E. Pawlaczyk-Wróblewska, I. Klimecka, T. Szepelak

1. ZAHAMOWANIE TEMPA WZRASTANIA ORAZ ZJAWISKO NADGANIANIA WZROSTU U DZIECI Z MŁODZIEŃCZYM IDIOPATYCZNYM ZAPALENIEM STAWÓW E. Pawlaczyk-Wróblewska, I. Klimecka, T. Szepelak Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego Oddział Reumatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

2. CEL PRACY • ocena auksologiczna wybranych parametrów rozwoju fizycznego u dzieci z MIZS • analiza grupy czynników wpływających na wystąpienie obserwowanych zaburzeń wzrastania • ocena osi GH /IGF-1/IGFBP-3 • określenie prognozowanego wzrostu ostatecznego badanej grupy

3. Charakterystyka opisowa badanej grupy XI

4. uogólniony wielostawowy skąpostawowy ogółem -0,2 -0,6 -1,0 -1,4 typ choroby liczebność st B-v -1,8 n % SD min max XI uogólniony 14 17,28 -3,3218 1,5686 -5,8906 -1,4648 -2,2 standaryzowana wysokość ciała wielostawowy 22 27,16 -1,1189 1,1598 -3,8704 0,9091 -2,6 skąpostawowy 45 55,56 -0,1451 1,0550 -2,3000 2,3571 -3,0 ogółem 81 100,00 -0,9587 1,6498 -5,8906 2,3571 -3,4 Średnie standaryzowane wartości wysokości ciała (st B-v) w badanych typach początku choroby .

5. stbv<-2 -1<stbv<1 stbv>2 -2<=stbv<=-1 1<=stbv<=2 Odsetek dzieci w badanych grupach w zależności od wartości st B-v

6. typ choroby liczebność st mc n % SD min max XI uogólniony 13 16,05 -1,7183 1,2406 -2,7234 2,0811 wielostawowy 20 24,69 -1,0324 0,9738 -2,1739 0,8864 skąpostawowy 40 49,38 -0,2586 0,8268 -1,7229 1,9423 ogółem 73 90,12 -0,7306 1,0965 -2,7234 2,0811 Średnie standaryzowane wartości masy ciała (st mc ) w badanych typach początku choroby

7. Różnicujący wpływ wystąpienia choroby na wysokość i masę ciała oraz BMI - wyniki testu analizy wariancji standaryzowana masa ciała standaryzowane BMI standaryzowana wysokość ciała -0,2 -0,1 przed zachorowaniem -0,41 przed zachorowaniem -0,2 po zachorowaniu -0,3 -0,3 -0,43 -0,4 -0,4 -0,45 -0,5 -0,47 -0,6 -0,5 -0,7 -0,49 -0,6 -0,8 po zachorowaniu po zachorowaniu -0,51 przed zachorowaniem -0,9 -0,7 -1,0 -0,53 -1,1 -0,8 F1,348 =14,83 , p=0,0001 F1,390 =26,98 , p=0,0000 F1,292 =0,643 , p=0,4232

8. Różnicujący wpływ czasu trwania choroby na wysokość ciała, masę ciała oraz BMI - wyniki testu analizy wariancji standaryzowana masa ciała standaryzowana wysokość ciała standaryzowane BMI -0,1 -0,2 0,05 -0,3 -0,3 1 2 3 4 5 6 7 >7 1 2 3 4 5 6 7 >7 -0,05 -0,4 -0,5 czas po zachorowaniu czas po zachorowaniu 1 2 3 4 5 6 7 >7 -0,5 przed zachorowaniem -0,15 -0,7 przed zachorowaniem -0,6 czas po zachorowaniu -0,9 -0,25 -0,7 przed zachorowaniem -1,1 -0,35 -0,8 -1,3 -0,9 -0,45 -1,5 -1,0 -0,55 -1,1 -1,7 -1,2 -0,65 -1,9 F7,305 =4,47 , p=0,000 F7,340 =9,37 , p=0,0000 F7,304 =7,89 , p=0,0000

9. Długość choroby (lata) typ uogólniony XI n SD 0 22 -0,35 0,94 1 7 -1,39 0,89 2 14 -0,77 0,71 3 17 -0,95 0,74 4 19 -1,79 1,12 5 9 -2,05 1,28 6 6 -3,58 1,02 7 i > 39 -3,22 1,71 Przebieg standaryzowanej wysokości ciała w czasie dla trzech typów początku choroby standaryzowana wysokość ciała 1,2 0,8 lata po zachorowaniu 0,4 0,0 -0,4 1 2 3 4 5 6 7 >7 lat -0,8 -1,2 przed zachorowaniem -1,6 -2,0 uogólniony -2,4 wielostawowy -2,8 -3,2 skąpostawowy -3,6

10. standaryzowana wysokość ciała 0,5 0,0 wiek zachorowania <=2 2-4 4-6 >6 -0,5 -1,0 -1,5 skąpostawowy  -2,0 wielostawowy  -2,5 uogólniony -3,0 -3,5 -4,0 Wartości standaryzowanej wysokości ciała w poszczególnych typach początku choroby oraz kategorii wieku zachorowania

11. Wartości średnie standaryzowanej wysokości ciała w kategoriach wieku zachorowania i typu początku choroby XI XI XI

12. Wartości standaryzowanych cech dla trzech typów początku choroby - cechy somatyczne

13. Wartości standaryzowanych cech dla trzech typów początku choroby - cechy cefalometryczne

14. 1,0 0,5 ** ** ** ** ** ** * 0,0 sty-ph P sty-da P ph1-da1 P ph2-da2 P ph3-da3 P ph4-da4 P ph5-da5 P -0,5 -1,0 -1,5 uogólniony wielostawowy -2,0 skąpostawowy -2,5 -3,0 Wartości standaryzowanych cech dla trzech typów początku choroby - cechy ręki

15. 13 19 30 32 1,5 st B-v st B-v 1,0 0,5 0,0 -12 -11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 -0,5 -1,0 -1,5 chłopcy -2,0 moment zachorowania moment zachorowania Indywidualne krzywe wzrastania dla chłopców dziewcząt - przed i po zachorowaniu

16. Wartości średniej standaryzowanej wysokości ciała w badanej grupie (przed zachorowaniem) XI

17. Prognoza wzrostu ostatecznego w badanych grupach dla 3 typów początku choroby

18. aktywność choroby ? GH IGF – 1 IGFBP3 Siatka centylowa wysokości ciała dla dziewcząt warszawskich.

19. Wartości stężeń GH w testach stymulacyjnych w badanej grupie XI XI XI XI

20. Wartości IGF-1-chłopcy

21. Wartości IGF-1-dziewczęta

22. Wartości IGFBP-3 w badanej grupie

23. Wyniki badań biochemicznych w badanych grupach z uwzględnieniem aktualnej aktywności choroby • IL - 6 causes growth impairment in transgenic mice through a decrease in IGF-I. A model for stunted growth in children with chronic inflammation. de Benedetti F. J Clin-Invest 1997 • Is systemic juvenile rheumatoid arthritis an IL - 6 mediated disease? Martini A. J Rheumatol 1998 • Role of IL -6 in growth failure: an animal model. Meazza C. Horm Res 2002; • Serum IL - 6 levels and joint involvement inpolyarticular and pauciarticular juvenile chronic arthritis. Robbioni P. Clin Exp Rheumatol 1992 • IL - 6 as a therapeutic target in systemic-onset juvenile idiopathic arthritis. Yokota S: Curr Opin Rheumatol. 2003 • Wyniki badań biochemicznych w badanych grupach z uwzględnieniem aktualnej aktywności choroby XI XI XI XI XI XI XI XI

24. Korelacje rang Spermana pomiędzy stężeniami w surowicy IL-6 a innymi parametrami stanu zapalnego oraz IGF-1

25. WNIOSKI • U dzieci chorujących na mizs występują zaburzenia rozwojowe pod postacią niedoboru wysokości ciała, w mniejszym stopniu masy ciała, skrócenia długości kończyn dolnych i górnych, krótkopoalczystości i małożuchwia. • Grupę czynników zwiększających ryzyko wystąpienia i decydujących o stopniu obserwowanych zaburzeń rozwojowych stanowią: • uogólniony i wielostawowy typ początku choroby, • długość trwania procesu chorobowego • wczesny wiek zachorowania dziecka. Agresywny przebieg choroby i duża aktywność zapalenia stanowią kolejne czynniki predysponujące i nasilające proces opóźnionego wzrastania. • W trakcie trwania choroby można zaobserwować dwa okresy, które w różny sposób wpływają na proces wzrastania. W pierwszym okresie, początkowych latach choroby, zaburzenia wzrastania wynikają z aktywności procesu zaplanego i związanej z nim steroidoterapii. Drugi okres to okres remisji, podczas którego tempo wzrastania ulega przyspieszeniu, a u części dzieci występuje zjawisko nadganiania wzrostu („catch up growth”).

26. WNIOSKI • Wydzielanie GH u dzieci chorujących na mizs jest prawidłowe zarówno w aktywnej i nieaktywnej fazie choroby. Nie stwierdzono w badanej grupie niedoboru hormonu wzrostu. • Stwierdzono zależność pomiędzy aktywną klinicznie i potwier-dzoną w badaniach laboratoryjnych fazą zapalenia a poszczegól-nymi przekaźnikami sygnału wzrostowego. W fazie aktywnej choroby stwierdzano znamienne statystycznie wzrost stężenia IL-6 oraz obniżenie stężenia IGF-1, przy prawidłowych stężeniach IGFBP-3 w surowicy. • Prognoza wzrostu ostatecznego dla grupy dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów jest gorsza niż u dzieci zdrowych.

27. Dziękuję za uwagę.