Αρχές θεραπευτικής άσκησης

1. Αρχές θεραπευτικής άσκησης University of Hert / ΙST 2011 -2012 Τραγέα Γιώτα Φυσιοκοθεραπεύτρια, MSc

2. Μορφή • Η άσκηση στην κλινική πράξη • Αρχές της άσκησης • Τύποι ασκήσεων • Το πλάνο των θεραπευτικών ασκήσεων με στόχο την πρόληψη και την αποκατάσταση • Προσδιορισμός και εφαρμογή στρατηγικών για να βοηθήσουν τα κίνητρα και να ενισχύσουν την τήρηση και τη συμμόρφωση

3. Μαθησιακά αποτελέσματα • Κατανόηση της θεραπευτικής άσκησης • Κατανόηση των αρχών εκπαίδευσης • Κατανόηση της εξατομικευμένης άσκησης

4. Ποιοι ασθενείς επωφελούνται • Καρδιοαγγειακά προβλήματα • Μυοσκελετικά • Με ακρωτηριασμό • Χειρουργημένοι • Νευρολογικά • Γηριατρικά • Διαχείριση αναπηρίας • Ψυχιατρικά • Ανακουφιστική φροντίδα • Αναπνευστικά • Παιδιατρική • Κακώσεις Ν.Μ • Γυναικολογία • Εγκαυματίες

5. Στόχοι • Πρόληψη δυσλειτουργιών • Αποκατάσταση ή διατήρηση • Ισχύος • Αντοχής • Καρδιοαναπνευστική ικανότητας • Κινητικότητας • Ελαστικότητας

6. Στόχοι • Ιδιοδεκτικότητας – Ισορροπίας • Νευρομυικής συναρμογής • Λειτουργικών δεξιοτήτων • Χαλάρωσης • Βάδισης • Πόνου • Έλεγχος παραγόντων κινδύνου • Ποιότητα ζωής

7. Βασικές αρχές της άσκησης • Ατομικών διαφορών • Εξειδίκευσης (specifity) • Επιβάρυνσης (overload) • Προοδευτικότητας (progression) • Προσαρμογής (adaption) • Ανατρεψιμότητας (reversibility) • Κίνητρο (motivation)

8. Βασικές αρχές της άσκησης • Φύλο, σωματότυπος, παθολογία • Η εκπαίδευση συγκεκριμένου τμήματος του σώματος, πρωταρχικά αναπτύσσει μόνο αυτό το τμήμα. Για να αποκτήσω μια ικανότητα ή να γίνω καλύτερος σε μια άσκηση πρέπει να την εκτελέσω. • Σταδιακή αύξηση του φορτίου • Σταδιακή και συστηματική αύξηση του φορτίου σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, επιφέρει πρόοδο και ταυτόχρονα πρόληψη από κακώσεις • Προσαρμογή όλων των συστημάτων στις αλλαγές • ΄΄Ο,τι αφήνεις, σε αφήνει΄΄

9. Ιδιότητες της άσκησης • Τύπος • Μορφή • Διάρκεια • Ένταση • Συχνότητα

10. Τύποι ασκήσεων • Ελαστικότητας • Για εύρος κίνησης • Αύξησης μυϊκής ισχύος • Αντοχής • Ιδιοδεκτικότητα / Ισορροπίας • Καρδιοαναπνευστικής εξάσκησης

11. Συστάσεις για τη φυσική δραστηριότητα / κατευθυντήριες οδηγίες για υγιείς ενήλικες κάτω των 65 ετών σύμφωνα με American College of Sports Medicine (2011) • Οι οδηγίες αφορούν: • Καρδιοαναπνευστικές ασκήσεις • Φυσικής κατάστασης • Αντοχής • Δύναμης • Ισχύος 3. Ελαστικότητας

12. Καρδιοαναπνευστικές ασκήσεις • Μέτριας έντασης αερόβια άσκηση 30 - 60 λεπτά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδαή έντονης έντασης αερόβια για τουλάχιστον 20 λεπτά / τρεις ημέρες κάθε εβδομάδα • 40-80% MHR ανάλογα με την άσκηση (MHR =220-ηλικία)

13. Αντοχή,ισχύς και δύναμη • Αντοχή: ικανότητα εκτέλεσης μυϊκών συστολών ενάντια σε κάποια αντίσταση για παρατεταμένη χρονική περίοδο • Δύναμη: ικανότητα του μυός να παράγει τάση και επακόλουθο έργο κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας • Ισχύς : ικανότητα παραγωγής μεγάλης δύναμης

14. Ποια η διαφορά? • Φορτίο • Επανάληψη • Σετ • Συχνότητα • Τύποι μυών

15. Συχνότητα – Διάρκεια Ένταση • Συχνότητα : ο αριθμός των επαναλήψεων μιας άσκησης, σε μια ημέρα ή μια εβδομάδα • Διάρκεια : Ο συνολικός αριθμός των ημερών, εβδομάδων ή μηνών που εκτελείται ένα πρόγραμμα, αλλά και η χρονική διάρκεια ημερησίως • Σετ : ο αριθμός του κύκλου των επαναλήψεων που εκτελούνται κατά τη διάρκεια κάθε συνεδρίας. • Ένταση : αρχή της εξειδίκευσης, Επιβάρυνσης (ένταση ≠ διάρκειας)

16. Αύξηση μυϊκής ισχύος / ασκήσεις αντιστάσεων • Για κάθε μία από τις σημαντικότερες ομάδες μυών: Νο : 8 - 10 ασκήσεις δύναμηςΕπαναλήψεις: 8 - 12 ανά σύνολοΣετ : 2 - 4 ανά ομάδα μυώνΑνάπαυση μεταξύ των σετ: 2-3 λεπτάΣυχνότητα : 2/3times την εβδομάδα.Ένταση μέτρια έως σκληρά δηλαδή 60 -70% 1RMΔιάλειμμα : 48 ώρες μεταξύ των συνόδων

17. Μυϊκή αντοχή Επαναλήψεις : 15 – 20 σε κάθε set Σετ :όχι πάνω από 2 Ένταση : ελαφρά προς μέτρια ie <50% 1RM Ξεκούραση : 48 hrs μεταξύ των συνεδριών

18. Μ. Δύναμη – αντοχή – ισχύς

19. Ελαστικότητα Διάταση για την κάθε μυϊκή ομάδα Συχνότητα :το λιγότερο 2x per week Διάταση – κράτα για 10- 30s έως το σημείο ελαφρού τραβήγματος ή δυσφορίας Επαναλήψεις : 2-4 Συνολικός χρόνος : 60s Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία 30 – 60s

20. Προοδευτικότητα • Αρχή • Ισχύς ? • Αντοχή ? • Δύναμη ? • Πολυπλοκότητα του στόχου • Λειτουργικότητα

21. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!

22. Σχεδιασμός προγράμματος • Παθολογία • Λειτουργικοί περιορισμοί • Άτομο • Ηλικία • Ψυχολογική κατάσταση • Προσωπικότητα • Προσαρμογή στο πρόβλημα • Συμμόρφωση, τήρηση • Ικανότητα κατανόησης • Κίνητρα

23. Σχεδιασμός προγράμματος • Κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο υποστήριξης (οικογένεια, φίλοι) • Ύπαρξη φροντιστή – βοηθός • Επαγγελματικά σχέδια • Ηθικές θεωρήσεις

24. Συμμετοχή των ασθενών στο πρόγραμμα Για να αυξήσετε την συμμόρφωση/ συμμετοχή των ασθενών σε ένα πρόγραμμα : • Στόχοι • Παράγοντες των ασθενών: ηλικία, φύλο, κοινωνικο-οικονομικοί, ο φόβος, αυτο-αποτελεσματικότητα, υποστήριξη, τα κίνητρα. • Παράγοντες Προγράμματος: το προσωπικό, την εκπαίδευση, την προσοχή, δυναμική της ομάδας,

25. Κίνητρα • Συγκεκριμένοι στόχοι • Μετρήσιμοι • Προσαρμόσιμοι, ευέλικτοι • Προσανατολισμένοι • Ρεαλιστικοί • Χρονοδιάγραμμα

26. Καθορισμός στόχων • Βραχυπρόθεσμοι • Ικανότητες ή δεξιότητες που χρειάζονται για την επίτευξη ενός λειτουργικού αποτελέσματος, π.χ. πλήρες εύρος τροχιάς, μείωση πόνου και οιδήματος, ανάπτυξη ισορροπίας, θέσεις, μεταφορές • Σταθερά μεταβαλλόμενη η δυσκολία και η πολυπλοκότητα τους, π.χ. στατική και δυναμική ισορροπία • Συγκεκριμένος - Προσδιορισμός χρόνου επίτευξης

27. Καθορισμός στόχων • Μακροπρόθεσμοι • Λειτουργικοί στόχοι π.χ. αυτοεξυπηρέτηση, επιστροφή στην εργασία ή σε κάποια δραστηριότητα (επίπεδο συμμετοχής) • Προσαρμογή – ποιότητα ζωής • Συγκεκριμένος - Προσδιορισμός χρόνου επίτευξης

28. Συμπέρασμα • Ο σχεδιασμός της άσκησης αποτελεί βασική ικανότητα για τον φ/θ • Απαιτεί άριστη γνώση των αρχών της άσκησης και της φυσιολογίας • Κίνητρα – ψυχολογικές αλλαγές • Φαντασία

29. Βιβλιογραφία • Prentice, E. William. (2007). Tεχνικές αποκατάστασης αθλητικών κακώσεων, Αθήνα : Παρισιάνος • Kisner, C., Calby. A.L. (2003).Θεραπευτικές ασκήσεις, Αθήνα : Σιώκης • Plowman, S.A, Smith, L.D. and Plowman, A, S. (2008).Exercise Physiology for Health, Fitness and Performance. Philadelphia Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins • Robergs, R. A. and S. O. Roberts. (1997).Exercise Physiology: Exercise, Performance, and Clinical Applications. Boston, WCB McGraw-Hill. • Skinner, J.S. (2005).Exercise Testing and Exercise Prescription for Special Cases. Philadelphia. Lippincott, Williams & Wilkins • Woolf-May, K.(2006).Exercise Prescription – physiological foundations. Churchill Livingstone • American College of Sports Medicine (ACSM) Quantity and Quality of Exercise for Developing and Maintaining Cardiorespiratory, Musculoskeletal, and Neuromotor Fitness in Apparently Healthy Adults: Guidance for Prescribing Exercise (2011) Medicine & Science in Sports & Exercise: 43 ( 7); 1334-1359.

30. Ηλεκτρονικές διευθύνσεις • http://sportsmedicine.about.com/od/training/a/Ex-Science.htm • http://sportsmedicine.about.com/od/sportspsychology/a/motivation.htm