GELİR TABLOSU

1. GELİR TABLOSU

2. İÇİNDEKİLER I- BÖLÜM 1. GELİR TABLOSU TANIMI VE KAPSAMI 1. Gelir Tablosunun Tanımı ve Kapsamı………………………………………………………………..10 1.1. Gelir Tablosunun Tanımı Ve Niteliği……………………………………………………………….22 1.2. Gelir Tablosu Düzenleme Kuralları………………………………………………………………..31 1.2.1. Gelir Tablosu İlkeleri………………………………………………………………………..34 1.3. Gelir Tablosunun Biçimsel Yapısı …………………………………………………………………..50 1.4 .Gelir Tablosu Hesap Grupları…………………………………………………………………….....52 1.5.Gelir Tablosunun Türleri ………………………………………………………………………………….61

3. 1.5.1 İşletme Hukuku Açısında Türleri………………………………………………………..61 1.5.1.1.Ticari Gelir Tablosu…………………………………………………………………..61 1.5.1.2.Mali Gelir Tablosu …………………………………………………………………...62 1.5.2. Gelir Tablosu Düzenlenme Tipi Bakımından Türleri ……………………..….65 1.5.2.1. Hesap Tipi Gelir Tablosu ……………………………………………………67 1.5.2.2. Rapor Tipi Gelir Tablosu ……………………………………………………72 1.6. Gelir Tablosu Dipnotları …………………………………………………………………….…..74 1.7.Satışların Maliyeti Tablosu……………………………………………………………………….115 1.7.1. Direkt İlk Madde Ve Malzeme Giderleri ……………………………………….117 1.7.2.Direkt İşçilik Giderleri …………………………………………………………………..119

4. 1.7.3. Genel Üretim Giderleri ………………………………………………………..120 1.7.4. Yarı Mamul Stoklarında Değişim………………………………………….121 1.7.5. Mamul Stoklarında Değişim…………………………………………………125 II- BÖLÜM 2.GELİR TABLOSU HESAPLARI 2.Gelir Tablosu Hesapları…………………………………………………………………….127 2.1. 60 Brüt Satış Hesap Grubu ………………………………………………………127 2.1.1. 600 Yurt İçi Satışlar Hesabı……………………………………………..130 2.1.2. 601 Yurt Dışı Satışlar Hesabı …………………………………………..135 2.1.3. 602 Diğer Gelirler Hesabı ………………………………………………..144 2.2. 61 Satış İndirimleri Hesap Grubu ……………………………………………...148

5. 2.3. 62 Satışların Maliyeti (-) Hesap Grubu ……………………………..166 2.3.1. 620 Satılan Mamuller Maliyeti Hesabı (-) ………………….169 2.3.2. 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı (-)……………..180 2.3.3. 622 Satılan Hizmet Maliyeti Hesabı (-) …………………….187 2.3.4. 623 Diğer Satışların Maliyeti Hesabı (-) ……………….....196 2.4. 63 Faaliyet Giderleri Hesap Grubu ……………………………………198 2.4.1. 630 Araştırma Ve Geliştirme Giderleri (-) Hesabı……….202 2.4.2. 631 Pazarlama, Satış Ve Dağıtım Giderleri Hesabı (-)…214 2.4.3. 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabı (-) …………………….222

6. 2.5. 64 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir Ve Karlar Hesap Grubu ……………..232 2.5.1. 640 İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı ……………………………………236 2.5.2.641 Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri Hesabı …………………………242 2.5.3. 642 Faiz Gelirleri Hesabı …………………………………………………………….….248 2.5.4. 643 Komisyon Gelirleri Hesabı …………………………………………………...253 2.5.5. 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı ………………………………..…258 2.5.6. 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hesabı ………………………………….…263 2.5.7. 646 Kambiyo Karları Hesabı ……………………………………………………….267 2.5.8 . 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı ……………………………………………...271

7. 2.5.9. 648 Enflasyon Düzeltmesi Karları Hesabı…………………………………281 2.5.10. 649 Faaliyetlerle İlgili Diğer Olağan Gelir Ve Karlar Hesabı…….285 2.6. 65 Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider Ve Zararlar(-) Hes. Grubu….288 2.6.1. 653 Komisyon Giderleri Hesabı ………………………………………………..291 2.6.2. 654 Karşılık Giderleri Hesabı ……………………………………………………..294 2.6.3. 655 Menkul Kıymet Satış Zararları (-) Hesabı …………………………..298 2.6.4. 656 Kambiyo Zararları (-) Hesabı …………………………………………….302 2.6.5. 657 Reeskont Faiz Giderleri (-) Hesabı ………………………………………307 2.6.6. 658 Enflasyon Düzeltmesi Zararları (-) Hesabı ………………………….316

8. 2.6.7. 659 Diğer Olağan Gider Ve Zararlar (-) Hesabı ………………………………………....321 2.7. 66 Finansman Giderleri (-) Hesap Grubu …………………………………………………………....323 2.7.1. 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) Hesabı ……………………………………….…325 2.7.2. 661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) Hesabı ……………………………………...…329  . 2.8. 67 Olağandışı Gelir Ve Karlar Hesap Grubu…………………………………………………..…..336 2.8.1. 671 Önceki Dönem Gelir Ve Karları ………………………………………………………….…339 2.8.2. 679 Diğer Olağandışı Gelir Ve Karlar ………………………………………………………...343 2.9 . 68 Olağandışı Gider Ve Zararlar (-) Hesap Grubu ……………………………………….....345 2.9.1. 680 Çalışmayan Kısım Gider Ve Zararlar (-) Hesabı ………………………………...347 2.9.2. 681 Önceki Dönem Gider Ve Zararlar (-) Hesabı ……………………………………..354

9. 2.9.3. 689 Diğer Olağandışı Gider Ve Zararlar (-) Hesabı ………………………………………………………………………………...359 2.10. 69 Dönem Net Karı Veya Zararı Hesap Grubu ………………………………………………………………………….....…364 2.10.1. 690 Dönem Net Karı Veya Zararı Hesabı ……………………………………………………………………………….…365 2.10.2. 691 Dönem Karı Vergi Ve Diğer Yasal Yük.Karşılıkları (-) …………………………………………………..381 2.10.3. 692 Dönem Net Karı Veya Zararı Hesabı ………………………………………………………………………………..384

10. 1. GELİR TABLOSU TANIMI VE KAPSAMI • İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem karını yada uğradığı dönem zararını topluca gösteren muhasebe raporudur.

11. Günümüzde gelir tablolarına gittikçe artan bir önem verilmektedir. Ekonomik hayatta kaydedilen büyük gelişme ve değişmeler, işletmelerin hızla büyümesi, teşebbüs sahipliği ve yönetim işlevinin birbirinden ayrılması,

12. işletmelerin büyümelerini sağlamak için planlamaya duyulan gereksinme, işletmelerin finansal durumunu gösterir bilançosunun yanında gelir tablosuna olan ilgiyi de artırmış ve tablolar geniş ölçüde kullanmaya başlamışlardır.

13. Gelir tablosu özellikle ortaklar ve diğer kişilerin ilgi duyduğu kar kalemine ilişkin bilgilileri, bilançoya göre daha ayrıntılı biçimde veren bir rapordur.

14. İki bilanço tarihi arasında kar kaleminde oluşan hareketlerin kavranmasına ve analizine olanak vermesi açısından da önem taşımaktadır.

15. Gelir tablosundaki bilgilerle; işletme faaliyetlerini karlı verimli bir biçimde yürütme yükümlülüğünü taşıyan yüksek kademe yöneticileri, işletmeye kaynak sağlayan ortaklar,

16. işletmede çalışanlar ve işletmeden alacaklı olan üçüncü şahıslar ile işletme sahiplerinin ve diğer kişilerin haklarını koruyan kamu kuruluşları, vergi daireleri ilgilenmektedir.

17. İşletme yöneticileri, yükümlülüklerini yürütmek için bu bilgilerden yararlanarak, işletmenin çeşitli faaliyetlerinin karlılığını kontrol ederek gerekli önlemleri almaktadır.

18. Geçmiş dönemlere ilişkin faaliyet sonuçları ile karşılaştırılmalı gelir tabloları düzenlenmek suretiyle işletmenin gelecekteki karlılığı ve büyüme eğilimleri hakkında bilgi edinmektedirler.

19. İşletmeye sermaye koyanlar ile potansiyel yatırımcılar ise, yatırmış oldukları veya yatıracakları sermayelerin verimlerini hesap etmede işletmenin bugünkü ve gelecekteki,

20. kazanma gücüne değerlendirmede ve yöneticilerin sermayelerini ne dereceye kadar verimli kullandıklarını saptamada, gelir tablosundaki bilgilerden yararlanmaktadırlar.

21. Diğer taraftan, işletme ile kredi ilişkileri kurmuş veya kurmayı tasarlayan finansal kurumlar, işletmenin gelir tablosundaki gelirler ve gider akımını öğrenmek suretiyle işletmenin mali gücünü ölçme olanağını elde edebilmektedirler.

22. 1.1. GELİR TABLOSUNUN TANIMI VE NİTELİĞİ • Gelir tablosu, bir işletmenin belirli bir dönemdeki gelir ve giderleri ile kazanç gücünü tam ve açık olarak göstermesi nedeniyle işletme yöneticilerinin ve işletme ile ilgilenen üçüncü kişiler için son derece öneme sahiptir.

23. Gelir Tablosu bir işletmenin hasılatını, hasılattan indirilecek unsurları, işletmenin net gelirini sistematik bir şekilde sıralayan bir tablodur.

24. Gelir tablosu; bir işletmenin belirli bir faaliyet döneminde elde ettiği bütün gelirlerle aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderlerin ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kârı veya dönem zararını gösteren temel mali bir tablodur

25. Gelir tablosunda işletmenin dönem giderlerini ve dönem gelirlerini karşılaştırılmaktadır. Eğer giderlerin toplamı gelirlerden fazla ise faaliyet zararı, gelirlerin toplamı fazla ise faaliyet kârı vardır.

26. Gelir tablosu, bilanço gibi statik değil belirli bir faaliyet dönemi ile ilgilendiği için dinamik bir yapıya sahiptir. Bilanço ile karşılaştırıldığında ise gelir tablosu sonuç hakkında daha ayrıntılı bilgi verdiğinden bu tabloya daha fazla önem verilmesine neden olmuştur.

27. Bilançoda belirli bir faaliyet döneminde işletmenin elde ettiği net kârı veya zararı görebiliriz.Fakat bu kârın veya zararın nasıl oluştuğunu göremeyiz.

28. İşletme yöneticileri veya işletme ile ilgilenen üçüncü kişiler net karın veya zararın nasıl oluştuğunu görmek isteyeceklerdir. Bunu da gelir tablosu sağlar.

29. Gerçeğe uygun olarak düzenlenmiş bir gelir tablosu işletme ile ilgilenenlerin isteklerine cevap  verecektir. Gelir tablosu düzenlemesinde işletme yöneticilerinin uyması gereken belli standartlar vardır.

30. Bu standartlara uyularak işletme bilgilerini tam ve doğru şekilde yansıtmaları gerekmektedir.

31. 1.2. GELİR TABLOSU DÜZENLEME KURALLARI • Gelir tablosu, mali tablolar ilkelerine uyularak düzenlenir. Tabloda esas faaliyetlerden sağlanan gelir ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyetlerinden sağlanan gelir ayrı ayrı gösterilmektedir.

32. Süreklilik göstermeyen olağan dışı gelirlerde ayrı olarak gösterilmektedir. Gelirlerde olduğu gibi giderlerde de aynı ayrı söz konusudur.

33. Esas faaliyetler için yapılan giderler ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyet giderleri ve süreklilik göstermeyen olağan dışı giderlerde ayrı ayrı gösterilmektedir.

34. 1.2.1.GELİR TABLOSU İLKELERİ • Gelir tablosunun ilkelerinin amacı; satışların, gelirlerin, satışlar maliyetinin, giderlerin, kar ve zararlara ait hesapların ve belli dönemlere ait işletme faaliyeti sonuçlarının sınıflandırılmış ve gerçeğe uygun olarak gösterilmesini sağlamaktır.

35. Bütün satışlar; gelir ve karlar ile maliyet gider ve zararlar brüt tutarlar üzerinden gösterilirler ve hiçbir satış, gelir ve kar kalemi bir maliyet, gider ve zarar kalemi ile tamamen kısmen karşılaştırılmak suretiyle gelir tablosu kapsamından çıkarılamaz.

36. Bu amaç doğrultusunda benimsenen gelir tablosu ilkeleri aşağıda belirtilmiştir: a)Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve karlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarlarından fazla veya az gösterilmemelidir

37. Belli bir dönem veya dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için dönem veya dönemlerin başında ve sonunda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.

38. b)Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır.

39. Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve  giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.

40. c)Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payı ayrılmalıdır.

41. d)Maliyetler, maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır.

42. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkuk ettirilip, dağıtılmalıdır.

43. e)Arızî ve olağan üstü niteliği sahip kâr ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir.

44. f)Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve niteliktekiler dışında kalanlar dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.

45. g)Karışlıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait karı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır.

46. h)Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir.

47. i)Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden,

48. şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır.

49. Şarta bağlı gelir ve karlar için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz; dipnotlarda açıklama yapılır.

50. 1.3. GELİR TABLOSUNUN BİÇİMSEL YAPISI • İşletmeler, gelir tablolarını karışlaştırılmalarında kolaylık sağlamak ve anlam birliği oluşturmak amacıyla ek formlardaki biçimde düzenlerler.