Download
1 / 69
730 likes | 967 Views
DIVČIBARE. STUDIJA OPRAVDANOSTI PROGLAŠENJA TURISTIČKOG PROSTORA “DIVČIBARE”. UVODNE NAPOMENE. Komponenta projekta “Novi turistički proizvod Divčibara”
E N D
DIVČIBARE STUDIJA OPRAVDANOSTI PROGLAŠENJA TURISTIČKOG PROSTORA “DIVČIBARE”
UVODNE NAPOMENE • Komponenta projekta “Novi turistički proizvod Divčibara” • Cilj Studije je određenje prostora u širem okruženju naselja Divčibare, koji bi jačanjem konkurentske pozicije u perspektivi postao prepoznatljiva turistička destinacija • Glavni izazov – obezbeđivanje osnove za održivi razvoj turističkog prostora – definisanje koncepta najbolje upotrebe prostora
SadržajStudijeopravdanostiproglašenjaturističkogprostora • Uvod • Pravniiplanskiosnovzaproglašenjeturističkogprostora • Opisturističkogprostora (grafičkideo) • KljučnipreduslovizarazvojturizmanaturističkomprostoruDivčibare • StanjeturizmanapodručjuturističkogprostoraDivčibare • StanjeipotrebeživotnesredineturističkogprostoraDivčibare • Identifikacijaipotencijalključnihturističkihproizvoda • Predloženi model upravljanja • Ekonomsko – finansijskaopravdanostproglašenjaturističkogprostora
Potreba za održivim razvojem turizma • Obezbeđivanje optimalne upotrebe prirodnih resursa, kao ključnog elementa u razvoju turizma • Puno poštovanje autentičnosti socio – kulturnog nasleđa lokalnih zajednica • Stvaranje preduslova za uspešnu realizaciju komercijalnih projekata u turizmu
TURISTIČKI PROSTOR TURISTIČKI PROSTOR predstavljajedinstvenuinedeljivugeografskuifunkcionalnucelinuprirodnihistvorenihresursaivrednosti od značajazaturizam. Komponenteturističkogprostora: • resursiiatrakcije • objektiiinfrastruktura • uslugeiaktivnosti • konkurentskapozicijaiimidž
Cilj proglašenjaturističkog prostora Sprečavanjedegradacijeprirodnihi socio-kulturnihvrednostiDivčibarakaovisokovrednogprostora, kaoinjegovounapređenjekrozadekvatnuvalorizacijuresursaiimplementacijumehanizamaodrživograzvojaturizma. CiljStudijeproglašenjaturističkogprostoraDivčibare je identifikacijaturističkogprostorakaomerarezervacijeizaštiteprostorazapotreberazvojaturizma, saobezbeđivanjemosnovezapripremuAkta o proglašenjuturističkogprostoraVladeRepublikeSrbije.
Zadaci Studije opravdanostiproglašenja turističkog prostora • prezentovanjeievaluacijaresursno – atrakcijskeosnoveistraživanogprostora, sapredlogomgranica tog prostora; • procenaopravdanostiproglašenjaturističkogprostorakaoosnovzapripremuAkta o proglašenjuturističkogprostora od straneministarstvanadležnogzaposloveturizma; • davanjepredlogamerakoje bi trebalosprovesti u ciljupokretanjarazvoja (vizijarazvoja, planskaregulativa, poslovniiupravljački model); • davanjepredlogaprivremenogstaraocanadovimprostorom u ciljuzaštitenacionalnihiinteresalokalnihsamouprava
Pravniiplanskiosnov • Zakonskiosnovzaproglašenjeturističkogprostora – Zakon o turizmuiPravilnik o načinuizradeplanskihdokumenata, kaoistudijeopravdanostizaproglašenjeturističkogprostora • StrategijarazvojaturizmaRepublikeSrbije • Zakon o prostornomplanu RS • Prostorni plan Kolubarskogokruga • ProstorniplanoviistrategijerazvojaturizmaopštinaValjevo, Požega, KosjerićiMionica • Plan generalneregulacijezaturističkicentarDivčibare (2008.) • Plan detaljneregulacije “Vidik” • Plan generalneregulacijeTometinoPolje
Turističke atrakcije Turističke atrakcije predstavljaju ključnirazlog svakog turističkog putovanja, što je osnova za razvoj i planiranje turističkog prostora. Turističke atrakcije mogu biti prirodne i stvorene.
Prirodni resursi od važnostiza formiranje turističkog proizvoda • Hidrografskevrednosti - Bukovskareka, Crnareka, Kozlica, Krčmarskareka, ManastiricaiPaklenica, BelaiCrnaKamenica • Blagaiprijatnaklima • Biljniiživotinjskisvet • Zaštićenaprirodna dobra
Stvoreni resursi od važnostiza formiranje turističkog proizvoda • Etnografskevrednosti – autentičniobičajiitradicijakarakterističnazapodručjeDivčibara • Objektikulturnebaštine u neposrednojbliziniturističkogprostora - ostaci rimskih i srednjovekovnih naselja, crkava, utvrđenja i nekropola; spomeniciizvremenaturskevladavineispomeniciiznovijeistorije • JediniCrkveno – kulturnicentarzaverskiturizam u Srbiji • Događajiimanifestacije - “Belinarcis”, Dečiji festival sportairekreacije , “Danigljiva”, “Daniseoskogturizma”, “Čobanskidani”
Turistička infrastruktura • Turistički info centarDivčibare • Ski staze – CrniVrh, Nova staza, Stazazapočetnike • Pešačkestaze: Divčibare (centar) – CrniVrh, Divčibare (centar) – Golubac, Divčibare (centar) – LjutiKrš, Divčibare (centar) – Paljba, Divčibare (centar) – VelikaPleć • Vidikovci: CrniVrh, VelikaPleć, Paljba, LjutiKrš, Golubac • Sportskitereni: tenis (2), košarka (4), rukomet (1), odbojka (3)
Infrastruktura • Saobraćajnapovezanost – mrežaregionalnihilokalnihputeva (neophodnarehabilitacijairekonstrukcijaidogradnjalokalnihputeva); značajnoboljipoložajće se ostvaritiizgradnjomkrakaautoputapremaJužnomJadranu • Elektroenergetskainfrastruktura – pokrivenost 100%, predviđenasupoboljšanjasvimplanskimaktima • Vodosnabdevanje – planira se povezivanjesaRegionalnimKolubarskimsistemom, čime bi se obezbedilostabilnoipouzdanosnabdevanjeturističkogprostoravodom
Infrastruktura Kanalizacionainfrastruktura predstavljanajveći problem turističkog centra Divčibare. Građena je tokom 60-tih godinaprošlogveka i nezadovoljava ni postojećekapacitete, tako da nemožebiti ni oslonacplaniranograzvojaturizma. Izgrađenopostrojenje za preraduotpadnevode u dolinireke Bele Kamenice, nikadanije bilo u funkciji.
Demografija - Valjevo • Pad brojastanovnika u periodu od 2002. do 2011. godineiznosi 6,7% što je skoro u prosekuSrbije (5%) • U etničkojstrukturipreovlađujuSrbi (96%) , zatimRomi (1,36%) I ostataksuostalenacionalnosti u zanemarljivimprocentima • Starosniprofilstanovništvakarakterišeravnomernastrukturastarosnihkategorija • Gustinanaseljenostistanovništva (100,6 stanovnika/km2) u odnosunaprosekcentralne Srbije (96 stanovnika/km2) je veća; • U obrazovnojstrukturipreovlađujesrednjeobrazovanostanovništvo (39%). Neznatnopovoljnijaobrazovnastruktura u odnosunaostaleopštine (10% višeivisokoobrazovanogstanovništva) -
Demografija - Požega • Pad brojastanovnika u periodu od 2002. do 2011. godineiznosi 8,7% što je iznadprosekaSrbije (5%) • U etničkojstrukturipreovlađujuSrbi (98%) , zatimRomi (1%) I ostataksuostalenacionalnosti u zanemarljivimprocentima • Starosniprofilstanovništvakarakterišeravnomernastrukturastarosnihkategorija • Gustinanaseljenostistanovništva (69.54 stanovnika/km2) je znatnoispodprosekacentralneSrbije (96 stanovnika/km2) • U obrazovnojstrukturipreovlađujesrednjeobrazovanostanovništvo (40%). Visoko I višeobrazovanostanovništvoiznosi 7% -
Demografija - Kosjerić • Pad brojastanovnika u periodu od 2002. do 2011. godineiznosi 13,7% što je znatnoiznadprosekaSrbije (5%) I predstavljanajvećidemografski pad u ovečetirijedinicelokalnesamouprave • U etničkojstrukturipreovlađujuSrbi (99%), ostataksuostalenacionalnosti u zanemarljivimprocentima • Starosniprofilstanovništvakarakterišeravnomernastrukturastarosnihkategorija • Gustinanaseljenostistanovništva (33,75 stanovnika/km2) je znatnoispodprosekacentralneSrbije (96 stanovnika/km2). Najređenaseljenaopština u odnosunaposmatrane • U obrazovnojstrukturipreovlađujesrednjeobrazovanostanovništvo (29%). Visoko I višeobrazovanostanovništvoiznosi 5% -
Demografija - Mionica • Pad brojastanovnika u periodu od 2002. do 2011. godineiznosi 13,6% što je znatnoiznadprosekaSrbije (5%) • U etničkojstrukturipreovlađujuSrbi (97%) , zatimRomi (2%) I ostataksuostalenacionalnosti u zanemarljivimprocentima • Starosniprofilstanovništvakarakterišeravnomernastrukturastarosnihkategorija • Gustinanaseljenostistanovništva (43.35 stanovnika/km2) je znatnoispodprosekacentralneSrbije (96 stanovnika/km2) • U obrazovnojstrukturipreovlađujestanovništnosaosnovnimobrazovanjem (32%). Visoko I višeobrazovanostanovništvoiznosi 4%. U Mionici je nanepovoljnijaobrazovnastrukturastanovništva -
Privreda – brojprivrednihsubjekata Izvor: AgencijazaprivredneregistreRepublikeSrbije
Brojnezaposlenih Izvor: NacionalnaslužbazazapošljavanjeRepublikeSrbije
Stanjeturizma – institucionalno-pravniokvir Relevantnipropisizadelovanje u turizmu u domenujavnogsektora: • Zakon o turizmu (turističkisistem – državni, lokalniinivoautonomnepokrajine – turističkeorganizacije) • Zakon o javnimskijalištima • Uredba o utvrđivanjuprioritetnihturističkihdestinacija, zona, lokacijaikategorijaobjekata u mestimazaodmoriturističkimmestima u prioritetnimdestinacijama • Pravilnik o kategorizacijiturističkihmesta
Stanjeturizma –turističkasuprastruktura • PremapodacimaJavnogpreduzeća “Valjevoturist”, ukupanbrojkreveta u hotelimaiodmaralištima je 1.536 • Ukupanbrojkreveta u privatnomkategorisanomsmeštaju je 435 • Ukupanbrojležajeva u naseljuDivčibare je 1.937 • U poslednjihnekolikogodinaznačajnopoboljšanaponudasanovimirenoviranimkapacitetima • Lošeperformansekomercijalnihkapaciteta – naosnovuraspoloživihpodataka, prosečnapopunjenostnanivou od iznosi 33% godišnje
Stanjeturizma – suprastruktura (domaćaradinost) 2 • U četiriopštinekojezahvatapodručjeDivčibara u smisluoveStudije (Požega, Kosjerić, ValjevoiMionica), postoji 82 seoskaturističkadomaćinstva. • ProcenastručnjakaNacionalneturističkerazvojnekorporacije je da je 50 domaćinstavadirektnovezanozaturističkiprostor, premda se iostalamogusmatratiresursomdestinacije. • Na teritorijiKosjerićafunkcioniše 19, nateritorijiPožege 7, a nateritorijiMionice 6 seoskihturističkihdomaćinstava, koja se direktnomoguvezatizaDivčibare. • Premapodacimaorganizacije ”SeoskiturizamSrbije”, prosečanbrojležajevapodomaćinstvu je 14.
Stanjeturizma – osnovnekarakteristike • PremapodacimazvaničnestatistiketurističkopodručjeDivčibara je zabeležilo 24.849 dolazakai 110.539 noćenja u periodujanuar – septembar 2011. godine. • U odnosunaisti period prošlegodine, zabeležen je rast od 10% u brojudolazaka, odnosno 22% u brojuostvarenihnoćenja. • Divčibareposetipribližnoistibrojdomaćihistranihturista, pričemu je boravakstranihgostijuskoroduplokraći. • Najvećiprosečanbrojnoćenja (6,3) ostvaren je nateritorijiopštineKosjerić, što je verovatnoposledicadužegboravkasportistakojidolazenapripreme. • UdeoDivčibara u ukupnomturističkomprometuSrbijeiznosi 1,5% turistai 2,05% u ukupnombrojunoćenja
Stanjeturizma – osnovnekarakteristike • Možemozaključiti da je nizakbrojturističkihdolazaka (30.804) inoćenja (139.165) u 2010. uzrokovaoniskupopunjenostkapacitetailošeukupneperformansedestinacije. • Premaprocenama HTD VujićDivčibarekojeraspolaženajznačajnijimsmeštajnimkapacitetima (oko 40%) napodručjuDivčibara, prosečnapopunjenostkapaciteta u perioduizmeđu 2007. i 2011. bila je nanivouizmeđu 30% i 35%. • Najslabijaposećenost je u mesecuNovembru, dok je posećenostnajveća u Januarui u letnjimmesecima (jun, juliavgust).
Stanjeturizma – osnovnekarakteristike • Uprkosdobrimklimatskimuslovima, posećenost je slabai u mesecuSeptembru. • U proseku se poseoskomdomaćinstvuostvarioko 400 noćenjagodišnje, poprocenamaudruženja ”SeoskiturizamSrbije”. Imajući u vidu da zvaničnastatistikauglavnom ne beležiovedolaskeinoćenja, ukupneperformansepodručjaDivčibarakaoturističkedestinacijesuznačajnobolje, s obzirom da se, poovimprocenama, ostvariblizu 20.000 noćenja.
Promocijainačinprodaje • Obimistrukturakorišćenihpromotivnihsredstava od straneturističkihorganizacijanisubili u skladusapotrebamaDivčibarakaoturističkedestinacije • Povećanavidljivostdestinacijepostignuta je zalaganjemprivatnihsubjekata, u prvomredu HTD VujićDivčibare • Akoizuzmemoposeteodmaralištima, većinaturista se organizujeidolazi u destinacijusamostalno; dalekomanjibrojdolazi u aranžmanuorganizatoraturističkihputovanja, organizatorakongresnihputovanjairaznihinstitucijaiorganizacija • Divčibaresaokolinom se ne nalaze u programimainostranihorganizatoraputovanja, osimkaodeošireture
SWOTZaključci • Intenzitetslabosti (391) je značajnoveći od intenzitetasnagaDivčibara (264) kaoturističkedestinacije, štoznači da je potrebnodaljekontinuiranoulaganje u razvojturizmanaDivčibarama; • Intenzitetmogućnosti (249) je veći od intenzitetapretnji (242), iako ne u značajnijojmeri; svejedno, Divčibareimajušansu da iskoristemogućnostiizokruženjai da uticajeventualnihpretnjiminimiziraju; • Uočljivodominantnadesnastranapoligona SWOT-a Divčibaraukazuje da bi strategijutrebalopostavititako da se minimiziraju, odnosnoeliminišuuočeneslabosti, kako bi se ojačaliinternikapacitetizakorišćenjeprezentovanihmogućnosti;
SWOTZaključci • PodručjeDivčibaranedvosmislenoimapotencijalrazvojaturizma, s tim da je u nastavkurazvojaneophodnosleditilogikurazvojaodrživogturizma, kako bi se glavniatraktorisačuvaliiunapredili; • Izuzetno je važnoobezbeditiširokkonsezuszadaljirazvojDivčibara, štopodrazumevazajedničkuvizijuijasnuplatformurazvojaizakojećestatisviključniinteresnisubjekti, u prvomredulokalnesamoupravenačijimteritorijama se nalaziturističkiprostorDivčibara.
Stanjeipotrebeživotnesredine • Ekološkiprofilturističkogpodručja – principiekoturizma • Program zaštiteirazvojaturističkogprostora – pronalaženjeravnotežeizmeđurastaiočuvanjaživotnesredine • Prikazmogućihštetnihuticajanaživotnusredinu • Strateškesmerniceiekološkiakcioni plan ODGOVORNOST UPRAVLJAČA TURISTIČKIM PROSTOROM !!!
Identifikacijaipotencijalključnihturističkihproizvoda • Iskustvenazona I – centarzaodržavanjezdravlja, aktivniodmoriposlovniturizam– obuhvatanaseljaDivčibareiKraljevsto (opštineValjevoiMionica), kaoipodručjeobuhvaćenoPlanomdetaljneregulacije “Vidik” (opštinaKosjerić); • Iskustvenazona II – centarzaavanturistički/ adrenalinskiiaktivniturizam – obuhvatanaseljeTometinoPolje (opštinaPožega); • Iskustvenazona III – centarzaruralniturizamigastronomiju– deoMaljenanateritorijiopštinaKosjerić, PožegaiMionica. Centarzaruralniturizam je u selimaopštineKosjerić – Mionici, SkakavcimaiRosićima, dok u TometinomPolju (Požega) iOsečenici (Mionica), predstavljavažan element komplementarneponude, koji se razvija u sklopurealizacijemerapodrškeruralnomrazvoju
Identifikacijaipotencijalključnihturističkihproizvoda • Planinski (letnjiizimski) aktivniodmor • Zdravstveniturizam – wellness • Poslovniturizami MICE • Ruralniturizamigastronomija • Kratkiodmori • Specijalniinteresi • Touring • Događajiimanifestacije.
