270 likes | 419 Views
بسم الله الرحمن الرحیم. آیا خدمات سلامت خانواده ، خانواده- محورند؟ : یک مطالعه کیفی. نویسندگان: ماهرخ کشوری ، دکتر عیسی محمدی، دکتر علی ضرغام، دکترزیبا فرج زادگان، دانشجوی دکترای پرستاری با گرایش بهداشت خانواده دانشیار دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس
E N D
بسم الله الرحمن الرحیم M_Kehvari
آیا خدمات سلامت خانواده ، خانواده- محورند؟ :یک مطالعه کیفی نویسندگان: ماهرخ کشوری ، دکتر عیسی محمدی، دکتر علی ضرغام، دکترزیبا فرج زادگان، دانشجوی دکترای پرستاری با گرایش بهداشت خانواده دانشیار دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس استادیار گروه اطفال دانشکده پرستاری و مامایی اصفهان دانشیار گروه پزشکی اجتماعی دانشکده پزشکی اصفهان M_Kehvari
مقدمه خانواده به عنوان اساسي ترين واحد جامعه ، و بطور سنتي اولين و مهمترين ارائه دهنده مراقبت بهداشتيبه اعضایش ، يك كليت و وجود منحصر به فرد بوده و داراي ساختار، عملكرد و نيازهاي خاص خود مي باشد(1) . نقش خانواده در پرورش ، مراقبت، محافظت و آموزش، آنرا كانون تمركز و نقطه ورود موثري براي ارتقاء بهداشت و سلامتي قرار داده است (2 و3 ) . M_Kehvari
مفهوم سلامت خانواده، در رفتارهای مرتبط با سلامتی، درجایگاههای خانواده آشکار میگردد . بنابراین، لازم است پرسنل بهداشتی،به شناسائي تعاملات و رفتارهاي مرتبط با سلامتي افرادخانواده با یکدیگر ونیز با سایر جایگاههای ارائه دهندة خدمات بهداشتی در سطح جامعه بپردازند (2). M_Kehvari
”مراقبت بهداشتی اساسي يا اوليه، بايد مبتني بر روشها وفنوني باشد كه كاربردي، قابل قبول براي جامعه و از نظر علمي دقيق بوده و از طريق مشاركت كامل و با هزينه اي مناسب براي كشور و جامعه، در دسترس افراد و خانواده ها قرار گيرد.“(2006، WHO ) اين منشور تاكيد مي كند كه سلامتي حق اساسي همه مردم دنيا بوده و اينكه همه مردم بصورت فردي و جمعي حق و وظيفه دارند كه در مراقبت بهداشتي خودشان مشاركت نمايند. در این تعریف، خانواده ، محور سلامتی و ارائه خدمات بهداشتی اولیه قرار گرفته است (4) . بعلاوه این سازمان، برنامه ها، سیاستها، راه حلها وتحقیقات مرتبط با بهداشت عمومی را با تمرکز بر خانواده و سلامتی تنظیم نموده و سیاست مردم سالم 2010 را به اجراء درآورده است ، که برخي از اهداف آن بطور خاص و مستقيم و برخي ديگر بطور غيرمستقيم مرتبط با خانواده مي باشند(5). M_Kehvari
مراقبت خانواده محور را رویکرد جدیدی در برنامه ریزی ، ارائه خدمت ، و ارزشیابی مراقبت بهداشتی به کودکان و بزرگسالان ، بوده ومبتنی بر رابطه سودمند دو جانبه و همکاری بین افراد حرفه ای مراقبت بهداشتی و خانواده ها تعریف می کنند(67,). M_Kehvari
برخی مطالعات مبین استفاده کشورها از رویکرد خانواده محوری در ارائه خدمات، بصورت ایجاد تعامل ، برقراری ارتباط ، و مشارکت افراد حرفه ای بهداشتی با اعضای خانواده بیماران در مراقبت و درمان آنها بوده و نتایج مفیدی در جلب مشارکت و افزایش رضایت خانواده ها در بر داشته است(8,9,10). لکن مرور مطالعات در ایران نشان می دهد که تمرکز آنها بر ابعاد مختلف فرایند ارائه خدمات و یا میزان رضایت دریافت کنندگان خدمات بوده و مطالعه ای با رویکرد کیفی بمنظور بررسی ماهیت ارائه خدمات و یا خانواده محور بودن آنها یافت نگردید. M_Kehvari
در اين مطالعه محقق با رويکرد کيفي، به بررسی درک و تجارب جاري ارائه دهندگان و دریافت کنندگان خدمات ، از فرایند ارائه خدماتپرداخته است. M_Kehvari
هدف از تحقیق بررسی تجارب ارائه دهندگان خدمات و خانواده ها از کیفیت ارائه خدمات سلامت خانواده در مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت می باشد. M_Kehvari
روش مطالعه مطالعه کیفی روش تحلیل درونمایه ای M_Kehvari
روش نمونه گیری نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوعمشارکت کنندگان: سن ، جنس ، شغل ، سابقه کار، سابقه دریافت مراقبت M_Kehvari
مشارکت کنندگان تعداد 26 ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی شاغل در مراکز بهداشتی درمانی روستائی شهر اصفهان) پزشک، ماما، بهورز) دریافت کنندگان خدمات سلامت خانواده( به تعداد 18 نفر) M_Kehvari
روش جمع آوری داده ها 19مصاحبه فردی و 5 مصاحبه گروه متمرکز ضبط و پیاده سازی مصاحبه ها M_Kehvari
آنالیز داده ها تحلیل درونمایه ای M_Kehvari
تجزیه و تحلیل داده ها استخراج واحدهای معنایی استخراج کدهای اولیه استخراج زیر طبقات استخراج طبقات اصلی استخراج تمها یا درونمایه ها M_Kehvari
قابليت اعتماد داده ها Trustworthiness براي اطمينان از اين که تفسير داده ها نشان دهنده پديده مورد مطالعه است، از بازنگري توسط شرکت کنندگان، مرور توسط افرادي غير از شرکت کنندگان، استفاده شد. انتقال پذيري داده ها : نمونه گيري با حداکثر تنوع قابليت پذيرش يافته ها :ارائه نقل قولها از متن دست نويسي شده و نيز جستجوي توافق بين همكاران ديگر محقق، متخصصين و مشاركت كنندگان تامين تاييد پذيري و حسابرسي داده ها : توصيفكاملفرايند تحليل ودستيابي به نتايج با جزئيات M_Kehvari
درونمایه های اصلی تحقیق ارتباط غیرموثر با خانواده ها پاسخگو نبودن خدمات غیر مشارکتی بودن خدمات توانمندسازی غیراثر بخش خانواده ها M_Kehvari
ارتباط غیرموثر با خانواده ها عدم وجود محیط دوستانه بی توجهی به تطابق و سازگاری ساختار خدمات با درجه مقبولیت خانواده ها و دسترسی به خدمات نشان ندادن تمایل واقعی به خانواده ها و نگرانی ازسلامتی آنها عدم ایجاد فرصتهای مناسب برای ارائه فیدبک رسمی و غیر رسمی به خانواده ها عدم رعایت شان انسانی عدم تشویق خانواده ها به برقراری ارتباط باز و صادقانه از طریق رازداری وحفظ قابلیت اعتماد عدم وجود تعامل توام با احترام بی تفاوتی به دیدگاهها و ارزش های خانواده نداشتن آزادی در انتخاب فرد یا واحد ارائه دهنده خدمات ضعف در مسئولیت پذیری نادیده گرفتن وابستگی و ارتباط اجتماعی و شغلی توجه و آگاهی ناکافی معطل نمودن خانواده ها M_Kehvari
پاسخگو نبودن خدمات عدم دسترسی آسان ، بموقع و مداوم به خدمات قابل پرداخت نبودن هزینه خدمات برای همه انواع خانواده ها نارضایتی خانواده ها از عدم وجود تسهیلات جهت دسترسی آسان به خدمات عدم توجه فوری و غفلت از گروههای پرخطر جامع نبودن خدمات و کمبود تسهیلات تحمیل وقت و هزینه زیاد به خانواده بدلیل کمبود خدمات در سیستم کمبود خدمات تخصصی و مشاوره ای کمبود تجهیزات مدرن کمبود برخی خدمات ناهماهنگی خدمات با شرایط و نیازهای واقعی جامعه عدم ارائه خدمات بر اساس فیدبک دریافت شده از خانواده ها غیرقابل انعطاف بودن خدمات پیچیدگی و چند مرحله ای بودن فرایند برخی خدمات حرکات رفت و برگشت بی حاصل ، هزینه برو وقت گیر بین سطوح برای دریافت خدمات معطل شدن برای دریافت خدمات M_Keshvari
غیر مشارکتی بودن خدمات عدم تعریف نقش ها و عملکردهای مناسب برای خانواده ها عدم به اشتراک گذاشتن قدرت در بین ارائه دهندگان خدمات و خانواده ها به اشتراک نگذاشتن اطلاعات با خانواده ها برای کسب اطلاعات لازم ، کامل و درخور فهم عدم مشارکت خانواده در تصمیم گیری M_Kehvari
توانمندسازی غیراثر بخش خانواده ها گیجی و ابهام در مراقبت از اعضای خانواده درگیر نکردن خانواده ها به عنوان عنصر فعال در مراقبت عدم حمایت از خود مدیریتی در خانواده ها عدم تقویت خودکارآمدی و اعتماد به نفس در خانواده ها عدم شناسایی نقاط قوت و ضعف خانواده درجهت تقویت و اصلاح آنها M_Kehvari
نتیجه گیری • نیاز به تقویت سنگ بنای مراقبت خانواده محور • به اشتراک گذاشتن اطلاعات • همکاری بین خانواده ها و ارائه دهندگان خدمات M_Kehvari
توجه به مفاهیم کلیدی در عملکرد مبتنی بر خانواده رعایت احترام و شان انسانی اعضای خانواده ،ارزش ها ، فرهنگ ، اعتقادات تمرکز بر قوای خانواده ها رعایت حق انتخاب خانواده ها به اشتراک گذاشتن اطلاعات حمایت از خانواده مشارکت دوجانبه توانمند سازی خانواده M_Kehvari
منابع 1- Allender A Judith , S.W.B., Community Health Nursing 2005: LIPPINCOTT WILLIAMS & WILKINS CO. 2- Novilla, M.L.B.B., Michael D ; De La Cruz, Natalie G ; Williams, Patrick N ; Rogers, Janice Public Health Perspectives on the Family: An Ecological Approach to Promoting Health in the Family and Community. family & community health, 2006. Volume 29, January/March 2006,((1)): p. 28–42. -3 Denham, S.A., Part I: The Definition and Practice of Family Health. Journal of family nursing, 1999. 5(2): p. 133-159. 4--http://www.ibpassociation.org/encyclopedia/Healthcare/Alma_Ata_Declaration.php 5- Stanhope Marcia, L.J., Foundations of Nursing in the Community 2th ed. 2006, , St Louis Mosby co. 6-Dunst CJ, Trivette CM. Meta-analytic structural equation modeling of the influences of family-centered care on parent and child psychological health. Int J Pediatr 2009;2009:576840. M_Kehvari
منابع 7-Smith L., Coleman V. and Bradshaw M. (eds) (2002) Family-centred care: concept, theory and practice, Palgrave, Basingstoke, Hampshire. -8 Schafer W, Kroneman M, Boerma W, van den BM, Westert G, Deville W, et al. The Netherlands: health system review. Health Syst Transit 2010;12(1):v-228 -9MacKean GL, Thurston WE, Scott CM. Bridging the divide between families and health professionals' perspectives on family-centred care. Health Expect 2005 Mar;8(1):74-85 -10Shields L, Pratt J, Hunter J. Family centred care: a review of qualitative studies. J ClinNurs 2006 Oct;15(10):1317-23 M_Kehvari