานศึกษาได้จัดการศึกษามุ่งสู่คุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาที่เน้นให้ผู้เรียนเป็นคนดี มีความสามารถ และมีความสุขเพื่อเป็นสมาชิกที่ดีของสังคมประการที่ 3สถานศึกษาและหน่วยงานที่กำกับดูแล เช่น คณะกรรมการสถานศึกษา หน่วยงานต้นสังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและชุมชนท้องถิ่นมีข้อมูลที่จะช่วยตัดสินใจในการวางแผนและดำเนินการเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปในทิศทางที่ต้องการและบรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดประการที่ 4หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในระดับนโยบายมีข้อมูลสำคัญในภาพรวมเกี่ยวกับคุณภาพและมาตรฐานของสถานศึกษาทุกระดับทุกสังกัด เพื่อใช้เป็นแนวทางในการกำหนดแนวนโยบายทางการศึกษาและการจัดสรรงบประมาณเพื่อการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ

15. กระบวนการประเมินคุณภาพภายนอกกระบวนการประเมินคุณภาพภายนอก การประเมินคุณภาพภายนอกประกอบด้วยขั้นตอนใหญ่ๆ 3 ขั้นตอน คือ 1. ก่อนการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา 2. ระหว่างการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา 3. หลังการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา

16. ก่อนการตรวจเยี่ยมสถานศึกษาก่อนการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา รวบรวมข้อมูล - SSR - แบบสำรวจ - ข้อมูลอื่นๆ ศึกษา วิเคราะห์ข้อมูล ทีมผู้ประเมิน นัดวันตรวจเยี่ยม กำหนดขอบเขตการประเมิน

17. ระหว่างการตรวจเยี่ยมสถานศึกษาระหว่างการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา ดำเนินการ สังเกต สัมภาษณ์ ดูเอกสาร ชี้แจงบุคลากรในโรงเรียน ทีมผู้ประเมินไปโรงเรียน นำเสนอผลการตรวจเยี่ยมโดยวาจา วิเคราะห์สรุป

18. หลังการตรวจเยี่ยมสถานศึกษาหลังการตรวจเยี่ยมสถานศึกษา พิจารณาข้อโต้แย้งของสถานศึกษา ส่งสถานศึกษาตรวจสอบและโต้แย้ง หน่วยงานเขียนรายการการตรวจเยี่ยม ส่งสมศ. ผู้ทรงคุณวุฒิพิจารณา แก้ไขปรับปรุงรายการ (ถ้ามี) ส่งสมศ.พิจารณารับรองและเผยแพร่

19. เกณฑ์การประเมินคุณภาพภายนอกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานรอบที่สอง (พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๓ ) วิธีการและเกณฑ์การประเมินคุณภาพภายนอกสถานศึกษาขั้นพื้นฐานปี ๒๕๔๙ – ๒๕๕๓ เพื่อการจำแนกผลการจัดการศึกษาของสถานศึกษาว่าได้มาตรฐานหรือไม่ โดยได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการบริหาร สมศ. โดยให้พิจารณาจากเกณฑ์ต่อไปนี้ 1. การประเมินอิงเกณฑ์ ให้พิจารณาตามมาตรฐาน ตัวบ่งชี้ และเกณฑ์การพิจารณาที่ สมศ. กำหนด โดยจะมีการสรุปผลทั้งในระดับตัวบ่งชี้และระดับมาตรฐาน 2. การประเมินอิงสถานศึกษา ให้พิจารณาจากการที่สถานศึกษาดำเนินการตามข้อเสนอของ สมศ. และพัฒนาการของคุณภาพของสถานศึกษา ตลอดจนมีผลการดำเนินงานบรรลุมาตรฐาน / เป้าหมายตามแผนงานของสถานศึกษา รวมทั้งการมีความตระหนักในความสำคัญและความพยายามในการพัฒนาสู่มาตรฐานของสถานศึกษา

20. การประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม พ.ศ. 2554 -2558

21. แนวคิดสำคัญการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม(2554-2558)แนวคิดสำคัญการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม(2554-2558) • เพื่อยืนยันคุณภาพตามสภาพจริงของสถานศึกษา เฉลี่ย 3 ปี ย้อนหลัง • เพื่อสะท้อนอัตลักษณ์ของสถานศึกษา

22. ประเด็นสำคัญของการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสามประเด็นสำคัญของการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม ประเด็นที่ 1ประเมินแบบอิงเกณฑ์ตามจุดเน้นของสถานศึกษา (วัตถุประสงค์พิเศษ) ประเด็นที่ 2 ให้ประเมินคุณภาพภายนอกจากผลการจัดการศึกษาเป็นหลัก (ร้อยละ 75) ใช้ข้อมูลเฉลี่ยย้อนหลัง 3 ปี ประเด็นที่ 3 ในเชิงกระบวนการ(ร้อยละ 25)ให้ความสำคัญกับคุณภาพครู คุณภาพและความพร้อมของผู้เรียน การสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ คณะกรรมการ สถานศึกษา ผู้บริหารและการประกันคุณภาพภายใน

23. ประเด็นที่ 4ให้ประเมินตามสภาพจริง โดยวิธีการและข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิง คุณภาพ ประเด็นที่ 5 ให้ประเมินโดยการยืนยัน SAR (ที่ถูกต้อง เชื่อถือได้สะท้อนสภาพ จริง)เพื่อกระตุ้นให้การประกันคุณภาพภายในมีความเข้มแข็ง ประเด็นที่ 6 ลดจำนวนตัวบ่งชี้และจำนวนมาตรฐานสำหรับการประกันคุณภาพ ภายนอกโดยถ่ายโอนตัวบ่งชี้และมาตรฐานเกี่ยวกับปัจจัยนำเข้าและกระบวนการให้ อยู่ในระบบประกันคุณภาพภายใน

24. มาตรฐานการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม(พ.ศ.2554-2558) ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน