440 likes | 685 Views
بسم الله الرحمن الرحيم. بيماريهاي دژنراتيو قابل انتقال سيستم عصبي T.N.D. Transmissible neurodegenerative diseases ” بيماريهاي پريوني“. قدم به قدم با تاريخ. در سال 1755 مجلس بريتانيا از بروز يك بيماري كشنده در گوسفندان خبر داد كه زيانهاي اقتصادي فراواني ايجاد مي كند.
E N D
بيماريهاي دژنراتيو قابل انتقال سيستم عصبيT.N.D Transmissible neurodegenerative diseases ” بيماريهاي پريوني“
قدم به قدم با تاريخ........ • در سال 1755 مجلس بريتانيا از بروز يك بيماري كشنده در گوسفندان خبر داد كه زيانهاي اقتصادي فراواني ايجاد مي كند. اين بيماري را اسكراپي (scrapie) ناميدند.
در بيماري اسكراپي گوسفند ... حيوان عليرغم داشتن اشتها وزنش كم مي شود. رفتارش تغيير مي كند. خود را با تماس با اطراف مي خاراند. پشمش مي ريزد. اعضاي بدن خود را گاز مي گيرد. به سروصدا و حركات حساس مي شود. قادر به ايستادن و حفظ تعادل خود نيست. و بالاخره مي ميرد... اسكراپي تا قرن 19 زيانهاي اقتصادي فراواني وارد آورد.
قابليت انتقالtransmissibility • در سال 1936 محققين فرانسوي قابل انتقال بودن اسكراپي را از گوسفندان بيمار به گوسفندان سالم گزارش دادند. • در همان سال، انگليسي ها مشاهده كردند كه صدها گوسفند با واكسني كه از بافت مغز گوسفندان تهيه شده بود، مبتلا به اسكراپي شدند.
بيماري در انسان .... • سالهاي متمادي نوعي بيماري پيشرونده كشنده به نام kuru در بين اهالي گينه جديد مشاهده مي شد ولي علت آن را نمي دانستند. • در سال 1957 احتمال داده شد كه بيماري kuru با كانيباليزم ارتباط دارد. • در سال 1958 رسم كانيباليزم در گينه نو ممنوع اعلام شد و از آن ببعد موردي از بيماري ديده نشد. • در سال 1959 در حاليكه بيماري اسكراپي در گوسفندان بدست فراموشي سپرده شده بود، دامپزشكان آمريكايي اعلام كردند كه بيماري كورو در انسان مشابه بيماري اسكراپي در گوسفندان است.
ويژگيهاي بيماريهاي پريوني • تقريبا منحصرا CNS را گرفتار مي كنند. • معمولا دوره كمون طولاني دارند. • معمولا به صورت پيشرونده- ناتوان كننده و كشنده اند. • غالبا موجب دژنراسيون اسفنجي شكل مغز مي شوند. • غالبا سبب آستروسيتوز واكنشي مي شوند. • در اين بيماريها پروتئينهاي پريوني (perion protein=prp) در مغز تجمع پيدا مي كنند.
يك بيماري قابل انتقال ديگر CJD • در سال 1920 دو نورولوژيست آْماني به نامهاي كروتسفلد و جاكوب نوعي بيماري دژنراتيو عصبي را در انسان گزارش كردند كه موجب ناتواني و مرگ مي شد، اين بيماري همان بيماري است كه بعدها بيماري CJD ناميده شد. • اين بيماري تا سال 1960 مورد توجه زيادي قرار نگرفت تا در اين سال توانستند آنرا به صورت تجربي به شمپانزه انتقال دهند.
جنون گاويBovine Spongioform Encephalopathy (BSE) • در سال 1985 براي اولين بار، نوعي بيماري عصبي در گاو، در يكي از گاوداريهاي شهر كنت (KENT) انگلستان بروز كرد كه آنرا جنون گاوي ناميدند. • در سال 1986 جرالدولز (Gerald wells ) در بررسيهاي خود، بيماري جنون گاوي را شبيه اسكراپي اعلام كرد.
معمايي كه نياز به حل داشت ... • آيا CJD اسكراپي منتقل شده از گوسفند به انسان است؟ • آيا ممكنست BSE گريبانگير انسان شود؟
MBM(MEAT& BONE MEAL) • در سال 1987 ارتباط جنون گاوي با مصرف MBM مشخص شد. • در سال 1988 مصرف MBM ممنوع و برنامه معدوم كردن گاوها و شير آنها اعلام گرديد. • متأسفانه صدور MBMو گاوهاي زنده از اروپا به بيش از 100 كشور دنيا تا سال 1996 ادامه باشد.
FAO اخطار هر كشوري كه از سال 1980 به بعد از اروپا گاو زنده يا MBM وارد كرده است، براي جنون گاوي AT RISK است. يك شانس ... خوشبختانه دوره كمون بيماري 5-4 سال گزارش شده و ...
انتقال جنون گاوي به انسان • در سال 1995، نوعي بيماري عصبي دژنراتيو در افرادي ديده شد كه با گاوهاي بيمار يا مصرف محصولات آنان ارتباط داشتند. • علائم بيماري شبيه CJD بود. لذا آنرا nv CJD نامگذاري كردند.
پريونها، مسبب اصلي ... • در سال 1980، در مغز پروتئيني كشف شد كه قابليت self replicating و انتقال دارد و به نام prp (prion- protein) خوانده شد. • در سال 1982 prusiner بر روي (transmissible neurodegenerative diseases)TND و اين پروتئين تحقيقاتي انجام داد و عامل مسبب را پريون ناميد.
PrPc • از مغز پيوريفييه گوسفندان مبتلا به اسكراپي يك نوع پروتئين مقاوم به پروتئازاستخراج شد. (protease-resistant-protein= PrP) ژن PrP بر روي بازوي كوتاه كروموزوم 20 قرار دارد. Prp به مقادير زيادي در سلولهاي عصبي (نورونها) وجود دارند كه به آن prp سلولي (pr pc) مي گويند و در تكامل عصبي نقش دارند.
PrPsc • PrPc (ايزوفروم طبيعي) طي فرآيند پيچيده اي تبديل به PrP sc (ايزوفرم غيرطبيعي يا اسكراپي) مي شود.
بيماريهاي پريوني انساني • Creutzfeldt-jakob disease (CJD) (SCJD-FCJD-ICJD-NVCJD) • Kuru • Gerstman-stausler(GSS)-scheinker-syndrome • Fatal familial insomnia (FFI)
بيماريهاي پريوني حيواني • Scrapie اسكراپي • Maedi & visna
بيماريهاي پريوني حيواني Bovine spongioform encephalopathy (B.S.E)
بيماريهاي پريوني حيواني Transmissible mink encephalopathy (T.M.E)
بيماريهاي پريوني حيواني Chronic wasting disease ) C.W.D) Of ELK& DEER
بيماريهاي پريوني حيواني • Feline spongioform encephalopathy (F.S.E) • Exotic ungulate encephalopathy (EUE)
علائم و نشانه هاي عمومي بيماريهاي پريوني • اختلال حافظه- فراموشي-اختلال توجه و شناخت-دمانس-ديزاريانتاسيون • اختلالات رفتاري نظير: ديسفوريا-علائم قطع دارو-اضطراب-بيقراري-تحريك پذيري-خشونت-افسردگي- بيخوابي • آتاكسي-لرزش-ناهماهنگي حركات-اختلال تعادلي • هيپوكينزي-ميوكلنوس-ناسيكولاسيون هاي خشن- كره آتتوز بيمار مبتلا با علائم عفوني مراجعه نمي كند
مقايسه علائم مهم باليني بيماريهاي پريوني همه به درجاتي واجد آتاكسي و اختلالات رفتاري
مقايسه بيماريهاي پريوني با يكديگر
مقايسه بيماريهاي پريوني با يكديگر
مقايسه بيماريهاي پريوني با يكديگر
پریویون چیست؟ این پروتئین از مغز پیوریفیه گوسفندان مبتلا به اسکراپی نیز استخراج شده است . • در سلولهای پستانداران – پرندگان – خزندگان – دوزیستان وماهیها یک نوع گلیکو پروتئین سلولی وجود دارد که به پروتئاز مقاوم است. (protease – resistant – protein) Pr P
پریوین چیست؟(دنباله) • این پروتئین ((PrP توسط ژنی که بر روی بازوی کوتاه کروموزوم شماره 20 قرار دارد Encode می شود(PRNP). • این پروتئین در حالت طبیعی PrPc( پروتئاز رزیستانت پروتئین سلولی) نامیده می شود ودر تکامل عصبی نقش دارد • به همین خاطر به مقادیر زیادی در سلول های عصبی (نورون ها )یافت می شود . PrPc
پریوین چیست؟(دنباله ) • این قطعه پروتئینی بدون هسته قابلیت self-replicating وانتقال دارد وممکنست طی فرآیندی به نوع عفونی (prpsc) تبدیل شود وبه صورت پلاکهایی در مغز ویا سیناپسها رسوب کند.
پریوین چیست؟(دنباله ) • به خاطر این که این قطعه پروتینی می تواند عفونی وقابلانتقال باشد (proteinaceousInfectious particle) proin • Prusiner ، کسی که ابتدا عفونی بودن PrP راثابت کرد وجایزه نوبل دریافت کرد آنراPrion نامید.زیرا واژه Prionاز نظر آوایی قابل پذیرش تراست.
پریوین چیست؟(دنباله ) • پریونها مقاومترین عوامل پاتوژن هستند. • به U.V- الکل- ترکیبات یده – فرمالدئید – فرمالین – گلوتارالدئید وترکیبات آمونیومی مقاومند. • در شرایط اتوکلاوهای معمولی نیز از بین نمی روند.
تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای پریونی • CBdiff وESR طبیعی. • تغییرات CFS • قند وسلول طبیعی . • پروتئین مختصر بالا. • وجود پروتئین 14-3-3 • افزایش پروتین Neuron Specific Endolase • افزایش S100 glial protein • افزایش tau protein
دنباله تشخیص تغییرات EEG : Periodic sharp wave complexes( pswcs) دربیماری کورو Pswcs وجود ندارد ودرFFI ندرتاَ موجود است. EEG
دنباله تشخیص تغییرات پاتولوژیک : • دژنراسیون اسفنجی • ضایعات نورونی • آستروگليوزیس • پلاکهای Prpsc تغییرات ژنتیکی : درFFI ,- GSS -fcjd
دنباله تشخیص تغییرات Imaging : • Ct-Scan : آتروفی مغزی • MRI : آتروفی مغزی • PET : کاهش مصرف گلوکوز کورتکس • SPECT : کاهش پرفیوژن کورتکس
نشانی آزمایشگاه : National Prion Diseade patholog Surveillance Center http://www.cjduserveillance.com
پیشگیری : • عدم استفاده از گرافتها وهورمونهای کا داوری. • عدم مصرف محصولات MBM • عدم مصرف نخاع – مغز- چشم – لوزه ها- غددلنفاوی – کلیه –طحال - ریه – و روده گاو وگوسفند. • عدم استفاده از حیوانات مرده (مثلا در غذای حیوانات ) • معدوم کردن حیوانات مبتلا وعدم مصرف محصولات آنها • استفاده ازاحتیاطات استاندارد.
پیشگیری (دنباله): • احتیاطات ویژه دراتوپسی افراد تلف شده از این بیماریها برای جلوگیری از Self – inoculation • استفاده ازمواد گندزدای موثر(مثل کلر بیش از 10000ppm) • استفاده از اتوکلاو °c132تا 1ساعت . • استفاده از وسایل یکبار مصرف. • آموزشهای تغذیه ای به مسافرینی که به مناطق بومی سفر می کنند.
درمان بیماریهای پریونی : • اساس تفکر درمانی ، پیشگیری از تبدیل PrPc به PrPsc وتجمع آن در مغز وسیناپسها است. • برای درمان بیماریهای پریونی بر روی مواد زیر کارشده : • ترکیبات تری سیکلیک • بعضی داروهای ضد ویروسی واینترفرون • مشتقات فنوتیازینی مثل کلرپرومازین • مشتقات آکریدین مثل کنیاکرین • آنتی بیوتیکهای پلی اتیلنی مثل آمفوتریسین B • پنتوزان سولفات بهمراه دکستران سولفات • ترکیبات تتراسیکلین • دندریمرها • آنتی بادیهای ضد PRP ولی ........ متاسفانه هنوز روش درمانی مطمئنی در دست نیست.