بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. نقص اساسی قرارداد بیع در کنوانسیون وین و حقوق ایران جناب آقای دکتر فیضی الهه سینی اصفهانی مریم سلیمانی حقوق اقتصادی بهار93

3. مقدمه • فسخ قرارداد در کنوانسیون راه حل استثنایی بوده و اصل بر بقای آن است. بند 1 ماده 49 بند 1 ماده 64 بند 2 ماده 51 بند 1 ماده 73 • نقص اساسی مهمترین سبب فسخ درکنوانسیون است.

4. تعریف و مفهوم نقض اساسی • نقض قرارداد توسط یکی از اصحاب دعوی هنگامی اساسی محسوب می شود که منجر به ورود آن چنان خسارتی به طرف دیگر شود که وی را به طور عمده از آنچه استحقاق انتظار آن را به موجب قرارداد داشته است،محروم نماید،مگر این که طرف نقض کننده چنین نتیجه ای را پیش بینی نمی کرده و یک فرد متعارف همانند او نیز در شرایط و اوضاع و احوال مشابه چنین نتیجه ای را نمی توانسته است،پیش بینی کند.(ماده 25 کنوانسیون)

5. طبیعت و ماهیت تعهد نقض شده در کنوانسیون اهمیتی ندارد،مهم شدت آثار عدم اجرای قرارداد از طرف متعهد است. • صرف اساسی بودن تعهدی که نقص شده برای تحقق نقص اساسی کافی نیست بلکه به یکی از ارکان و عناصر اصلی عقد باید صدمه جدی برسد: صدمه به اهداف اقتصادی عمده قرارداد کاهش چشمگیرمنفعت خاص مورد توافق در قرارداد • با توجه به اصل حاکمیت اراده،دو طرف می توانند عدم اجرای هر تعهد،هر چند جزیی را اساسی توصیف کرده یا بر عکس.

6. عناصر تشکیل دهنده نقض اساسی 1.ورود خسارت اساسی(فاحش) به منافع عمده مورد انتظار طرف مقابل از قرارداد 2.پیش بینی آثار ناشی از نقض

7. 1.ورود خسارت اساسی(فاحش) به منافع عمده مورد انتظار طرف مقابل از قرارداد • عبارت صدمه به انتظارات یعنی:انتظاراتی که یک معامله کننده متعارف حق دارد از یک قرارداد داشته باشد نه انتظارات شخصی که مورد توافق قرار نگرفته است. • عبارت «به موجب قرارداد» در ماده 25:لزوم مراجعه به شروط صریح و ضمنی قرارداد است ارائه ضابطه عینی و ملموس • ماده 25 دارای معیار نوعی معیار ماده برای احراز ورود خسارت،محرومیت از منافعی که هر شخص متعارف حق دارد از چنین قراردادی داشته باشد معیار شخصی چون قرارداد منعقده بین طرفین هم باید با توجه به شروط صریح و ضمنی مورد توجه قرار گیرد

8. پس: • اختلافات جزئی در مورد کمیت و کیفت کالا،حق فسخ نمی دهد. • هرگاه عدم مطابقت کالا منجر به عدم تناسب فاحش آن با اهداف و منافع مورد نظر قرارداد شود،نقض اساسی محقق می شود. • نقض تعهدات فرعی اصولا نقض اساسی به همراه نمی آورد،مگر این که غیر مستقیم بر اجرای تعهدات اصلی تاثیر بگذارد. • عدم ورود خسارت به هنگام نقض تعهد،خود بیانگر عدم تحقق نقض اساسی است.

9. 2.پیش بینی آثار ناشی از نقض • صدر ماده 25:نقض تعهد موجب فسخ قرارداد می شود اگر طرف نقض کننده چنین نتیجه ای را پیش بینی می کردهو یک فرد متعارف همانند او نیز در شرایط و اوضاع و احوال مشابه چنین نتیجه ای را می توانسته است،پیش بینی کند. • مفهوم پیش بینی ورود ضرر: الف)گاه زیان مستقیم ناشی از عهد شکنی طبیعی و عادیست که با توجه به احوال موجود می توان آن را پیش بینی کرد.(مثل ضرر ناشی از تلف کالا) ب)گاه خسارات وارده نامتعارف و غیر منتظره اند که غیر قابل پیش بینی اند.

10. زمان پیش بینی نقض: الف)زمان انعقاد ماده 74 زمان انعقاد (البته ماده7.حسن نیت) ب)زمان نقض • مفهوم شخص متعارف: با توجه به عبارت «در همان اوضاع و احوال مشابه» در ماده25 ،نه تنها موقعیت های مختلف بلکه اوضاع جهانی،داخلی،قوانین و سیاست و معاملات قبلی هم باید مد نظر قرار گیرد. هم خود نقض کننده نتایج ناشی از نقض را پیش بینی نکرده باشد. هم یک فرد متعارف در موقعیت مشابه قادر به پیش بینی نباشد. • بار اثبات: به بخش آخر ماده 25 در آخرین مذاکرات،کلمه «مگر اینکه» اضافه شد و بار اثبات را به دوش ناقض گذاشت،زیرا اصل این است که ورود خسارت به منافع مورد انتظار طرف مقابل،نقض اساسی محسوب می شود و موجب ایجاد حق فسخ است.

11. حقوق ایران • در حقوق ایران نشانه ای از مفهوم نقض اساسی عقد نداریم. • در حقوق ایران به اهمیت نوع تعهد نقض شده اهمیتی داده نمی شود.(برعکس کنوانسیون) • آیا ماده 402 نقض اساسی است؟

12. 1.قراردادهایی که موضوع آن عین معین است: • نقض مربوط به تسلیم کالا فسخ نمی شود اجبار به تسلیم • نقض سایر تعهدات کمترین تخلفی موجب فسخ است! • امکان مطالبه خسارت در قراردادهای راجع به عین معین (ماده422 قانون مدنی)گاهی در جهت حفظ و بقای قرارداد است.

13. 2.قراردادهایی که موضوع آن ها انجام فعل یا عین کلی است: انعطاف ناپذیری قانون موجب شده بزرگترین عهد شکنی نیز موجد حق فسخ برای زیان دیده نباشد. (ماده 414 قانون مدنی)

14. نتیجه • نقض قرارداد هنگامی اساسی است که به منافع عمده مورد انتظار متعهدله از قرارداد خسارت فاحش وارد آورد واین امر توسط متعهد و شخص متعارف در چنین اوضاع و احوال قابل پیش بینی باشد. • آنچه از نظر کنوانسیون در تعریف نقض اساسی اهمیت دارد و باید ملاک عمل قرار گیرد،آثار نقض است نه نوع تعهد نقض شده. • قانون گذار ما در بحث فسخ اساسا توجهی به مفهوم نقض اساسی نکرده و به نظر می رسد دچار نوعی افراط و تفریط شده است.

15. منابع • صفایی،سید حسین-کاظمی،محمود-عادل،مرتضی-میرزانژاد،اکبر-حقوق بیع بین المللی-انتشارات دانشگاه تهران-چاپ سوم • حیاتی،عباس علی-آثار فسخ در بیع بین المللی کالا و حقوق مدنی ایران،مصر،فرانسه-فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)-شماره15-پاییز81 • میرزا نژاد،اکبر-بحثی پیرامون نقض اساسی قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا با مطالعه تطبیقی-مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی-شماره85-زمستان81 • غفاری،بهنام-اثر نقض قابل پیش بینی بر روابط قراردادی-فصلنامه حقوق-مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی-دوره49-شماره2-تابستان88 • مقدادی،محمد مهدی-پیش بینی نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا،حقوق تطبیقی و ایران-مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان-سال6-شماره19-پاییز86 • امینی،منصور-مافی،همایون-بررسی حق فسخ ناشی از پیش بینی نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالاوحقوق ایران-مجله مطالعات حقوقی-دوره 3-شماره1-بهار و تابستان90 • عادل،مرتضی-قوه قاهره در کنوانسیون بیع بین المللی کالا198-مجله دیدگاه های حقوق قضایی-بهار و تابستان80-شماره 21و22

16. با تشکر از توجه شما