ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΘΥΜΑΤΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ

1. ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΘΥΜΑΤΑ ΤΡΟΧΑΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ

2. Θύματα και οικογένειες: αποδέκτες παράπλευρων συνεπειών Εφόσον: • Τα θύματα έχουν διαρκή και σταθερή σχέση με το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον • Δεν μπορούν να εννοηθούν ανεξάρτητα αυτού του συνόλου ανθρώπων • Η ποιότητα ζωής κάθε μονάδας αυτού του συνόλου επηρεάζει το ίδιο το σύνολο

3. Ενδεικτικές Συνέπειες Ι • 72% απουσία ενδιαφέροντος σε καθημερινές δραστηριότητες • 37% αυτοκτονικός ιδεασμός • 50% κατανάλωση αλκοόλ και ψυχοφαρμάκων • 70% δυσκολίες στην οδήγηση • 46% μείζων κατάθλιψη • 27% εμφάνιση ψυχοπαθολογικών φοβιών • 35% διαταραχές πρόσληψης τροφής ( F.E.V.R., 1997)

4. Ενδεικτικές Συνέπειες ΙΙ Άμεσα • 100% αγχώδη και καταθλιπτικά συμπτώματα • 50% φοβία σε ταξίδια Μεσοπρόθεσμα ( 6-12 μήνες) • 40% έχασαν τη δουλειά τους • 19% αίσθημα ανηδονίας • 14% χρήση ψυχοφαρμάκων • 5% ασθενιοφοβία • 90% διαταραχή μετατραυματικού stress ( Ε.Υ.ΘΥ.Τ.Α Κατερίνης,1999)

5. Συνεπώς: Κατακόρυφη πτώση ποιότητας ζωής • Χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα δημιουργίας, ανάπτυξης, εργασίας, σχεδιασμού, προσδοκίας, διασκέδασης, αγάπης των μελών της • Προστατεύει τη σωματική- ψυχική- κοινωνική ευεξία της • Καλλιεργεί και συμμετέχει στη δημιουργία και προάσπιση των ηθικών αξιών και πεποιθήσεων ( Κατόγλου, Χ., 2000)

6. (Α) Κοινωνικές Επιπτώσεις • Διαταραχή αυτονομίας • Διαταραχή λειτουργικότητας • Διαταραχή δομής

7. Τι είναι η διαταραχή αυτονομίας; • Προσδιορίζεται από: • Αλλαγές στο επίπεδο αυτονομίας της καθημερινότητας • Παροχή βοήθειας από άτομα εκτός πυρήνα • Συγγενείς ή επαγγελματίες

8. Τι είναι η διαταραχή λειτουργικότητας; • Προσδιορίζεται από: • Έκπτωση λόγω οργανικής βλάβης ή περιβαλλοντικών περιορισμών • Δυσκολίες σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο λόγω ψυχολογικής επιβάρυνσης

9. Τι είναι η διαταραχή δομής; • Προσδιορίζεται από: • Πυρήνα της οικογένειας μετά το ατύχημα • Περιγραφή μοναδικής στέγης οικογένειας • Αλλαγές συνθηκών και καταστάσεων

10. (Β) Ψυχολογικές επιπτώσεις • Αγχώδεις διαταραχές • Διαταραχές διάθεσης • Διαταραχές προσωπικότητας

11. 1. Αγχώδεις διαταραχές

12. Ανομοιογενής ομάδα διαταραχών οι οποίες έχουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά • Το παθολογικό άγχος είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα στην κλινική τους εικόνα • Δεν αποδιοργανώνουν την προσωπικότητα στο σύνολό της, αλλά επηρεάζουν μόνο μερικές λειτουργίες της • Δεν καταργούν την εναισθησία • Δεν διαταράσσουν τον έλεγχο της πραγματικότητας

13. Τι είναι το άγχος; • Δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που περιλαμβάνει αισθήματα (α) τάσης (β) φόβου (γ) τρόμου • Απάντηση σε κίνδυνο του οποίου η πηγή είναι άγνωστη ή μη αναγνωρίσιμη • Έχει ψυχολογική και φυσιολογική διάσταση • Κοινή αντίδραση, που θεωρείται παθολογική αν δημιουργεί προβλήματα στην λειτουργικότητα

14. (Α)Διαταραχή Πανικού • Επαναλαμβανόμενες Προσβολές Πανικού που συνοδεύονται από: • Ανησυχία μήπως ξανασυμβούν • Ανησυχία για τις επιπτώσεις τους • Σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς • Εμφανίζονται ξαφνικά, κορυφώνονται σε λίγα λεπτά και διαρκούν 5`- 30` • Η συχνότητα και η βαρύτητα ποικίλλει • Μιμούνται «οργανικές» διαταραχές • Ανάπτυξη νευρικότητας και φόβου ανάμεσα στις προσβολές

15. Επιτάχυνση καρδιακού παλμού Εφίδρωση Τρόμος Δύσπνοια Αίσθημα πνιγμονής Πόνος-δυσφορία στο στήθος Ναυτία Αποπραγματοποίηση/Αποπροσωποίηση Φόβος απώλειας ελέγχου Φόβος ότι θα πεθάνει Παραισθήσεις Ρίγη ή ξαφνικά αισθήματα ζέστης Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, λιποθυμίας Προσβολή ΠανικούΔιακριτή περίοδος έντονου φόβου κατά την οποία αναπτύχθηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά:

16. (Β)Φοβικές ΔιαταραχέςΤι είναι φοβία; Επίμονος και παράλογος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, χώρο, δραστηριότητα ή κατάσταση που έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να επιθυμεί έντονα την αποφυγή του

17. Φοβίες • Διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες (α) Αγοραφοβία (β)Ειδική φοβία (γ)Κοινωνική φοβία (Φόβος μερών ή (Φόβος συγκεκριμένων (Φόβος ταπείνωσης ή καταστάσεων απ’όπου αντικειμένων ή καταστάσεων) αμηχανίας σε κοινωνι- η φυγή είναι δύσκολη) κές καταστάσεις)

18. (Γ) Διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό stress • Τα άτομα έχουν βιώσει ένα ψυχοτραυματικό γεγονός, ιδιαίτερα απειλητικού ή καταστροφικού χαρακτήρα, π.χ. φυσική καταστροφή, μάχη, πυρκαγιά, βασανισμός, βιασμός, σοβαρό δυστύχημα • Για την εκδήλωση της διαταραχής σημασία έχει η υποκειμενική ενόχληση και όχι η αντικειμενική ένταση του στρες

19. Βασικά χαρακτηριστικά • Αναβίωση της τραυματικής εμπειρίας διαμέσου ονείρων/ σκέψεων • Επίμονη τάση αποφυγής ερεθισμάτων που υπενθυμίζουν την αρχική τραυματική εμπειρία και άμβλυνση της απαντητικότητας σε αυτά τα ερεθίσματα • Επίμονη υπερεγρήγορση • Αποσυνδετικά συμπτώματα, κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, αισθήματα ταπείνωσης και απόρριψης

20. (Δ)Διαταραχή από οξύ στρες • Συμβαίνει ως απάντηση σε ακραίο τραυματικό γεγονός • Συνοδεύεται από τυπικά διασχιστικά συμπτώματα και έντονο άγχος • Επαναβίωση του γεγονότος • Άγχος, κατάθλιψη

21. 2. Διαταραχές της Διάθεσης

22. Κλινικές μορφές κατάθλιψης • Μείζων κατάθλιψη ( Μονοπολική κατάθλιψη) • Ήπια ή ελάσσων κατάθλιψη • Δυσθυμική διαταραχή

23. Συναίσθημα -Καταθλιπτική διάθεση -Ανηδονία -Άγχος Φυτικό νευρικό σύστημα -Διαταραχή του ύπνου -Διαταραχή της όρεξης -Κόπωση,εξάντληση -Ελάττωση της libido -Ψυχοκινητική επιβράδυνση -Ψυχοκινητική διέγερση Κινητοποίηση -Απώλεια ενδιαφέροντος -Ανημποριά, έλλειψη ελπίδας -Σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας Σκέψη-Αντίληψη -Αισθήματα-σκέψεις ενοχής και αναξιότητας -Δυσκολία στη συγκέντρωση -Ψύχωση Σωματικά ενοχλήματα Σημειολογία κατάθλιψης

24. 3.Διαταραχές Προσωπικότητας

25. Αδικαιολόγητη ανησυχία Υπερβολική καχυποψία Τρομαγμένη όψη Αδυναμία διάκρισης πραγματικού- φανταστικού Ελλιπής συγκέντρωση Διαταραχή σε ύπνο και όρεξη Αναίτιο γέλιο ή κλάμα Ενασχόληση με υπερφυσικές καταστάσεις Ασυνήθιστη εμμονή σε θρησκευτικές τελετουργίες Έκπτωση λειτουργικότητας (α) Παράξενη, εκκεντρική ή αλλόκοτη συμπεριφορά

26. (β) Διαταραχή Προσαρμογής Δυσπροσαρμοστική αντίδραση ως απάντηση σε αναγνωρίσιμο ψυχοκοινωνικό σρεσσογόνο παράγοντα Έντονη υποκειμενική ενόχληση Σημαντική έκπτωση λειτουργικότητας

27. Εν κατακλείδι: Αλλαγές και διαταραχές • Στον οικογενειακό ιστό • Στην καθημερινή λειτουργικότητα • Στην κοινωνική δραστηριότητα • Στην επαγγελματική απόδοση • Στην ψυχική ισορροπία

28. Eν κατακλείδι: «Το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν»