بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. پزشکی ورزشی در کودکان ونوجوانان دکتر محمد سالکی متخصص پزشکی ورزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

3. کودکان ورزشکار ، بزرگسالان کوچک نیستند ، چرا که نيازهاي جسماني، فيزيولوژيک و رواني ايشان متفاوت بوده، توجه خاصي را مي طلبد.

4. درساليان اخير: • کاهش فعالیت فیزیکی کودکان ونوجوانان • افزایش زمانی که صرف تماشای تلویزیون وبازی کامپیوتری افزایش شیوع چاقی • افزايش علاقه تعداد زیادی از کودکان به شرکت در ورزشهای سازمان یافته ورقابتی وشیوع بیشتر آسیب های ورزشی • 60% از کودکان حداقل يکي از عوامل خطر قابل تغيير در بروز بيماري هاي عروق کرونردر بزرگسالي را نشان مي دهند

5. انگيزه هاي شركت در ورزش عبارتند از : • شادي و بازي • حرفه اي شدن • تشويق خانواده • همراهي با دوستان

6. سوالات رايج از سوي والدين در مورد ورزش کودکان • چه رشته ورزشی مناسب است؟ • چه رشته ورزشی باعث بلندی قد میشود؟ • آیا ورزش روی بلوغ ورشدتاثیر میگذارد؟ • از چه سني آمادگي جهت رقابت در يک رشته خاص در کودک ايجاد مي شود؟ • آیا آسیب ها ی ورزشی در کودکان بیشتر است؟

7. تفاوت بین کودک وبالغین از نظر قلبی عروقی • برون ده قلبی پائین تر وقلب کوچکتر(30%بالغین) • حجم ضربه ای پائین تر • حجم و غلظت خون کمتر • فشار خون کمتر • برای جبران ، ضربان قلب بالاتر

8. تفاوت بین کودک وبالغین از نظر سیستم تنفسی • سیستم تنفسی نارس وکوچکتر • تعداد تنفس بالاتر • مصرف اکسیژن برای هر کیلوگرم وزن بدن بیشتر • Absolute VO2max کمتر

9. تفاوت بین کودک وبالغین از نظر سیستم اسکلتی • استخوان ها کوچکتر وشکننده • صفحات رشد (ضعیف ترین قسمت )که در انتهای استخوان های دراز است نرم وشکننده(اپیفیز)-در پسران حدود 18 ودر دختران 16 سالگی بسته میشوند

10. تفاوت بین کودک وبالغین از نظر سیستم اسکلتی • محل اتصال عضلات ورباط ها به استخوان سست (آپوفیز) • غضروف مفاصل آسیب پذیر • افزایش حجم عضله با تمرین قدرتی نداریم • رشد استخوان سریعتر از عضله و کوتاهی عضلات در نوجوانان و مستعد آسیب

11. تفاوت بین کودک وبالغین از نظر سیستم تنظیم دمای بدن • نسبت سطح بدن به توده در کودک بیشتر • حس تشنگی نارس • غدد عرق نارس • تولید گرما ی بدن بیشتر • انتقال گرما به پوست کمتر • سازش با گرما وسرما طولانیتر • احتمال گرمازدگی وسرمازدگی بیشتر

12. شروع ورزش در كودكان • رهنمودهاي زيادي در مورد زمان شروع و چگونگي شروع شركت در ورزش وجود دارد. • اين رهنمودها بر اساس بهبود عملكرد و عوامل خطرزا طراحي شده اند.

13. پيش از 6 سالگي • لازم است كودكان بيشتر در فعاليتهاي شادي آور و فرح بخش شركت نمايند • هدف لذت بردن از ورزش و بدست آوردن تجربه • انجام ورزشهای متنوع- غیر رقابتی-ورزش با حداقل آموزش

14. پيش از 6 سالگي • هنوز مهارت هاي پايه اي به اندازه اي نيست تا کودک بتواند در يک رشته خاص به فعاليت و رقابت بپردازد. • تعادل و دامنه تمرکز محدود بوده • قدرت و توانايي بينايي براي دنبال کردن اجسام متحرک به تکامل نرسيده است • تاکیدبر کسب مهارت هاي عمومي و پايه اي چون: دويدن، پريدن، جهش، پرتاب کردن و شنا

15. سن10 -6 سالگي •  در اين سن بهبود تعادل و حركت به دست آمده • ولي هماهنگي بين چشم و دست ها که براي انجام مهارت هاي حرکتي پيچيده لازم است ايجاد نشده • مهارت هاي عمومي و پايه اي شکل گرفته اند • کودک قادر است در فعاليت هاي منسجم و خاص به بازي و رقابت بپردازد

16. سن10 -6 سالگي • در شناخت، درک و يادآوري قوانين بازي همچنان اشکال وجود دارد. • تاكيد برآموزش تكنيك است و بايد به رقابت و مسابقه كمتر اهميت داده شود • ورزشهاي مثل ژيمناستيك، شنا، تنيس براي كودك مناسب مي باشد

17. سنين 12- 10سالگی • در اين سن سطح شعور كودك و توانايي يادگيري افزايش مي يابد • اغلب کودکان مهارت هاي حرکتي خود را به دست آورده • و كودك مي تواند حركات پيچيده و تكنيك و تاكتيك را ياد بگيرد

18. سنين 12- 10سالگی • میتواند در ورزشهاي سازمان يافته و برخوردي شركت نمايد. • ورزشهايي مثل واليبال و بسکتبال و فوتبال و دوچرخه سواري براي اين سنين مناسب هستند. • قابليت لازم براي شرکت در رقابت هايي که قوانين خاصي را دارا هستند، پيدا مي کنند.

19. بعد از 15 سالگي • ورزشهاي پربرخورد و تماسي مثل بوكس و كشتي و هاكي و پاور ليفتينگ بهتر است بعد از 15 سالگي شروع شوند. • ولي به طور كلي مي توان گفت مناسب بودن شدت و نوع ورزش را رضايتمندي كودك و لذت بردن او تعيين مي كند.

20. آیا بطورمثال کودک 9 ساله می تواند در ورزش هايي که تماسي( contact sports) است( مانند فوتبال) شرکت نماید؟ • احتمال بروز آسيب در کودک کم است • چون که قامت و قدرت اين گروه از ورزشکاران به اندازه اي نيست که بتواند نيروي لازم براي ايجاد يک آسيب جدي ايجاد نمايد • در مجموع علاقه کودک مهم است

21. معاینات پیش از شرکت در ورزش یا مسابقه(کارت سلامت) • بسياري از والدين انجام اين كار را يك امر تشريفاتي و بي ارزش مي دانند • هدف شركت بی خطر ورزشكاران در ورزش است و نه محروم كردن آنها • برای همه لازم است • انجام معاينات 4 تا 6 هفته قبل از آغازتمرينات یا مسابقه • شرح حال ، انجام معاينه وسابقه خانوادگي • بررسي سيستمهاي قلبي عروقي، تنفسي، عضلاني اسكلتي و نورولوژيك

22. معاینات پیش از شرکت در ورزش یا مسابقه(کارت سلامت) • تست هاي پاراكلينيك والكتروكارديوگرافي برای همه لازم نیست • الكتروكارديوگرافي غيرطبيعي، ويژگي پاييني دارند (مثبت كاذب در حدود 40 % جمعيت ورزشكاران) • كمتر از 1% ورزشكاران دبيرستاني بطور هميشگي از ورزش مورد نظر كنار گذاشته میشوند

23. بیماری ها و ورزش • بیماری های قلبی: • مهمترین علت مرگ ناگهانی در ورزش • بیشتر در پسران نوجوان در ورزش های فوتبال وبسکتبال • 48% به علت بیمارکاردیومیوپاتی • زنگ خطر:سنکوب طی ورزش-سابقه خانوادگی مرگ ناگهانی-درد سینه-خستگی زودرس-سبکی سر

24. بیماری ها و ورزش • بیماری تنفسی: • علاعم بصورت تنگی نفس –سرفه-خس خس- درد سینه • تشدید علائم در هوای سرد وخشک • شروع طی 10 دقیقه

25. بیماری ها و ورزش • بیماری های عفونی • عدم انجام ورزش موقع تب واسهال • تب+گلودرد +بزرگی غده لنفاوی گردن=مونونوکلئوز عفونی • 1ماه دوری از ورزش

26. اجزائ یک برنامه خوب ورزشی • تمرینات کششی وانعطاف پذیری • تمرینات هوازی • تمرین قدرتی • تمرین تعادلی

27. تمرینات کششی وانعطاف پذیری • بهبود حرکت ودامنه حرکتی مفاصل • كاهش سفتي عضلات • بهبود خونرساني • پیشگیری ازآسیب

28. برنامه ورزشی كششي • بصورت روزانه-ملایم بدون درد-باتمرکز-بدون نگه داشتن نفس- تنفس ارام • تمرينات كششي درمرحله گرم كردن وسرد كردن

29. تمرینات هوازی یا ایروبیک • حرکات ریتمیک • مدت طولانی • در بر گیرنده عضلات بزرگ • بهبود وضعیت قلبی عروقی وریوی

30. تمرينات قدرتي • با استفاده از وزن بدن یا وزنه ها یا دستگاه • در کودکان افزایش حجم عضله نداریم ولی افزایش قدرت داریم به علت بهبود عملکرد عصب عضله • در صورتی که با شدت کم وتحت نظارت انجام شود باعث آسیب نخواهد شد • آسيب ها بيشتر از نوع آسيب بافت نرم( sprain, strain) و عمدتا درناحيه کمر بوده، در مواقعي که نظارت مناسب از سوي مربي مجرب وجود ندارد و يا تکنيکي به غلط اجرا شود، اتفاق مي افتد.

31. تمرينات قدرتي • تمرینات قدرتی 2بار در هفته • 12-8 تکرار و3-1 ست • استفاده از وسایل مناسب • تحت نظارت

32. توجه • کودکان آسیب خود را مخفی میکنند • به علت انعطاف پذیری بالا ممکن است درد نداشته باشند • کمر درد در کودکان مهم است • آسیب های عضلانی اسکلتی در کودکان را جدی بگیرید • آسیب کوچک را جدی بگیرید • لیگامان هاقویتر از استخوان هستند ومستعد شکستگی تاپیچ خوردگی • هرگونه حساسیت روی صفحه رشد ارجاع

33. محل آسیب های شایع • تا سن 4 سالگی –سر وصورت-شایعترین شکستگی ترقوه • 14-5 سالگی-اندام فوقانی • بالای 15 سالگی –اندام تحتانی

34. نوع آسیب های شایع بیشتر آسیب ها به نوع ورزش مرتبط است • کشیدگی عضلات • پیچ خوردگی مفاصل • کوفتگی عضلات • آسیب صفحات رشد

35. آسیب های ورزشی کودکانونوجوانان • آسیب های حاد(شکشتگی ، کشیدگی ، پیچ خوردگی مفاصل ، کوفتگی) • آسیب های مزمن یا بیش کاری ناشی از تمرین شدید(%50 موارد ) • ترکیبی

36. رشد غضروف از سه نقطه روي مي دهد :. • 1) اپي فيز (صفحه رشد) • 2) سطح مفاصل (غضروف مفصلي) • 3) آپوفيز (محل اتصال ليگامان يا محل ثانويه رشد)

38. آسيب هاي صفحه رشد (اپي فيزيال) • 10% آسيبهاي كودكان در ناحيه اپي فيز روي مي دهد • عوارض اصلي اين آسيب عبارتند از: 1) كوتاهي قد سمت آسيب، 2) دفورميته زاويه دار مفصل. • البته تنها 5% اين آسيبها سبب بروز عوارض مذكور مي شوند. • صفحه اپي فيز 2 تا 5 برابر ضعيف تر از ساختارهاي اطراف خود مي باشد و در دوران بلوغ كه رشد سرعت مي گيرد بيشتر از پيش ضعيف مي شود

39. آسيب هاي صفحه رشد (اپي فيزيال) • علت اكثر آسیب های تكراري است • بيشتر در انتهای استخوان فمور(ران) در شناگران قورباغه رو و واترپلوسيت ها • در ابتدای استخوان هومورس(بازو) درپرتاب کننده ها بيسباليست ها Little league shoulder) • انتهای استخوان راديوس(ساعد) در ورزش ژيمناستيك • و انتهای هومروس(بازو) درپرتاب کننده ها بيسبال pitcher • اندام تحتاني در دونده هاي مسافت طولاني نيز بروز مي كند.

40. آسيبهاي آپوفيز • آپوفيز يك مركز استخوان سازي ديگري است كه البته سبب رشد طولي (كوتاهي و بلندي قد) نمي شود • اين مناطق محل اتصال تاندون عضلات مي باشد و به صورت يك برجستگي استخواني ديده مي شوند (توبر كل تيبا، اپي كونديل آرنج) • آپوفيز در كودكان كاملاً استخواني نشده است در نتيجه نيروهاي كشنده به اين مناطق سبب آسيب آپوفيز مي شود

41. آسيبهاي آپوفيز • در ورزش در اثر انقباض ناگهاني ممكن است آپوفيز از استخوان زيرين جدا شود • اغلب در اين موارد ورزشكار يك Poping مي شنود • مناطق درگير مي تواند در هيپ – لگن (به تروكانتر كوچك، ASIS، ايسكيوم، AIIS ، ايلياك كرست، راموس پوپيس) باشد • اغلب از درد و ناتواني در مناطق مذكور شكايت دارند

42. آپوفيز یت • به دنبال آسیب های و تمرينات زياد ايجاد ميشود. بيشتر درمناطق هيپ و لگن • 1)پاشنه (Sever'sdis) • 2) تيبيا (Osgood – Schlatter's)، • 3) مديال اپي كونديل آرنج • 4) ايلياك كرست (محل اتصال عضلات شكمي)

43. آسيب هاي كارتيلاژ مفصلي • تكه تكه شدن و تخريب شدن غضروف (در سطح مفصلي) اطلاق مي شود. • تكه ها ميتواند متصل، يا جدا (نسبي يا كامل) باشد • عارضه اغلب در دهه دوم زندگي و بيشتر در ديستال فمور • علايمي چون درد مبهم قفل شدن و تورم مفصل قابل انتظار است

44. آسیب های کمر • درد کمر در کودکان مهم است بخصوص اگر همراه تب ، کاهش وزن ، درد شبانه ، علائم حسی حرکتی باشد • آسیب شایع در ژیمناستیک لغزش مهره ها است

45. الگوي آسيب در دختران • بين آسيب دختران و پسران تفاوت وجود دارد. • براي مثال ACL چيزي حدود 2 تا 8 برابر در دختران دچار پارگي و آسيب مي شود تا در پسران. • عواملي كه سبب بروز بيشتر اين آسيب در دختران مي شود عبارتند از : • 1) تمرين كمتر2) عمق كمتر Femoral notch، 3) ناراستایی اندام ها4) عوامل هورموني، 5) عدم تعادل بين mascle firing و قدرت عضلاني، 6) نامناسب بودن شرايط بيومكانيك هنگام پرشها و فرودها بعد از بلوغ

46. الگوي آسيب در دختران • دختران بيشتر درمعرض آسيبهاي بیش کاری overuse (به ويژه اندام تحتاني) مي باشند كه عوامل زمينه ساز آن عبارتند از : • 1)malalignmenپای ضربدری • 2) external tibial torsionچرخش خارجی ساق پا • 3) hind foot pronation • 4) افزايش حجم چربي

47. تمرينات شديد – رشد – بلوغ • در مطالعات مختلف نشان داده شده است در حضور تغذيه مناسب ورزش شديد تاثير نامطلوبي بر رشد اسكلتي كودك نمي گذارد • دختران ورزشكار 1 تا 2 سال ديرتر از دختران غير ورزشكار به بلوغ مي رسند. البته هنوز به طور قطعي اين ارتباط ثابت نشده است • دختراني كه ديرتر بالغ مي شوند موفقيت بيشتري در ورزشهايي چون ژيمناستيك، دو ميداني، باله و شنا پيدا ميكنند.

48. تمرينات شديد – رشد – بلوغ • در پسرها، اختلال رشد و بلوغ به ندرت روي مي دهد • آیا شرکت درورزشهاي والیبال و بسكتبال است كه ورزشکار راقدرتمندتر و قد بلندتر می کند یا چون قدرتمند ودارای جثه بزرگ بوده اند وارد این رشته شده اند؟؟؟

49. Treatment (PRICE) Protection Rest Ice Compression Elevation Scherer Illustration

50. Thank you