160 likes | 629 Views
FELIKS ROMULIJANA. Felix Romuliana je carska palata podignuta u 3. i 4. veku naše ere , po zamisli rimskog imperatora Galerija Maksimilijana, na prostranom platou Gamzigrada, okružena planinama istočne Srbije, u blizini Zaječara.
E N D
Felix Romuliana je carska palata podignuta u 3. i 4. veku naše ere, po zamisli rimskog imperatora Galerija Maksimilijana, na prostranom platou Gamzigrada, okružena planinama istočne Srbije, u blizini Zaječara.
Galerije je rođen u ovoj oblasti, u drugoj polovini 3. veka i jedan je od šesnaestorice imperatora Rimskog carstva koji je rođen na tlu današnje Srbije. • Na tronu rimskih imperatora Galerije je nasledio Dioklecijana, 305. godine n.e. a zidanje palate je započeo krajem trećeg veka i gradio je sve do svoje smrti.
Nije dočekao da se u nju useli, odnosno povuče, zbog prerane smrti na teritoriji Bugarske, u današnjoj Sofiji. • Telo mu je prenešeno u carsku palatu i sahranjen je u grobnicu pored majke, Romule, po kojoj je palatu i nazvao. • Na brdu Magura, jedan kilometar istočno od palate nalazi se sakralni kompleks sa ostacima dva mauzoleja i dva tuluma, gde su Galerije i njegova majka sahranjeni.
Rano preminuli Galerije, sa svojom majkom, je u religioznom obredu (apoteoza) uzdignut među bogove i to je poslednja apoteoza u istoriji čovečanstva, jer je dve godine nakon tog čina car Konstantin Veliki proglasio Hrišćanstvo za zvaničnu religiju carstva.
Za carsku palatu kod Gamzigrada znalo se još u 19. veku. • Nemački baron Fon Herder je obilazio Srbiju tražeći rudnike i primetio je ovo mesto. • Kasnije je i Feliks Kanic došao do Gamzigrada i carske palate, mislivši da je to KASTRUM, rimsko vojno utvrđenje, pošto su Rimljani na desnoj obali Dunava gradili sistem vojnih utvrđenja kako bi se branili od upada Varvara preko Dunava.
Od 1953. godine naši arheolozi su pokrenuli istraživanja i nakon samo mesec dana iskopavanja otkriveni su mozaici koji su ukazivali da ovo nije vojno utvrđenje, već nešto mnogo značajnije. • Tek 1984. godine, kada je iskopan fragment arhivolte, na kojem se nalazio natpis FELIX ROMULIANA, dokazano je da je ovaj objekat carska palata. Fragment je otkrio arheolog dr Dragoslav Srejović.
Carska palata je najočuvaniji primer Rimske dvorske arhitekture, a grad su činili: carska palata, mali hram, veliki hram, terme, horeum.
Objekti su bogato ukrašeni freskama, štukarom, podnim mozaicima sa figuralnim i geometrijskim motivima, vestibulama, ukrasima od zelenog i crvenog porfira i mnogo drugog, od velike istorijske i umetničke vrednosti.
Pronađeni delovi skulptura, poput glava Jupitera, Herkula, Galerija i drugi, izrađeni od belog mermera, svedoče o vrednosti umetnosti kasnoantičkog doba.
Od prve decenije 4. do sredine 6. veka u nekoliko mahova menjaju se naziv, izgled i osnovna funkcija. • Već u drugoj polovini 4. veka Romulijana je zapuštena palata, a posle provale Gota i Huna postaje malo vizantijsko naselje koje se pod nazivom Romulijana pominje u spisku mesta obnovljenih u vreme Justinijanove vladavine. • Gamzigradski dvorac je poslednji put oživeo kao utvrđeno slovensko naselje 11. veka.
Feliks Romulijana je 2007. godine uvrštena u Listu svetske kulturne baštine UNESCO-a. • I ovaj arheološki lokalitet i predivnu građevinu poslednjih godina poseti i preko 40.000 turista.