1 / 36

Mục lục

Phổ cập Dịch vụ Tài chính – Các xu hướng toàn cầu Hà Nội , tháng 12 năm 2012 Eric Duflos , CGAP/IFC. Mục lục. Xu hướng hiện nay về P hổ cập D ịch vụ T ài chính Cơ hội Thách thức Những đặc điểm chính về P hổ cập D ịch vụ T ài chính tại Việt Nam

ginata
Download Presentation

Mục lục

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. PhổcậpDịchvụTàichính– CácxuhướngtoàncầuHàNội, tháng 12 năm 2012Eric Duflos, CGAP/IFC

  2. Mục lục Xuhướnghiện nay vềPhổcậpDịchvụTàichính Cơhội Tháchthức NhữngđặcđiểmchínhvềPhổcậpDịchvụTàichínhtạiViệt Nam PhổcậpDịchvụTàichính& BiếnđổiKhíhậu

  3. 1. XuhướngtrongPhổcậpDịchvụTàichính • Địnhnghĩa • Sốliệuthốngkêvềcáckhoảngtrốngcủathịtrường • Nhữngtiếnbộ • Tàitrợ

  4. Địnhnghĩa: Tàichính vi môvàPhổcậpDịchvụTàichính Tàichính vi môlàviệccungcấpđầyđủcácdịchvụtàichínhchongườinghèo (tíndụng, tiếtkiệm, chuyểntiền, bảohiểm) thông qua nhiềuloạihìnhtổchứctàichínhkhácnhau PhổcậpDịchvụTàichínhdiễnrakhitấtcảnhữngngườitrongđộtuổilaođộng, baogồmnhữngngườihiệnđangkhôngđượcphụcvụhoặcphụcvụchưađầyđủbởihệthốngtàichính, đượctiếpcậndễdàngvớicácdịchvụtàichínhsauđâycủacácđịnhchếchínhthức: tíndụng, tiếtkiệm, thanhtoánvàchuyểntiền, bảohiểm. (GPFI – CGAP) PhổcậpDịchvụTàichínhrộnghơnvàbaogồmhoạtđộngtàitrợchodoanhnghiệpvừavànhỏ

  5. Trên toàn thế giới, một nửa số người trong độ tuổi lao động không được tiếp cận với ngân hàng Tỉlệngườilớncótàikhoản ở cácđịnhchếchínhthức (%) Châu Âu & Trung Á 45% Những nền kinh tế giàu có 89% Trung Đông & Bắc Phi 18% Đông Á & Thái Bình Dương 55% Nam Á 33% Châu Phi cận Sahara 24% MỹLa-tinh& Ca-ri-bê 39% 77% ngườinghèokhôngđượctiếpcậnvớingânhàng Nguồn: CơsởdữliệuFindexToàncầu (Global Findex Database), NgânhàngThếgiới2012

  6. ThiếuhụttrongPhổcậpDịchvụTàichính: nôngthôn so vớithànhthị Tỉ lệ người lớn có tài khoản ở các định chế chính thức NT TT TT NT Nam Á Trungđông & Bắc Phi Mỹ La-tinhvàCaribê Nền KT giàucó Châu Phi cận Sahara ChâuÂu& Trung Á Đông Á- TháiBìnhDương

  7. ThiếuhụttrongPhổcậpDịchvụTàichính: bảohiểm y tế Tỉlệngườilớntựthanhtoánbảohiểm y tế (%) Trungđông & Bắc Phi Châu Phi cận Sahara Đông Á – TháiBìnhDương Mỹ La-tinhvàCaribê Nam Á ChâuÂu& Trung Á

  8. Cácnhàtàitrợvànhàđầutưđangtăngđầutư Tổngđầutưchotàichính vi môtínhđếntháng 12/2009: 21.3 tỉ USD* 41 NhàđầutưvàNhàtàitrợChínhphủ (Đaphương, Song phương, Tổchứctàichínhpháttriển) 14.6 tỉ USD NhàđầutưvàNhàtàitrợtưnhân (Quỹ, TổchứcvàĐầutưcánhân) 6.7 tỉ USD 90 TrunggianĐầutưTàichính vi mô(MIIs) 12.7 tỉ USD 1.9 tỉ USD $5.6 tỉ USD 1.1 tỉ USD Quỹbánbuôn Quỹbánbuôn $7.5 tỉ USD Tàichính vi mô (Hỗtrợtàichính vi mô ở tấtcảcáccấpcủahệthốngtàichính: bánlẻ, cơsởhạtầngthịtrườngvàchínhsách) * Khảosátcủa CGAP thốngkế 85-95% tổngchovayxuyênbiêngiớichotàichính vi mô

  9. Tăng trưởng vẫn tiếp tục, dù tốc độ chậm lại Đầu tư xuyên biên giới cho tài chính vi mô (tỉ USD) Tổng (dựkiến) Mẫu: 20 quỹcấpvốn Tỉlệtăngtrưởngnăm Tổng (dựkiến) 20 quỹcấpvốn • Đầutưliêntụctăngvàđạtítnhất 24 tỉ USD chođếntháng 12/ 2010. • Tỉlệtăngtrưởnggiảmdần, từ 30% năm 2008 xuống 13% năm 2010. • Khoảng 3 tỉ USD đãđượcgiảingântrongnăm 2010. 9

  10. Mứcđộđầutưkhácnhautheokhuvực Đavùng ChâuÂu& Trung Á Trungđông & Bắc Phi Đông Á – TháiBìnhDương Châu Phi cận Sahara Mỹ La-tinhvàCaribê Nam Á Sốliệumẫu 20 quỹcấpvôn Đầutưtàichính vi mô qua biêngiới – Tỉđô la Tỉlệtăngtrưởngnăm Nguồn: Khảo sát CGAP 2011

  11. 2. Cơ hội • Cáctổchứctàichínhcótiềmlựclớn • Cácsángkiếnmới • QuanhệNhànước – Ngườidân (G2P) cóthểlàmtăngtiếpcậntíndụng • Đàchínhsách

  12. 2. Thỏamãnnhucầutiêudùng 1. Gâydựngtàisản 3. Quảnlýrủiro Tiếpcậndịchvụtàichínhmanglạilợiíchquantrọngchocáchộgiađình 4. Giảmthiểunhữngcúsốcvàcảithiệnkhảnăngraquyếtđịnh

  13. DịchvụNgânhàngTựđộng: tăngquymôvàgiảm chi phí Sửdụngcôngnghệhiệncó Sửdụnghạtầngbánlẻcósẵn

  14. Giảm chi phíkênhtrongcơsởhạtầngngânhàng DịchvụNgânhàngTựđộng: tăngquymôvàgiảm chi phí Sốcơsởdựkiếntrêntoàncầu 6.2 bn $250k Chi nhánh truyền thống $50k Chi nhánh trong cửa hàng $10k máy ATM $2k Đại lý với máy POS $400 Đại lý điện thoại $0k Không cần đại lý (không tốn chi phí) Thanhtoánthẻ Kếtnốiđiệnthoạidiđộng chinhánh NH Bưuđiện 1.7tỉngườitrêntoànthếgiớicóđiệnthoạinhưngkhôngcótàikhoảnngânhàng. 14

  15. QuanhệNhànước – NgườidâncóthểcảithiệnPhổcậpDịchvụTàichính NhữngvấnđềcầntậptrungtrongPhổcậpDịchvụTàichính • Toàncầu: 170 triệungườithunhậpthấpnhậnđượcnhữnghỗtrợthườngxuyêntừchínhphủ • Nhữngdòngtiềnnàycóthểđượcsửdụngđểđưamọingườitiếpcậnđếnhệthốngtàichínhchínhthức HỗtrợChínhphủ - Ngườidân Lưới an sinhxãhội Chi trảchonhânviên (lương, hưutrí) Hỗtrợxãhội Hỗtrợkhôngbằngtiền Đếnnhữngnhânviênkhágiảhơn Hỗtrợcóđiềukiện Thứcăn Đếnnhữngnhânviênthunhậpthấp Hỗtrợkhôngđiềukiện Trợgiá 170 triệu Lao độngphúclợi Miễngiảm chi phí Gầnnửatrongsố 40 chươngtrìnhhỗtrợxãhộitriểnkhaitừnăm 1999 sửdụngphươngthứcđiệntử - Nhưngtoàncầu… trongbốnngườithuộcdiệnhỗtrợChínhphủ- Ngườidâncóíthơn 1 ngườinhậntiềntừtàikhoảnngânhàng

  16. ChuyểndịchtừsửdụngtiềnmặttrongchươngtrìnhChínhphủ - Ngườidân (G2P) sang tàikhoản Tàikhoản Mụcđíchhạnchế Tiềnmặt % Ngườinhận Dữliệu CGAP: HỗtrợxãhộibằngtiềnvàPhổcậpDịchvụTàichính http://www.cgap.org/p/site/c/template.rc/1.9.56877/ 16

  17. ĐàchínhsáchvềPhổcậpDịchvụTàichính: ChươngtrìnhĐốitáctoàncầu G20 (GPFI ) 1 2 3

  18. 3. Thách thức • Tìmhiểukháchhàng • Giảm chi phí • Triểnkhaihệthốngngânhàngtựđộng • Đềranhữngchínhsáchkhuyếnkhích • Tăngcườngtráchnhiệmtrongcungcấpdịchvụtàichính

  19. Hiểurõnhucầukháchhàng: VídụvềMê-hi-cô • Đượctrảlươngchínhthức • Nhânviênbánhàng • Ngườigiúpviệc • Đượctrảlươngkhôngchínhthức • Đầubếpquánăn • Côngnhânxâydựng • Mùavụ • Nôngdânsảnxuấtnhỏ • Chănnuôi • Ngườikinhdoanh • Lái taxi • Bánhàngtrênvỉahè Sinhkế Môhìnhdòngtiền Nhucầuchủyếu • Quản lý dòng tiền (công cụ, tín dụng) • Tín dụng & bảo hiểm nông nghiệp • Tiết kiệm dài hạn • Tài khoản giao dịch được • Tiết kiệm Nguồn: CGAP Brief A Structured Approach to Understanding the Financial Service Needs of the Poor in Mexico (forthcoming)

  20. Chi phímởtàikhoảnchínhthứccóthểquácao Cácràocảntrongviệcsửdụngtàikhoảnngânhàng: Cánhânkhôngcótàikhoảnnêucácràocảnlàlý do khôngcótàikhoảnngânhàng (%) Lý do tôngiáo Thiếu tin tưởng Thiếugiấytờcầnthiết Quáxa Giađìnhđãcótàikhoản Quáđắtđỏ Khôngcóđủtiền Lưu ý:Ngườitrảlờicóthểchọnnhiềulý do. Sốliệu “khôngcóđủtiền” thểhiệntỉlệngườilớnchỉnêulý do này. Nguồn: Demirguc-KuntvàKlapper 2012

  21. Tiết kiệm dài hạn Cho vay khẩn cấp khi bị bệnh Chuyển tiền Tiết kiệm ngắn hạn Khả năng thanh toán không phù hợp trong năm Vay sửa nhà Đầu tư vào vàng và đất nông nghiệp Cầm đồ trang sức Các nhà cung cấp phi chính thức Khoảnvay 100 ngày Tích trữ tiền mặt tại nhà Cácdịphiếuhỷ, đámxứnhưmộtkhoảnđầutư 180% /năm 50% /năm Dao động theo giá vàng và giá đất. Giá đất tương quan với lượng mưa Không đáng tin cậy, 3-5% Nghĩa vụ phải đóng góp vào các dịp đám xứ khác Không có lợi nhuận danh nghĩa Vay cá nhân Thẻtíndụng Quỹ tương hỗ, tiền gửi cố định Ngân hàng hoặc dịch vụ chuyển tiền bưu điện Tài khoản ngân hàng Vay sửa nhà 14-16% / năm Lợi nhuận thực 4-5% 24% /năm đối với tài khoản thấu chi 0.5% nếu dưới 10,000 rupee – ít hơn nếu chuyển nhiều tiền hơn 8-15% /năm 3.5% lợi nhuận danh nghĩa Dịchvụ phi chínhthứclấpkhoảngtrốngnhưngthậmchícònđắthơn (vídụtạiẤnĐộ) Chiến lược tài chính của Mani Chi phí – Dịch vụ phi chính thức Chi phí – Dịch vụ chính thức Nhucầutiềmẩn Chi phí bị đội lên 5-10 lần đối với những hộ nghèo Nguồn: IFMR Trust.

  22. Dịchvụngânhàngtựđộngcũngcónhữnghạnchế Hầuhếtcácnhàcungcấpdịchvụngânhàngtựđộngđềuđauđầuvớitỉlệkháchhàngkhônggiaodịch Trongsố 120 môhìnhngânhàngtựđộngđãđượctriểnkhaitừnăm 2007, chỉcó 11 môhìnhtrongsốđóđạtđược con số 200 nghìnkháchhàngcógiaodịch 1 trên 6 1 trên 11 Môhìnhtriểnkhaisau 2007 Triểnkhaicó > Môhìnhkhẳngđịnhcó > 200K 1 triệungườiđăngký k/hànggiaodịch Trongmộtcuộcđiềutra CGAP , 64% cácnhàquảnlýnóirằngchỉchưađầy 30% trongsốnhữngtàikhoảnđãđăngkýcònhoạtđộng, vàtỉlệdưới 10% khôngphảilàhiếm 22 Nguồn: CGAP và Coffey International, dữ liệu tính đến Quý 1, 2012.

  23. XâydựngcácquyđịnhphùhợpvềdịchvụngânhàngtựđộngXâydựngcácquyđịnhphùhợpvềdịchvụngânhàngtựđộng • Ai đượcpháthànhtiềnđiệntử? • Ngânhàng hay cáctổchức phi Ngânhàng • Ai cóthểlàmĐạilývàaichịutráchnhiệmchohọ? • Đạilýđộcquyềncóđượcphépkhông? • CócầngiấyphépđểlàmĐạilý? • CácyêucầuTìmhiểuKháchhàng (KYC) làgì? (vàmốiliênquanvới Qui địnhChốngrửatiền/ Chốngtàitrợchokhủngbố (AML/CFT))? • Liệungườinghèocónhữnggiấytờcầnthiết? • LiệuĐạilýcóthểthựchiệncácthủtụcĐánhgiákháchhàngvớitráchnhiệmcaonhất/ Nhậnbiếtkháchhàng (Customer Due Diligence - CDD/Know Your Customer - KYC)? • Nguồn CGAP: • ĐạilýNgânhàng: Quảnlý, giảmthiểuvàgiámsátrủiro • http://www.cgap.org/gm/document-1.9.55781/FN75.pdf • ĐiềuchỉnhhoạtđộngcủaĐạilýNgânhàng • http://www.cgap.org/gm/document-1.9.50419/FN68.pdf • Cơquanpháthànhtiềnđiệntử phi ngânhàng: Cáchphươngpháptiếpcậnvềmặtchínhsáchđểbảovệtúitiềnkháchhàng • http://www.cgap.org/gm/document-1.9.45715/FN_63_Rev.pdf

  24. Cóphảitàichính vi môđãtrởnênvôtráchnhiệm? “Mặttiêucựccủatíndụng vi mô” “Mối lo ngạiđộngcơlợinhuậnsẽthuhẹpcácnỗlựcvìtàichính vi mô” “Ngườinghèo, Lợitứccao: Thu lợitừngườinghèocóthểchấpnhậnđượckhông?” Bùngnổthịtrườngcủangườinghèo Cácdoanhnghiệpvànhàđầutưlớntrênthếgiớiđangkiếmđượclợinhuậntrênngườivaynghèo “Phảichăngtíndụng Vi môlàcáibẫytrongchínhsáchVĩmô?”

  25. PhổcậpDịchvụTàichínhcótráchnhiệmhơn KHÁCH HÀNG • Sángkiếnnângcaonhậnthứcvàkhảnăngtàichính • Kháchhàngtổchứcvàủnghộtàichínhcótráchnhiệm • Biếtrõquyềnlợi, hànhđộngcótráchnhiệm, tránhvaynợquánhiều • Sửdụngsứcmạnh “KháchhànglàThượngđế” -Power of feet” TÀI CHÍNH CÓ TRÁCH NHIỆM NGÀNH TÀI CHÍNH • NhàcungcấpdịchvụápdụngvàthựchiệnBộNguyêntắcBảovệKháchhàng - Client Protection Principles (CPPs) • Nhàđầutưđưa CPP vàochínhsáchvàquytrình + Nhàtàitrợhỗtrợthựchiện CPP • Nhàcungcấpdịchvụđưaranhữngsảnphẩmphùhợp + đổimớitrongcungcấpdịchvụ • Ngànhtàichínhxâydựngvàbáocáovềcáctiêuchuẩn ESG • Thựchiệnnhữngquyđịnhbảovệkháchhàng – bảomậtthông tin, hợpđồngcôngbằng... • Bảođảmquyềntruyđòivàđặtranhữngtiêuchuẩnhoạtđộngtựđiềuchỉnh • Điđầutrongviệcnângcaonhậnthứcvàkhảnăngtàichínhcủangườidân • Lắngnghecácđạidiệncủangànhvàngườitiêudùng CHÍNH PHỦ

  26. 4. PhổcậpDịchvụTàichính ở Việt Nam

  27. ĐặcđiểmcủaPhổcậpDịchvụTàichính ở Việt Nam • Cóbướctiếnđángkểvềkhuônkhổpháplýtrongnhữngnămgầnđây • Cam kếtmạnhmẽcủachínhphủtrongviệcmởrộngkhảnăngtiếpcận • MứcđộPhổcậpDịchvụTàichínhcònhạnchế so vớikhuvực • PhổcậpDịchvụTàichínhchủyếuthựchiệnthông qua cácngânhàngquốcdoanhvàíttậptrungvàotínhhiệuquảvàtínhbềnvữngvềmặttàichính • Phổcậpdịchvụtàichínhdựavàokhốitưnhânvàbántưnhâncòn non trẻnhưngkhánăngđộngthông qua cáctổchứctàichính vi mô

  28. VàisốliệuvềtìnhhìnhsửdụngcácdịchvụtàichínhchínhthứcởViệt Nam Gửitiếtkiệmtạimột TCTC chínhthứctrongnăm qua (% ngườituổi 15+) Cótàikhoảntạimột TCTC chínhthức (% ngườituổi 15+) Ngườilớncótàikhoảntạimột TCTC chínhthức: theogiới (%) Ngườilớncótàikhoảntạimột TCTC chínhthức: theokhuvựcthànhthị/nôngthôn(%) Tàikhoảnchínhthức, nôngthôn Tàikhoảnchínhthức, thànhthị Tàikhoảnchínhthức, nữ Tàikhoảnchínhthức, nam Việt Nam ĐôngÁ & TháiBìnhdương (chỉtínhcácnướcđangpháttriển) thunhậptrungbình Thấphơn ĐôngÁ & TháiBìnhdương (chỉtínhcácnướcđangpháttriển) thunhậptrungbình Thấphơn Việt Nam Nguồn: World Bank Findex

  29. Những cơ hội của Việt Nam • Cầnphântíchsâuhơncungvàcầu • Tiếptụchoànthiệnkhungpháplýchophépđadạnghóasảnphẩm, thểchế, khuyếnkhíchtínhbềnvữngvàcótráchnhiệm • Hỗtrợhìnhthànhnhữngtổchứcmớicóquymô, cótráchnhiệmvàbềnvững • Nângcaohiệuquảvàtínhbềnvữngcủacácnhàcungcấpquốcdoanh • Giớithiệucôngnghệmới (dịchvụngânhàngtựđộng) • Hiểurõkháchhànghơnnữađểđápứngphùhợpnhucầu

  30. 5. TCVM vàBiếnđổiKhíhậu

  31. Mốiliênquangiữa TCVM & biếnđổikhíhậu? • Mốiliênhệgiữa TCVM vàbiếnđổikhíhậu (BĐKH): • Ngườinghèodễbịtổnthươngnhấtbởi BĐKH • Đếnnăm 2025, 2/3 dânsốthếgiớisẽsốngtrongcáckhuvực khan hiếmnước • Ngườinghèo chi từ 15 – 30% thunhập hàng nămchocácnguồnnănglượnggâyônhiễm • Ba câuhỏi then chốt: • TCVM cóthểđónggópthếnàochomộthànhtinh “xanhhơn”? • TCVM cóthểgiúpmọingườichuẩnbịđốiphóvớithảmhọatựnhiênnhưthếnào? • TCVM cóthểđóngvaitrògìkhithảmhọaxảyra?

  32. TCVM đónggópnhưthếnàochohànhtinhxanh? • Tàitrợchosinhkếvànôngnghiệpbềnvữngvd. tiếtkiệm vi mô, tíndụng vi môvà chi trảcủachínhphủcho: • Nôngnghiệphữucơ • Nuôitrồngthủysảnbềnvững • Nhưngkhóđạtđượcbềnvữngvềtàichính • Chínhphủ chi trảchocáccộngđồngbảovệđượcmôitrường • Tàitrợchonănglượng“xanhhơn” đểnấuăn, thắpsáng, sưởiấm/làmmát: • Cho thuêtàichính, tiếtkiệmvàtíndụngchocácdựánthủyđiện vi mô, sửdụngsứcgió, hoặchầm ủ khísinhhọc • Dịchvụ chi trảtheomứcsửdụngđốivớicácsảnphẩmnănglượngtáitạo (vd. M-Kopaở Kenya) • Lậpbộphậnđặcbiệtvềtàichínhnănglượngtrongcáctổchức TCVM (Vd. Ngân hàng XacởMôngCổ)

  33. TCVM cóthểgiúpkhách hàng đốiphóvớithảmhọanhưthếnào? • Thiếtkếsảnphẩmbảohiểmthảmhọa vi môcótínhhiệuquảvàgiácảvừalàrấtkhó (tháchthứclớnnhấtlàtiếpcậnđượctậphợpkhách hàng đủcácthànhphần) • Tiếtkiệmlàsảnphẩmtàichínhhữuhiệunhấtđểchuẩnbịtrướckhithảmhọaxảyra – vìvậycungcấpsảnphẩmtiếtkiệmlà then chốt (nhưngcầncóquyđịnhvàgiámsát) • Chuyểntiềncũngcóvaitròquantrọngtrongviệcchuẩnbịtrướcchokhách hàng – đặcbiệtnếuđượcgắnvớitàikhoản TK – vàcảkhithảmhọaxảyra (vd. Haiti) • Vốnvaycảitạonhà ở cũngcóthểgiúpkhách hàng chuẩnbịđốiphótốthơn (vd. MiBancoở Peru)

  34. Cácbướcphảnứngnhanhtrướcthảmhọathiênnhiênmàcáctổchức TCVM cầnthựchiệnlàgì?

  35. Hạnchếcủa TCVM trongviệcứngphósauthảmhọa • Chỉcó TCVM thìkhônggiảiquyếtđượccácvấnđềkinhtếvàsinhkếmàngườidânchịuảnhhưởngcủathảmhọaphảiđốimặt • Cácdịchvụtàichínhkhôngkhẩnthiếtbằngdịchvụ y tế, phânphátlươngthực, cungcấpchỗở, cơsởhạtầnglànhữngviệccầnđếncáccơquanchuyêntrách • Đừngđặtchotàichính vi mônhữngkỳvọngquálớn

  36. Thảoluận

More Related