Planning:

1. Planning: • Natuurverschijnselen [50+ min]

2. Paragraaf 4,1 Actieve aardeMiddellands Zeegebied

3. Natuurrampen in het Middellands Zeegebied • Een zeldzame maar kan voorkomen • Droogtes • Tormenta Spanje Salou 2008

4. Middellands Zeegebied • Natuurrampen horen bij het Middellands Zeegebied. • We zoomen in op twee natuurrampen • Paragraaf 4.1 gaat over aardbevingen en vulkanisme.

5. Natuurverschijnselen • De aarde verandert voortdurend van uiterlijk. Hoe komt dit? • Exogene krachten (van buitenaf) • Endogene krachten (van binnenuit de aarde)

6. Exogene krachten (buitenaf) • Verwering: Kleiner maken van gesteente • Erosie: Uitschurende werking + transport • Sedimentatie: Neerleggen van materiaal

7. Endogene krachten (binnenuit) • Endogene krachten: Plaattektoniek • Subductiezone • Gebergtevorming • Horsten en slenken • Mid-Oceanische rug • (Hot Spots) • Gevolgen: Aardbevingen en Vulkanisme

8. Geologische tijdschaal • Of je nu Exogene of Endogene processen bestudeert je kijkt niet op een miljoen jaartje meer of minder!

9. Endogene krachten (binnenuit) • Endogene krachten: Plaattektoniek • Subductiezone • Gebergtevorming • Horsten en slenken • Mid-Oceanische rug • (Hot Spots) • Gevolgen: Aardbevingen en Vulkanisme

10. Platentektoniek • De wereld bestaat uit platen • Continentale platen • Oceanische platen • Aardbevingen en vulkanische verschijnselen vinden altijd plaats aan de plaatranden • Deze platen zijn altijd in beweging en botsen constant met elkaar. • Maar waardoor bewegen deze platen nu eigenlijk? Wat is het aandrijfmechanisme?

11. Waardoor bewegen platen? • Dit komt door convectiestromen. (inwendige warmte van de aarde die circuleert). • De convectiestromen zorgen voor beweging van de platen. (en bepalen de richting van de platen)

12. Platentektoniek • 3 hoofdvormen van platentektoniek: • Convergerende plaatbeweging (naar elkaar toe) • Gebergtevorming • Subductiezone • Divergerende plaatbeweging(Van elkaar af) • Mid-oceanische rug(gen) • Horsten en slenken • Transforme plaatbeweging (langs elkaar af) • Langs elkaar bewegen • Aparte vorm van vulkanisme: Hotspot

13. Convergerende: Gebergtevorming • 2 continentale platen botsen met elkaar, daardoor plooiing. • Ontstaan plooiingsgebergte • Gevolg: Gebergtevorming + aardbevingen!!!

14. Waar kom je dit tegen op de wereld?

15. 3 Fasen van gebergtevorming: • 1e en oudste [400 miljoen jaar]: Caledonische gebergtevorming • 2e [300 miljoen jaar]: Hercynische gebergtevorming (daardoor ontstond pangea). (vb: Ardennen, Appalachen, Eifel, Centraal massief, gebergtes midden spanje en zuid duitsland) • 3e en jongste [65 miljoen jaar]: Alpiene gebergtevorming (Vb: Alpen, Himalaya) • De Hercynischeen Alpiene worden genoemd in je boek • Waarom zijn er geen gebergtes meer vanuit de Caledonische fase?

16. Convergerende: Subductiezone • 2 platen botsen met elkaar: • Continentale plaat botst met oceanische plaat • Oceanische plaat botst met oceanische plaat (eilandenboog) • De zwaarste plaat duikt onder de andere plaat • Vorming Diepzeetrog • Tevens rimpelt de plaatrand (gebergtevorming) • Diep in de aarde smelt de zwaarste plaat af • Magmabellen sijpelen omhoog • Vulkanen worden gevormd.(Eruptie: Explosief) • Gevormde materiaal: Graniet • Gevolg: Gebergtevorming + vulkanisme + aardbevingen

17. Waar kom je subductiezones tegen op de wereld? • Kijk in de atlas! • Kenmerk: Diepzeetrog + “gebergte” + vulkanen

18. Divergentie: Mid-Oceanische ruggen • 2 oceanische platen gaan uit elkaar • Daardoor kan magma na buiten vloeien • Eruptie: Rustig (effusief) • Aangroei v/d platen • Onderzeese bergketens • Gevormde materiaal: Basalt • Gevolg: Kleine aardbevingen + rustig vulkanisme

20. Paleomagnetisme

21. Divergentie: Horsten en Slenken • 2 continentale platen die uit elkaar gaan • Voorloper van Mid-oceanische rug. • Middelste gedeelte zakt weg (slenk) • Horst= Hoger gelegen gedeelte • Slenk = Lager gelegen • Gevolg: breukgebergte + aardbevingen ( + soms spleetvulkanisme)

22. Transforme plaatbeweging • Bijvoorbeeld: San Andreasbreuk

23. Hot Spots (uitzondering) • Geen botsing van platen • Een Opstijgende mantelpluim (convectiestroom) die door de korst prikt • Hot spot blijft op zijn plek (de plaat verschuift) • Alleen vulkanische activiteiten • Ontstaan eilanden reeks • Erupties: Rustig (effusief) • Gevormde materiaal: Basalt

24. Hot Spot

25. Tsunami’s • Grofweg 3 ontstaans-wijze: • Zeebeving (aardbeving in zee) • Stuk berghelling stort in zee • Meteorietin-slag