YERYÜZÜNÜ ŞEKİLLENDİREN GÜÇ

1. YERYÜZÜNÜ ŞEKİLLENDİREN GÜÇ DIŞ KUVVETLER ÖZLEM BEKİROĞLU

2. Dış kuvvetler iç kuvvetler sonucu oluşan yer şekillerinin son düzeltmelerinin yapıldığı kaynağını güneşten alan kuvvetlere denir.

3. DIŞ KUVVETLER

4. RÜZGARLAR Kurak ve yarı kurak bölgelerde yer şekillerini biçimlendiren en etkili kuvvet rüzgârlardır.

5. RÜZGARLAR Rüzgârın biçimlendirici etkisi kurak ve bitki örtüsünden yoksun bölgelerde daha fazladır.Çünkü buralarda toprak tanelidir. Rüzgâr tarafından kolayca yerinden sökülür, havalandırılarak taşınır, Bu nedenle rüzgârlar en büyük etkilerini çöllerde gösterirler. Çünkü bu bölgelerde bitki örtüsü zayıf, arazi kuru, rüzgâr hızlıdır.

6. Rüzgârın etkili olup yer şekillerini oluşturabilmesi için: 1-) Bitki örtüsünün olmaması, 2-) Toprağın kuru olması gerekir. 3-) Zemin yapısının gevşek olması gerekir.

7. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ MANTAR KAYA (ŞEYTAN MASASI) TAFONİ YARDANG ŞAHİT KAYALAR RÜZGAR AŞINDIRMA VE BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ BİRİKTİME ŞEKİLLERİ BARKAN KUMULLAR LÖS

8. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ • MANTAR KAYA (ŞEYTAN MASASI) Rüzgâr tarafından kayaların daha çok alt kısımlarının oyulması ile oluşmuş şekillerdir. Altı oyulan kayanın üstü şapka şeklini alır.

9. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ • TAFONİ:Taşların sular tarafından yumuşak kısımlarının eritilmesi ve aşındırılması sonucu kayaçlar üzerinde küçük oyuklar oluşur bu oyukara tafoni denir.

10. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ • YARDANG:Rüzgârlar tarafından yamaçlarda bulunan gevşek materyallerin aşındırılması ve taşınması ile dirençli kayaların oluşturduğu pürüzlü, girintili çıkıntılı, oluklu yüzeylere denir. (sert tabakanın zemin üstünde meydana getirdiği sivri köşeli çıkıntılardır.)

11. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ • ŞAHİT KAYALAR:Bir yamaçta kayalar arasındaki çözülmüş maddelerin uzaklaştırılması ile oluşmuş şekillerdir. Yani farklı dirence ve aşınma özelliklerine sahip kaya veya tortulların bulunduğu yerlerde rüzgârın kolay aşınan kaya ya da tortulları aşındırması ve aşındırılan maddelerin başka yerlere uzaklaştırılması ile oluşan şekillerdir.

12. AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ PERİBACASI:Peribacası, volkanik sahalarda tüflerle kaplı arazilerin sel ve seyelan suları ile aşınması sonucunda oluşurlar. Tüflerin aşınması sonucunda dirençli kayaların altında kalan kısımları aşınmayarak sütun şeklinde kalır ki bu sütunlara peribacası adı verilir. Ülkemizde İç Anadolu Bölgesi’nde Ürgüp, Göreme ve Avanos civarında çok güzel örnekleri görülmektedir

13. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ Kurak ve çıplak bölgelerde rüzgâr süpürüp taşıdığı maddeleri hızı kesilince ya da önüne bir engel çıkınca biriktirmeye başlar.

14. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ BARKAN:Çöllerdeki Hilal biçimli kum tepeleridir. Hilalin açık ucu rüzgârın estiği yönü gösterir.

15. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ BARKAN:Çöllerdeki Hilal biçimli kum tepeleridir. Hilalin açık ucu rüzgârın estiği yönü gösterir.

16. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ KUMULLAR:Rüzgârların biriktirdiği maddelerden oluşan tepeciklerdir. Çöllerde, kıyılarda ve yarı kurak bölgelerin gevşek yapılı arazilerinde görülür. Kumullar hareket eder ve zamanla yer değiştirir.

17. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ KUMULLAR:Belli bir şekil almamış kum örtüleridir. Rüzgâr yönünde uzanan kumul tepelerine boyuna kumul, rüzgâra dik yönde olanlara da enine kumul denir.

18. BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ LÖS:İnce tozların, çöllerden daha nemli alanlara taşınması ve orada yığılması sonucu oluşan kalın toprak örtüsüne lös denir. Lösler genellikle tabakalaşmamış, gözenekli ve çok verimli topraklardır. Ülkemizde böyle çok kurak bölgeler yoktur.Rüzgar etkilerini en iyi görebileceğimiz bölge İç Anadolu Bölgesidir