بسمه تعالی کارگاه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

1. بسمه تعالیکارگاه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

2. تعریف سنجش: یکی از جنبه های مهم جریان آموزش و یادگیری است که در بردارنده فعالیت های گسترده ای است. هدف آن ارزشیابی از فعالیت ها و نتایج یادگیری دانشجویان و هدایت یادگیری و عملکردهای آنان است.

3. تاثیر سنجش بر آموزش و یادگیری سنجش متاثر از آموزش برنامه درسی آموزش سنجش آموزش متاثر از سنجش برنامه درسی آموزش سنجش

4. هدف کلیبیان اهداف یادگیری به صورت قابل انعطاف و با دامنه گسترده اهداف جزئی بیان اهداف یادگیری به صورت مشخص و ویژه

5. هدف آموزشیمنظوری است که معلم از انجام فعالیت های آموزشی خود دارد. • هدف رفتاری بیانگر اهداف قابل مشاهده و قابل اندازه گیری است که در آن شرایط انجام فعالیت یادگیری نیز توام با ملاک ارزشیابی آن ذکر شده است.

6. اهداف فرایندی و فرآورده ایآموزش دو جنبه دارد: 1- فرایند2- فرآورده اهداف فرایندی با راهبرها و فعالیت هایی سر و کار دارند که به منظور دستیابی به اهداف فرآورده ای صورت می گیرد. اهداف فرآورده ای بیان نتایجی است که در پایان تدریس مورد انتظار معلم است.

7. استاندارهای آموزشی • 1- استاندادهای محتوایی: یادگیرنده چه چیز را باید یاد بگیرد. • 2- استانداردهای عملکردی: یادگیرنده چه رفتاری را و چگونه باید انجام دهد.

8. طبقه بندی هدفهای یادگیریحوزه های سه گانه • ا- حوزه شناختی • 2- حوزه عاطفی • 3- حوزه روانی- حرکتی

9. حوزه شناختی • 1- دانش: یادآوری امور جزئی و کلی، روشها فرایندها الگو ها ساختارها و موقعیت ها • 2- ادراک: درک مطالب آموخته شده • 3- کاربرد: حل مساله با کاربرد مسائل انتزاعی(اصول قواعد و روشها) در موقعیت های ویژه و عینی • 4- تحلیل: تحلیل یک موضوع به اجزا- یافتن عناصر یک کل و ارتباط میان آن ها • 5- ترکیب: تشکیل یک طبقه بندی جدید یا تازه( خلاقیت) • 6- ارزشیابی: داوری در مورد ارزش یا اعتبار موضوع های مختلف( تفکر انتقادی)

10. تفکر انتقادیاین نوع تفکر محصول پرورش قدرت تیز بینی و قابلیت وارسی درستی اطلاعات و میزان اعتبار آن ها وابسته است. مولفه های تفکر انتقادی 1- استدلال استقرایی 2- استدلال قیاسی 3- استنباط 4- استنتاج 5- ارزشیابی

11. طبقه بندی حوزه عاطفی 1- توجه کردن: آگاه شدن از چیزی و توجه به آن 2- پاسخ دادن: پاسخ فعال به ادراک محرک ها 3- ارزش گذاری: ابراز وفاداری به امور 4- سازمان دادن نظام ارزشی: ادغام یک ارزش جدید در نظام ارزشی خود 5- تبلور یافتن در شخصیت: کسب یک فلسفه زندگی

12. طبقه بندی حوزه روانی- حرکتی • 1- مشاهده: فعالیت هایی که به هماهنگی بین اعضای مختلف نیاز دارد. • 2- تقلید: فعالیت هایی که به پیروی از رهنمود و دستورالعمل نیاز دارد. • 3- تمرین و دقت: توانایی افزایش سرعت عمل و انجام اصلاحات لازم • 4- تطابق: برقراری هماهنگی بین یک مجموعه از اعمال با رعایت نظم و کارایی • 5- تسلط: تسلط یافتن بر اعمال خود و بروز خودکار فعالیت ها

13. طبقه بندی انواع بازده های یادگیری • 1- مهارت های ذهنی: توانایی استفاده از نمادها الف: تمیز دادن: پاسخ مناسب به محرک های متفاوت ب: مفهوم عینی: طبقه ای از محرک ها با ویژگی های مشترک ج: مفهوم تعریفی: طبقه ای از رویدادها یا روابط که با تعریفشان مشخص شده اند. د: قاعده: ایجاد ارتباط بین چند مفهوم و بوجود آوردن یک معنای تازه ت: قاعده سطح بالاتر( حل مساله): ایجاد قاعده تازه برای حل مساله از طریق ترکیب دو یا چند قاعده ساده تر

14. 2- راهبرهای شناختی: مهارت هایی که به طور درونی سازمان یافته و یادگیرنده به کمک آن ها مطالب را بهتر یاد می گیرد. • 3- اطلاعات کلامی: شبیه طبقه بندی بلوم در طبقه دانش • 4- مهارت های حرکتی: شبیه یادگیری در حیطه روانی- حرکتی • 5- نگرش: تمایل به انتخاب های مشخص شبیه حیطه عاطفی

15. طبقه بندی انواع یادگیری بر اساس ابعاد الگوهای یادگیری • 1- دانش گزاره ای: اطلاعات واقعی-مفاهیم- اصول- نظریه ها • 2- دانش روندی: مهارت ها و روش ها • 3- تفکر پیچیده: انواع راهبردهای استدلال و راه های کاربست دانش • 4- پردازش اطلاعات: کسب- تحلیل و ترکیب اطلاعات • 5- ارتباط موثر: توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران • 6- همکاری و مشارکت: کار گروهی و مهارت های بین فردی • 7- عادات ذهنی: انواع خود نظم دهی- تفکر انتقادی و خلاق

16. طبقه بندی تازه حوزه شناختی

17. بعد دانش • 1) دانش امور واقعی الف) دانش اصطلاحات ب) دانش اجزا و عناصر خاص 2) دانش مفهومی الف) دانش طبقه بندی ها و طبقه ها ب) دانش اصل ها و تعمیم ها ج) دانش نظریه ها- الگوها و ساخت ها 3) دانش روندی الف) دانش مهارت ها و مراحل ب)دانش فن ها و روش های خاص یک موضوع پ) دانش معیارهای تعیین زمان استفاده از روش ها 4) دانش فراشناختی الف) دانش راهبردی ب) دانش مربوط به تکالیف شناختی ج) دانش نسبت به خود

18. بعد فرایند شناختی 1)به یاد آوردن الف)بازشناسی ب) بازخوانی 2)فهمیدن الف)تفسیر کردن ب) مثال آوردن ج)طبقه بندی کردن د) خلاصه کردن ه)استنباط کردن و)مقایسه کردن ز) تبیین کردن

19. 3) به کار بستن الف) اجرا کردن ب) انجام دادن(مورد استفاده قرار دادن) 4) تحلیل کردن الف) متمایز کردن ب) سازمان دادن ج)نسبت دادن 5) ارزشیابی کردن الف) وارسی کردن(معیارهای درونی) ب) نقد کردن(معیارهای بیرونی) 6) آفریدن الف)تولید کردن ب) طرح ریزی ج) پدید آوردن

20. دسته بندی روش های سنجش با توجه به ویژگی های مورد اندازه گیری سنجش توانایی الف) آزمون های استعداد ب)آزمون های پیشرفت تحصیلی سنجش عاطفی ویژگی های عاطفی و شخصیتی

21. دسته بندی روش های سنجش با توجه به ملاک های مورد استفاده الف) سنجش وابسته به ملاک ب) سنجش وابسته به هنجار

22. دسته بندی روش های سنجش با توجه به زمان اجرا و هدف استفاده الف) سنجش آغازین ب) سنجش تکوینی ج)سنجش تشخیصی د) سنجش تراکمی

23. دسته بندی روش های سنجش با توجه به چگونگی تهیه آن ها الف) آزمون های میزان شده ب) آزمون های معلم ساخته

24. دسته بندی روش های سنجش با توجه به نوع سوال آزمون های کتبی • بسته پاسخ(عینی) الف) صحیح و غلط ب) جورکردنی ج)چند گزینه ای 2) باز پاسخ(غیر عینی) الف)تشریحی -گسترده پاسخ - محدود پاسخ ب) کوتاه پاسخ

25. تهیه طرح سنجش یادگیری(جدول مشخصات) 1)الگوی کلی طرح سنجش پیشرفت تحصیلی 2) انواع طرح های سنجش یا جدول مشخصات الف) جدول مشخصات سنجش تراکمی ب) جدول مشخصات سنجش تکوینی

26. سنجش یادگیری به کمک آزمون صحیح-غلط انواع آزمونهای صحیح غلط 1- صحیح-غلط 2-صحیح-غلط با اصلاح 3- بله- نه 4- بله – نه با توضیح 5- موافق- مخالف 6- واقعیت- عقیده 7- چند صحیح- غلط(خوشه ای)

27. قواعد تهیه سوال های صحیح- غلط 1- موضوع های مهم و در ارتباط با هدفهای آموزشی را در سوال های خود بیاورید. 2- سول هایی طرح کنید که درک و فهم را بسنجند نه یادآوری کلمه به کلمه مطالب را. 3- سوال هایی طرح کنید که درست یا غلط بودن آن ها قابل دفاع باشد. 4- از جمله های پیچیده و چندقسمتی استفاده نکنید. 5- در هر سوال بیشتر از یک موضوع قرار ندهید. 6- در صورت امکان از زبان کمی و دقیق استفاده کنید نه از زبان کیفی و غیر دقیق. 7- تا آن جا که ممکن است از طرح سول های منفی پرهیز کنید. 8- از کلمات راهنما یا اشاره کننده به جواب درست استفاده نکنید. 9- سعی کنید تعداد سوال های غلط بیشتر از تعداد سوال های درست باشد. 10- طول سوال های غلط و سوال های صحیح را تقریبا هم اندازه انتخاب کنید.

28. موارد استفاده آزمون های صحیح- غلط 1- یاد آوری دانش امور واقعی 2- یاد آوری دانش مفهومی 3- یاد آوری دانش روندی 4- یاد آوری دانش فراشناختی 5- فهمیدن دانش مفهومی 6- فهمیدن دانش روندی 7- کاربستن دانش امور واقعی 8- کاربستن دانش روندی 9- تحلیل دانش مفهومی 10- حوزه عاطفی(دریافت کردن-پاسخ دادن-ارزش گذاری(نگرش)-ارزش گذاری(باور)- سازمان دادن)

29. سنجش یادگیری به کمک آزمون جور کردنی انواع آزمون های جور کردنی 1- نوع تمرین:هر تمرین شامل سه بخش زیر است: الف- راهنمای انجام دادن تمرین ب- فهرست محرک ها یا پرسشها ج- فهرست پاسخها 2- نوع رده بندی: یک طرح رده بندی ارائه می شود و از دانش آموزان خواسته می شود تا هر سوال را طبق این طرح رده بندی کنند. 3- نوع ماده ی فهرست اصلی:هر ماده سوال دارای سه قسمت زیر است: الف- راهنمایی برای پاسخ دادن ب- فهرست اصلی گزینه ها ج- فهرست پاسخها

30. قواعد تهیه سوال های جور کردنی 1- موضوع های مهم و در ارتباط با هدفهای آموزشی را در سوال ها قرار دهید. 2-پرسشها و پاسخ های هر تمرین را متجانس انتخاب کنید. 3- طول فهرست پرسشها و پاسخها را کوتاه بگیرید. 4- توضیحات مفصل را در فهرست پرسشها قرار دهید و مطالب کمتری را در فهرست پاسخها بنویسید. 5- اطلاعات کامل درباره چگونگی جور کردن پرسشها و پاسخها را در راهنمای سوال بنویسید. 6- از نوشتن تمرین ها یا سوال هایی که پرسشها و پاسخ های آن ها کاملا جور می شوند پرهیز کنید. 7- هر یک از پاسخ ها باید برای تمام پرسشها درست جلوه کند. 8- پرسشها را با شماره و پاسخ ها را با حرف مشخص کنید. 9- فهرست پرسشها و فهرست پاسخ ها را به طور منطقی مرتب کنید.(مثلا حروف الفبا) 10- همه پرسشها و پاسخهای یک سوال را در یک صفحه قرار دهید. 11- در نوشتن صورت سوال ها ابتکاری عمل کنید.

31. موارد استفاده آزمونهای جور کردنی 1- یادآوری دانش امور واقعی 2- یادآوری دانش مفهومی 3- فهمیدن دانش مفهومی 4- کاربستن دانش مفهومی 5- تحلیل دانش مفهومی

32. سنجش یادگیری به کمک آزمون چند گزینه ای انواع آزمونهای چند گزینه ای 1- نوع پرسشی 2- نوع ناتمام 3- نوع تنها گزینه درست 4- نوع بهترین گزینه 5- نوع منفی 6- نوع جایگزینی 7- نوع ناتمام پیشنهادی 8- نوع پاسخ ترکیبی

33. قواعد تهیه سوال های چند گزینه ای 1- هر سوال باید یک موضوع مهم یا یک هدف آموزشی را اندازه بگیرد. 2- بیشتر از یک هدف یا یک مطلب در هر سوال قرار ندهید. 3-سوال ها را روشن و در حد درک آزمون شوندگان بنویسید. 4- از تکرار مطالب در گزینه ها خودداری کنید. 5- مطالب اصلی سوال به طور کامل در تنه سوال بنویسید. 6- همه گزینه های یک سوال باید متجانس و به موضوع واحدی مربوط باشند. 7- سوال را طوری بنویسید که پاسخ درست تنها پاسخ درست یا قطعا درسترین پاسخ باشد. 8- برای اندازه گیری فرایندهای پیچیده ذهنی از موقعیت های تازه استفاده کنید. 9- گزینه های انحرافی را طوری بنویسید که توجه آزمون شوندگان بی اطلاع از موضوع سوال را به خود جلب کنند. 10- گزینه های هر سوال را طوری بنویسید که از نظر دستوری و جمله بندی به نحو درست مکمل متن سوال باشند. 11- از به کار بردن اشاره های دستوری نامربوط خوداری کنید. 12- در سوالات منفی کلمات منفی را برجسته جلوه دهید.

34. 13- از نوشتن سوال هایی که در آن ها متن سوال منفی و گزینه ها هم منفی هستند یهنی منفی مضاعف احتراز کنید. 14- از کاربرد عبارتهایی مانند ـ همه انچه در بالا گفته شد- تمامی موارد بالا-و غیره خودداری کنید. 15- تا حد امکان از کاربرد گزینه – هیچ یک از موارد بالا- پرهیز کنید. 16- سوال ها را مستقل از یکدیگر بنویسید. 17- از طرح سوال های گمراه کننده بپرهیزید. 18- دو گزینه متضاد را که یکی از آن ها درست است را بکار نبرید. 19- طول گزینه درست را در سوال های مختلف تغییر دهید. 20- محل گزینه درست را در میان گزینه های انحرافی به طور تصادفی انتخاب کنید. 21- برای هر سوال بین 3تا 5 گزینه در نظر بگیرید. 22- در آزمونهای تکوینی از گزینه نمی دانم استفاده کنید. 23- در سوال هایی که تنه آن ها جمله ناتمام است جای خالی را در قسمت آخر جمله قرار دهید. 24- تا آن جا که ممکن است در تنه سوال به جای جمله ناتمام از جمله پرسشی استفاده کنید.

35. موارد استفاده آزمون های چند گزینه ای 1- یاد آوری دانش امور واقعی 2- یادآوری دانش مفهومی 3- فهمیدن دانش مفهومی 4- کاربستن دانش مفهومی 5- کاربستن دانش روندی 6- تحلیل دانش مفهومی

36. سنجش یادگیری به کمک آزمون تشریحی انواع آزمون تشریحی 1- آزمون تشریحی گسترده پاسخ 2- آزمون تشریحی محدود پاسخ

37. قواعد تهیه سوال های تشریحی 1- در نوشتن صورت سوال های آزمون یک درسبا رسم جدول مشخصات آن درس دقت کنید که سوال ها به طور مستقیم به هدفهای آموزشی مربوط شوند. 2- سوال های تشریحی را تنها به اندازه گیری هدفهایی محدود کنید که با سایر انواع آزمون ها به خوبی قابل اندازه گیری نیستند. 3- صورت سوال های تشریحی را با عبارات و کلمات واضح و روشن بنویسید و از کلی گویی و ابهام در بیان بپرهیزید. 4- ار کاربرد کلمات –چه کسی-چه وقت-کجا-و جز اینها بپرهیزید. 5- تا حد امکان از سوال های تازه و موقعیت های جدید استفاده کنید. 6- سوال های مربوط به موضوعات و عقاید بحث انگیز باید طوری طرح شوندکه از آزمون شونده بخواهند تا شواهد لازم برای مستند کردن عقیده انتخابی را بیان کند نه اینکه از او بخواهند تا صرفا عقاید شخصی خود شرح دهد.

38. 7- به آزمون شوندگان حق انتخاب چند سوال از میان تعدادی سوال را ندهید. 8- برای پاسخ دادن به سوال ها زمان کافی در نظر بگیرید و زمان هر سوال را نیز به طور جداگانه مشخص کنید. 9- با نوشتن سوال هایی که به جواب کوتاه نیاز دارند تعداد آن ها را افزایش دهید و از مشکل ضعف نمونه گیری آزمون های تشریحی بکاهید. 10- عواملی را که در ارزشیابی آزمونهای تشریحی دخالت خواهید داد از پیش تعیین کنید و آن ها را به اطلاع آزمون شوندگان برسانید. 11- از کارپوشه برای تکمیل آزمونهای تشریحی استفاده کنید.

39. قواعد تصحیح پاسخ های سوال های تشریحی 1- پاسخ های سوال ها را تنها بر اساس هدفی که در سوال گنجانیده شده است تصحیح کنید. 2- پاسخ را سوال به سوال تصحیح کنید نه برگه به برگه. 3- هنگام تصحیح برگه های امتحانی از شناسلیی نام صاحبان آن ها خودداری کنید. 4- در صورت امکان از یکی دو نفر از همکارانتان بخواهید تا سوالهایی که شما تصحیح کرده اید را تصحیح کنند. 5- تمام پاسخ های آزمون شوندگان را در یک نشست و بدون وقفه زمانی تصحیح کنید. 6- به نمرات سوال هایی که قبلا تصحیح کرده اید نگاه نکنید.

40. 7- بر روی برگه های آزمون اشتباهات دانشجویان را تصحیح کنید و اظهار نظرهای خود را بنویسید. 8- با نوشتن یک نمونه یا الگو برای هر سوال به عنوان کلیداز دخالت عوامل نامربوط جلوگیری کنید. 9- از روشهای متنوع نمره گذاری استفاده کنید.

41. روش نمره گذاری در آزمون های تشریحی 1- روش تحلیلی(امتیاز بندی): در این روش پاسخ نمونه به اجزای کوچک تری تقسیم و برای هر جز مشخص شده نمره یا امتیاز جداگانه ای در نظر گرفته می شود. 2-روش کلی(درجه بندی):پاسخ نمونه به اجزا و قسمت های کوچک تقسیم نمی شود بلکه تنها به صورت یک معیار به کار می رود. معلم تمامی پاسخ هر فرد را می خواند و یک برداشت کلی از آن کسب می کند و بعد این برداشت کلی را به یک نمره تبدیل می کند.در این روش کل پاسخ یکباره مورد قضاوت واقع می شود.

42. موارد استفاده آزمونهای تشریحی 1- فهمیدن دانش امور واقعی 2- فهمیدن دانش مفهومی 3- کاربستن دانش روندی 4- تحلیل دانش مفهومی 5- ارزشیابی دانش مفهومی 6- آفریدن دانش مفهومی

43. سنجش یادگیری به کمک آزمون کوته پاسخ انواع آزمونهای کوته پاسخ 1- نوع پرسشی 2- نوع کامل کردنی 3- نوع تشخیصی یا تداعی

44. قواعد تهیه سوال های کوته پاسخ 1- برای آزمون خود جدول مشخصات تهیه کنید و سوالهای آزمون را با توجه به جدول مشخصات بنویسید. 2- هر سوال باید موضوع مهمی را شامل شود. 3- صورت سوال را کاملا روشن بنویسید به گونه ای که به پاسخ مشخص و معینی نیاز داشته باشد. 4- صورت سوال را از روی مطالب کتاب عینا نقل نکنید. 5- در سوال هایی که پاسخ های آن ها اعداد هستند واحد مقیاس و میزان دقتی را که در محاسبات باید رعایت شوند مشخص کنید. 6- در سوال های کوته پاسخ کامل کردنی تنها کلمه ها و عبارت های مهم را حذف کنید.

45. 7- در سوال های کامل کردنی که برای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به کار می روند تعداد زیادی جای خالی منظور نکنید. 8- جای خالی سوال های کامل کردنی را تا آن جا که ممکن است در قسمت پایانی سوال قرار دهید. 9- جای خالی سوال های کامل کردنی را همواره یک اندازه تعیین کنید. 10- تا حد امکان به جای سوال های کامل کردنی از سوال های پرسشی استفاده کنید. 11- در سوال های کامل کردنی از کاربرد اشاره های دستوری و موارد دیگری که جواب سوال را مشخص می کنند خودداری کنید.

46. قواعد تهیه سوالهای کوته پاسخ ویژه مسائل عددی 1- تا حد امکان از اعداد ساده استفاده کنید. 2- تا حد امکان مسائلی را طرح کنید که دارای جواب صحیح هستند. 3- میزان دقت مورد انتظار را تعیین کنید. 4- اگر لازم است آزمون شوندگان در پاسخ خود واحد اندازه گیری را نشان دهند این مطلب را به اطلاع آنان برسانید. 5- در صورت امکان مسائل پیچیده و چند مرحله ای را به تعدادی مسئله یک مرحله ای ساده تقسیم کنید. 6- تا آن جا که امکان دارد مسائل عددی را به زبان ساده و به طور مختصر بیان کنید.

47. موارد استفاده از آزمونهای کوته پاسخ 1- یادآوری دانش امور واقعی 2- یادآوری دانش مفهومی 3-یادآوری دانش روندی 4- فهمیدن دانش روندی 5- کاربستن دانش روندی

48. THANKS FOR YOUR KIND ATTENTION!!