OSCYLATORY TRENDU

1. Oscylatory (c.d.)Stochastic Fast, Stochastic SlowCommodity Channel Index – CCIAverage Directional Index (ADX)Directional Movement Index DMIOn Balance Volume OBV Accumulation / Distribution Line Chaikin Money Flow Oscillator

2. OSCYLATORY TRENDU Oscylatory stochastyczne (szybki, wolny) Stochastic Fast, Stochastic Slow Indeks kanału towaru Commodity Channel Index – CCI Średni indeks kierunkowy Average Directional Index (ADX) Indeks ruchu kierunkowego Directional Movement Index DMI

3. OSCYLATORY WOLUMENU Wskaźnik równowagi wolumenu OBV – On Balance Volume Linia akumulacji / dystrybucji Accumulation / Distribution Line Oscylator Chaikina przepływu gotówki Chaikin Money Flow Oscillator

4. Stochastic Fast - szybki oscylator stochastyczny • C – ostatnia cena zamknięcia • Max(H,n) – maksimum z najwyższych wartości cen z ostatnich n okresów • Min (L,n) – minimum z najniższych wartości cen z ostatnich n okresów • 100* [C - Min (L,n)] • %K = ------------------------------------ • Max(H,n) - Min (L,n) • %D = EMA( %K, 3) . Zatem %D jest 3-okresową wykładniczą średnią kroczącą

5. Stochastic Fast - szybki oscylator stochastyczny • Wzór na %K może przybrać równoważną postać: • %K = 100*[(C - Ln)/(Hn - Ln)] • Gdzie Ln , Hn są odpowiednio najniższą, najwyższą ceną osiągniętą w ciągu ostatnich n okresów

6. Stochastic Fast – szybkioscylator stochastyczny • %Kmierzy relację procentową ceny zamknięcia do całego zakresu cenowego w ustalonym okresie • Wartości osiągane przez wskaźnik: 0 - 100. • Wartości wysokie, > 70 oznaczają cenę zamknięcia bliską górnej granicy zakresu wahań • Wartości niskie, < 30 oznaczają cenę zamknięcia bliską dolnej granicy zakresu wahań • %D nosi nazwę szybkiego oscylatora stochastycznego • EMA(%D,3) – wolny oscylator stochastyczny

7. Stochastic Fast – szybki oscylator stochastyczny • Wskaźnik spopularyzowany przez uczestników rynków terminowych (z użyciem krótkiego przedziału czasu branego do obliczeń). • Główna linia oscylatora to %K • Wygładzona postać %K to %D. • Przyjmuje się, że wyjście linii %K ponad %D w obszarze wyprzedania jest sygnałem kupna • zaś przejście %K poniżej %D w obszarze wykupienia - sygnałem sprzedaży. • Dodatkowo poszukiwane są dywergencje linii %D względem wykresu cenowego.

8. Stochastic Fast%K – linia czerwona, %D - niebieska

9. Stochastic Fast- dolny panel %K – szary, %D - czerwony

10. Stochastic Fast - uwagi • Stochastic Fast można stosować na wykresach długoterminowych (w układzie tygodniowym lub miesięcznym) – w analizach o dłuższym horyzoncie czasowym, a także wykresach krótkoterminowych – dziennych • Technicy wykorzystują jednocześnie oscylator długoterminowy – do określenia kierunku trendu oraz • krótkoterminowy - do wyznaczenia momentu transakcji • Zamiast %D można posługiwać się wolnym oscylatorem - EMA(%D,3) ze względu na większą wiarygodność płynących zeń sygnałów • Dobre rezultaty daje łączenie z innym oscylatorem np. RSI

11. Szybkie, wolne, pełne oscylatory stochastycznez użyciem SMA zamiast EMA • Fast Stochastic Oscillator: • Fast %K = %K basic calculation • Fast %D = 3-period SMA of Fast %K • Slow Stochastic Oscillator: • Slow %K = Fast %K smoothed with 3-period SMA • Slow %D = 3-period SMA of Slow %K • Full Stochastic Oscillator: • Full %K = Fast %K smoothed with X-period SMA • Full %D = X-period SMA of Full %K

12. Stochastic, poziomy wykupienia, wyprzedania

13. Porównanie Stochastic z RSI

14. Porównanie Stochastic z MACD

15. Commodity Channel Index – CCIindeks kanału towaru dla n okresów C – cena zamknięcia, H,L cena najwyższa, najniższa dla okresu SK [(C+H+L)/3;n] – średnia krocząca prosta z „typowej ceny”- czyli średniej z C,H,L dla n ostatnich okresów [(C+H+L)/3][j] „typowa cena” j okresów wcześniej

16. Commodity Channel Index – CCIopis z StockCharts.com - ChartSchool There are 4 steps involved in the calculation of the CCI(20): • Calculate the last period's Typical Price (TP) = (H+L+C)/3 where H = high, L = low, and C = close. • Calculate the 20-period Simple Moving Average of the Typical Price (SMATP). • Calculate the Mean Deviation. First, calculate the absolute value of the difference between the last period's SMATP and the typical price for each of the past 20 periods. Add all of these absolute values together and divide by 20 to find the Mean Deviation. • The final step is to apply the Typical Price (TP), the Simple Moving Average of the Typical Price (SMATP), the Mean Deviation and a Constant (.015) to the following formula: • CCI = ( Typical Price - SMATP ) / ( .015 X Mean Deviation )

17. CCI : zastosowania, uwagi • Identyfikacja stanów wyprzedania, wykupienia • Papier jest wyprzedany, gdy CCI spada poniżej -100 • wykupiony, gdy CCI przekracza +100. • Sygnał kupna: z poziomu wyprzedania wzrost CCI powyżej –100. • Sygnał sprzedaży: z poziomu wykupienia spadek CCI poniżej +100. • Jak przy każdym oscylatorze bada się trendy CCI • Wiarygodność sygnałów kupna, sprzedaży może być wzmocniona przez dywergencje: pozytywna poniżej poziomu –100, negatywną powyżej poziomu +100

18. CCI – różne długości (10,30), trendy na CCI, ważne wszystkie sygnały sprzedaży CCI(30)

19. Commodity Channel Index – CCI • Podstawowa interpretacja wskaźnika zakłada poszukiwanie dywergencji. Dodatkowo jak klasyczny oscylator wskaźnik stosuje się do sygnalizowania stanów wykupienia i wyprzedania rynku. Wysokie wartości wskaźnika (ponad 100) sugerują nadmiernie wysokie ceny, odwrotnie sytuacja wygląda przy niskich poziomach CCI (poniżej -100). • Wraz z wskaźnikiem stosuje się też średnią z CCI, której oddolne lub odgórne przebicie przez sam wskaźnik wzmacnia sygnały kupna lub sprzedaży. • Wskaźnik CCI porusza się zgodnie z ceną lub antycypuje zmiany ceny

20. Oscylator CCI z dołączoną średnią ruchomąCCI –niebieski, średnia z CCI - czerwony

21. CCI(20) – fałszywe sygnały sprzedaży (niebieska elipsa)

22. Sygnalizacja stanów: wykupienia, wyprzedania

23. Przykłady dywergencji na CCI

24. Average Directional Index (ADX)Średni indeks kierunkowy • J. Welles Wilder wynalazł ADX . Jego zadaniem jest pomiar wielkości i siły trendu, jednak bez wskazania jego kierunku. Rosnące wartości wskaźnika informują o wzroście siły dominującego trendu. • Spadek wskaźnika mówi o słabnięciu trendu sugerując jego bliskie przełamanie. • Wskaźnik może też być wykorzystany do rozróżnienia trendów (up, down) od ruchu bocznego. Wskaźnik ten jest najczęściej używany łączniez liniami DMI.

25. Average Directional Index (ADX) • ADX jest oscylatorem fluktuującym między wartościami 0 i 100. • Odczyty powyżej 60 są raczej rzadkie, podobnie jak odczyty poniżej 20. • Spadek poniżej 35 oznacza wejście w ruch boczny • Wzrost ADX ponad poziom 20 oznacza rozpoczęcie budowania trendu • ADX < 20 - ruch boczny • 20< ADX < 35 słaby trend • ADX > 35 – mocny trend (spadkowy lub wzrostowy, ADX nie odróżnia)

26. Average Directional Index (ADX) • Wzrost wskaźnika ADX – wzrost siły trendu • Spadek wskaźnika ADX – spadek siły trendu • Wskaźnik ADX wykazuje dość znaczącą bezwładność (z opóźnieniem pokazuje siłę trendu, wskazuje na trend jeszcze wtedy, gdy mamy do czynienia z ruchem bocznym)

27. Average Directional Index (ADX)widoczne opóźnienia we wskazaniu trendu

28. Positive/Negative Directional Indicators ADX pochodzi z dwóch wskaźników, tzw. Positive Directional Indicator (+DI) oraz Negative Directional Indicator (-DI). (nazywane często odpowiednio linią popytu, linią podaży) +DI mierzy siłę tendencji wzrostowej -DI mierzy siłę tendencji spadkowej w wybranym okresie (domyślnie 14 dni). Sygnałami są przecięcia +DI/-DI : kupna: +DI przechodzi powyżej -DI sprzedaży: -DI przechodzi powyżej +DI Uwaga 1. W trendzie bocznym mogą powstawać fałszywe sygnały. Uwaga 2 Przecięcia +DI/-DI powinny być rozważane z innymi narzędziami A T

29. +DI zielony, -DI czerwony, ADX niebieskiWIG-Chemia

30. WIG-Paliwa

31. Porównanie: ADX i Stochastic

32. Porównanie niebieskiej średniej kroczącej (45) z niebieskim ADX

33. +DI – zielony, -DI – czerwony, ADX-czarny

34. +DI, -DI, ADX Uwaga 1. W trendzie bocznym mogą powstawać fałszywe sygnały. Uwaga 2 Przecięcia +DI/-DI powinny być rozważane z innymi narzędziami analizy technicznej Uwaga 3. Większa liczba okresów wygładza linię ADX (charakteryzuje się wtedy mniejszą zmiennością). Jej wskazania są bardziej wiarygodne ale spóźnione. .

35. Sygnały Przecięcia +DI/-DI

36. Wskaźniki przepływu gotówki (money flow indicators) • On Balance Volume OBV – Wskaźnik równowagi wolumenu • Accumulation / Distribution Line Linia akumulacji / dystrybucji • Chaikin Money Flow Oscillator • Oscylator Chaikina przepływu gotówki

37. OBV / On Balance Volume • OBV wprowadził Joe Granville w 1963, w książce „Granville's New Key to Stock Market Profits”. • Wskaźnik był jednym z pierwszych i najbardziej popularnych mierzących dodatni i ujemny przepływ gotówki • Dzienna wartość obrotu jest dodawana do wartości OBV z dnia poprzedniego, gdy cena zamknięcia papieru wzrasta, natomiast jest odejmowana, gdy cena spada. Jeżeli cena pozostaje niezmieniona, także OBV nie zmienia się. • Jako wartość początkową można przyjąć dowolną liczbę

38. OBV • Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest większa niż poprzednia: • bieżący OBV = poprzedni OBV + bieżący wolumen • Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest mniejsza niż poprzednia: • bieżący OBV = poprzedni OBV - bieżący wolumen Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest równa poprzedniej: • bieżący OBV = poprzedni OBV

39. OBV – ilustracjawykres ceny, wolumenu, OBV

40. OBV – charakterystyka, stosowanie • Wykres OBV jest porównywany z wykresem ceny w aspekcie potwierdzenia lub dywergencji • Okazuje się,że OBV ma własność wyprzedzania ceny • Rosnący OBV wskazuje, że wolumen w dniach charakteryzujących się wzrostem ceny przewyższa wolumen w dniach spadkowych. Oznacza to przewagę strony popytowej oraz możliwą akumulację akcji w „silnych rękach”. • Taka sytuacja skłania innych inwestorów do nabywania akcji, co sprzyja wzrostowi jej ceny

41. OBV – charakterystyka, stosowanie • Jeśli cena jest w trendzie wzrostowym rosnący OBV jest potwierdzeniem trendu (rosnący popyt jest warunkiem „zdrowego” tj. umotywowanego trendu) • W przypadku rosnącej ceny i spadającego OBV mamy do czynienia z negatywna dywergencją, co stanowi ostrzeżenie przed możliwością zakończenia trendu wzrostowego. • Wartość liczbowa OBV nie jest istotna, ważny jest kierunek zmian oraz ewentualny trend OBV oraz relacja do ceny

42. OBV – przykład potwierdzenia trendu

43. Pozytywna dywergencja na OBVWcześniejsze pokonanie oporu na wykresie OBV

44. Wyprzedzający charakter OBV

45. Wyprzedzający charakter OBVNegatywna dywergencja. Wcześniejsze przełamanie linii wsparcia przez OBV

46. OBV - wady • Wskaźnik jednakowo traktuje wolumen niezależnie od skali wzrostu (lub spadku) ceny akcji, liczy się tylko znak „+” lub „-” • Podlega silnym dziennym wahaniom związanym z dzienną zmiennością wolumenu • Może dać dodatni przyrost w przypadku wewnątrzdziennych istotnych spadków