بسم الرب المشارق والمغارب

1. بسم الرب المشارق والمغارب

2. اعتیادAddiction

3. عادت

4. اين عادت ميتواند: • به رفتارهاي متعارف • رفتارهاي غير متعارف • تركيبات مجاز • مواد غير مجاز

5. Process addiction • اعمالی که شخص را در معرض رویدادهای تغییر دهنده خلق قرار می دهد و در نهایت منجر به وابستگی می شود به عبارت دیگر اعمالی که به گونه غیر مستقیم به کسب لذت از طریق موقعیت ها وانجام فعالیت های فیزیکی منجر شوند

6. مانند قماربازی پاتولوژیک ، کار به افراط ، ورزش وخرید به افراط و....

7. اين عادت ميتواند: • به رفتارهاي متعارف • رفتارهاي غير متعارف • تركيبات مجاز • مواد غير مجاز

8. اين تركيبات: • مواد افيوني: ترياك، شيره، هرويين، مورفين، كدئين، متادون، كريستال • مواد محرك: كوكايين، كراك، آمفتامين، آيس • مواد توُهم زا: ال اس دي، اكستازي • حشيش • آرامبخش ها: ديازپام، لورازپام، اكسازپام، • الكل • نيكوتين

9. اعتياد يك: • عادت پيشرونده • تاثير گذار و فراگير • با عوارض منفي • خارج از كنترل

10. اعتياد يك: • عادت پيشرونده • تاثير گذار و فراگير • با عوارض منفي • خارج از كنترل

11. اعتياد يك: • عادت پيشرونده • تاثير گذار و فراگير • با عوارض منفي • خارج از كنترل

12. addiction • WHO در 1964 : • جنبه علمی ندارد • وبه جای آن dependenceDrug را توصیه کرد

13. مفاهيم سوءمصرف مواد Substance use concepts

14. تعريف مواد روانگردانDefinition of psychoactive drugs • ”... هرماده شيميايي كه، با ورود به بدن، عملكرد آن را از نظر فيزيكي و/يا رواني تغيير ميدهد...“ • “…Any chemical substance which, when taken into the body, alters its function physically and/or psychologically....” • (WHO, 1989)

15. تعريف مواد روانگردانDefinition of psychoactive drugs • ”... هر ماده اي كه مردم آن را مواد در نظر بگيرند، با توجه به اين كه اين مسئله در فرهنگ ها و دوره هاي مختلف متفاوت است.“ • “…any substance people consider to be a drug, with the understanding that this will change from culture to culture and from time to time.” • (Krivanek, 1982)

16. Useمصرف • شامل یک یا چند بار مصرف ماده (مخدر ، محرک ،...) به صورت قانونی (با تجویز پزشک وبه علت بیماری یا ناراحتی خاص) • مصرف خطرناک : مصرف مداوم برای یک ماه یا متناوب بمدت 12 ماه

17. سوءمصرفAbuse • حالتی که فرد در اثر مصرف ماده دچار اختلال هايی در زندگی شده، اما هنوز واجد ملاکهای وابستگی به ماده نشده است. • Some disturbances due to substance use, but not still dependence

18. Drug Dependence-WHO • سندرومی است که با یک الگوی رفتاری خاص آشکار می گردد • الگویی از رفتارهای ویژه بر رفتارهایی که قبلاً ارزش بیشتری داشتند غالب می شوند که به درجات مختلف است • با رفتارهایی مرتبط با مصرف دارو مشخص می شود • بطور گسترده با رفتارهای تکانشی مصرف دارو مرتبط است

19. Drug Dependence-DSM-IV.TR • مهمترین خصیصه وابستگی به مواد مجموعه ای از علایم شناختی ، رفتاری وروانشناختی است که شخص با وجود داشتن مشکلات زیاد با استعمال مواد به استفاده از آن ادامه می دهد • در واقع الگویی از مصرف مکرروجود دارد که معمولاً به بروز تحمل ، محرومیت ورفتارهای اجباری مصرف مواد منجر می شود

20. يك يا چند از علايم زير در عرض 12 ماه: • one or more of following signs over a 12-month period • - ناتوانی در انجام تعهدات عمده فرد در کار، مدرسه يا خانه به دليل مصرف مواد مانند غيبت يا اخراج • Recurrent use leading to failure to fulfill obligations (job, school, home,…) • - مصرف مواد در موقعيت های خطرناک مثل رانندگی • Recurrent use that is physically hazardous (like driving) • - مشکلات قانونی تکراری مربوط به مواد مثل دستگيری • Recurrent drug-related legal problems (like arresting) • - ادامه مصرف موادعليرغم مشکلات اجتماعی يا بين فردی مثل مشکل با همسر • Continued use despite social/interpersonal problems ملاك هاي تشخيصي سوءمصرف موادCriteria for substance abuse

21. الگوی غير انطباقی مصرف مواد که منجر به تخريب چشمگير بالينی يا ناراحتی ميشود و با سه مورد يا بيشتر از موارد زير در طی دوره زمانی حداقل 12 ماه بروز ميکند: • تحمل • ترک (علائم ترک مشخص، يا مصرف همان ماده برای رفع يا جلوگيری از علايم ترک) • مصرف ماده به ميزانی بيشتر يا مدتی طولانی تر از زمان مورد نظر • ميل دائمی برای کاهش يا کنترل مصرف، و تلاش های ناموفق در اين زمينه • صرف زمان زياد برای فعاليت های لازم برای بدست آوردن، مصرف، يا رهايی از آثار آن • کنار گذاشتن فعاليت های مهم اجتماعی، شغلی و تفريحی به خاطر مصرف • ادامه مصرف عليرغم آگاهی از مشکلات روانشناختی يا جسمانی مستمر يا عود کننده ناشی از مصرف ماده ملاك هاي تشخيصي وابستگي به مواد‍‍‍‍

22. ملاك هاي تشخيصي ترك مادهCriteria for substance withdrawal • پيدايش علائم مختص ماده ای خاص در نتيجه قطع (يا کاهش) مصرف زياد و طولانی ماده • ايجاد ناراحتی قابل ملاحظه بالينی يا تخريب عملکرد اجتماعی يا شغلی و ...... • نشانه ها ناشی از يک بيماری طبی عمومی نيست و بر اساس يک اختلال روانی ديگر قابل توجيه نيست.

23. بروز علائم ترك وابستگي به مواد افيوني Withdrawal signs & symptoms هرويين ترياك DAYS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

24. تحملtolerance • حالتي كه در آن، فرد مانند سابق به يك ماده واكنش نشان نميدهد، و دوز بالاتري لازم است تا همان اثر به دست آيد. • A state in which a person no longer responds to a drug as they did before, and a higher dose is required to achieve the same effect.

25. وسوسهcraving وسوسه رواني، ميل و اشتياق شديد براي مصرف مواد است. وسوسه، بيشتر حین ترك مواد، مشخص مي شود. Psychological craving is a strong desire or urge to use drugs. Cravings are most apparent during drug withdrawal

27. Remission پسرفت بیماری • اگر فردی قبلاً واجد شرایط وابستگی به یک ماده خاص بوده – و در حال حاضر دستکم به مدت یک ماه ملاک های وابستگی به مواد را نداشته باشد یا این ملاک ها کمتر از حد لازم برای وابسته شدن تلقی گردند (کمتر از 3 مورد از موارد تعریف وابستگی ) • فرد نباید در این مدت تحت درمان با داروی مخدر بوده یا در محیط های کنترل شده مانند زندان یا بیمارستان باشد

28. پسرفت کامل بیماری • فردی که قبلاً به ماده خاصی وابستگی داشته و در حال حاضر حداقل به مدت یک ماه هیچ یک از ملاک های وابستگی به مواد را نداشته باشد • فرد نباید در این مدت تحت درمان با داروی مخدر بوده یا در محیط های کنترل شده مانند زندان یا بیمارستان باشد

29. پسرفت نسبی بیماری • فردی که قبلاً به ماده خاصی وابستگی داشته و در حال حاضر دستکم به مدت یک ماه،کمتر از سه مورد از ملاک های وابستگی به آن ماده را دارد • فرد نباید در این مدت تحت درمان با داروی مخدر بوده یا در محیط های کنترل شده مانند زندان یا بیمارستان باشد

30. پسرفت اولیه بیماری • فردی که قبلاً به ماده خاصی وابستگی داشته و در حال حاضر بیش از یک ماه و کمتر از 12 ماه ، ملاک های وابستگی به مواد را نداشته باشد یا این ملاک ها در او کمتر از حد لازم برای وابسته تلقی شدن باشد • در طول 12 ماه اول بعد از سم زدایی بیشترین میزان خطر بروز عود وجود دارد • فرد نباید در این مدت تحت درمان با داروی مخدر بوده یا در محیط های کنترل شده مانند زندان یا بیمارستان باشد

31. پسرفت مستمر بیماری • فردی که قبلاً به ماده خاصی وابستگی داشته و در حال حاضر بیش از 12 ماه ، ملاک های وابستگی به مواد را نداشته باشد یا این ملاک ها در او کمتر از حد لازم برای وابسته تلقی شدن باشد • فرد نباید در این مدت تحت درمان با داروی مخدر بوده یا در محیط های کنترل شده مانند زندان یا بیمارستان باشد

32. Lapsلغزش • یک بار مصرف ماده ، بعد از ترک • لزوماً بهعود و وابستگی مجدد منجر نمی شود • وسوسه یکی از دلایل مهم است

33. عودrelaps • مصرف مجدد و منظم مواد بعد از ترک و بدنبال لغزش است • دوباره وابستگی کامل به مصرف مواد را پیش می آورد

34. آنچه در اعتياد اتفاق مي‌افتد! • عده‌اي به هر دليل به مصرف مواد مخدر رو مي‌آورند • مصرف لذت بخش است پس ادامه مي‌يابد • شخص متوجه مي‌شود كه مصرف نه تنها لذت‌بخش بلكه كاهش دهنده استرس نيز هست • شخص براي كاهش استرس به مصرف مواد ادامهداده يا رو مي‌آورد • مصرف مواد بعد از مدتي راههاي ديگر كاهش استرس را حذف ‌مي‌كند • مصرف مواد يگانه راه كاهش استرس مي‌گردد

35. اعتیاد مقاوم است و معتادان سريع عود مي‌كنند! • زيرا بغير از مواد راه ديگري براي مقابله با جهان خارج-كه در مورد ايشان بسيار پرمشغله‌تر است- ندارند! • شرطي شدن كلاسيك بسيار قوي و گاهي ابدي است! • مصرف اندك مواد مخدر سريعاً تغييرات سابق را شروع مي‌كند! • ترك مواد خود با علائم شديدي همراه است!

38. تعلقات ودرک مذهبی کمتر • مشارکت کمتر در فعالیت های داوطلبانه اجتماعی • علاقه کمتر به ورزش • انحرافات رفتاری بیشتر • اعتماد به نفس کمتر • مشکلات روانی بیشتر

39. گیرنده های مخدرOpioid receptor • روی سطح خارجی سلول هایی در مغز و اندام محیطی پیدا شده اند

40. گیرنده ها • گیرنده مو (µ): ضد درد، تضعیف تنفس، یبوست و وابستگی • گیرنده کاپا (ĸ): ضد درد، مدر و رخوت زایی • گیرنده دلتا (Δ): ضد درد • هر کدام دارای چند زیرگروه هستند

41. All classical opioid drugs of abuse have a preference for µ sites (e.g., morphine, heroin, methadone, fentanyl etc.) •  may contribute, but little known •  compounds are not self-administered • psychomimetic and aversive in humans

42. آگونیست های گیرنده مو در دوز های بالا ،گیرنده های کاپا و دلتا را هم تحریک می کنند • آگونیست های اپیوییدی: تریاک، هرویین، کراک، کدیین • آنتاگونیست های اپیوییدی: نالوکسون، نالترکسون، نالورفین، لوالورفان، آپومورفین،نالمیفن • آگونیست-آنتاگونیست: پنتازوسین، بوتورفانول و بوپره­نورفین • کتوسیکلازوسین آگونیست تیپیک و کلاسیک گیرنده کاپا

43. اثرات آگونیست های مو • ضد درد • خواب آلودگی وچرت زدن • یبوست • تهوع واستفراغ • خارش • میوز (تنگ شدن مردمک) • گیجی • سرخوشی • کاهش تنفس

44. اثرات آگونیست های کاپا • ضددرد • روان پریشی • کاهش تنفس • کژ خلقی(dysphoria) • میوز (تنگ شدن مردمک)- کمتر از آگونیست های مو

45. آگونیست گیرنده کاپا روی انسان مطالعه شده و استفاده کلینیکی نشده است • اثرا ضد درد ناشی از گیرنده کاپا مسقل از گیرنده مو است( حیواناتی مقاوم به اثرات ضد درد یک آگونیست مو هنوز از اثر ضد درد آگونیست کاپا بهره دارند. • بعضی از داروهای ضددرد مانندبوترفانول butorphanol گیرنده مو وکاپا را فعال می کنند

46. گیرنده دلتا • در انسان کمتر شناخته شده • اولین بار از مجاری وازو دفران موش جدا شده • شاید آگونیستهای دلتا دارای قدرت وابستگی باشند