600 likes | 729 Views
De wereld op de rand: hoe verhinderen we de ineenstorting van ons milieu en de economie, Naar het boek van Lester Brown. Overzicht. Het antwoord: PLAN B. Een wereld op de rand. Plan B: Vier hoofddoelen Stabiliseren bevolking en uitroeien van armoede De aarde herstellen
E N D
De wereld op de rand: hoe verhinderen we de ineenstorting van ons milieu en de economie, Naar het boek van Lester Brown
Overzicht Het antwoord: PLAN B Een wereld op de rand • Plan B: Vier hoofddoelen • Stabiliseren bevolking en uitroeien van armoede • De aarde herstellen • Actieplan voor het klimaat • Hoe komen we daar? • Begroting voor Plan B • Mobilisatie als voor een oorlog • Laten we aan de slag gaan! • Een prachtige economische toekomst? • Waarschuwing • 3 indicatoren om te volgen • Benarde voedselsituatie: hoe kwamen we hier? • Voedselvraag neemt toe • Voedselaanvoer mindert • Let op de tijd! Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Pracht economische toekomst? • De wereldeconomie is sinds 1950 bijna vertienvoudigd • De belangrijkste economen voorspellen 3% jaarlijkse groei • Hun mening: de schitterende groei uit het verleden kan voortgezet worden naar de toekomst... Bruto wereldproduct, 1950-2009 Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Waarschuwing • Natuurwetenschappers zien echter een economie, die de eigen natuurlijke hulpbronnen vernietigt • Het mensdom loopt tegen de natuurlijke grenzen aan van waterlopen, grond, visgronden, bossen en zelfs de atmosfeer • Steeds meer overstijgen onze wensen dat wat de natuur ons kan geven Hoe kunnen we aannemen, dat de groei van een economisch systeem, dat de bronnen van de natuur vernietigt, simpelweg doorgetrokken kan worden naar de toekomst op de lange termijn? Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Een wereld op de rand • Een “Perfecte Storm” dient zich aan met trends die de beschaving in een economische en politieke chaos dreigt te zenden • De extreme hittegolf in Rusland van 2010 en de recordoverstromingen in Pakistan zijn vroege waarschuwingen van de consequenties voor de aarde die we kunnen verwachten als we gewoon overgaan tot de orde van de dag Photo Credit: iStockPhoto / jgareri
De hittegolf in Rusland in 2010 Gevolgen In 2009 droeg de regio van de Zwarte Zee voor ongeveer 1/4 bij aan de totale graanexport maar Rusland heeft export tot midden 2011 geheel verboden Warmte en droogte decimeer-den de groei van gras en hooi; de regering stelde 3 miljoen ton graan beschikbaar. Toch moesten kuddes verkleind Graanprijzen stegen wereldwijd met 60% binnen 2 maanden Situatie Gemiddelde juli temperatuur in Moskou: 7ºC boven normaal In begin augustus beginnen iedere dag 300-400 branden Schade aan de bossen en het herstel: $300-400 miljard Totaal aantal doden door hitte en luchtverontreiniging:>56 k Vermindering van de graanoogst: 40% tot 60 miljoen ton van de gebruikelijke jaarlijkse oogst van 100 ton De Russische hittegolf is een krachtig voorbeeld hoe een enkel voorval de globale voedsel economie kan destabiliseren. Photo Credit: iStockPhoto / Brasil2
Nachtmerrie scenario • 40% minder Russisch graan verminderde de wereldvoor-raden van 79 dagen naar 72 dagen • Maar wat, als de hittegolf rond Chicago was opgetreden en de veel grotere graanoogst van de VS met 40% zou dalen? • De voorraden zouden naar een laagterecord kelderen van 52 dagen – ruim onder het niveau waardoor de graanprijs verdrievoudigde in 2007-08 • Het resultaat: vermoedelijk een enorme prijsstijging van voedsel, rellen in veel landen en omvallen van zwakkere regeringen Wereld graanvoorraden in dagen consumptie 1960-2010
2010:overstromingen in Pakistan Situatie: 1/5 van het land overstroomd 20 miljoen mensen getroffen 2.000 mensen gedood 2 miljoen huizen beschadigd 1 miljoen stuks vee verdronken ca. 2 miljoen ha van het gewas werd beschadigd Wegen en bruggen werden weggespoeld Ergste natuurramp in de geschiedenis van Pakistan Trends die bijdroegen 1990: de defensiebegroting 44 keer zo hoog als die voor gezondheid en familieplan-ning: de bevolkingsgroei werd niet geremd De vegetatie, nodig voor het vasthouden van regen, werd door mensen en vee verwoest 90% van de bossen rond de Indus zijn verdwenen Record hitte versnelde het smelten van ijs en sneeuw van de Himalaya:stijging van het water in de Indus Pakistan is een voorbeeld hoe sociale- en milieufactoren, die we op wereldniveau hebben, samenwerken – met gevaarlijke consequenties. Photo Credit: iStockPhoto / Kmerryweather
Drie indicatoren in de gaten houden Politiek Sociaal Economisch Aantal “Failing States” voedselprijzen Honger Deze indicatoren helpen om een idee te geven hoe dicht onze beschaving bij de rand kan zijn Photo Credit: iStockPhoto / Elenathewise, Sean_Warren, zabelin
Voedselprijzen gaan snel omhoog Mais prijs (CBOT) Prijzen van graan en sojabonen naderen heel snel de pieken van 2007-08 Tarwe prijs (CBOT) Prijs van sojabonen (CBOT) Source: futures.tradingcharts.com
Honger neemt toe Honger en ondervoeding gingen in een groot deel van het einde van de 20e eeuw omlaag. Na het laagste punt van 788 miljoen midden '90, liep het aantal weer op. In 2008 was het 915 miljoen, in 2009 al boven het miljard. Tegenvallende oogsten door extreem weer, zoals de hittegolf in Rusland van 2010, zullen het veel moeilijker maken om de wereldbevolking te voeden. Photo Credit: iStockPhoto / Claudiad
Meer falende staten Staten vallen om, als de regeringen niet meer de controle hebben over een deel of het geheel van hun gebied en de veiligheid van hun bevolking niet langer kunnen garanderen. • Als de druk door bevolkings-groei, tekort aan water, klimaatverandering en voedselschaarste toeneemt, zal het falen van staten toenemen en zich verdiepen. Top aantal falende staten 2004-2009 Hoeveel staten kunnen er nog omvallen voordat onze beschaving uiteen gaat vallen?
De voedsel situatie is hachelijk Hoe zijn we zover gekomen? Graanproductie en -consumptie wereldwijd 1960-2010 • Prijsstijgingen in het verleden waren reacties op gebeurtenissen, op te lossen met de volgende oogst • Nu zien we trends met een lange termijn: • Toename van de vraag naar voedsel • Grens aan productie We zijn slechts één slechte oogst verwijderd van chaos op de wereld graanmarkten Photo Credit: iStockPhoto / Tobias Helbig
Vraag naar voedsel groeit • De wereld neemt met 90 miljoen per jaar toe • Zo'n 3 miljard mensen proberen hoger op te klimmen in de voedselketen en eten meer dierlijke producten met een hoge graan-inhoud • Toenemende productie van biobrandstoffen betekent dat auto's en mensen elkaar beconcurreren Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Bevolkingsdruk • Dichte bevolking en hun kuddes ver-slechteren de grond en ondermijnen de voedselproductie • Wereldwijd hebben 215 miljoen vrouwen, die aan gezinsplan-ning willen doen, gebrek aan hulp • Grote gezinnen houden mensen in armoede Wereldbevolking, 1950-2008, met voorspellingen tot 2050
Voedsel versus brandstof Mais, gebruikt voor ethanol brandstof in de VS 1980-2010 • Stijging van olieprijs maakt graan naar brandstof winstgevend • Meer dan een kwart van het graan in de VS wordt nu omgezet in ethanol • De euforie over ethanol in de VS zorgde voor een verdubbeling van vraag naar graan: prijs van voedsel steeg wereldwijd Het graan nodig om de tank van een SUV – ca. 100 liter met ethanol te vullen kan 1 persoon een jaar van eten voorzien Photo Credit: iStockPhoto / Dave Huss
Voedselaanbod krimpt • Toename van opbrengst vermindert • Landbouwgrond gaat verloren aan andere doelen • Woestijnen worden groter • Waterlopen worden overpompt • Extreem weer en stijgende temperatuur bedreigen de oogsten Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Groei in opbrengsten lager Van 1950-1990 groeiden gemiddelde opbrengsten van graan 2,2% per jaar; van 1990-2010 slechts 1,2% per jaar Tarwe opbrengsten vlakken af in Frankrijk, Duitsland, het VK en Egypte: allen belangrijke producenten De opbrengst van rijst in Japan, ca. 5 ton per ha., is al meer dan 10 jaar vlak. Die in China zal ook afvlakken zodra ze de Japanse cijfers naderen Het verhogen van de opbrengsten wordt moeilijker, omdat de landbouw technologie niet veel meer in de kast heeft Photo Credit: iStockPhoto / Niko Vujevic
Eroderende gronden, uitdijende woestijnen • Overploegen, overgrazen en ontbossing maken de grond kwetsbaar voor wind- en watererosie • Ruwweg 1/3 van de landbouwgrond van de wereld verliest de toplaag sneller dan dat het kan worden hersteld • Verlies van de toplaag verminderd productiviteit, met tot gevolg dat boeren en herders hun gronden verlaten • Landen zoals Lesotho, Haïti, Mongolië en Noord-Korea verliezen de mogelijkheid om zelfvoorzienend te zijn We moeten de gevolgen van twee enorme “dust bowls” die zich nu aan het vormen zijn nog zien: 1 in NW China en West-Mongolië, en 1 in de Sahel van centraal Afrika Photo Credit: iStockPhoto / Steven Allan
Saudi Arabia’s Barstende Bubbel Productie en consumptie van tarwe in Saudi Arabië, 1995-2010, met blik op 2013 • Saudi Arabië werd zelf-voorzienend in tarwe door een niet-hernieuwbare aquifer te gebruiken om de woestijn te bevloeien • Begin 2008 kondigde de regering aan, dat deze aquifer nagenoeg leeg was • De bevolking van ca. 30 miljoen zal tegen 2013 geheel afhankelijk zijn van graanimporten Saudi Arabië is het eerste land dat publiekelijk aangeeft hoe door het legen van de aquifer de graanoogst krimpt Photo Credit: NASA
Water tekorten Landen die overpompen in 2010 • Overpompen veroorzaakt “voedselbobbels”, die bar-sten als het water opdroogt • In het Arabische Midden-Oosten verminderen de graanoogsten door de botsing tussen groei van de bevolking en de water voorraad • Als meer van deze “bobbels” op ongeveer dezelfde tijd knappen, zullen de resulterende voedseltekorten voor chaos zorgen Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Klimaatverandering • De toenemende concentratie van CO2 in de atmosfeer, grotendeels wegens verbranding van fossiele brandstoffen, en andere broeikas gassen zorgen voor een verhoging van de globale temperatuur en zorgen voor verandering van ons klimaat • Sinds het begin van de industriële revolutie is atmosferisch CO2 van 280 ppm naar 389 ppm gestegen Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Gemiddelde temperatuur (wereld) en CO2 concentraties in de atmosfeer, 1880-2010
Klimaatverandering • Het IPCC voorziet een stijging van de gemiddelde temperatuur op de aarde tussen 1.1 - 6.4°C gedurende deze eeuw • De huidige trend is al voorbij de verwachtingen • Als de temperatuur stijgt, smelten gletsjers en ijsvlakten waardoor de zee zal stijgen • Extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, droogte en hevige stormen zullen vaker voorkomen en heviger zijn • Voor iedere 1°C dat de temperatuur boven het optimale stijgt gedurende het groeiseizoen, neemt de opbrengst van tarwe, rijst en mais met 10% af. Photo Credit: iStockPhoto / dra_schwartz
2010: een jaar van extremen • 2010 was samen met 2005 het warmste jaar sinds de waarnemingen begonnen in 1880 • 19 landen hadden record temperaturen, vooral Pakistan, met ruim 53 °C een nieuw Aziatisch record • Extreme weersomstandigheden waren de overstro-mingen in Pakistan en Australië, hittegolf in Rusland, branden in Israël en aardverschuivingen in China Het aantal en de ernst van deze gebeurtenissen zijn symptomatisch voor de instabiliteit van het klimaat Photo Credit: iStockPhoto / jansmarc
Gletsjers verdwijnen • Door de temperatuurstijging verdwijnen de gletsjers op de bergen snel, wereldwijd • De gletsjers op het Himalaya- en het Tibet-Qinghai plateau voorzien de belangrijkste rivieren van Azië in het droge seizoen, en zijn een kritieke bron voor irrigatie van landbouw • Als het smelten doorgaat in het huidige tempo, dan zal de stroming in de Gele, Yangtze, Ganges en Indus afnemen, waarmee de tarwe en rijstoogsten instorten Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Ijsvlaktes smelten • De massieve ijsvlaktes op Groenland en in West Antarctica die samen genoeg water bevatten om de zeespiegel met 12 m. te laten stijgen, smelten snel • 10-meter stijging van de zeespiegel maakt meer dan 600 miljoen mensen dakloos • De zeespiegel kan 2 meter stijgen tegen 2100 • Zelfs een stijging van 1 m. zou de landbouwgebieden in rivierdelta's in Bangladesh en Vietnam gedeeltelijk onder water zetten Klimaatverandering bedreigd de voedselzekerheid en kan leiden tot honderden miljoenen klimaatvluchtelingen Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Hou de klok in de gaten • De natuur is de wachter: niemand weet zeker wanneer het te laat zal zijn om de neergaande trends op tijd aan te pakken om ineenstorting te voorkomen • Potentiële aandachtspunten: • Kunnen we kolencentrales snel genoeg sluiten om de Groenlandse ijsvlaktes te redden? • Kunnen we de grondoorzaken van de hoge voedselprijzen en het falen van staten aanpakken voordat onze beschaving begint te wankelen? “Business as usual” werkt niet – het is tijd voor Plan B. Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Plan B: Vier hoofddoelen Stabiliseren van de bevolking Uitbannen armoede Herstel van de natuurlijke hulpbronnen van de aarde Stabiliseren van het klimaat Photo Credit: iStockPhoto / Joe Gough
Stabiliseren van de bevolking Uitbannen van de armoede • Wereldwijd primair onderwijs • Uitroeien van ongeletterdheid volwassenen • Programma's voor schoollunches • Hulp voor vrouwen, peuters en kleuters • Gezondheidszorg bij zwangerschap en hulp bij en over family-planning • Wereldwijd basis gezondheidszorg Totale extra jaarlijkse kosten: $ 75 miljard Photo Credit: iStockPhoto / wweagle
De armoede – opleiding – bevolking – connectie • Lunches op school zorgen er voor, dat kinderen, met name meisjes, op school blijven • Meisjes, die langer de school volgen krijgen waarschijnlijk minder kinderen • Kleinere gezinnen helpen de armoede te ontstijgen Verhouding middelbare opleiding van vrouwen en vruchtbaarheid Inspanningen om armoede te elimineren en lagere bevolkings-groei versterken elkaar – en ze helpen de vorming van een falende staat te voorkomen door de oorzaken van de instabiliteit aan te pakken
Bereiken van sociale doelen • Het aantal kinderen in de lagere-schoolleeftijd die niet naar school gaan, verminderde wereldwijd van 106 miljoen in 1999 naar 69 miljoen in 2008 • Soap opera's die in Mexico, Ethiopië en andere landen veel publiek trokken, hielpen de geletterdheid te verhogen en de bevolkingsgroei te verminderen • Iran verlaagde de snelle bevolkingsgroei van 4,2% in begin 1980 naar 1,3% in 2006 door nationale program-ma's voor lezen, gezondheid en family planning • Het Bolsa Familia (gezinsbijdrage) programma in Brazilië heeft de armoede significant verlaagd en tegelijkertijd de inkomensongelijkheid verminderd Photo Credit: iStockPhoto / Viorika
De aarde herstellen • Bomen planten • De toplaag van het bouwland beschermen • Weidegronden herstellen • Herstellen van visgronden • Het waterniveau stabiliseren • Biologische verscheidenheid beschermen Totale jaarlijkse kosten: $ 110 miljard Photo Credit: iStockPhoto / GeorgeClerk
Inspanningen om de aarde te herstellen • Eens was Zuid Korea bijna boomloos. Nu is 65% van het land herbost • Als elk land papier zou hergebruiken zoals Zuid Korea (91%), dan zou de hoeveelheid houtpulp voor de papierfabricage met een derde omlaag gaan, wereldwijd • Gedurende het laatste kwart van de eeuw is de erosie van de grond in de VS met 40% gedaald door bouwland terug te trekken en door het toepassen van stoppelploegen terwijl de graanoogst met 20% toenam • Binnen 2 jaar nadat het vissen in de 6.600 vierkante mijl visgrond in de Golf van Maine, beperkt was, steeg de dichtheid van de populatie met 91%, de gemiddelde maat van de vis steeg met 31% en de diversiteit steeg met 20% Photo Credit: Yann Arthus-Bertrand
Plan van actie voor het klimaat Beperk netto uitstoot van CO2 met 80% tegen 2020 Drie onderdelen: • Verhoog energie efficiency en herstructureer het transport • Vervang fossiele brandstoffen door hernieuwbare • Stop ontbossing en plant bomen om koolstof te vangen …om te verhinderen dat de concentratie van atmosferisch CO2 de 400 ppm overschrijdt, daarbij de toekomstige temperatuurstijging minimaliserend Photo Credit: iStockPhoto / Grafissimo
Verhoog de energie efficiency • Gebouwen • Modificeren met betere isolatie en effectievere apparaten kan het energiegebruik met 20 – 50% verminderen • Verlichting • Een wereldwijde overgang naar zeer efficiënte huis-, industrie- en straatverlichting kan het sluiten van 705 van de 2.800 kolencentrales op de wereld mogelijk maken Photo Credit: iStockPhoto / James Jones
Verhoog de energie efficiency • Apparatuur • Het Japanse Top Runner Program gebruikt de meest efficiënte apparaten om de standaard van morgen te zetten: door bv. door de efficiëntie van computers te verdubbelen • Industrie • Verbetering van de efficiëntie van de productie bij groot-uitstoters van koolstof (chemische, petrochemische, staal en cement fabrieken) biedt grote kansen voor een verlaging van het energiegebruik Photo Credit: iStockPhoto / James Jones
Herstructurering van het vervoer • Steden die ondergronds, light rail en snelbus vervoer benadrukken besparen energie, tegelijkertijd lopen en fietsen veiliger makend • Intercitytreinen, inclusief hogesnelheidstreinen, kunnen het lucht- en autoverkeer sterk reduceren • Geëlektrificeerde transportsystemen verminderen olie-afhankelijkheid en behalen grote winst door op lokale energiebronnen over te gaan en inefficiënte motoren te vervangen door elektrische motoren • Plug-in hybride elektrische auto's die hoofdzakelijk op emissievrije elektra lopen zorgen voor vervoer met lage koolstof uitstoot. Opladen zou met wind-energie kunnen tegen een kostprijs van minder dan $1 per gallon (= 3,78 l) benzine Photo Credit: iStockPhoto / mm88
Voortgang in efficiëntie van energie en vervoer Veel landen, waaronder Canada, de VS en China, vervangen inefficiënte lampen Door nieuwe efficiëntie standaarden voor huishoud- en commerciële apparaten wordt verwacht dat gebruikers $250 – 300 miljard kunnen besparen tot 2030 36% van de werkers in Kopenhagen fietst Japans high-speed treinen vervoeren honderdduizenden passagiers iedere dag Aantal auto's in de VS krimpt vanaf 2009 Photo Credit: iStockPhoto / Sander Nagel
Opsomming hernieuwbare energie • Wind • Zonne-energie • Geothermisch • Andere: kleinschalig hydro-electrisch, getijden en golfslag, biomassa Photo Credit: iStockPhoto / Gary Milner
Wind vangen Cumulatief geïnstalleerd wind-vermogen, wereldwijd 1980-2009 • Belangrijkste element in Plan B energie economie • Wijdverbreid – in elk land • In toenemende mate goedkoper • Overvloedig:Nrd.Dakota, Kansas en Texas kunnen aan de energie-behoefte van de hele VS voldoen • Plan B doel: 2 miljoen 2-MW turbines geïnstalleerd tegen 2020 De niet-gebruikte capaciteit in de auto-industrie van de VS alleen is voldoende om alle deze turbines te produceren Photo Credit: iStockPhoto / Joe Gough
Wind energie groeit • Denemarken krijgt 21% van de elektriciteit van de wind en streeft naar 50% tegen 2025 • Als alle “wind farms” die voor 2025 zijn voorzien, gebouwd zijn, dan kan Texas 90% van de behoefte aan elektriciteit voor zijn 25 miljoen inwoners dekken • Het basisprogramma van China – 7 wind mega- complexen in 6 windrijke provincies – zal de130,000 MW overstijgen als het klaar is in 2020 • Schotland verwacht al zijn elektriciteit tegen 2025 te verkrijgen van hernieuwbare bronnen. Het meeste van wind in zee Photo Credit: iStockPhoto / monap
De kracht van de zon Cumulatieve productie, wereld, van Foto-Voltaïsche (PV) elementen 1975-2009 • De technologieën: PV cellen, centrales op zonne-energie, heet water voorzieningen en verwarming • Zonlicht dat de aarde treft in 1 uur kan de wereld voor 1 jaar voorzien • Plan B doel: Verwarming en elektriciteit gaan ieder 1 miljoen MW geïnstalleerde capaciteit te boven tegen 2020 Photo Credit: iStockPhoto / Ekaterina Romanova
Zonne-energie warmt op • PV installaties groeien met meer dan 30% per jaar • Met 10,000 MW uit PV, heeft Duitsland 3 x zoveel als nummer 2, Spanje • Japan wil 28,000 MW PV tegen 2020 realiseren • Het Desertec Industrial Initiative wil zonne-energie centrales bouwen om de zon van Noord Afrika en het Midden Oosten te vangen om elektriciteit te genereren voor henzelf en voor Europa • In China kunnen zonneboilers genoeg heet water leveren voor 120 miljoen huishoudens Photo Credit: iStockPhoto / manwolste
Geothermish: Energie uit de aarde • Warmte in de boven-ste 10 km van de aardkorst bevat 50.000 x de energie die in de reserves van olie en gas zit • Plan B doel: verhoog het zo verwarmen 5-voudig naar 500,000 therm. MW en de electriciteits- opwekking 19 x tot 200,000 MW in 2020 Wereld: Cumulatief geïnstalleerde geothermisch energie, 1950-2010 Photo Credit: iStockPhoto / Animean
Realiseren geothermische potentie • Begin 2010 hadden de VS 152 projecten voor geothermische centrales in ontwikkeling, voldoende voor 3x de capaciteit van nu • El Salvador krijgt 26% van zijn elektriciteit uit geothermische energie; IJsland 25%; de Filipijnen 18% • 90% van de huizen in IJsland gebruikt aardwarmte • Pertamina, de oliemij. van Indonesië, zal veel van de geplande 6,900 MW geothermische capaciteit ontwikkelen, zoals aangekondigd in 2008 Photo Credit: iStockPhoto / Animean
Het “doven” van fossiele brandstoffen:Hoop vanuit de VS • Ongeveer 150 plannen voor kolencentrales in de VS zijn in de ijskast gezet • Tussen 2007 and 2010, daalde het olie- en kolenverbruik ieder met 8 procent • Tegelijkertijd kwamen meer dan 300 windparken gereed en online Photo Credit: iStockPhoto / pamspix
Productie van elektriciteit, wereldwijd, naar bron in 2008 en volgens Plan B in 2020
Beëindiging van de netto ontbossing. Plant bomen • Als de netto ontbossing in 2020 eindigt, zal de jaarlijkse CO2 uitstoot met 1,5 miljard ton verminderen • Het planten van bomen en het overgaan naar minder intensieve landbouw en het beter beheren van het land kan de bodem stabiliseren en koolstof opvangen Als we deze maatregelen toevoegen aan onze doelen voor hernieuwbare energie dan kunnen de CO2 emissies 80% dalen tegen 2020. Photo Credit: iStockPhoto / AVTG