بسمه تعالي

1. بسمه تعالي ساير مكمل هاي غذايي (مكمل هاي غذايي متفرقه) دكتر دولتي گروه فارماكولوژي دانشكده پزشكي

2. مكمل هاي غذايي متفرقه • پروبيوتيك ها • پربيوتيكها • گلوكوز آمين + كندرويتين • چربي ها • ال- كارنيتين • ملاتونين

3. مكمل غذايي (تعريف) • هر فراورده اي كه از آن به عنوان مكمل غذايي ياد برده مي شود ، شامل • پروتئين ها ، آنزيم ها ، اسيدهاي آمينه ، هورمونها و پيش سازهاي هورمونها ، گياهان و ساير افشره هاي گياهي مي باشد • داشتن بر چسب Dietary Supplementضروري است

4. ميكروارگانيسم هاي مورد استفاده • لاكتوباسيلوس اسيدفيلوس : جهت رفع يبوست مزمن • سوشهاي روده اي باكتريهاي مولد اسيد لاكتيك • لاكتوباسيلوس رامنوس • لاكتوباسيلوس كازئي • لاكتوباسيلوس جانسوني

5. پروبيوتيك ها (probiotic) • به معني ميكروارگانيسم خورده شده كه براي انسان و حيوان مفيد است • تعريف : پروبيوتيك ها ميكروارگانيسم هاي زنده اي مي باشند كه وقتي بميزان كافي تجويز شوند ، به ميزبان سلامتي اهدا مي كنند • طرق مصرف: oral, vaginal, intestinal

6. موارد مصرف پروبيوتيك ها • رفع مواردي از آلرژي • رفع و  انواعي از اسهال ها • درمان فرمهاي مختلفي از گاستروانتريت ها • درمان دياره هاي مرتبط با مصرف آنتي بيوتيك • در رفع عدم تحمل لاكتوز •  سطح كلسترول • جهت  فشار خون • جهت  عملكرد سيستم دفاعي و  خطر عفونت • جهت مقابله با هليكوباكتر پيلوري

7. موارد مصرف پروبيوتيك ها دنباله •  التهاب •  رشد باكتري هاي تحت شرايط استرس • جهتIBS و تحريك پذيري كولون • جهت توليد انواعي از ويتامين ها

8. عوارض پروبيوتيك ها • در افراد شديدا بيمار مصرف آنها مضر است (خطر مرگ در افراد مبتلا به پانكراتيت حاد) • در آلرژي نوزادان با پلاسبو تفاوتي نداشت • سپتي سمي ناشي از لاكتوباسيلها در مصرف كننندگان با سيستم دفاعي ضعيف • نكات : جهت محافظت در مقابل اسيد معده استفاده از تكنيك micro-encapsulation

9. پربيوتيكها • تركيبات فيبري بوده كه به فرم هضم نشده از قسمت فوقاني دستگاه گوارش گذشته و به عنوان سوبسترا ، باعث تحريك رشد و يا فعاليت باكتري هاي مفيد ساكن در روده بزرگ ، مي شود . • در واقع موادي بين غذا و دارو مي باشند.. • آخرين تعريف : • پر بيوتيك ها تركيبات تخمير شده انتخابي بوده كه اجازه تغييرات اختصاصي هم در تركيب و هم فعاليت ميكرو فلورهاي جهاز هاضمه را براي نيل سلامتي و بهزيستي ميزبان را فراهم مي كنند . • شامل گالاكتو اليگوساكاريدهاي ترانس ، اينولين ، فروكتواليگوساكاريد FOS ، لاكتولوز و مانن اليگوساكاريد MOS مي باشند .

10. انواع پربيوتيكها • زنجيره كوتاه • زنجيره طولاني • پربيوتيك هاي با طيف كامل

11. پربيوتيكهاي ( زنجيره كوتاه) • اليگوفروكتوز • حاوي 8-2 اتصال در هر مولكول ساكاريد بوده • سريع در قسمت سمت راست كولون تخمير شده و باكتري هاي اين ناحيه را تغذيه مي كند

12. پربيوتيكهاي( زنجيره طولاني) • اينولين • حاوي 64-9 اتصال در هر مولكول ساكاريد • تخمير آهسته • تغذيه باكتري هاي سمت چپ كولون

13. پربيوتيكهاي با طيف كامل • واجد دامنه كاملي از اتصالات ساكاريدي با طول 64-2 ساكاريد در هر مولكول • تغذيه باكتريها در تمام طول كولون • اليگوفروكتوز غني از اينولين OEI

14. پربيوتيكها (نكات) • پربيوتيكها تاكيد بر گروه خاصي از باكتري ها ندارد • پربيوتيك بايستي باعث  فعاليت و تعداد بيفيدو باكتري ها و باكتري هاي اسيد لاكتيك شوند • اهميت : اين باكتري ها باعث • اصلاح هضم •  جذب مواد معدني •  عملكرد ايمني ذاتي • بعضي از پربيوتيك ها بيفيدو ژنيك مي باشند

15. منابع پربيوتيكها • صمغ عربي ( غني ترين منبع ) • ساير منابع غذايي سنتي حاوي پربيوتيك ها : حبوبات ، اينولين ( منابع كنگر فرنگي؛ ترب مكزيكي ، ريشه كاسني ، جودوسر يا يولاف ، گندم سبوس دار، جو سبوس دار، yacon گياهي بومي آند • بعضي اليگوساكاريدهاي بطور طبيعي موجود در شيردر تكامل طبيعي سيستم دفاعي نوزادان نقش اساسي دارند

16. ميزان مصرف روزانه پربيوتيكها • بين 8-4 گرم تا 15 گرم براي سلامت عمومي جهاز هاضمه • كمترين ميزان مصرف روزانه لازم فيبرهاي پربيوتيك 6 گرم است

17. پربيوتيكها در مواد غذايي • پربيوتيك ها به خاطر سودمندي آنها جهت سلامتي بطور فزاينده به مواد غذايي افزوده مي شوند • اين اليگوساكاريدها شامل : • fructooligosaccharides (FOS) • xylooligosaccharides (XOS) • polydextrose, • galactooligosaccharides (GOS) • دي ساكاريدهايي مثل : lactulose • مونوسكاريدهايي مثل : tagatose

18. آثار مفيد پربيوتيكها • مطالعات گوياي اثرات قوي پربيوتيك ها بر • جذب كلسيوم و مواد معدني • كارايي سيستم دفاعي •  ريسك كانسر كولون • باعث  توليد short-chain fatty acids (SCFA) توسط كلستريديومها و باكتروئيدها •  التهاب روده در بيماري Crohn و كوليت اولسراتيو • pH روده و  باكتري هاي توليد كننده H2S • فشارخون

19. پربيوتيكها (نكات) • افزودن فوري مقادير زياد پربيوتيك ها به رژيم غذايي باعث افزايش توليد گاز ، نفخ شديد و پيچش روده مي شود • لذا مصرف مقادير پايين و مستمر غذاهاي حاوي پربيوتيكمشكلات فوق الذكر را ندارد

20. گلوكوز آمين • يك آمينو اسيد قندي • پيش ساز مهم در توليد پروتئين ها و چربي هاي گليكوزيله مي باشد • قسمتي از ساختار polysaccharideschitosan وchitin كه اسكلت خارجي بعضي خرچنگ ها ، مفصل پاها و يا قارچها را مي سازد • گلوكوزآمين مونوساكاريدي است كه بصورت تجاري از هيدروليزاسكلت خارجي خرچنگها و به مقدار كمتر از تخمير حبوباتي مثل ذرت و گندم • يكي از مكمل هاي غذايي پر مصرف غير ويتامينه و غير معدني در امريكا است .

21. كاربرد پزشكي گلوكوز آمين • گلوكوزآمين خوراكي يك مكمل غذايي بوده و دارو نيست . • جهت تقويت و بهبود عملكرد مفاصل در افراد با ناراحتيهاي استئوآرتريت بفروش مي رود • به فرم گلوكوزآمين، گلوكوز آمين سولفات ،گلوكوزآمين هيدروكلرايد و يا ان- استيل گلوكوزآمين به فروش مي رود. • اغلب بصورت تركيبگلوكوزآمين سولفات + كندرويتين سولفات + متيل سولفونيل متان • از سه نوع گلوكوزآمين ، نوع سولفات آن در درمان استئوآرتريت موثرتر است • در افراد با علائم سمپتوماتيك استئوآرتريت در مفصل زانو ، مصرف گلوكوزآمين + كندرويتين بهبودي ايجاد نكرده است .

22. عوارض جانبي گلوكوز آمين • گزارشات مي گويد گلوكوزآمين بي ضرر است • عوارض معمول و ملايم : ناراحتي گوارشي ، يبوست ، اسهال ، سردرد و راشهاي پوستي • بعضي مقالات ، در افراد مصرف كننده به عنوان مكمل غذايي اثر مثبت نبوده • مطالعات اوليه ، اثر تخريبي گلوكوزآمين بر سلول هاي پانكراس و ريسك ايجاد ديابت • آلرژي ، گاهي گفته مي شود افراد حساس به غذاهاي دريايي نوعي را كه منشاء غير حلزوني دارد مصرف نمايند. • مطالعات جديد در انسان و حيوانات ، بيانگر عدم اختلال در متابوليسم گلوكوز و افزايش مقاومت در مقابل انسولين

23. چربي ها • عمدتا روغن ماهي • omega-3 fatty acids eicosapentaenoic acid(EPA) and docosahexaenoic acid (DHA) • منبع ذخيره در ماهي ها : ميكروجلبكها و ماهي هاي شكار شده ( سرشار از امگا 3 ، آنتي اكسيدانها يي مثل تركيبات يد و سلنيوم • ماهي هاي درنده سرشار از اسيد چرب امگا 3 ، ولي به علت تراكم بالاي سمومي مثل mercury, dioxin, PCBs ، chlordane استفاده نمي شوند. • 50% منبع روغن ماهي جهان از قزل آلا هاي پرورشي مي باشد • منبع عمده EPA و ِDHA: ماهي سالمون ، شاه ماهي ، ماهي خال مخالي و ساردين ، غني از روغن ماهي امگا 3 و 6 كه از ميكروجلبكها و پلانكتونها بدست مي آيد • بالاترين ميزان اسيد چرب امگا 3 : در ساردين ها و شاه ماهي < ماهي خال مخالي < سالمون <Halibut نوعي ماهي پهن < ماهي تونا باتون

24. مقايسه ميزان اسيد چرب امگا 3 در85 گرم از منشاء ماهي وغيرماهي

25. موارد مصرف روغن ماهي • ضد كانسر (سينه كولون پروستات) • اسيد چرب امگا3 :  رشد كانسر پروستات •  كانسر پروستات با غلظت بالاي DPA، ولي خطر رشد پيشرونده در تركيب مصرفي EPA + DHA • قلبي عروقي  رسيك ناراحتي قلبي عروقي ، عدم مصرف خانمهاي بارداراز منابع كوسه يا شمشير ماهي ، سميت جيوه • كاهش خطر در افراد با سطح تري گليسريد بالا ، ريسك ثانويه عارضه قلبي عروقي و فشار خون • مفيد در رفع آريتمي

26. موارد مصرف روغن ماهي •  خطر خون ريزي در مصرف بالا • مفيد در هيپرتانسيون : DHA مفيد تر از EPA در  فشارخون • مفيد در رفع ناراحتيهاي رواني : • EPA مفيد در افسردگي ماژور • مفيد در شيزوفرني • مفيد در افسردگي و افسردگي دو قطبي • كاهش آثار لوپوس : باعث  سطح پروتئين ها ضد التهاب و  مدياتورهاي التهاب زا مي شود • پزوريازيس

27. موارد احتياط در مصرف روغن ماهي • خطر رشد پيشرونده كانسر پروستات در تركيب مصرفي EPA + DHA • عدم مصرف خانمهاي بارداراز منابع كوسه يا نيزه ماهي ، سميت جيوه •  خطر خون ريزي در مصرف بالا : عدم مصرف مقدار بالاتر از 3000 mg of omega-3 per day • توجه به آلودگي ناشي از سموم of heavy metals and fat-soluble pollutants like PCBs and dioxins

28. ال- كارنيتين • تركيب آمونيوم 4 ظرفيتي • از اسيد آمينه ليزين و متيونين سنتز مي شود • باعث نقل و انتقال اسيدهاي چرب به داخل ميتوكندري جهت توليد انرژي مي شوند • بصورت 2 ايزومر D و L بوده كه نوع L-carnitine فعال است • مكانيسم : •  خطر ريسك مرگ و مير و آريتمي پس از انفاركتوس ميوكارد • خطر آترو اسكلروز در افراد با مصرف بالاي گوشت به علت فعال شدن باكتري هاي توليد كننده trimethylamine و توليد آن به ميزان بالا در روده و جذب و تبديل آن به trimethylamineN-oxide ارتياط مستقيم با سطح TMAO داشته و ارتباطي با كارنيتين ندارد. • كارنيتين باعث  فعاليت استئوبلاست ها مي شود • تيروئيد: كارنيتين آنتاگونيست رقابتي محيطي T3 وT4 بوده و از رود آنها به هسته سلول ممانعت مي كند.

29. موارد استفاده ال- كارنيتين • ↓ خطر حملات قلبي ، نارسايي قلبي و آنژين • ↓ ناركولپسي و نورپاتي ديابتيك • افزايش استقامت در تمرين و ورزش • كاهش ميزان بافت چربي و افزايش بافت عضلاني و كاهش احساس خستگي • منابع كارنيتين : • گوشت قرمز ، آجيل و تخم كدو ،آفتابگردان ،كنجد ،بقولات و حبوبا ت و بعضي سبزيجات

30. ملاتونين • ملاتونين به نام شيميايي N-acetyl-5-methoxytryptamine • هورموني بوده كه در حيوانات و گياهان و ميكروبها يافت مي شود • داراي گيرنده هاي MT1 و MT2 است • اثر آنتي اكسيدانتي داشته ، باعث محافظت DNA هسته و ميتوكندري مي شود • FDA به عنوان مكمل غذايي ،آن را دسته بندي مي كند • در انسان : توليد توسط غدد pineal در مركز مغز ، اما خارج از BBB ، تنطيمات دوره خواب-بيداري ، توليد با تابانيدن نور به شبكيه متوقف مي شود.

31. آثار ملاتونين • آنتي كسيدانت • اثر ضد التهابي • با اثر بر روي گيرنده هاي MT1 و MT2 برروي عناصري ازسلولهاي سيستم ايمني باعث توليد بعضي سيتوكاينها مي شود و كفايت سيستم ايمني اكتسابي را بالا مي برد • 50 ميلي گرم آن باعث افزايش خواب REM • در اوتيسم ، باعث اصلاح اختلال خواب مي شود • كمبود آن ابتلا به ديابت نوع 2 را افزايش داده است

32. كاربرد درماني ملاتونين • درمان رفلاكس گاستروازوفاژ • كانسر • اختلالات سيستم ايمني • بيماري قلبي عروقي • افسردگي و اختلالات رفتاري فصلي • تنظيم اختلالات دوره خواب – بيداري • درمان اختلالات جنسي • درمان بي خوابي در افراد مسن • افزايش يادگيري و بهبود اختلالات شناختي در الزايمر( كاهش ميزان بتا آميلوئيد ) • مصرف بهمراه متيل فنيدات در بيماران ADHD زمان شروع خواب را كوتاه تر كرده است • كاهش و پيشگيري از سردرد هاي ميگرني • كاهش توليده كلسترول در كيسه صفرا و كمك به خروج سنگهاي صفرايي • در درمان چاقي با افزايش سرعت و ميزان متابوليسم چربي ها و افزايش ترموژنز • محافظت در مقابل تشعشع • آثار مفيد در رفع Tinnitus

33. منابع ملاتونين در گياهان • گل مينا • علف چاي • برنج • ذرت • گوجه فرنگي و انگور • موز

34. عوارض ملاتونين • در مصارف كوتاه تا سه ماه ، كمترين عوارض جانبي • گاهي عوارض نا خواسته در بعضي از افراد مصرف كننده شامل تهوع تحريك پذيري ، كاهش جريان خون و هيپوترمي • خوا ب آلودگي • در افراد با بيماري هاي خود ايمن ، ممكن است باعث تشديد يا تقليل بيماري شود • كاهش فشار خون وضعيتي • كاهش سطح FSH • اثر سمي بر روي فوتو رسپتورها در شبكيه در مدل ها حيواني در rats • در افراد با بيماري پيشرفته پاركينسون ، باعث تشديد در روندهاي تخريب عصبي

35. با تشكر از توجه همكاران گرامي