Xin quí vò cuøng traû lôøi caùc caâu hoûi sau ñaây:

1. Daïy tieáng Vieät theo Tieán trình Giao tieápTeaching Vietnamese based on the Communicative Language Teaching approachProfessor Phan Vaên Giöôõng Xin quí vò cuøng traû lôøi caùc caâu hoûi sau ñaây: 1.Quí vò daïy tieáng Vieät theo phöông phaùp naøo? 2.Quí vò ñaõ coù laàn naøo thay ñoåi phöông phaùp chöa? 3.Daïy tieáng Vieät laø daïy nhöõng gì?

2. Daïy tieáng Vieät theo tieán trình giao tieápTeaching Vietnamese based on the Communicative Language Teaching approach A.Daãn nhaäp 1.Tình hình giaûng daïy tieáng Vieät nhö moät ngoân ngöõ thöù hai • 2.Phöông phaùp baûo ñaûm keát quaû toát • 3.Phöông phaùp caàn phaûi ñöôïc caäp nhaät B.Caùc phöông phaùp giaûng daïy ngoân ngöõ 1.Caùc phöông phaùp coå ñieån 2.Caùc phöông phaùp ñaõ thònh haønh 3.Tieán trình giao tieáp ( The Communitive Language Teaching Approach) C. Daïy tieáng Vieät theo tieán trình giao tieáp • 1. Cöù ñieåm cuûa tieán trình giao tieáp • 1.1. Quan nieäm giaùo duïc • 1.2.Quan nieäm veà muïc ñích hoïc ngoân ngöõ • 1.3.Quan nieäm veà ngoân ngöõ • 2. AÙp duïng tieán trình giao tieáp • 2.1. Taïo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät trong moät baøi daïy tieáng Vieät • 2.2. Caùc loaïi baøi taäp trong moät baøi daïy tieáng Vieät

3. Daïy tieáng Vieät theo tieán trình giao tieáp 3.Vai troø cuûa hoïc vieân 3.1. Töï saép xeáp theo trình töï baøi hoïc vaø tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät. 3.2. Dieãn ñaït caøng nhieàu caøng toát nhöõng ñieàu tieáp thu ñöôïc 3.3. Noùi vaø vieát vôùi caùc hoïc sinh khaùc hôn laø vôùi thaày giaùo 4. Vai troø cuûa giaùo vieân • 4.1.Taïo ñieàu kieän, cô sôû ( nhö saùch baùo, hình aûnh…), soaïn baøi taäp vaø caùc hoaït • ñoäng duøng tieáng Vieät • 4.2.Höôùng daãn hoïc vieân tham döï vaøo caùc hoaït ñoâng duøng tieáng Vieät vaø laøm caùc baøi • taäm. Giaùo vieân cuõng laø thaønh vieân trong caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät D. Caùc yeáu toá caàn bieát khi soaïn baøi taäp vaø taïo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät 1.Quaù trình cuûa hoïc vieân 2.Trình ñoä tieáng Vieät 3.Sôû thích vaø nhu caàu cuûa hoïc vieân E. Keát luaän

4. A.Daãn nhaäp 1.Tình hình giaûng daïy tieáng Vieät nhö moät ngoân ngöõ thöù hai 2.Phöông phaùp baûo ñaûm keát quaû toát: • Khi aùp duïng moät phöông phaùp, caùc nhaø giaùo duïc ñaõ traõi qua nghieân cöùu, thöû nghieäm hieäu naêng cuûa phöông phaùp nhaèm ñaït ñöôïc keát quaû toát. 3.Phöông phaùp caàn phaûi ñöôïc caäp nhaät: Töø xöa ñeán nay, ñaõ coù nhieàu phöông phaùp vaø tieán trình giaûng daïy ngoân ngöõ. Caùc phöông phaùp vaø tieán trình ñaõ phaûi luoân luoân caäp nhaät cho phuø hôïp vôùi thôøi gian, khoâng gian, muïc tieâu, löùa tuoåi, trình ñoä vaø nhu caàu cuûa hoïc vieân.

5. 1 Tình hình giaûng daïy tieáng Vieät nhö moät ngoaïi ngöõ • Tieáng Vieät laø heä thoáng tieáng noùi vaø chöõ vieát cuûa hôn 84 trieäu ngöôøi Vieät ôû Vieät Nam vaø hôn 3 trieäu ngöôøi Vieät sinh soáng vaø laøm vieäc ôû khaép nôi treân theá giôùi. • Hieän nay, döïa treân daân soá, tieáng Vieät laø moät trong 10 ngoân ngöõ thoâng duïng nhaát treân theá giôùi. • Do nhöõng lôïi ích veà giaùo duïc, vaên hoaù, kinh teá, chính trò, thöông maïi, ngoaïi giao, ngheà nghieäp. . .tieáng Vieät vaø vaên hoaù Vieät Nam ñaõ vaø ñang ñöôïc giaûng daïy trong nhieàu ñaïi hoïc ôû caùc quoác gia treân theá giôùi. • Moïi ngöôøi ñoàng yù raèng " coù tieáp xuùc, giao dòch vôùi nhau, môùi hieåu ñöôïc nhau. Coù hieåu ñöôïc nhau môùi laøm vieäc, thöông yeâu giuùp ñôõ laãn nhau". Vaäy ngoân ngöõ laø chìa khoaù cho vieäc tieáp xuùc vaø giao dòch giöõa caùc daân toäc vôùi nhau.

6. Daân toäc Vieät Nam, maëc duø bò ngöôøi Taøu ñoâ hoä vaø chòu aûnh höôûng naëng neà vaên hoaù vaø ngoân ngöõ Taøu, vaãn giöõ ñöôïc ñaêc ñieåm vaên hoaù vaø ngoân ngöõ rieâng bieät cuûa mình. Tieáng Vieät trôû thaønh côm nuoâi döôõng daân toäc tính Vieät Nam, tieáng Vieät trôû thaønh maùu nuoâi döôõng nhòp ñaäp haøng trieäu con tim trong nhöõng vui buoàn, khoå ñau, haøo khí daân toäc. Nhöõng noåi khoå cöïc ñaéng cay “ maùu chaûy ruoät meàm” maø daân toäc Vieät Nam ñaõ phaûi “chung vai ñaáu caät” cuõng ñaõ nhôø nhöõng meänh leänh ngoân ngöõ: “ Nam quoác sôn haø nam ñeá cö”. Daân toäc Vieät Nam ñaõ nhôø söùc maïnh cuûa “ doøng sinh meänh vaên hoaù daân toäc”. Vaên hoaù daân toäc laø thöù thuoác tröôøng sinh cöùu ñôõ daân toäc Vieät Nam qua nhöõng nguy nan phong ba baõo taùp. Ñeå nung ñuùc, duy trì vaø phaùt trieån neàn vaên hoaù kyø dieäu ñoù, ngoân ngöõ phaûi laø chieác chìa khoaù: tieáng Vieät coøn, vaên hoaù Vieät Nam coøn. Tieáng Vieät maát, vaên hoaù Vieät khoâng theå toàn taïi.

7. Qua nhöõng nhaän ñònh vaø nghieân cöùu veà daïy tieáng Vieät nhö moät ngoân ngöõ thöù hai cho chuùng ta coù theå keát luaän vieäc daïy hoïc tieáng Vieät chöa ñaït hieäu quaû mong muoán laø do: • Phöông phaùp giaûng daïy khoâng thích hôïp. • Tieáng Vieät duøng ñeå giaûng daïy thieáu thöïc duïng, chöa ñaùp öùng nhu caàu cuûa hoïc sinh. Veà phöông phaùp daïy tieáng Vieät nhö moät ngoân ngöõ thöù hai khoâng laø moät chuyeân ngaønh ñaøo taïo trong caùc tröôøng ñaïi hoïc taïi Vieät Nam. Traùi laïi, vieäc ñaøo taïo giaùo vieân daïy tieáng Vieät nhö moät ngoân ngöõ thöù hai ñöôïc moät ñaïi UÙc ( Victoria University) toå chöùc laàn ñaàu tieân naêm 1991 vaø tieáp tuïc cho ñeán ngaøy nay. ÔÛ Vieät Nam, Tröôøng tieáng Vieät cho ngöôøi nöôùc ngoaøi thuoäc Vieän Khoa Hoïc Xaõ hoäi (Tp.HCM) toå chöc laàn ñaàu naêm 1995, sau ñoù tröôøng Ñaïi hoïc sö phaïm toå chöùc theâm vaøi khoùa caáp toác ngaén haïn. • Ngay caû phöông phaùp daïy tieáng Vieät cho hoïc sinh, sinh vieân Vieät Nam maõi cho tôùi naêm 1984, môùi coù quyeát ñònh chính thöùc cuûa Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo taïo ñöa moân phöông phaùp daïy tieáng Vieät vaøo chöông trình ñaøo taïo giaùo vieân trong caùc tröôøng cao ñaúng vaø ñaïi hoïc sö phaïm.

8. B.Caùc phöông phaùp giaûng daïy ngoân ngöõ 1.Caùc phöông phaùp coå ñieån Khôûi ñaàu cuûa vieäc hoïc ngoân ngöõ laø hoïc dòch töø sang töø. Ñeán khi coù ngaønh ngöõ phaùp ra ñôøi, phöông phaùp daïy ngoân ngöõ laø daïy ngöõ phaùp, töø vöïng vaø dòch ( Grammar translation method) 2.Caùc phöông phaùp ñaõ thònh haønh MOÄt soá phöông phaùp thònh haønh trong theá kyõ qua: • Phöông phaùp tröïc tieáp (Direct method) • Phöông phaùp thính thò (Audio-visual method) • Phöông phaùp caáu truùc vaø ngöõ caûnh ( Structural-situational method) • Tieán trình vaø yù nieäm ( Functional-Notional approach) 3.Tieán trình giao tieáp ( The Communitive Language Teaching Approach) Qua keát quaû thöû nghieäm, ñaùp öùng muïc ñích vieäc hoïc ngoân ngöõ, quan nieäm veà ngoân ngöõ cuõng nhö giaùo duïc, tieáng trình giao tieáp ( the communicative Language Teaching Approach) hieän ñang ñöôïc aùp duïng ñeå daïy ngoân ngöõ treân khaép theá giôùi.

9. C. AÙp duïng tieán trình giao tieáp ñeå daïy tieáng Vieät 1. Caùc cöù ñieåm cuûa tieán trình giao tieáp: 1.1.Quan nieäm giaùo duïc -Vieäc giaùo duïc döïa treân quan ñieåm truyeàn thuï ( transmission) ñaõ tieáp dieãn qua nhieàu theá kyõ khi khoa hoïc kyõ thuaät chöa tieán boä vaø con ngöôøi chöa traõi qua nhöõng thay ñoåi lôùn lao. Theo loái giaùo duïc truyeàn thuï, vai troø cuûa giaùo vieân laø troïng taâm. Moïi kieán thöùc, kinh nghieäm hoïc vieân hoïc hoûi ñeàu qua giaùo vieân. Moät trong nhöõng khuyeát ñieåm lôùn lao cuûa quan nieäm naày laø hoïc vieân hoaøn toaøn thuï ñoäng ( moâ hình 1: quan nieäm giaùo duïc truyeàn thuï) -Sau nghieàu cuoäc nghieân cöùu vaø thöû nghieäm, caùc nhaø giaùo duïc cho raèng vieäc giaùo duïc phaûi ñaët troïng taâm vaøo hoïc vieân ( leaner-centred), phaûi taïo moâi tröôøng, hoaøn caûnh cho hoïc vieân tieáp caän vôùi kieán thöùc trong saùch vôû vaø kinh nghieäm soáng ngoaøi ñôøi. Vai troø cuûa giaùo vieân trôû thaønh ngöôøi höôùng daãn, giuùp hoïc vieân hoïc hoûi, tìm toøi khaùm phaù ( moâ hình 2: quan nieäm giaùo duïc truyeàn ñoäng=transaction).

11. 1. Caùc cöù ñieåm cuûa tieán trình giao tieáp • 1.2.Quan ñieåm veà muïc ñích hoïc ngoân ngöõ: • Muïc ñích cuûa vieäc hoïc ngoân ngöõ laø duøng ñeå giao tieáp vaø muïc ñích daïy ngoân ngöõ laø phaùt trieån kyõ naêng giao tieáp. Trong ñoù coù boán muïc tieâu phuï hoå trôï cho muïc ñích giaotieáp laø hoïc vaên hoaù, ñaëc ñieåm ngoân ngöõ ñoù, kieán thöùc toång quaùt vaø caùch hoïc ( moâ hình 3: muïc ñích hoïc ngoân ngöõ). • 1.3.Quan ñieåm veà ngoân ngöõ: • Quan ñieåm chung cho ngoân ngöõ laø moät phöông tieän giao tieáp, do ñoù: • -ngoân ngöõ laø moät heä thoáng dieãn taû yù nghóa. • -chöùc naêng caên baûn cuûa ngoân ngöõ laø duøng ñeå giao tieáp. • -caáu truùc ngoân ngöõ phaûn aùnh trong chöùc naêng vaø caùch duøng giao tieáp. • -ñôn vò cô baûn cuûa ngoân ngöõ khoâng phaûi chæ laø nhöõng yeáu toá caáu truùc vaø ngöõ phaùp, maø coøn tuyø thuoäc vaøo yù nghóa ñöôïc dieãn taû trong caùc theå loaïi ngoân ngöõ( ngöõ theå/vaên baûn/ngoân baûn: genre, text-type, discourse-form) ( Widdowson, 1978).

12. Muïc ñích hoïc ngoân ngöõ

13. 2. AÙp duïng tieán trình giao tieáp Daïy tieáng Vieät theo tieán trình giao tieáp laø taïo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät ( language activities), giuùp hoïc vieân tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät naày. Sau ñoù, giaùo vieân laáy nhöõng yeáu toá ngöõ phaùp trong caùc theå loaïi/ngöõ theå ( genres/text-types) giuùp hoïc vieân phaân tích, nhaän dieän vaø laøm baøi taäp ( exercises). Hoïc vieân aùp duïng nhöõng baøi taäp naày vaøo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät nhö ñöôïc duøng trong ñôøi soáng. Nhö vaäy, giao vieân vaø hoïc vieân caàn phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc baøi taäp vaø caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät. 1.Caùc baøi taäp ( exercises): Baøi taäp laø vieäc laøm giuùp hoïc vieân nhaän dieän, phaân tích vaø laøm quen vôùi moät hay hai ñieåm ngöõ phaùp laáy ra töø caùc theå loaïi duøng trong caùc hoaït ñoäng giao tieáp. Ví duï: phaùt aâm, ñoïc vaàn, theâm vaàn vaøo töø, cheùp laïi caùc vaàn, ñaët caâu… 2.Caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät ( Language activities): Hoaït ñoäng duøng tieáng Vieäc laø vieäc laøm cuûa hoïc vieân ñeå hieåu, noùi, vieát tieáng Vieät trong giao tieáp haøng ngaøy. Hoïc vieân seõ chuù troïng ñeán yù nghóa tieáp thuï vaø dieãn ñaït hôn laø caáu truùc. Qua vieäc tham gia vaøo caùc hoaït ñoâng nhö nghe, noùi, ñoïc vaø vieát, hoïc vieân seõ ñaït ñöôïc muïc tieâu giao tieáp baèng tieáng Vieät. Ví duï: vieát thö, ñaøm thoaïi, ghi cheùp tin, ñoïc baùo.. .

15. 3.Vai troø cuûa hoïc vieân: 3.1.Saép xeáp theo trình töï baøi hoïc vaø caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät 3.2.Dieãn ñaït caøng nhieàu caøng toát nhöõng ñieàu tieáp thu ñöôïc 3.3.Noùi vaø vieát vôùi hoïc vieân khaùc hôn laø chæ vôùi giaùo vieân 4. Vai troø cuûa giaùo vieân: 4.1.Taïo ñieàu kieän, cô sôû ( nhö saùch baùo, hình aûnh…), soaïn caùc baøi taäp vaø taïo caùc hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät cho hoïc vieân tham gia. 4.2.Giuùp hoïc vieân tieáp caän vôùi kieán thöùc vaø kinh nghieäp ñeå duøng tieáng Vieät. 4.3.Tham döï vaøo caùc hoaït ñoäng lôùp nhö moät thaønh vieân.

16. D.Caùc yeáu toá caàn bieát khi soaïn baøi taäp vaø hoaït ñoäng duøng tieáng Vieät 1.Hoïc vieân: Hoïc vieân thuoäc löùa tuoåi naøo, ôû trong moâi tröôøng xaõ hoäi vaø giaùo duïc naøo?( Myõ, UÙc, Vietnam…) 2. Trình ñoä tieáng Vieät: Trong caùc lôùp tieáng Vieät thöôøng coù nhieàu trình ñoä khaùc nhau: Caùc kyõ naêng nghe, noùi, ñoïc vaø vieát khaùc nhau. 3. Sôû thích vaø nhu caàu cuûa hoïc vieân: Caùc lôùp tieáng Vieät cho ngöôøi lôùn thöôøng coù nhöõng sôû thích vaø nhu caàu khaùc nhau: giao tieáp vôùi nhaân vieân, vôùi baïn baø, vôùi baø con, cha meï hay ñi du lòch. . . E. Keát Luaän: Tieán trình giao tieáp daïy ngoân ngöõ laø keát quaû sau nhieàu naêm nghieân cöùu vaø thöû nghieäm cuûa caùc nhaø giaùo duïc vaø ngoân ngöõ. Daïy tieáng Vieät theo tieán trình giao tieáp laø luyeän 4 kyõ naêng ngoân ngöõ cho hoïc vieân, giuùp hoïc vieân duøng tieáng Vieät ñeå giao tieáp chöù khoâng daïy hoïc vieân nhieàu kieán tieáng Vieät maø khoâng duøng ñöôïc.

17. Thoân Ñoaøi ngoài nhôù thoân Ñoâng, • Moät ngöôøi chính nhôù möôøi mong moät ngöôøi. • Gioù möa laø beänh cuûa giôøi, • Töông tö laø beänh cuûa toâi yeâu naøng. • Hai thoân chung laïi moät laøng, • Côù sao beân aáy chaúng sang beân naøy? • Ngaøy qua ngaøy laïi qua ngaøy, • Laù xanh nhuoäm ñaõ thaønh caây laù vaøng. • Baûo raèng caùch trôû ñoø giang, • Khoâng sang laø chaúng ñöôøng sang ñaõ ñaønh. • Nhöng ñaây caùch moät ñaàu ñình, • Coù xa xoâi maáy maø tình xa xoâi? • Töông tö thöùc maáy ñeâm roài, • Bieát cho ai, hoûi ai ngöôøi bieát cho? • Bao giôø beán môùi gaëp ñoø, • Hoa khueâ caùc, böôùm giang hoà gaëp nhau? • Nhaø em coù moät giaøn giaàu, • Nhaø toâi coù moät haøng cau lieân phoøng. • Thoân Ñoaøi thì nhôù thoân Ñoâng, • Cau thoân Ñoaøi nhôù giaàu khoâng thoân naøo?