100 likes | 336 Views
AVRASYA POLİTİĞİNDE ÇİN. Yrd. Doç. Dr. Reha YILMAZ. GENEL OLARAK AVRASYA jeopolitiğinde Çin-Rusya çekişmesi Rusya’nın kültürel ikilemi, Çinin Asya’ca bir kültürel kimliğe sahip olması Çinin ideolojik ikilemi: sosyalizm mi? Sosyal demokrasi mi? Yoksa liberalizm. AVRASYA POLİTİĞİNDE ÇİN.
E N D
AVRASYA POLİTİĞİNDE ÇİN Yrd. Doç. Dr. Reha YILMAZ
GENEL OLARAK • AVRASYA jeopolitiğinde Çin-Rusya çekişmesi • Rusya’nın kültürel ikilemi, Çinin Asya’ca bir kültürel kimliğe sahip olması • Çinin ideolojik ikilemi: sosyalizm mi? Sosyal demokrasi mi? Yoksa liberalizm AVRASYA POLİTİĞİNDE ÇİN
Sovyetlerin yıkılışı Çinin yükselişi, Avrasya bölgesinin kapılarını Çine açışı • Çinin asıl ilgi alanı Asya-Pasifik ve Uzak Doğu’dur. • Avrasya’nın sınırlı, stratejik ve ekonomik bir bölgedir. • Arka bahçe psikolojisi • Çinin geleceğe yönelik 3 aşamalı planı • Kısa dönem: ekonomisini geliştirmek ve Hong Hong ve Makao’yu anakaraya dahil etmek • Orta dönem: Güney Doğu Asya’da çıkarlarını güçlendirmek ve Tayvan’ı ana karaya dahil etmek • Uzun dönem: dünyanın süper gücü olmak • Bu hedefe ulaşmak için arka bahçe güvenliğe alınmalıdır: Uygur Özerk bölgesi ve Rusya ilişkilerini DÜZELTME ZORUNLULUĞU • Çin’in yen,/yükselen süper güç psikolojisi ÇİNİN AVRASYAYA BAKIŞI ve STRATEJİLERİ
Çin’in Grand Stratejisi: Avrasya’yı ekonomik ağlarla örmek ve arka bahçesini güvenceye almak • Engeller: • Rusya’nın karşı atakları • Amerika’nın Çinin arka bahçesindeki stratejik hamleleleri: Doğu Türkistan, Afganistan, Tibet politikaları • Çinin Avrasya’yı tek yünlü bir yol olarak görmesi • Bölge devletlerini kendime bağlama stratejileri ve yükselen değerler • İran politikası: Şii eksenine yerleşme çabaları ÇİNİN AVRASYA STRATEJİLERİNİN UYGULAMA SORUNU
RUSYA-ÇİN İLİŞKİLERİ AVRASYA’DA DOĞRUDAN ETKİDE BULUNMUŞTUR. • * Şangay İşbirliği Örgütünün kuruluşu: Nisan 1996 • * Ortak strateji: güvenlik • * Ortak Kontrol mekanizması: dışarda tutma stratejisi RUSYA ÇİN İLİŞKİLERİ VE AVRASYA’YA ETKİLERİ
1. ABD alerjisi • 2. Avrasya oyunları: ABD ve AB girişimleri ve yükselen değerlerin hareketliliği • 3. İki ülke arasındaki tarihi husumetleri çözme arzuları • 4. ortak yetersizliklerin mecburiliği • 5. karşılıklı Pazar olgusu • 6. bölgedeki radikal akımların engellenmesi çabası • 7. Avrasyalı müttefiklerin istikrar istemi Göreceli ortaklığın ana sebepleri:
1. ASKERİ ve siyasi ve ekonomik endişeler • 2. Rus Uzakdoğu’su ve Çinin yayılmacı çalışmaları • 3.Çinin Uzak Doğu Pazarını ele geçirme politikaları • 4. Dış Mançurya sorunu ENDİŞELER:
* 1. Çinin “Russia First” politikası • 2. Çinin Avrasya’da kısa ve orta dönemde hırslı politikalar izlemek istememesi • 3. NATO’nun genişleme stratejisine karşı işbirliği zorunluluğu ENDİŞELERİ GİDERME ÇALIŞMALARI
*1. renkli devrimlerin korkutan yüzü • 2. İç çatışmalara dış müdahaleler • 3. ABD ile tek başlarına başa çıkabilecek güçte olmamaları • 4. ABD’nin çevreleme politikalarına karşı işbirliği ÇİN VE RUSYA ARASINDAKİ ORTA İRADE
1. Çin Rusya ile yakınlaşarak zengin petrol kaynaklarına yaklaşabilmektedir. • 2. ŞİÖ aracılığıyla bölge pazarlarına giriş • 3. Bölge güvenliğini kendi elleriyle sağlama girişimi • 4. Çinin pazarlarının Batılıların eline geçmesi ve sonuçları • 5. ABD’nin çevrelenmesine yönelik politikalar gerçekleştirilmesi ORTAK İRADENİN AVRASYA SONUÇLARI