Download
1 / 31
350 likes | 723 Views
การกักเรือ Arrest of Sea Ships . ดร. พรชัย วิสุทธิศักดิ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. การกักเรือคือ. การกัก มาจากภาษาอังกฤษว่า Arrest โดยมีแนวความคิดเพื่อให้ได้มาซึ่ง หลักประกันในการเรียกร้องค่าเสียหายจากเจ้าของเรือในหนี้ที่เกิดขึ้น
E N D
การกักเรือArrest of Sea Ships ดร. พรชัย วิสุทธิศักดิ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
การกักเรือคือ • การกัก มาจากภาษาอังกฤษว่า Arrest โดยมีแนวความคิดเพื่อให้ได้มาซึ่ง หลักประกันในการเรียกร้องค่าเสียหายจากเจ้าของเรือในหนี้ที่เกิดขึ้น • ตามหลักของ กฎหมายอังกฤษนั้น การกักเรือถือเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์
หลักการดำเนินคดีในทางพาณิชย์นาวีหลักการดำเนินคดีในทางพาณิชย์นาวี • 2 ประเภทคือ • การดำเนินคดีต่อตัวบุคคล (Action in Personam) และ • การดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์ (Action in Rem)
การดำเนินคดีต่อตัวบุคคล หรือ Action in Personam • คือการฟ้องร้องดำเนิน คดีต่อตัวบุคคล หรือลูกหนี้ให้ตกเป็นจำเลย เพื่อบังคับให้ลูกหนี้ หรือจำเลยปฏิบัติการ ชำระหนี้ในสิทธิเรียกร้องทางแพ่ง
การดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์ หรือ Action in Rem • การดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์ หรือ Action in Remเป็นรูปแบบการดำเนินคดีที่ แยกเป็นอิสระออกจากการดำเนินคดีแบบ In Personamคือเป็นรูปแบบการฟ้องร้อง ดำเนินคดีกับตัวทรัพย์ในฐานะที่ทรัพย์นั้นเป็นจำเลย เช่น การดำเนินคดีกับเรือเดินทะเล หรือการดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์อื่น เช่น สินค้า ค่าระวางการขนส่ง เป็นต้น ไม่ใช่เป็นการ ดำเนินคดีกับเจ้าของทรัพย์
In Remมีประโยชน์สำคัญอยู่ 2 ประการ • คือ ในการดำเนินคดีต่อตัวทรัพย์นั้นจะทำให้โจทก์มีหลักประกันในการชำระหนี้ โดย ทรัพย์ที่ถูกดำเนินคดีจะถูกกัก (Arrest) ตามคำสั่งศาลและถูกบังคับขายเพื่อชำระหนี้ตาม คำพิพากษา ส่วนประโยชน์อีกประการหนึ่งคือ ในกรณีที่ลูกหนี้เป็นชาวต่างชาติ มีถิ่นที่ อยู่และภูมิลำเนาอยู่ในต่างประเทศ เจ้าหนี้ไม่อาจดำเนินคดีกับลูกหนี้ที่อยู่นอกเขตอำนาจ ศาลของประเทศเจ้าหนี้แบบ In Personamได้ • ต่อมาปรากฏมีทรัพย์ของลูกหนี้ เช่น เรือเดินทะเลของลูกหนี้เดินทางเข้ามาในประเทศเจ้าหนี้ กรณีเช่นนี้เจ้าหนี้ย่อมสามารถ ดำเนินคดี In Remกับเรือเดินทะเลของลูกหนี้ได้แม้ลูกหนี้จะไม่ปรากฏตัว หรือไม่เข้ามา อยู่ในเขตอำนาจของศาลในประเทศเจ้าหนี้ก็ตาม
พระราชบัญญัติการกักเรือ พ.ศ. 2534 เพื่อก่อให้เกิดข้อบังคับและอำนาจในการกักเรือเพื่อชำระหนี้ • เป็นการสร้างเขตอำนาจศาล กรณีการบังคับให้เจ้าของทรัพย์ที่เป็นบุคคลต่างชาติที่อยู่ นอกเขตอำนาจศาลยอมตนเข้ามาอยู่ในเขตอำนาจศาลยอมรับหมายเรียกและเข้าต่อสู้คดี และก่อให้เกิดประโยชน์แก่เจ้าหนี้
เงื่อนไขการกักเรือ • ศาลจะสั่งกักเรือตามพระราชบัญญัติการกักเรือ พ.ศ. 2534 นั้น จะต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่ปรากฏอยู่ในมาตรา 3, 4, 5, 6, 7 และ 8
การเป็นเจ้าหนี้เพื่อขอกักเรือการเป็นเจ้าหนี้เพื่อขอกักเรือ • ผู้ร้องขอกักเรือร้องเอง บุคคลดังกล่าวจะต้องเป็นเจ้าหนี้ กล่าวคือ มีสิทธิอย่างใด อย่างหนึ่ง และต้องพิสูจน์ให้เห็นว่าตนเองมีสิทธิเรียกร้องดังกล่าวด้วย • สิทธิเรียกร้องที่เจ้าหนี้มี จะต้องเป็นสิทธิเรียกร้องประเภทใดประเภทหนึ่งดังที่กำหนด ไว้ในมาตรา 3
หากไม่ใช่สิทธิเรียกร้องประเภทใดประเภทหนึ่งดังกล่าว เจ้าหนี้ก็จะมากักเรือตามพระราชบัญญัติฉบับนี้ไม่ได้ • หากเจ้าหนี้มีความประสงค์ก็ต้องดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเรื่องวิธีคุ้มครองชั่วคราวก่อนมีคำพิพากษา)
สิทธิเรียกร้องอันเกิดจาก • 1) ความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย หรือทรัพย์สินของบุคคลใดๆ ที่มีเหตุมาจากเรือหรือการดำเนินงานของเรือ เช่น เรือชนกันมีคนบาดเจ็บ หรือ ได้รับความเสียหาย • 2) การช่วยเหลือกู้ภัย • 3) สัญญาเกี่ยวกับการใช้ เช่า เช่าซื้อ หรือยืมเรือ การให้บริการ บรรทุกหรือสัญญาอื่นทำนองเดียวกัน • 4) สัญญาเกี่ยวกับการรับขนของทางทะเลที่มีการออกใบตราส่ง
5) การเฉลี่ยความเสียหายทั่วไป ในกรณีที่เจ้าของเรือผู้ขนส่งและเจ้าของของที่บรรทุกมาในเรือนั้น มีหน้าที่ต้องชดใช้ค่าเสียหายให้แก่เจ้าของทรัพย์สินที่สูญหายหรือเสียหาย จากการกระทำโดยเจตนาด้วยความจำเป็นตามสมควรเพื่อความปลอดภัยร่วมกันของเรือ และของที่บรรทุกมาในเรือนั้นหรือต้องชดใช้ค่าใช้จ่ายที่ได้เสียไปด้วยความจำ เป็นเป็นกรณีพิเศษเพื่อประโยชน์ร่วมกันของทุกฝ่ายหรือเพื่อความปลอดภัยร่วม กันของเรือ และของที่บรรทุกมาในเรือนั้น ทั้งนี้ เมื่อมีบทบัญญัติแห่งกฎหมาย หรือสัญญาระหว่างคู่กรณีกำหนดความรับผิดในเรื่องนี้ไว้
6) การสูญหายหรือเสียหายอันเกิดแก่ทรัพย์สินที่บรรทุกมาในเรือ • 7) การให้บริการลากจูงเรือไม่ว่าโดยวิธีใด • 8) การให้บริการนำร่อง • 9) การจัดหาของหรือวัสดุใดๆ เพื่อใช้ในการดำเนินงานลงเรือหรือการซ่อม บำรุงเรือ • 10) การต่อ ซ่อมหรือจัดเครื่องบริภัณฑ์ให้แก่เรือหรือค่าธรรมเนียมการใช้อู่เรือ
11) การให้บริการทางท่าเรือ หรือค่าภาระ หรือค่าบริการในการใช้ท่าเรือ • 12) ค่าจ้างขนของลงเรือหรือขึ้นจากเรือ • 13) ค่าจ้างนายเรือหรือคนประจำเรือ • 14) ค่าใช้จ่ายของเรือที่นายเรือ ผู้เช่าเรือ ตัวแทนหรือผู้ส่งของได้ทดรองจ่ายไปแทนเจ้าของเรือ หรือผู้ครอบครองเรือ
15) ข้อพิพาทเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์ในตัวเรือ • 16) ข้อพิพาทระหว่างเจ้าของรวมเกี่ยวกับการครอบครองการใช้เรือ หรือรายได้จากเรือ • 17) การจำนองเรือ
กระบวนการขอกักเรือ • พนักงานอัยการสามารถยื่นคำร้องขอให้กักเรือ แทนเจ้าหนี้ได้ (ทางปฏิบัติไม่ค่อยจะปรากฏ) แต่เฉพาะสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือเกิดจากความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกายหรือทรัพย์สินทางบุคคลใดๆ ที่มีสาเหตุมาจากเรือหรือ การดำเนินงานของเรือ เมื่อพนักงานอัยการเห็นสมควรจะรับดำเนินคดีตามสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือดังกล่าวแทนเจ้าหนี้ก็ได้ ซึ่งหากพนักงานอัยการเป็นผู้ยื่นก็จะได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมกักเรือ ดังนั้นโดยหลักแล้วพนักงานอัยการจะยื่นคำร้องขอกักเรือเพื่อสิทธิเรียกร้องอื่นไม่ได้ (เว้นแต่เป็นกรณีที่เป็นสิทธิเรียกร้องของส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจ)
เจ้าหนี้ผู้ยื่นคำร้องขอให้กักเรือต้องมีภูมิลำเนาในราชอาณาจักร
เรือที่ถูกกักจะเป็นเรือลำใดลำหนึ่งของลูกหนี้ก็ได้ไม่จำเป็นต้องเป็นเรือที่ก่อให้เกิดสิทธิเรียกร้อง แต่ถ้าเป็นสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับข้อพิพาทเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์ในตัวเรือข้อพิพาทระหว่างเจ้าของรวมเกี่ยวกับครอบครองเรือ การใช้เรือ หรือรายได้จากเรือ หรือข้อพิพาทเกี่ยวกับการจำนองเรือ เจ้าหนี้จะขอให้ศาลศาลสั่งเรือลำอื่นที่เป็นของลูกหนี้หรือลูกหนี้เป็นผู้ครองครอง นอกจากเรือลำที่เกี่ยวกับข้อพิพาทนั้นมิได้
การกักเรือที่ไม่ได้เป็นของลูกหนี้การกักเรือที่ไม่ได้เป็นของลูกหนี้ การกักเรือที่ไม่ได้เป็นของลูกหนี้ แต่ลูกหนี้เป็นผู้ครอบครอง มีเงื่อนไข 3 ประการ • 1. เหตุแห่งสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือเกิดจากเรือหรือธุรกิจของเรือนั้น • 2. ลูกหนี้เป็นผู้ครอบครองเรือในเวลาที่เกิดสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือ • 3. ลูกหนี้เป็นผู้ครอบครองเรือในเวลาที่ขอให้ศาลสั่งกักเรือ
เรือที่ถูกกักได้ต้องเป็นเรือเดินทะเลที่ใช้ในการขนส่งสินค้าหรือคนโดยสารระหว่างประเทศเท่านั้น
วิธีการในการดำเนินการกักเรือ • 1เตรียมร่างคำขอกักเรือ โดยคำขอต้องแสดงโดยแจ้งชัดซึ่ง ก. สภาพแห่งสิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือ ข. หนี้ที่จะใช้สิทธิเรียกร้องเกี่ยวกับเรือ ค. รายละเอียดเกี่ยวกับชื่อเจ้าหนี้ ชื่อลูกหนี้ ชื่อเรือ หมายเลขทะเบียนเรือ ขนาดเรือ สัญชาติและเมืองท่าขึ้นทะเบียนเรือ ชื่อนายเรือ หรือผู้ควบคุมเรือ (หากทราบ) และทำเลหรือถิ่นที่ทอดจอดเรือ
2.ยื่นคำร้องต่อศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง
3.เตรียมพยานหลักฐานมาสืบในเบื้องต้นเพื่อทำให้ศาลเห็นว่าสิทธิเรียกร้องที่เจ้าหนี้ยื่นคำร้องขอให้กักเรือมีมูล และหากเรือที่จะถูกกักยังมิได้เข้ามาในราชอาณาจักร เจ้าหนี้จะต้องนำสืบให้เห็นว่าเรือจะเข้ามาอยู่ในราชอาณาจักร
4.เจ้าหนี้ต้องวางหลักประกันเพื่อความเสียหายอันเกิดจากการกักเรือ ในกรณีที่ศาลสั่ง • 5.ติดต่อเจ้าพนักงานบังคับคดี ชำระค่าธรรมเนียมการกักเรือในอัตราร้อยละหนึ่งของหนี้ที่เจ้าหนี้จะให้สิทธิเรียกร้อง
6.นำเจ้าพนักงานบังคับคดีไปปิดหมายกักเรือและช่วยเหลือเจ้าพนักงานบังคับคดีในการปฏิบัติตามหมายกักเรือ • 7.นำคดีเกี่ยวกับสิทธิเรียกร้องที่ขอให้กักเรือฟ้องศาลทรัพย์สินทางปัญยาและการค้าระหว่างประเทศกลางภายใน 30 วัน นับแต่ปิดหมายกักเรือ
4.ความเสียหายจากการกักเรือ อยู่ในความรับผิดชอบของเจ้าหนี้ เว้นแต่เจ้าพนักงานบังคับคดีหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ได้กระทำการฝ่าฝืนต่อพระราชบัญญัติกักเรือ พ.ศ. 2534 หรือ กฎหมายอื่น • 5.ลูกหนี้ หรือบุคคลที่ได้รับความเสียหายสามารถยื่นคำร้องขอปล่อยเรือได้โดยนำหลักประกันมาวางศาล
ปัญหาเกี่ยวกับการกักเรือตาม พ.ร.บ. การกักเรือ พ.ศ. 2534 นั้นก็จะกล่าวได้ว่ามีดังนี้ คือ • 1. นอกจากการกักเรือตาม พ.ร.บ. การกักเรือ พ.ศ. 2534 แล้ว การกักเรือจะกระทำตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง เรื่องวิธีการคุ้มครองชั่วคราวก่อนมีคำพิพากษาได้หรือไม่ • 2. ศาลจะกำหนดถึงจำนวนหลักประกันที่เจ้าหนี้จะต้องมาวางศาลเท่าใด • 3. ศาลจะกำหนดถึงจำนวนหลักประกันที่ลูกหนี้จะต้องมาวางศาลเท่าใด • 4. การขอกักเรือซ้ำจะทำได้หรือไม่
5. การขอกักเรือจะทำที่ศาลอื่นนอกจากศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางได้หรือไม่ • 6. คดีที่ไม่ใช่คดีเกี่ยวกับการยื่นคำขอให้กักเรือและการฟ้องคดีตามสิทธิเรียก ร้องที่เจ้าหนี้ยื่นคำร้องขอกักให้กักเรือ แต่เป็นคดีที่ฟ้องเรียกร้องค่าเสียหายอันเนื่องมาจากการกักเรือโดยไม่ชอบจะ ฟ้องที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางได้หรือไม่ • 7. เมื่อเรือได้ถูกกักแล้ว การเคลื่อนย้ายเรือที่มิใช่เพื่อความสะดวกในการขนถ่ายสินค้า หรือความปลอดภัยของเรือและการเดินเรือ แต่เพื่อความสะดวกของเจ้าของท่าเรือที่เรือจอดอยู่จะทำได้หรือไม่ และจะนำเรือไปจอดที่ใด ที่ไม่กีดขวางทางเดินเรือ และไม่ทำให้เรือหนี ไป
ผลของการกักเรือ • 1.คำสั่งกักเรือเป็นที่สุด • 2.เรือที่ถูกกักห้ามเคลื่อนย้าย และถือว่าเป็นทรัพย์สินที่เจ้าพนักงานยึกไว้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง • 3.การก่อให้เกิดการโอนกรรมสิทธิ หรือการเปลี่ยนแปลงใดๆ เกี่ยวกับกรรมสิทธิในตัวเรือ หรือ สิทธิครอบครองจะใช้ยันแก่เจ้าหนี้ หรือเจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ได้
กฎหมายต่างประเทศ • ประเทศไทยเดิมยังไม่มีกฎหมายเฉพาะที่ใช้สำหรับการกักเรือ ต่อมาในปี พ.ศ. 2534 ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติการกักเรือ พ.ศ. 2534 ขึ้น โดยมีหลักการ สำคัญเทียบเคียงมาจากอนุสัญญาระหว่างประเทศ Brussels Convention 1952 • International Convention Relating to the Arrest of Sea-Going Ships (Brussels, May 10, 1952)
เชิงอรรถ • ไผทชิต เอกจริยกร,การกักเรือ,http://www.marinerthai.net/marinelaw/viewmlaw120.php • เจษฎา คงรอด, ประวัติและแนวความคิดเกี่ยวกับการกักเรือ
