Pustynia

1. Ola Bieniewska i Patrycja Rzepnicka Pustynia

2. Pustynia Pustynia- teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów. Na gorących pustyniach temperatury sięgają do 50 °C (najwyższa zanotowana temperatura to 57,7 °C), nocą zaś dochodzą do 0 °C, charakterystyczne są dla nich też znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie.

3. Położenie Najwięcej obszarów pustynnych skupia się w Afryce- zajmują one ok.40% powierzchni kontynentu.

4. Położenie Pustynie znajdują się w Ameryce Płn. i Płd. Afryce, Azji i Australii. Najwięcej obszarów pustynnych skupia się w Afryce- zajmują one 40% kontynentu. .

5. Klimat • Wiele pustyń charakteryzują duże wahania temperatury powietrza w ciągu doby, sięgające nawet 50 stopni C (Celsjusza). W dzień może być bardzo gorąco, a w nocy temperatura spada poniżej zera. Największe i najszybsze zmiany temperatury mają miejsca o wschodzie i zachodzie słońca. Rośliny i zwierzęta pustynne muszą być bardzo wytrzymałe, aby móc przetrwać w takich warunkach. • Na niektórych obszarach pustynnych deszcz występuje raz na kilka lat a jednym źródłem wody jest poranna mgła i rosa.

6. Rośliny Pustyni Flora w większości pustyń jest uboga. Wyróżnia się trzy formy życiowe roślin przystosowanych do życia na pustyni : Rośliny efemeryczne, które przeżywają suszę w postaci nasion lub podziemnych organów przetrwanych. Rosną tylko wtedy, gdy jest odpowiednia wilgotność. . Sklerofity, rośliny o silnie rozwiniętych systemach korzeniowych. Sklerofity mają małe i grube liście, które mogą zrzucać, gdy przedłuży się okres suszy. Sukulenty, rośliny magazynujące wodę w łodygach (kaktusy) lub liściach (aloes) albo w organach podziemnych (pelargonie, welwiczia przedziwna).

7. Roślinność pustyni Róża jerychońska Roślina pustynna, pędzona wiatrem, dobrze przystosowana do życia na pustyni. Suche kule są zwiniętymi pędami, okrywającymi owocostan rośliny. Gdy spadnie trochę deszczu, pędy się prostują, a nasiona rozsiewają. • Roślinność występująca na obszarach pustynnych: suchorosty, pustynne trawy, słonorośla, róża jerychońska, w oazach palmy, na pustyniach amerykańskich - kaktusy.

8. suchorosty Słonorośla

9. Przystosowanie popularnych roślin pustyni Welwiczia przedziwna , w okresie braku opadów czerpią wilgoć tylko z rosy. Welwiczia rośnie bardzo wolno i jest doskonale przystosowana do warunków pustynnych. Rośliny potrafią wegetować wiele miesięcy bez dostępu do wody. liście kaktusa przekształcone są w ciernie, co chroni przed zwierzętami , duża wysokość , długość życia , gruba wodoszczelna skórka, która zabezpiecza kaktusa przed utratą wody , głębokie systemy korzeniowe pomagające w pobieraniu wody , magazynowanie wody  

10. Zwierzęta pustyni • Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest niewielka, co jest rezultatem trudnych warunków życia i niewielkiej liczby nisz ekologicznych. Czynniki ograniczające to z jednej strony warunki klimatyczne: • -brak wody • -niska wilgotność powietrza • -silne nasłonecznienie • -bardzo wysoka temperatura i jej duże wahania • -skąpa szata roślinna (mała ilość pokarmu i kryjówek) Zwierzęta pustynne: wielbłąd, lis fenek, skorpion, antylopa adaks, sokół, stepówki, skoczek pustynny, węże, jaszczurki, szarańcza wędrowna.

11. Zwierzęta Zwierzęta pustyni są przeważnie nieduże, o jasnej barwie ciała; w dzień ukrywają się w norach, jamach i zagłębieniach skalnych lub zakopują się w piasku, gdzie panuje dużo niższa temperatura i większa wilgotność niż na powierzchni; nocą na pustyni panują niskie temperatury i może pojawiać się rosa.

12. Przystosowanie popularnych zwierząt pustyni. Przystosowanie wielbłąda do życia na pustyni: - sierść zapewnia mu ciepło podczas chłodu, a w upał chroni przed promieniowaniem słonecznym; - stopy płaskie, dwupalczaste zapobiegają zapadaniu się w piasek; - długie rzęsy - ochrona przed piaskiem, - ruchliwe nozdrza w kształcie szpar chronią przed piaskiem w powietrzu, - może długo nie jeść, odżywia się suchymi ciernistymi roślinami pustynnymi - ma możliwość regulowania temperatury ciała, - może długo nie pić.

13. Lis fenek przystosowanie do życia na pustyni: długie uszy służą do termoregulacji i zapewniają dobry słuch wielkie uszy pomagają pozbyć się nadmiaru ciepła duże oczy pomagają wypatrywać ofiarę jasne futro chroni przed słońcem i przed zimnem Największy ssak drapieżny Sahary. Długość ciała dochodzi do 40 cmi . Fenek prowadzi nocny tryb życia, sypia w podziemnych norach.

14. Zwierzęta pustyni australijski moloch kolczasty chrząszcz z rodziny czarnuchowatych

15. Zwierzęta pustyni skorpion solfuga

16. Zwierzęta pustyni Antylopa adaks stepówka

17. Zwierzęta pustyni Skoczek pustynny Szarańcza wędrowna

18. Zwierzęta pustyni węże jaszczurki

19. Pustynia Piaszczysta Pustynie piaszczyste zwane ergami są pokryte piaszczystymi wydmami, które pod wpływem wiatru nieustannie się przemieszczają i zmieniają swój kształt. Wędrujące wydmy zagrażają osiedlom i liniom komunikacyjnym. Największe na świecie pustynie piaszczyste to : Rub-al-Chali (Półwysep Arabski), Wielki Erg Wschodni i Zachodni ( na Saharze) oraz Wielka Pustynia Piaszczysta i Wielka Pustynia Wiktorii (Australia).

20. Pustynia Żwirowa Pustynia żwirowa zwana inaczej serirem . W krajobrazie tej pustyni dominują gładki , drobne odłamki skalne o zaokrąglonych krawędziach . Taki krajobraz można zobaczyć na azjatyckiej pustyni Gobi oraz na australijskiej Pustyni Gibsona.

21. Pustynia Skalista Pustynie skaliste zwane hamadami są zasłane blokami skalnymi o fantazyjnych formach i drobnym gruzem skalnym. Przykładem pustyni skalistej jest przeważająca część Sahary.

22. Mieszkańcy pustyni ~ Mieszkańcami wędrownymi pustyni są Beduini. Prowadzą oni wędrowny tryb życia. Głównym zajęciem Beduinów jest hodowla wielbłądów, owiec i kóz. ~ Ludność osiadła żyje w oazach, zajmując sie rolnictwem, handlem i rzemiosłem. Uprawia się tam cytrusy, banany, arbuzy, warzywa i zboża.

23. Rzeki epizodyczne Na pustyniach rzadko spotyka się nie wysychające rzeki. Wyjątek stanowi Nil płynący przez Saharę. Często natomiast występują rzeki epizodyczne,to znaczy takie których koryta wypełniają się wodą tylko po ulewnym deszczu. Nil

24. Uedy Ued, (wadi) forma powierzchni Ziemi, rodzaj suchej doliny występującej w obszarach pustynnych (pustynia), o zwykle stromych ścianach i płaskim, zajętym przez suche koryto dnie.

25. Oazy W miejscach na pustyniach, gdzie poziom wód gruntowych zalega płytko mogą tworzyć się oazy, czyli obszary, które porasta bujna roślinność. Oazy są często zagospodarowane przez człowieka.

26. Notatka 1. Pustynie występują w: ~ Ameryce Płn.- Wielka Pustynia Słona , ~ Ameryce Płd. – Atakama , ~ Afryce Sahara( Wielki Erg zachodni, Wielki Erg Wschodni) , Namib ~ Azji - Gobi, Rub al-Chali ~ Australii - Wielka Pustynia Piaszczysta, Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii, Simpsona. 2. Cechy klimatu: ~ występują w pobliżu zwrotników (klimat zwrotnikowy), ~ bardzo wysokie temperatury w dzień, niskie w nocy (duże amplitudy dobowe temperatury), ~ praktycznie brak opadów (jeśli już to kilka razy do roku), 3. Rodzaje pustyń : • Piaszczysta (erg)- Rub – al. – Chali, Wielki Erg Wschodni i Zachodni na Saharze, Wielka Pustynia Piaszczysta, Wielka Pustynia Wiktorii • żwirowa ( serir) – Gobi i Pustynia Gibsona • skalista(hamada) – przeważająca część Sahary 4. Rzeki epizodyczne – to takie rzeki, których koryta wypełniają się wodą tylko po deszczu Nauczyć się przystosowań roślin i zwierząt do warunków pustynnych (można spisać ze slajdów) 5, Przykłady zwierząt : wielbłąd, lis fenek, skorpion, antylopa adaks, sokół, stepówki, skoczek pustynny, węże, jaszczurki, szarańcza wędrowna. 6. Przykłady roślin: suchorosty, pustynne trawy, słonorośla, róża jerychońska, kaktusy , welwiczia przedziwna, w oazach palmy, na pustyniach amerykańskich - kaktusy. Proszę uzupełnić ćwiczenia

27. Koniec 