290 likes | 1.05k Views
Çok Elektronlu Atom lar. Anahatlar : Spin Pauli Dışarlama İlkesi Aufbau (Katyapı) İlkesi Hund Kuralı Elektron dizilişleri. Spin. Stern-Gerlach deneyi. Stern-Gerlach deneyi, bir kuantum sayısına daha ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Elektronların doğasında açısal momentum mevcuttur.
E N D
Çok Elektronlu Atomlar Anahatlar: • Spin • Pauli Dışarlama İlkesi • Aufbau (Katyapı) İlkesi • Hund Kuralı • Elektron dizilişleri
Spin Stern-Gerlach deneyi Stern-Gerlach deneyi, bir kuantum sayısına daha ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Elektronların doğasında açısal momentum mevcuttur.
Spin Kuantum Sayısı ms : ±1/2 Tek elektron manyetik alana konulduğunda iki farklı şekilde yönelirler. Dış manyetik alana paralel ise ms = + ½ zıt ise ms = - ½
Pauli Dışarlama İlkesi(Pauli Exclusion Principle) Bir atomda, aynı dört kuantum sayısına sahip birden fazla elektron bulunamaz. Bir orbitalde en çok iki elektron bulunabilir. Bu elektronların spinleri birbirine zıttır. n l ml ms 1 0 0 +1/2 1 0 0 - 1/2 1s
Aufbau (katyapı) İlkesi • Çok elektronlu atomlarda, Schrodinger Eşitliğinin tam bir çözümü mümkün değildir. • Elektronlar, hidrojen-benzeri orbitallere en düşük enerjiliorbitallerden başlayarak yerleşir ve çok elektronlu atomları oluştururlar. • Orbitallerin enerji sırası amprik Madelung Kuralları ile belirlenir. 1. n + l değeri arttıkça, orbitallerin enerjileri artar. 2. n + l değeri aynı ise, n sayısı küçük olan orbitalin enerjisi düşüktür. 1s < 2s < 2p < 3s <3p < 4s < 3d < 4p < 5s < 4d < 5p < 6s < 4f < 5d < 6p n + l 1 2 3 3 4 4 5 5 5 6 6 6 7 7 7
Aufbau İlkesi (devam) • Örnek: Hidrojen (Z = 1) V : 1 1s1 1s Paramanyetik : manyetik alanda çekilir • Örnek: Helyum (Z = 2) 1s2 V : 2 1s Diyamanyetik : manyetik alanda itilir
Aufbau İlkesi (devam) • Lityum (Z = 3) V : 1 1s22s1 1s 2s 2p • Berilyum (Z = 4) V : 2 1s22s2 1s 2s 2p • Bor (Z = 5) 1s22s22p1 V : 3 1s 2s 2p
Aufbau İlkesi (devam) • Karbon (Z = 6) 1s22s22p2 V : 4 1s 2s 2p Hund Kuralı:Altkabukdaki eşenerjili orbitallere, elektronlar maksimum paralel spin verecek şekilde yerleşir • Azot (Z = 7) 1s22s22p3 V : 5 1s 2s 2p Yarıdolu
Aufbau İlkesi (devam) • Oksijen (Z = 8) 1s22s22p4 V : 6 1s 2s 2p • Flor (Z = 9) V : 7 1s22s22p5 1s 2s 2p • Neon (Z = 10) 1s22s22p6 V : 8 Tam dolu 1s 2s 2p
Aufbau İlkesi (devam) • Sodyum (Z = 11) [Ne]3s1 Ne 1s22s22p63s1 3s • Argon (Z = 18) Ne [Ne]3s23p6 3s 3p
Aufbau İlkesi (devam) • Dördüncü periyotta, önce 4s sonra 3d orbitali dolar. • 3d çekirdeğe daha yakındır • Fakat, 4s daha girgindir bu nedenle, enerjisi daha düşüktür
Aufbau İlkesi (devam) • Z=19 ve Z= 20: Z= 19, Potasyum: 1s22s22p63s23p64s1 = [Ar]4s1 Z= 20, Kalsiyum: 1s22s22p63s23p64s2 = [Ar]4s2 • Z=21 - Z=30 arası d orbitalleri dolar: V : 3 Z= 21, Skandiyum: 1s22s22p63s23p64s23d1 = [Ar] 4s23d1 V : 6 Z = 24, Krom: [Ar] 4s13d5 İstisna Yarı dolu kararlılığı V : 2 Z= 30, Çinko: 1s22s22p63s23p64s23d10 = [Ar] 4s23d10
ÖRNEK:Mo ( Z : 42) ve Cu ( Z : 29) metallerinin elektron dizilişini yazınız. Nedenini açıklayınız. Manyetizmaları nedir? V : 6 Z = 42, Molibden: [Kr] 5s14d5 Yarı dolu kararlılığı V : 1 Z = 29, Bakır : [Ar] 4s13d10 Tam dolu kararlılığı Her ikisi de paramanyetik, eşleşmemiş elektrona sahipler
Anyon Elektron Dizilişi N 7 electrons 1s2 2s2 2p3 N2– 9 electrons 1s2 2s2 2p5 Se ( Z: 34 ) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p4 Se2– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 Anyonlarda, elektronların yerleşmesi nötral atomlarla benzer.
Katyon Elektron Dizilişi Co 27 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d7 Co2+ 25 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d7 Co3+ 24 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 • Elektronlar en büyükn değerine • sahip orbitalden ayrılır. • Elektronlar en büyüknve en büyük ldeğerine sahip orbitallerden ayrılır.
ÖRNEK: Aşağıdakilerin elektron dizilişi nasıldır? Fe3+ 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 1s2 2s2 2p6 O2- Cu+ 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 Sn [Kr] 5s24d105p2 Sn2+ [Kr] 5s24d10 Sn4+ [Kr] 4p10