دوره آموزشی شناسایی ایده و فرصت

1. بسمه تعالی عنوان : دوره آموزشی شناسایی ایده و فرصت ارائه دهنده: مجید احمدی

2. معرفي مدرس دوره: سید مجید احمدی • مدرس دوره های مرتبط با سیستم های سنجش عملکرد، مفاهیم کیفیت، مدیریت استراتژیک، کارت امتیازی متوازن(BSC)،5s ، مدیریت کیفیت جامع، الگوگیری، تولید ناب، کار تیمی و ... • مشاور بیش از 40 پروژه مرتبط با کیفیت در صنایع مختلف همچون : • مدیر پروژه بازنگری سند جامع استراتژیک شرکت پست جمهوری اسلامی ایران • مدیر پروژه استقرار برنامه ریزی استراتژیک با منطق کارت امتیازی متوازن پتروشیمی غدیر • مدیر پروژه استقرار برنامه ریزی استراتژیک با منطق کارت امتیازی متوازن شرکت سیمان فارس • مدیر پروژه استقرار کارت امتیازی متوازن در شرکت تامین مواد اولیه دارو پخش • مدیر پروژه استقرار کارت امتیازی متوازن در شرکت صبای تجریش(مجتمع تندیس) • مدیر پروژه استقرار برنامه ریزی استراتژیک با منطق کارت امتیازی متوازن پتروشیمی آبادان • مدیر پروژه طراحی سیستم سنجش عملکرد در شرکت توزیع نیروی برق بوشهر • پروژه استقرار برنامه ریزی استراتژیک با منطق کارت امتیازی پتروشیمی خوزستان • مدیر پروژه كارت امتيازي متوازن(BSC) در مديريت جغرافيايي و كدگذاري پستی کشور • مدیر پروژه کارت امتیازی متوازن شرکت عملیات غیر صنعتی و خدمات صنایع پتروشیمی • کارشناس ارشد استقرار پروژه كارت امتيازي متوازن شركت برق منطقه اي مازندران • کارشناس ارشد استقرار پروژه مديريت استراتژيك در شركت برق منطقه اي مازندران • کارشناس ارشد استقرار چرخه مدیریت بهره وری در شرکت برق منطقه ای مازندران • کارشناس ارشد استقرار چرخه مدیریت بهره وری در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) • استقرار پروژه تدوين سند بهره وري در شركت آب و فاضلاب غرب تهران

3. سوال؟؟ • به نظر شما آیا داشتن خلاقیت را در کسب و کار امروز ضروری می دانید یا خیر؟

4. سوال؟؟ • آخرین ایده خلاقانه ای که در کار خود مطرح نموده اید چه وقت بوده است؟

5. سوال؟؟ • به نظر شما خلاقیت امری ذاتی است یا اکتسابی؟ • چند مورد از ویژگی های یک فرد خلاق را نام ببرید؟

6. بيست يا سي سال اينده را مجسم كنيد، انتظار نمي رود كه سالهاي پيش رو آرام تر از بيست سال گذشته باشد. ... يك چيز، قطعي است، چالشهاي پي در پي توان ما را خواهند گرفت. اگر در شيوه كارهايمان تجديد نظر نكنيم، همچنان گرفتار مخمصه خواهيم بود. پيتر سنگه استاد مدیریت دانشگاه MIT

7. خلاقيتCreativity • خلاقيت از روزگاران قديم در ذات بشر وجود داشته و جزئي از رفتارهاي اجتماعي را تشکيل مي داده است. خلاقيت از آغاز و در نخستين تلاشهاي بشر براي سازماندهي گروههاي موثر اجتماعي، نقش عمده اي در تشکيل جامعه داشته است. به عنوان نمونه برخي از جهش هاي خلاق عبارتند از: • اختراع چرخ • پيدايش زبان • چاپ • سفر به فضا • کشت محصولات جديد کشاورزي

8. تعريف • خلاقيت: • شكل دادن و ارائه ايده جديد و داراي ارزش • آفريدن چيزي، بعبارتي بكارگيري توانايي هاي ذهني براي ايجاد يك فكر يا مفهوم جديد • نوآوري: • كاربرد ايده ها و فكرهاي جديد • دستيابي به يك محصول جديد تجاري • جستجوي هدفمند و سازمان يافته براي تغيير (پيتر دراكر) • نوآوري شامل شكل گرفتن ايده، پذيرش و اجراي ايده هاي جديد در فرايند محصولات و خدمات (كانتر) • نوآوري سازماني: پياده كردن و اجراي موفقيت آميز ايده هاي خلاق در سازمان

9. کارآفرینی فرایند سیستماتیک کاربرد خلاقیت و نوآوری در تامین نیازها و استفاده از فرصتهای موجود در بازار است. کارآفرین ایده های خلاق خود را از طریق انجام اقداماتی هدفمند(پایه ریزی یک کسب و کار جدید) به واقعیت تبدیل می کند. کارآفرین فردی نوآور است که با شناسایی فرصتها، بسیج منابع و قبول مخاطرات، کسب و کاری را برای عرضه محصول یا خدمتی جدید به بازار با هدف کسب سود و موفقیت راه اندازی می کند.

10. خلاقيتCreativity تولید دانش و فناوری دستاورد خلاقیت و نوآوری است. اگر افراد خلاق و نوآور در سیر تحول تاریخ تمدن بشری وجود نداشتند هنوز انسان بر روی درخت یا غارها زندگی می کرد. اختراع به ظاهر ساده ای مانند چرخ، مبنایی برای ابداع همه وسایل نقلیه گردید. اغلب کارهای تکراری و محاسبات پیچیده توسط رایانه ها و رباتها انجام می شود. تنها برتری انسان داشتن تفکر خلاق است. تفکر خلاق یا داشتن ایده های نو بیش از پیش به عنوان محور اصلی رشد و پیشرفت در دنیای کنونی است.

11. ضرورتخلاقيتدهپيشبينيبرايآينده • جهاني شدن– تکنولوژي بر فاصله غلبه مي کند و سازمانها مي توانند در هر نقطه اي کار کنند. • تکنولوژي– ارتباطات و انتقال اطلاعات، نحوه زندگي و کار ما را دگرگون مي‏سازد. • تغيير اجتماعي- ما به عصر اطلاعات و اقتصاد دانش وارد مي شويم.

12. ضرورتخلاقيتدهپيشبينيبرايآينده 4. نوآوري- لازمه موفقيت است. 5. نيروي طرفهاي ذينفع-سازمانها به صورت مجموعه اي از طرف هاي ذينفع در خواهند آمد. 6. فشارهاي رقابتي-ديگر آرميدن در سايه نشان هاي به دست آمده غير ممکن است. 7. تنوع نيروي کار-ترکيب هاي مختلف اجتماعي، انتظارات، روش هاي کار

13. ضرورتخلاقيتدهپيشبينيبرايآينده • ساختارهاي سازماني-ساختارهاي سازماني پيچيده تر و ريشه اي تر ( مانند سازمان مجازي) 9. يادگيري در تمام عمر-براي پرورش مدام مهارتها، نيل به پيشرفت و کسب رضايت. 10. سرعت تغيير-سرعت تغييرات محيط اطراف

14. ضرورت خلاقيت جهان ديجيتالي آن قدر زندگي را براي دنياي تجارت سخت و نامطمئن كرده است، كه چاره اي نيست مگر تحول يافتن يا از بين رفتن.(BillGates)

15. ابعاد نوآوری و خلاقیت تیم فرد سازمان ایده های جدیدی که منجر به نوآوری سازمانی می شوند، از ذهن افراد سرچشمه می گیرند. سازمانها و تیمها ایده های جدیدی برای ارائه ندارند. شما مبنای همه مراحل فرایند خلاقیت و نوآوری هستید.

16. خلاقيت Creativity تفكر متفاوت خلاقيت • بر اين نكته تاكيد دارد كه حتما نبايد چيزي ماوراي عصر خود پديد آورد بلكه حتي ديدن اجسام و چيزها در يك نظر نو و غير معمول و ارايه رهيافت‌هاي جديد براي آنان، خلاقيت محسوب مي‌شود. • ذهن افراد تمايل(عادت كرده) دارد تا اولين راه‌حل را به عنوان راه‌حل نهايي و بهترين راه‌حل بپذيرد .

17. تعداد ایده های واقعا جدید بسیار نادر است. انسان هزاران سال بر روی این کره خاکی زندگی کرده تقریبا هر چیزی را که شما بتوانید درک کنید احتمالا توسط شخص دیگری در یک زمان تصور شده و یا به وجود آمده است. ایا می دانستید؟ • در امریکای جنوبی تصاویری وجود دارد که فقط توسط هواپیما قابل مشاهده است؟ • در ساختن پاسارگاد از پیچ و مهره استفاده شده است؟ • 2000 باتری خشک برای ابکاری از دوران ساسانیان به دست امده که در موزه لوور نگهدای می شود؟ • امپراتور رم باستان 3 دستگاه اسانسور در قصر خود مورد استفاده قرار می داده است؟

21. زمینه های خلاقیت • کلامی: توانایی ارتباط برقرار کردن میان واژه ها، توانایی در نوشتن یا بیان کلمات (مثل نویسندگان، شعرا، فلاسفه) • فضایی: توانایی تفکر و تصور به صورت سه بعدی. دارای قدرت درک ارتباطات فضایی (مثل معماران، طراحان، مجسمه سازان) • عددی: توانایی ارتباط بین فرمولها و عبارات ریاضی، محاسبات پیچیده ریاضی، حفط کردن اعداد (مثل ریاضیدانان، حسابداران، آمارگران) • رنگ: توانایی ارتباط برقرار کردن، تشخیص رنگها، به خاطر سپردن، (مثل نقاش، طراح لباس، دکراتور)

22. زمینه های خلاقیت • موسیقی: ارتباط بین صداها، شناسایی ترکیب صداها، ساختن آهنگ، به خاطر سپردن (مثل آهنگ سازان، نوازندگان، خوانندگان) • مکانیکی: توانایی ارتباط بین قطعات، ماشین آلات، درک سیستمهای مشابه (مثل مهندسان مکانیک، رایانه) • ارگانیک: توانایی درک ارتباط بین انسانها، تیمها و سازمانها، توانایی ایجاد و تغییر و تاثیر در رفتار دیگران (مثل مدیران، سیاستمداران، رهبران)

23. برخلاف تصور گذشته ثابت شده است که خلاقيت به عنوان يک نوع شيوه زندگي و رمز و کليد موفقيت در تمام عرصه هاي زندگي فردي و اجتماعي،امري اکتسابيوقابل آموزشاست. همانطور که يک ورزشکار از ابزارهاي مختلف براي پرورش اندام و تقويت عضلات خود استفاده مي کند براي داشتن فکري خلاق نيز نياز به بکارگيري و استفاده يکسري ابزار مي باشد. براي خلاق بودن، لزوما نبايد شکسپير يا ميکل آنژ باشيم.

24. زماني خلاقيت فقط در حوزه خاصي و براي قشر محدودي مثل هنرمندان و شعرا مورد نياز بود. اما امروزه در شرايط محيطي چنان پيچيده، پويا، نامطمئن و رقابتي، خلاقيت و نواوري براي تمام حوزه هاي علمي، هنري، ورزشي،فني، صنعتي،کسب و کار و .. حتي حوزه هاي ديني مورد نياز است. امروزه خلاقيت و نواوري در حکم رمز بقا و کليد موفقيت افراد و سازمانها شناخته شده است.

25. براي داشتن فکري خلاق: علاوه بر آموزش مباني نظري، مدلها، فرايند، تعاريف و مفاهيم خلاقيت نياز به برگزاري کارگاههاي آموزشي و بکارگيري تکنيکهاي مختلف دارد تا بتدريج فرد بتواند با آثار منفي و مثبت تفکر منطقي و قابليتهاي ذهني خود که از نظام آموزشي و سيستم طبيعي مغز حاصل شده است، آشنا شده و بوسيله مهارت و تمرين، آلگو هاي ذهني و رفتاري خود را تغيير دهد. اساس يادگيري بر پايه تكرار و تمرين استوار است.

26. هفت عادت برای تفکر خلاق و اثر بخش هر یک از ما عاداتی در فکر کردن، رفتار کردن، و .. صرف نظر از خوب یا بد بودن داریم که در اثر تکرار تثبیت شده اند. تفکر جانبی برای یافتن فرضیات استقبال از شانس و اقبال ناخوانده گوش دادن به ندای درون تعلیق داوری گام های مقایسه تحمل ابهام بانکداری ایده ها

27. عادت(1): تفکر جانبی برای یافتن فرضیات مسئله: نه نقطه روبرو را بدون آنکه قلم را از روی کاغذ بردارید با چهار خط مستقیم به هم متصل نمایید.

28. عادت(1): تفکر جانبی برای یافتن فرضیات مسئله: شش چوب کبریت بردارید، آنها را روی یک سطح صاف قرار دهید، و سعی کنید چهار مثلث متساوی الاضلاع با انها ایجاد نمایید. مجاز به شکستن کبریت ها نیستید. مثلث ها باید کامل بوده و از هم فاصله نداشته باشند.

29. عادت(1): تفکر جانبی برای یافتن فرضیات اولین عادتی که باید فرا بگیریم، پیدا کردن فرضیات است. فرضیات نقش حیاتی در تفکر خلاق ایفا می کنند. نیوتن: هیچ یک از کشفیات مهم بدون یک پیش فرض جسورانه امکان پذیر نیست. پیش فرض ها نظریاتی هستند که قبل از تبدیل به دانش واقعی می توانیم از انها لذت ببریم. اینشتین: افرادی که توانایی ابراز عقایدی مخالف با تصور عمومی جامعه خود دارند بسیار نادر هستند. بسیاری حتی قادر نیستند به چنین دیدگاههایی فکر کنند. با ارائه پیش فرض های جسورانه دنیایی را خلق می کنیم که واقعی نیست. با این حال راه دیگری برای کشف ناشناخته ها وجود ندارد.

30. عادت(1): تفکر جانبی برای یافتن فرضیات مسئله: هر یک از افراد موضوعی را به دلخواه انتخاب نموده و پنج پیش فرض مختلف در مورد آن موضوع که قبلا وجود نداشته را بیان نمایند.

31. عادت(2): استقبال از شانس و اقبال ناخوانده دومین عادت متفکران خلاق آن است که در هنگام تفکر و یا کار کردن روی یک مسئله از هر چیزی که در نزدیکی آنها اتفاق می افتد، آگاه هستند و ان را جذب می کنند. این اگاهی مانند یک رادار، شانس و اقبال را از میان رویدادهای محیطی دریافت می کند. مثالی از نقش شانس در نوآوری: • کشف پنی سیلین توسط الکساندر فلیمینگ • شیشه نشکن پاستور : در دنیای علوم و تحقیقات، شانس و اقبال فقط سراغ ذهن های آماده می رود.

32. عادت(3): گوش دادن به ندای درون هنگامی که ماهیگیر در خواب است تور او ماهی ها را صید خواهد نمود. یافتن قانون وزن حجمی اشیاء توسط ارشمیدوس

33. عادت(4): تعلیق داوری • در صورت یافتن یک ایده جدید از ارزش گذاری و ارزیابی سریع آن خودداری کنید. • دوری کردن از تردید زودهنگام • از منتقدان آتشین مزاج بر حذر باشید. (انتقادهای بی موقع دیگران) زمانی که مشغول پژوهش و تجربه در مورد ایده های جدید خود هستید، انتقاد پذیری جایز نیست. • منتقدان سازنده را انتخاب کنید

34. عادت(5): گام های مقایسه تفکر قیاسی یا تمثیلی نقش اساسی در تفکر تصویری ایجاد می کند. از طریق مقایسه، مدلهای جدیدی برای سازمانها و محصولات جدید قابل ایجاد است. چه لزومی دارد چرخ را دوباره اختراع کنیم؟ بهترین نقطه اغاز برای فرایند شناخت هر پدیده ناشناخته، ایجاد ارتباط آن با چیزهایی است که در حال حاضر می شناسیم. مثال: ارتش آلمان

35. عادت(6): تحمل ابهام اگر می خواهید کسی را در وضعیت موجود نگه دارید، گزینه های زیادی را به او پیشنهاد کنید. مثال: آژانسهای مسکن توانایی تجزیه و تحلیل گزینه های موجود و کاهش آنها به تعدادی که قابل تصمیم گیری باشند. عدم تصمیم گیری عجولانه افراد خلاق نسبت به دیگران تحمل بیشتری برای ابهام دارند.

36. عادت(7): بانکداری ایده ها ذهن انسان مانند بانک می باشد که می بایست به طور مداوم به حساب آن پول واریز نمود. شش عادت برای بانکداری ایده ها: • کنجکاوی • مشاهده • گوش دادن • مطالعه • سفر • ثبت سوابق

37. عادت(7): بانکداری ایده ها کنجکاوی مدیر عامل شرکت سونی: وظیفه اصلی من این است که حس کنجکاوی کارکنان خود را که در اثر بوروکراسی و نظام آموزش رسمی کاهش یافته است را تحریک کنم. مثال: داستان تمساح

38. عادت(7): بانکداری ایده ها تقویت مهارتهای ادراکی خوب دیدن: مثال سعی کنید دوازده رنگ متفاوت در محیط اطراف خود را شناسایی کنید. گوش دادن: مثال پنج صدای مختلف محیط اطراف خود را شناسایی کنید. لمس کردن: چشم خود را ببندید و اشیاء اطراف خود را لمس کنید. چشیدن: سعی کنید تفاوت طعم 2 نوع نوشابه یا خوراکی را تشخیص دهید. مسئله: دفعه دیگر که به محل کار خود می روید سعی کنید پنج مورد را که قبلا هرگز ندیده اید را شناسایی کنید.

39. عادت(7): بانکداری ایده ها طبق بررسی های انجام شده تقریبا 70% اطلاعاتی را که مورد استفاده قرار می دهیم از طریق چشم دریافت می کنیم. بنابراین باید توانایی دیدن اشیاء و مشاهده دقیق خود را پرورش دهیم.

40. عادت(7): بانکداری ایده ها مطالعه کتابهای خوب محرکی برای تفکر خلاق. مسئله: کتابی را به دلخواه مطالعه نموده و حداقل پنج ایده را از ان استخراج نمایید.

41. عادت(7): بانکداری ایده ها فواید مسافرت پلوتارک مورخ رومی: برای سه چیز در زندگی خود پشیمان هستم، گفتن راز خود به دیگری، گذراندن روزی به بطالت، و این که بجای پیاده رفتن با کشتی سفر کرده ام. مولانا سعدی حافظ بوعلی سینا ناصر خسرو

42. عادت(7): بانکداری ایده ها مهارتهای ثبت آفت تجربه ان است که اغلب انچه را که می اموزیم پس از مدتی فراموش می کنیم. مخصوصا اگر حافظه خوبی نداشته باشیم. سوال: ایا ما باید مقدار زیادی از انچه را که در طی زندگی می اموزیم را فراموش کنیم؟ چگونه می توان تضمین کرد ایده ها و تجربیاتی که برای اینده نامعلوم مفید خواهند بود را ذخیره نماییم؟

43. TRIZ TeoriyaResheniya Izobreatatelskikh Zadatch Theory of Inventive Problem Solving T I P S

44. نظريه حل ابتکاري مسئله(TRIZ) دانشمند فقيد جنريچ آلتشولر از جمله کساني است که هيچ گاه نامش از ذهن بشر فراموش نمي شود. او سعي بسيار کرد تا به همه بفهماند که براي اختراع کردن حتما نبايد دانشمند بود. او مي گفت که اگر هر انساني فرايند اختراع و اکتشاف را بداند، مي تواند مخترع و مکتشف شود. ديدگاه ها و ايده هاي اين دانشمند بزرگ به تکوين نظريه حل ابتکاري مساله(TRIZ) منجر شد.

45. تاريخچه پيدايشTRIZ • سال 1946 زماني‌است كه آلتشولر، مبدع اين تكنيك، با استخدام در سازمان ثبت اختراعات نيروي دريايي روسيه، به ياري مخترعان در انجام طرح‌هاي تحقيقاتي و اختراعي پرداخت. • وي در سال 1956 اولين مقاله خود در زمينه خلاقيت اختراعي و در همان سال تئوري خود را با عنوان «تحليل يك مسأله و پرده برداشتن از يك تضاد» مطرح كرد. • در سال 1961 اولين كتاب خود را با بيان 20 اصل ابداعي TRIZ به چاپ رساند.

46. TRIZ يا همان تئوري حل مسايل به روش ابداعي، از جمله جديدترين و قوي‌ترين تكنيك‌هاي حل مسأله است كه تاثير بهتر، سرمايه‌گذاري‌هاي علمي و تحقيقاتي را تضمين مي‌كند. • TRIZ كه در ابتدا با مجموعه‌اي از ابزارهاي فني و براي حل مسايل اختراعي به جامعه مهندسي كشور روسيه معرفي گرديده بود، پس از طي روندهاي تكامل خود، به يك فرايند كامل تعريف و حل مسايل تبديل گرديد و اكنون تكنيك تكامل‌يافته آن تحت عنوان نوآوري نظام‌يافته شناخته مي‌شود.

47. نظريه حل ابتکاري مسئله(TRIZ) گذشتگان بر اين باور بودند که دانشمند و پژوهشگر واقعي بايد تا سر حد توان خود به موضوعي بيانديشد و درباره آن هزاران آزمايش انجام دهد. دکتر البرت اس. گئورکي برنده جايزه نوبل مي گويد: اکتشاف، نگريستن به آن چيزي است که همه مي بينند و انديشيدن درباره آن است به گونه اي که ديگران نمي انديشند. آنتوان ريباوت روان شناس فرانسوي که در مورد مباحث خلاقيت و نوآوري مطالعات بسياري انجام داده است در سال 1912 نظريه اي را اعلام کرد. او بر اين باور بود که خلاقيت در سن 18 سالگي به اوج خود مي رسد و در باقي طول عمر شخص کاهش مي يابد. اين نظريه براي سازمانهايي که تمام کارکنانشان بالاي 18 سال سن دارند، بسيار نااميد کننده است.

48. نوآوري نظام‌‌يافته • نوآوري نظام‌يافته مجموعه‌اي از گام‌هاي منظم است كه يك كاربر TRIZ، با عبور از اين گام‌ها، به كشف و حل مسايل پيرامون خود مي‌پردازد. • نوآوري نظام‌يافته با بكارگيري مجدد خلاقيت‌ها و نوآوري‌هاي انسان‌هاي برتر، در حوزه‌هاي جديد به تعريف نوآوري‌هاي جديد مي‌پردازد.

49. تا کنون مدلهاي زيادي براي فرايند خلاقيت ارائه شده است يکي از اين مدلها که پايه و اساس کليه مدلهاست عبارتست از : • مدل گراهام والاس(Graham Walls1962): اين مدل پايه و وجه مشترک بيشتر مدلهاي خلاقيت است که فرايند خلاقيت را به چهار مرحله تقسيم کرده است.

50. مدل گراهام والاس • دوره آمادگيpreparation • دورهخواب(پرورش)Incubation • دورهبصيرت(روشنايي)Insight • دوره ازمايش وارزشگذاريValidation