MASAK BAŞKANLIĞI VE AKLAMA SUÇU İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

1. MASAK BAŞKANLIĞI VE AKLAMA SUÇU İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

2. MASAK Başkanlığı Suç Geliri (Karapara) Aklama Aklamanın Aşamaları Aklama Yöntemleri Aklama Suçu Mevzuatı İçerik

3. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) Haziran-2008

4. Kuruluş Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı, • 19 Kasım 1996 tarihinde yürürlüğe giren 4208 Sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun uyarınca kurulmuştur. • 17 Şubat 1997 tarihinde fiilen çalışmalarına başlamıştır. • Yeni görev ve yetkileri 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunla belirlenmiştir.

5. MASAK’ın Maliye Bakanlığı İçindeki Yeri BAKAN Maliye Teftiş Kurulu Başkanlığı Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı Müsteşar Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı Müsteşar Yardımcıları Bakanlık Müşavirleri Diğer Birimler

6. Fonksiyonları -Veri toplama, analiz ve değerlendirme (FIU) - Politika belirleme ve düzenleme - Koordinasyon, - Yükümlülük Denetimi - İnceleme

7. Diğer Ülke Mali İstihbarat Birimleri • Yükümlü grupları • C.savcılıkları • Kamu kurumları • Diğer gerçek ve tüzel kişiler • Basın • Yurt dışı MASAK (analiz ve değerlendirme) Cumhuriyet Savcılığı ŞİB İhbar Suç Duyurusu Gerçek ve tüzel kişiler

8. Önleyici Tedbirler BastırıcıTedbirler Ön Değerlendirme Kimlik tespiti İç Kontrol ve RY Değerlendirme ŞİB Uyum Görevlisi Uluslararası İlişkiler Düzenleme Araştırma İnceleme Eğitim Bilgi Belge Verme İç Denetim Muhafaza-İbraz Suç Duyurusu İlgili Birime Sevk VT Kayıt Yükümlülük Denetimi - Eğitimi FATF EGMONT

9. KaraparaNedir? • Karapara • Karapara - Kayıt dışı ekonomi • Karapara - Gri para

10. Karapara Yasa dışı yollardan elde edilen gelir. • Ekonomik anlamda; • Sosyal anlamda; • Ahlaki anlamda; • Hukuki anlamda;

11. Kayıt Dışı Ekonomi-Karapara Kayıt dışı ekonomi Enformel ekonomi; Kayda sokulmayan yasal faaliyet gelirleri ifade eder. Suç ekonomisi; Kayda sokulmayan yasal olmayan faaliyet gelirleri ifade eder.

12. Gri Para Suç tiplerinin sınırlı olarak belirlendiği ülkelerde, sayılanların dışındaki suçlardan elde edilen gelirler aklama suçuna konu olmadıklarından karapara olarak değerlendirilmemektedirler. Bu tür gelirler "gri para" olarak ifade edilmektedir.

13. Aklama nedir?

14. Aklama En geniş anlamıyla aklama, yasadışı yollardan elde edilen kazançların kaynağının gizlenmesi ve niteliğinin değiştirilmesi suretiyle yasal görüntü kazandırılarak ekonomik sisteme sokulmasıdır.

15. Kara para aklamanın aşamaları Bütünleştirme Ayrıştırma Yerleştirme

16. Yerleştirme Aşaması • Suçtan kaynaklanan gelirin yasal ekonomik sisteme sokulması amaçlanır. • Gelir nakit formundan kurtarılarak finansal sisteme sokulmaktadır. • Tespit, takip, yakalama ve el koymanın en kolay aşamasıdır. • Gelir nakit halinde değilse bu aşamaya gerek yoktur.

17. Yerleştirme Aşaması • Fiziki olarak yurtdışına çıkarılıp denetimin az olduğu ülkelerde bankaya yatırılabilir. • Küçük tutarlara bölünerek ülke içindeki çeşitli bankalara yatırılabilir. • Farklı kişiler adına açılmış hesaplara yatırılabilir. • Gayrimenkul, lüks araba, mücevher, antika veya sanat eseri alınabilir. • Hisse senedi, tahvil, bono, çek, poliçe gibi mali araçlara dönüştürülebilir.

18. Ayrıştırma Aşaması • Amaç : • Yasa dışı şekilde elde edilen fonu kaynağından mümkün olduğunca uzaklaştırmak; • Böylece paranın izinin sürülmesini, bulunmasını ve yakalanmasını imkansız hale getirmektir.

19. Ayrıştırma Aşaması • Fonun kaynağının suç geliri olduğunu gizlemek, yani yasa dışı kazancı kaynağından ayırmak için yasal işlemlere benzeyen bir dizi işlem yapılır. • Karaparanın izini sürmek oldukça zor, zaman alıcı ve yüksek maliyetlidir. • Suçlu, yetkili makamlar ile arasındaki mesafeyi hızla açabilir.

20. Bütünleştirme Aşaması • Yasadışı kaynağı ile bağlantısı koparılan para yasal işlemlerle ülkenin mali sistemine aklanmış bir şekilde sokulur. • Para yasal bir kimlikle mali sisteme girer. • Paranın kaynağına ilişkin sorulabilecek bir soruya yasal bir açıklama yapılabilecektir.

21. Aklama Yöntemleri

22. Aklama Yöntemleri Kaç çeşit karapara aklama yöntemi vardır ? ? 9 - 4 1 2

23. SAYI YOK !YARATICILIK VAR !! PROFESYONEL AKLAYICILAR !

24. Çok Kullanılan Aklama Yöntemleri • Fonların fiziken ülke dışına kaçırılması • Şirinler (Smurfing) yöntemi • Parçalama (Structuring) Yöntemi • Vergi Cennetleri / Off-shore merkezleri • Paravan veya hayali şirketler • Oto-finans borç yöntemi (Loan-back) • Döviz büroları • Kumarhaneler Parçalama Şirinler Vergi cenneti

25. Çok Kullanılan Aklama Yöntemleri • Sahte fatura / Hayali İhracat • Fiktif veya yanlış isim ile hesap açma • Nakit para kullanılan şirketlerin kullanılması (göstermelik şirketler) • Alternatif Havale Sistemleri (Alternative Remittance Systems) • İnternet Bankacılığı • ..........

26. Şirinler (Smurfing) Yöntemi B Bank A Bank

27. A BANK 20 kişi x 19.000 YTL = 380.000 YTL/gün = 3.800.000 YTL/10 gün B BANK 20 kişi x 19.000 YTL = 380.000 YTL/gün = 3.800.000 YTL/10 gün 7.600.000 YTL Havale YURTDIŞI

28. Parçalama yöntemi 150 100 1 2 5 80

29. Vergi Cennetleri / Off-Shore Merkezler Herhangi bir üretim faaliyetinin çok az olduğu ya da hiç olmadığı bu merkezlerde ekonomi finansal faaliyetlere dayanmaktadır.

30. Vergi cennetleri müşteri çekmek için: • Gizlilik • Politik istikrar • Vergilendirmenin olmayışı ya da zayıf oluşu • Sermaye hareketlerinde tam serbesti • Gerekli altyapı (telekomünikasyon, ulaşım, konaklama) • Uzman personel veya kurum (danışman, avukat vs) • gibi olanaklar sağlamaktadırlar.

31. Paravan veya hayali şirketler Off-shore Merkezi P.Ş. P.Ş. P.Ş. P.Ş. P.Ş. Karapara Paravan Şirket (Shell Company) Değerli ya da değersiz emlak, kağıt alıp, bilinçli spekülasyonlarla değerlenmiş gösterilebilir Kar yapılmış gibi gösterilip elde edilen gelirin vergisi ödenerek yasallaştırılabilir.

32. Nakit Para Kullanılan Şirketler • Nakit para akışının çok yoğun olduğu iş kolları tercih edilir. (Hamburgerci, benzin istasyonu gibi) • Nedeni, muhasebelerinin çok güç denetlenir oluşudur. • Paravan şirketlerden farkı faaliyetin aslında yapılıyor olması ama gerçek amacın gizlenebilmesine olanak sağlamasıdır. • Bu tür işyerlerinde ne kadar satış yapıldığının ölçümü son derece zor olmaktadır. Böylece yasadışı kaynaklardan gelen para, burada kazanılanlarla harmanlanarak gizlenmektedir.

33. Oto-finans borç yöntemi (Loan-back) Off-shore Merkezi Banka 1 Kara para Yatırım yapıcam Kredi lazım ! Banka 2 4 (Teminatın Haczi) 3 Uluslararası Sınır

34. Döviz Büroları Gelir kaynağından bir ölçüde olsa uzaklaştırılabilir. Küçük banknotlar büyüklere, farklı para birimlerine çevrilebilir. Bazı parasal araçlar (seyahat çekleri, kişisel çek) elde edilebilir. Kimi ülkelerde döviz büroları fon transferi yapabilmektedirler. (Ülkemizde uygulaması yok) DÖVİZ BÜROSU

35. Diğer Yöntemler • Fonların fiziki olarak ülke dışına kaçırılması • Kumarhaneler • Hayali ihracat – sahte fatura kullanılması

36. AKLAMA SUÇU İLE MÜCADELE Aklama suçuyla mücadelenin iki temel boyutu bulunmaktadır. • Önleyici tedbirler • Caydırıcı tedbirler

37. Aklama Suçu ile Mücadelede Caydırıcı Tedbirler

38. Aklama suçu ve müeyyidesi konusunda temel ceza kanunu benimsendiğinden 5549 sayılı Kanunda farklı bir düzenlemeye yer verilmemiştir. 5549 sayılı Kanunda; Suç geliri: Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerini, Aklama suçu: 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 282 nci maddesinde düzenlenen suçu, ifade eder denilmektedir.

39. MEVZUATIMIZDA AKLAMA SUÇU ve UNSURLARI

40. AKLAMA SUÇU HUKUK SİSTEMİMİZDE İLK OLARAK 4208 SAYILI KANUNDA TANIMLANMIŞTIR (19.11.1996)

41. 4208 sayılı Kanun/ Öncül Suçlar • Madde 2/a • 1. 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanundaki, • 2. 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanundaki, • 3. 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanundaki, • 4. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkında Kanundaki, • 5.213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasındaki,* • 6. 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasındaki, • 7. 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1) ila (7) numaralı alt bentlerindeki, • 8. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından tasfiyeye tabi tutulan bankalara dair iflas ve konkordatoya ilişkin olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunun 333 üncü maddesindeki, • 9. 765 sayılı Türk Ceza Kanunundaki Devletin Şahsiyetine Karşı İşlenen Cürümler ve aynı Kanunun 179, 192, 211 ila 220, 264, 316, 317, 318, 319, 322, 325, 332, 333, 335, 339, 341, 342, 345, 350, 403, 404, 406, 435, 436, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 504 ve 506 ncı maddelerindeki, fiiller

42. Öncül Suç - Rüşvet (TCK md 211 ila 220) Ülkemiz, OECD “Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi”ni 17 Aralık 1997 tarihinde imzalamış, Sözleşme 01.02.2000 tarihinde kabul edilen 4518 sayılı Kanun ile onaylanmıştır. Sözleşmenin gereklerinin yerine getirilmesi ve iç mevzuatın sözleşmeye uyumunu sağlamak amacıyla 02.01.2003 tarih ve 4782 sayılı Kanun çıkarılmış olup, söz konusu Kanun ile uluslararası ticari işlemlerde yabancı kamu görevlisine rüşvet verilmesi suçu, rüşvet verme suçunda tüzel kişilerin sorumluluğu düzenlenmiş ve 4208 sayılı Kanun’un öncül suçları düzenleyen 2/a maddesine TCK’nda sayılan rüşvet suçları da eklenmiştir.

43. 4208 sayılı Kanun/ Karapara • Para • Para yerine geçen her türlü kıymetli evrak • Mal • Gelir • Bir para biriminden diğer bir para birimine çevrilmesi de dahil, sözü edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dönüştürülmesinden elde edilen her türlü menfaat ve değer

44. 4208 sayılı Kanun/ Karapara Aklama Suçu Elde Edenlerce • meşruiyet kazandırılması amacıyla değerlendirilmesi • kullanılması • kaynak veya niteliğinin, zilyet ya da malikinin değiştirilmesi, gizlenmesi • sınır ötesi harekete tabi tutulması veya bu hareketin gizlenmesi Başkalarınca • iktisap edilmesi • bulundurulması • kullanılması • kaynak veya niteliğinin, zilyet ya da malikinin değiştirilmesi, gizlenmesi • sınır ötesi harekete tabi tutulması veya bu hareketin gizlenmesi • Öncül suçların hukuki sonuçlarından failin kaçmasına yardım etmek amacıyla • kaynağının veya yerinin değiştirilmesi • transfer yoluyla aklanması • karaparanın tespitini engellemeye yönelik fiiller

45. 4208 s. Kanun/Karapara Aklama Suçunun cezası • 2 seneden 5 seneye kadar hapis • Aklanan karaparanın bir katı ağır para cezası • Nemaları da dahil karapara kapsamındaki mal ve değerler ile bunların ele geçirilememesi halinde bunlara tekabül eden mal varlığının müsaderesi

46. 5237 sayılı TCK md. 282 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda, 4208 sayılı Kanunun 2/a ve 2/b maddelerinde yer alan tanımlara karşılık gelmek üzere “suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama” başlıklı 282 nci madde düzenlenmiştir.

47. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu Madde 282; Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, • - yurt dışına çıkartmak veya - bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla çeşitli işlemlere tabi tutmak (TCK, Md. 282)

48. Aklama Suçunun Unsurları-TCK Madde 282- Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkarmak veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tabi tutmak Genel Kast Yurt Dışına Çıkartmak Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suç MAL VARLIĞI DEĞERLERİ Çeşitli İşlemlere Tabi Tutmak Özel Kast

49. Örnek Bu işlemler, değişik şekillerde gerçekleşebilir. Örneğin,yurt dışında işlenmiş olan bir suçtan kaynaklanan gelirin, meşru yolla elde edilmiş bir para görüntüsüyle yabancı sermayeyi teşvik mevzuatı çerçevesinde ülkeye sokulması hâlinde bu suçun oluştuğunu kabul etmek gerekir. Madde Gerekçesi

50. Aklama Suçunda Fail • Öncül suça karışan şahıslar veya • Öncül suçun işlenmesinde herhangi bir şekilde iştiraki bulunmayan 3 üncü şahıslar