330 likes | 634 Views
META-SENTEZ. HAZIRLAYAN; Kübra SEFEROĞLU KAYNAK. META SENTEZ NEDİR?. Meta-sentez araştırmaları ,
E N D
META-SENTEZ • HAZIRLAYAN; Kübra SEFEROĞLU KAYNAK
META SENTEZ NEDİR? Meta-sentez araştırmaları, belirli bir alanda yapılan çalışmaların nitel bulgularının; yorumlanmasını,değerlendirilmesini, benzer ve farklı yönlerinin ortaya konulmasını ve yeni çıkarımlar yapılmasını amaçlayan çalışmalardır.
META SENTEZİN TARİHÇESİ • Meta-sentez çalışması ilk olarak 1988 yılında Noblit ve Hare tarafından eğitim alanında yayımlanmış kültür çalışmalarının bulgularını birlikte değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Noblit ve Hare bu araştırma yöntemini “meta etnografi” şeklinde adlandırmışlardır. • DeWitt-Brinksve Rhodes (1992) meta-sentez kavramını nitelin meta-analizi şeklinde isimlendirmişlerdir. • Paterson ve Canam’ın (2001) meta-analizi ve meta-sentezi birlikte ele alıp “meta çalışmalar” şeklinde isimlendirdikleri görülmektedir. • Thomas ve Harden (2008) ise bu kavramı tematik sentezleme metoduolarak yorumlamışlardır.
Son yıllarda alanda yapılan çalışmalar (Aspfors ve Fransson, 2015; Çalık ve Sözbilir, 2014; Bondas ve Hall, 2007) incelendiğinde yukarıda açıklanan kavramların tek bir çatı altında ve “meta-sentez” olarak isimlendirildiği görülmektedir. • Nitekim Çalık ve Sözbilir’in (2014) meta-sentez çalışmalarını belli bir alanda yapılmış nitel araştırmaların yine nitel bir anlayışla ele alınıp, benzerlik ve farklılıklarınınkarşılaştırmalı olarak ortaya konması şeklinde ifade ettikleri görülmüştür.
Meta-Sentez Çalışmaları Nasıl Yapılır? Meta-sentez çalışmaları incelendiğinde araştırmacıların küçük farklılıklarla benzer işlem adımlarını takip ettikleri görülmektedir. Bu işlem adımları aşağıda maddeler halinde verilmiş ve Şekil 1’de görsel olarak sunulmuştur. Beşinci ve altıncı adımlar döngüsel birsüreçte işlemektedir.
Adım 1: Araştırma sorularının belirlenmesi. • Adım 2: Çalışmanın konusuna uygun anahtar kelimeler belirlenip alanyazın taramasının yapılması. • Adım 3: Kaynakların sağlanması, gözden geçirilmesi, kimliklendirilmesi ve değerlendirilmesi. • Adım 4: Araştırmanın dâhil edilme ve hariç tutulma ölçütlerinin belirlenmesi ve değerlendirmeyealınacak çalışmaların seçilmesi. • Adım 5: Seçilen çalışmaların çözümlenmesi ile ortak temalar ve bu temalara ait alt temaların oluşturulması, benzer ve farklı yönlerinin ortaya konulması. • Adım 6: Temalar çerçevesinde elde edilen bulguların sentezlenerek çıkarımların yapılması. • Adım 7: Sürecin ve bulguların ayrıntılı bir şekilde raporlaştırılması.
Meta-Sentez Çalışmalarında Geçerlik Ve Güvenirlik • Meta-sentez çalışmalarında geçerlik ve güvenirliğin sağlanabilmesi için aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır(Thomas ve Harden, 2008; Brantlinger, Jimenez, Klingner,Pugach ve Richardson, 2005; Creswell, 2007; Kennedy ve MacNeela, 2014; Patton 2014; Aspfors veFransson, 2015; Staneva, Bogoşlssian ve Wittkowski, 2015):
Çalışmanın amacı ve araştırma soruları açık bir şekilde ifade edilmelidir. • Bulguların geçerliliği için veri toplama metodu, dâhil edilme ve hariç tutulma ölçütleri detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. • Konu ile ilgili ulaşılan çalışmaların sayısı ve bu çalışmalardan analize dâhil edilenler detaylı birşekilde açıklanmalıdır. • Araştırmaya dâhil edilen çalışmaların; metodolojisi, alanı, örneklemi ve çalışmanın gerçekleştiği coğrafya, veri toplama tekniği ve veri çözümleme yöntemleri belirtilmeli veya tablo şeklinde sunulmalıdır.
Verilerin çözümlenmesi ve ortak temaların oluşturulması süreci ayrıntılı bir şekilde açıklanmalıdır. • Ortak temaların belirlenmesi işlemi birden fazla alan uzmanı tarafından yapılmalı ve kodlayıcılararasındaki tutarlılık sağlanmalıdır. • Sentezleme süreci için yeterli zaman harcanmalı ve ayrılan zaman çalışmada belirtilmelidir. • Araştırmada inanırlığı artırmak için incelenen çalışmaların bulgularından kesitler sunulmalıdır.
META SENTEZ ÖRNEĞİ Cebirsel Düşünme Becerisi ÜzerineBir Meta-Sentez Çalışması MAKALE Dilek Türkoğlu, Ahmet Cihangir
ÇALIŞMANIN AMACI; Bu araştırmanın amacı; cebirsel düşünme becerisi ile ilgili yapılançalışmalardan bu araştırmaya dâhil edilenleri, cebirsel düşünmede ön koşul beceriler ve kritik süreçaçısından meta-sentez yöntemi ile incelemektir
Problem Cümleleri 1.Cebirsel düşünme becerilerinin ön koşul yeterlilikleri nelerdir?2. Cebirsel düşünme becerisinin kazanımı için kritik süreç hangi yaş aralığına karşılıkgelmektedir?3. Cebirsel düşünme becerisini kazandırmada cebirsel kavramlar diğer ülke müfredatlarındahangi sınıf aralığında verilmiştir?
Araştırmanın Modeli Bu araştırmada meta-sentez yöntemi kullanılmaktadır. VerilerinToplanmasıMeta-sentez çalışmasına dâhil edilen çalışmalar, 2005-2016 yılları arasında gerçekleştirilen 23 çalışmayı kapsamaktadır. Verilerin toplanmasında “cebir” ve “cebirsel düşünme” anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Araştırmaya dâhil edilecek çalışmaların belirlenmesinde Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) ulusal tez arama merkezi, Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM), EducationalResourceInformationCenter (ERIC) veri tabanlarından yararlanılmıştır. Çalışmada ölçütler; tez ve makalelerin cebir ve cebirsel düşünme kelimelerini içermesi ve yönteminin belirtilmiş olması ile 2005-2016 yıllarında yayınlanmasıdır. Cebirsel düşünme becerisi ile ilgili olmayan araştırmalar çalışmaya dâhil edilmemiştir. Meta-senteze dâhil edilen çalışmaların; kodları ve ana temaları Tablo 1’de verilmiştir.
Verilerin Analizi • Bu araştırmada aşağıda verilen analiz basamakları dikkate alınarak çalışmaların analizi yapılmıştır:1. Aşama (Olgusal bir çalışmaya karar verme ve başlama): Bu araştırmada ilgi alanı olarak “cebirseldüşünme becerileri” seçilmiştir.
2. Aşama (İlgi alanına ilişkin hangi çalışmaların kullanılacağına karar verme): Analize dâhiledilecek çalışmalar için bir literatür taraması yapılmıştır. Bu araştırmada, dâhil edilme ve hariçtutulma ölçütlerine uygun olan makaleler, yüksek lisans veya doktora tezleri araştırmaya dâhiledilmiştir. Dâhil edilme ölçütleri olarak 2005-2016 yılları arasında yapılan cebirsel düşünme becerisiile ilgili çalışmalar belirlenmiştir. Diğer çalışmalar dâhil ise edilmemiştir.
3. Aşama (Nitel verileri okuma): Araştırmaya dâhil edilen her bir çalışma detaylı bir şekilde okunuparaştırma problemlerine göre incelenerek her bir temaya göre kodlanmıştır. İncelenen her bir çalışmaA1, A2, A3, ..., A23 şeklinde kodlanmıştır. Veriler incelenmiş ve gereksiz kısımlar çıkarılmıştır.Çalışmaların ana temaları Tablo 1’de verilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen 23 çalışmadan altproblemler doğrultusunda çıkarımlarda bulunulmuştur. Araştırmada; cebirsel düşünmede kritik süreç, ön koşul beceriler ve cebirsel kavramların diğer ülke müfredatlarında verilme sırası ile ilgili bilgilernot edilmiştir.
4. Aşama (Verilerin birbirleriyle nasıl ilişkili olduğunu belirleme): Dâhil edilen çalışmaların anahtar kavram ve fikirleri araştırmanın alt problemleri doğrultusunda tablolarda verilmiştir. Tabloların oluşturulması, çalışmaların benzer olduğu yönlerin listelenmesine yardımcı olmaktadır..
5. Aşama (Verileri birbirine dönüştürme): Dönüştürmeler, önceki aşamada türetilen muhtemel varsayımlara dayanılarak yapılmıştır.
6. Aşama (Dönüştürmeleri sentezleme):Bu aşama, ikinci düzey bir sentezleme olup araştırmaya çok sayıda veri dâhil edildiği zaman kullanılır ve yüksek düzeyde bir soyutlama olanağı sağlar. Bu araştırmada dâhil edilen çalışmalar tablolar üzerinden cebirsel düşünmede ön koşul beceriler, kritik süreç ve cebirsel kavramların ülke müfredatlarında verilme sırası ve yaşı açısından yorumlanmıştır.
7. Aşama (Sentezleri ifade etme): Bu araştırmada da, elde edilen veriler sentezlenerek ifade edilmiştir.
Geçerlik ve Güvenirlik Geçerlilik ve güvenirliliği sağlamak için; • Çalışmanın amacı ve araştırma soruları açık bir şekilde ifade edilmiştir. • Çalışmaların okuyucu tarafından daha kolay anlaşılması için tablolar halinde sunulmuştur. • Verilerin çözümlemesi ve ortak temaların oluşturulması açıklanmıştır.
KAYNAKLAR Aspfors, J., veFransson, G. (2015). Research on mentor education for mentors of newly qualified teachers: Aqualitativemeta-synthesis.Teaching and Teacher Education, 48, 75-86. Bondas, T., ve Hall, E. O. (2007). Challenges in approaching metasynthesis research. Qualitative HealthResearch, 17(1), 113-121. Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Education ve Science/Egitim ve Bilim, 39 (174). 33-38. DeWitt-Brinks, D., ve Rhodes, S. C. (1992). Listening instruction: A qualitative meta-analysis of twenty-fourselected studies (Rep. No. Clearinghouse: CS507954). US: Michigan. Noblit, G. W., ve Hare, R. D. (1988). Meta-ethnography: Synthesizingqualitativestudies (Vol. 11). Newbury Park: Sage. Paterson, B. L., veCanam, C. (2001). Meta-study of qualitative health research: A practical guide to metaanalysis and meta-synthesis (Vol. 3). Sage Thomas, J., ve Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematicreviews. BMC medical research methodology, 8(1), 1-20. Türkoğlu, D. & Cihangir, A. (2017). Cebirsel düşünme becerisi üzerine bir msentez çalışması. Eğitim, Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 2(2), 25-39.