R.I.S

1. R.I.S

2. در سال 1895 میلادی توسط فیزیک‌دانی به نام ویلیام رونتگن(118 سال پیش) • در 27 مارس 1845 در شهرلنپ در کشور آلمان بدنیا آمد. • ابتدا در هلند تحصیل کرد و درسوئیس موفق به اخذ مدرک دکتری فیزیک گردید. • حرف X نشان‌دهنده منشا ناشناخته آن بود. • او بعدها فهمید که این پرتوها می‌توانند از میان گوشت بدن بگذرند و با استفاده از صفحات فیلم عکاسی می‌توان تصاویری از استخوان‌ها در بدن تهیه نمود. تاریخچه کشف اشعه X

3. یکی از اولین تصاویر عکس برداری شده توسط اشعه ایکس

4. در هنگام برخورد الکترونها با سرعت بالا به فلزات، الکترون‌های لایه‌های پایین‌تر به لایه‌های بالاتر منتقل شده (اتم‌ها برانگیخته می‌شوند) و در هنگام برگشت الکترون‌ها به حالت پایه انرژی مازاد را به صورت پرتو ایکس گسیل می‌کنند. • هر لامپ تولید پرتو اشعه ایکس باید شامل: • منبع الکترون • میدان شتاب‌دهنده به الکترونها • هدف فلزی:هسته اصلی از مس و پوشش آن معمولا از تنگستن • به علاوه از آنجایی که قسمت عمدهٔ انرژی جنبشی الکترونها هنگام برخورد به فلز هدف، به حرارت تبدیل می‌شود، معمولاً فلز هدف را با آب خنک می‌کنند تا ذوب نشود(99% تبدیل به گرما – 1%اشعه) روش تولید اشعه ایکس

7. KV(از 40 تا 150):هر چقدر بیشتر باشد اشعه باصطلاح خشکتر است قدرت نفود پذیری بیشتری دارد. میلی آمپر(MA):هر چقدر بیشتر باشد نشان دهنده حجم بیشتر اشعه است. KV و MA

8. علم روش های مختلف تصویربرداری از بدن انسان است که در علم پزشکی به خدمت گرفته می شود تا تشخیص بیماری ها، سریع تر و با دقت بالاتری انجام گیرد. • از رادیولوژی برای چهار هدف استفاده می شود : • رادیولوژی تشخیصی: طی آن با استفاده از تجهیزات پزشکی، تعیین می شود که آیا بیماری در فرد وجود دارد و یا نه. • رادیولوژی مداخله ای: این روش به پزشک کمک می کند تا مسیر بهتر و مطمئن تری را برای درمان بیماری استفاده نماید. • رادیولوژی درمانی: از رادیولوژی برای جنبه های درمانی نیز می توان استفاده کرد، مثلا سلول های سرطانی را مورد هدف قرار داد و از بین می برد. به این روش، رادیوتراپی گفته می شود. • رادیولوژی هسته ای: شامل دارو درمانی می باشد که طی آن مواد رادیواکتیو به شکل دارو وارد بدن بیمار می شود. این مواد سبب می شود تا پزشک، تصویر واضح و روشنی را از عملکرد اندام مشاهده کند. علم رادیولوژي

9. رادیولوژی به پزشک این امکان را می دهد که با کمترین عارضه ای، به داخل بدن بیمار راه پیدا کند و از آن اطلاعات بگیرد. قبل از اختراع رادیولوژی، این کار تنها از طریق باز کردن بدن با روش های جراحی انجام می گرفت و بسیاری از بیماران در این راه با رنج و مشقت های زیادی روبرو بودند. • تسریع تشخیص بیماری ها از یکدیگر: با گرفتن تنها چند عکس رادیولوژی، پزشک می تواند تشخیص درست بیماری را در فرد بدهد و سریعا اقدامات درمانی را شروع کند. • در کل تصاویر رادیولوژی نقش اساسی در بالا بردن دقت، سرعت و کیفیت تشخیص و درمان بیماری را دارند. مزایای رادیولوژی

10. انواع دستگاههای تصویر برداری • اشعه X پرتو یونیزه الکترو مغناطیس است که با توجه به چگالی مواد در آن ها نفود کرده و با استفاده از این ویژگی میتوان اطلاعاتی در مورد ساختار داخلی یک اندام بدست آورد. • Mammography- Angiography- Computed tomography • سی تی اسکن تصویر را در قالب برشهایی نشان می دهد که می توان از آنها برای بدست آوردن تصاویر سه بعدی از اندام استفاده نموده. • در آنژیوگرافی نیز با تزریق ماده حاجب به بیمار تصویری پویا از رگهای خونی بدست می آید. • این پرتوها به سلول های بدن آسیب رسانده و یا ترکیبات ژنتیکی DNA را تحت تاثیر خود قرار می دهند. 1)تصاویراشعه ایکس

11. در این روش تصاویر پزشکی از طریق تحریک هسته های هیدروژن در میدان های مغناطیسی و با استفاده از فرکانس های رادیویی تهیه می شوند. • در دستگاههای MRI از اشعه یونیزه استفاده نمیشود. امواج مورد استفاده در ام آر آی از جنس امواج رادیویی و مغناطیسی هستند که ضرری برای بدن ندارند. ام آر آی از این واقعیت فیزیکی استفاده میکند که پروتون هایی که در هسته اتم ها قرار گرفته اند مانند کره زمین در حول محور خود با سرعت زیادی میچرخند و در نتیجه یک میدان معناطیسی در اطراف خود تشکیل میدهند. 2)M.R.I(Magnetic Resonance Imaging)

12. سیستمهای ام آر آی امروزه غالباً دارای قدرت میدانهای ۰/۲، ۱، ۱/۵، و ۳تسلامی‌باشند. • در ایالات متحده آمریکابیمارستان‌ها و مراکز خدمات بهداشتی اجازه استفاده از سیستم‌های تا ۴تسلارا نیز برای یک بیمار دارند. اما از چهار تسلا به بالا صرفاً جنبه و کاربردهای تحقیقاتی دارد. • بزرگ‌ترین تولید کننده‌های سیستمهای ام آر آی امروزه شرکت‌های زیمنسآلمان،جی‌ایآمریکا،توشیبایژاپن و فیلیپسهلند می‌باشند. M.R.I(Magnetic Resonance Imaging)

13. تصویری از آرشیو اداره ثبت اختراعات آمریکا که متعلق به ریموند دامادیان، دانشمند آمریکایی-ارمنی تبار و یکی از مخترعین سیستمهای نوین ام آر آی است.

14. در ام آر آی بیمار در یک میدان مغناطیسی بسیار قوی قرار میگیرد. این میدان موجب میشود محور چرخش پروتون های هسته اتم ها در تمام بافت های بدن(بخصوص پروتون هایی که در هسته مولکول آب قرار دارند)در امتداد خطوط میدان مغناطیسی ام آر آی قرار گیرند. سپس امواج رادیویی خاصی به سوی بدن بیمار تابانده میشود. این امواج که بصورت پالس فرستاده میشوند موجب میگردند تا محور چرخش پروتون ها کمی تغییر کند. با اتمام پالس رادیویی، محور چرخش پروتون مجددا در امتداد خطوط میدان مغناطیس برمیگردد. این برگشت موجب ایجاد یک موج رادیویی (الکترومغتاطیسی) جدید میشود. M.R.I(Magnetic Resonance Imaging)

15. سپس این امواج رادیویی ثانویه که از تک تک پروتون ها ساطع میشوند به توسط گیرنده های دستگاه ام آر آی دریافت شده و به کامپیوتر آن ارسال میگردند. کامپیوتر ام آر آی بسیار پرقدرت و با توان محاسباتی بالا است. در این کامپیوتر امواج دریافت شده بسرعت تحلیل شده و سپس تصاویری براساس این تحلیل ها ساخته میشود که پزشک آنها را بر روی مانیتور دستگاه میبیند و در صورت لزوم آنها را چاپ میکند.(سرعت پردازش تصویر بستگی به قدرت کامپیوترها دارد که دراوایل حدود 8ساعت بوده است) M.R.I(Magnetic Resonance Imaging)

16. در پزشکی هسته ای از رادیوایزوتوپ ها برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می شود. تصایور بعد از مصرف داروی رادیواکتیو توسط بیمار تهیه می شوند. • با استفاده از این مواد امکان بررسی عملکرد قسمت های مختلف بدن فراهم می گردد. از انواع اصلی تصویر برداری به روش پزشکی هسته ای می توان به دو روش اشاده کرد: • SPECT(Single Positron Emission Tomography) • PET(Positron Emission Tomography) 3)تصاویر حال از پزشکی هسته ای

17. سونوگرافی با استفاده از پالس های صوتی با فرکانس بالا انجام می شود. • اکوی صدا در بافت های مختلف توسط یک دستگاه مبدل به تصاویر تبدیل می شود. • در مقایسه با دیگر روش های تصویر برداری، سونگرافی ارزان تر بوده و از تنوع بیشتری برخوردار است. • امروز تصاویر سونوگرافی به صورت سه بعدی و چهار بعدی نیز در دسترس است. 4)سونوگرافی

18. با توجه به توسعه و پيشرفت علم پزشكي، اطلاعات مربوط به معاينات، آزمايشات، درمان و مديريت بيماران در بيمارستان به طور فزاينده اي در حال افزايش مي باشد. با توجه به حجم بالاي اين اطلاعات و اهميت آن در مراقبت بيماران وجود يك سيستم اطلاعاتي براي نظم بخشيدن و مديريت اطلاعات موجود ضروري به نظر مي رسد. دلیل استفاده سیستمهای اطلاعاتی

19. سیستمهای مجموعه اي از اجزا مربوط به هم كه اطلاعات را به منظور پشتيباني از فرايند تصميم گيري و كنترل امور در يك سازمان و همچنين تسهيل وظايف و فعاليت هاي سازمان و كاركنان آن جمع آوري، پردازش، ذخيره و توزيع مینمايد. سيستم اطلاعاتي

20. بخش راديولوژي شامل 7 وظيفه مي باشد كه هر كدام از آ ن ها با تبادل اطلاعات همراه بوده و با استفاده از تكنولوژي اطلاعات مي تواند توسعه يافته و منسجم گردد. اين وظايف عبارتند از: وظايف بخش راديولوژي

21. ارزيابي متخصصين باليني(معمولا پزشكان معالج) از مشكلات باليني بيمار و تعيين نياز به انجام فرآيند تصويربرداري. • درخواست و تعيين وقت تصويربرداري راديولوژي با ذكر علت درخواست و تاريخچه باليني بيمار. • انجام تصويربرداري و تهيه تصاوير راديولوژي. • بررسي تصاوير گرفته شده و تاريخچه باليني بيمار توسط راديولوژيست و پاسخ به سوالات مطرح شده از طرف پزشك معالج. • تهيه گزارش مكتوب توسط راديولوژيست و ارسال مستقيم نتايج به متخصص باليني ارجاع دهنده بيمار به منظور ارائه نتايج بدست آمده از تصوير برداري و ارائه پيشنهاد براي ارزيابي بيشتر وضعيت بيمار. • كنترل و پايش كيفيت تصويربرداري. • آموزش و تعليم مداوم و پيوسته پرسنل راديولوژي از طريق انواع گوناگون روش هاي آموزشي.

22. هزینه بالای تهیه فیلم و داروهای ظهور و ثبوت • کیفیت پایین تصاویر • تحمل دوز بالای اشعه توسط بیمار بدلیل تکرار عکسبرداری(تنظیم نبودن اشعه یا شدت جریان) • نیاز به تاریکخانه و فضای بایگانی • گم شدن تصاویر رادیولوژی • تأخیر در دستیابی به فیلم • هزینه بالاي ایجاد کپیاز تصاویر • عدم امکان اعمال پردازش هاي رایج بر روی تصاویر • مشکلات زیست محیطی مشکلات رادیولوژي مبتنی بر فیلم

23. RIS DICOM PACS موارد ذکر شده منجر به گسترش رادیولوژی دیجیتال و نمایش و پردازش کامپیوتری تصاویر پزشکی گردیده است.

24. يكي از بزرگترين زير سيستم هايHIS مي باشد كه براي انجام اقدامات راديولوژي، ذخيره سازي فيلم، تفسير و ارائه گزارشات راديولوژي، ثبت و بازيابي داده هاي بيمار و تهيه تصاوير راديولوژي مي باشد. • در اين سيستم همانند ساير سيستم ها، برنامه تعيين وقت اغلب اولين عملياتي است كه وارد كامپيوتر مي گردد. • ذخيره سازي، نگهداري و توزيع فيلم ها را مديريت می نمايد. • سيستم بايد با ساير سيستم هاي اطلاعاتي براي تلفيق داده هاي بيمار به منظور تعيين زمان معاينات، تهيه گزارش و امكان محاسبه صورت حساب بيماران يكپارچه گردد. RIS

25. سیستم جامع مدیریتی که همه عملکردهای مربوط به مدیریت بیمار، تشخیص و گزارش دهی و کنترل موجودی را اداره می کند. • پایگاه داده کامپیوتری در بخش رادیولوژی است که ذخیره سازی، تحلیل و تفسیر و توزیع اطلاعات و تصاویر رادیولوژی بیمار را بعهده دارد. • در واقع RIS یک نرم افزار مناسب برای مدیریت تصاویر پزشکی و اطلاعات مرتبط است. • همچنین این سیستم تمام موادمصرفی در طی اقدام رادیولوژی راردیابی می کند. R.I.S وظایف

26. هدف نهایی این سیستم ذخیره تمام تصاویر بیمار، اسکن هاو نمودارهای ECG در سیستم یا به صورت فایل الکترونیکی می باشد و به خاطر ارتباط با سیستم پکس از بازیابی های غیر ضرور و اشاعه اطلاعات فیلم ها جلوگیری می کند. • ایجاد فضایی بدون کاغذ برای نگهداری رکوردهای دیجیتالی، استفاده بهینه از منابع در مرکز پزشکی، بهینه کردن منابع و بهبود گردش کار و ارتقا کارایی نتیجه مراقبت پزشکی. R.I.S اهداف

27. Functional requirements User access controls and patient consent: Patient demographics and alerts Electronic and paper-based requesting Work lists and folders Examination details Reporting and report coding Film and image tracking: Stock control Billing Management reports مولفه های سیستم اطلاعات رادیولوژی

28. تصاویر پزشکی در یک استاندارد یا قالب مستقل ذخیره می شوند می شوند DICOM مهمترین قالب آن می باشد. با استفاده از اين پروتكل تصاوير با كيفيت بالا منتقل مي شوند وبدين ترتيب پزشك بر روي صفحه مونيتور تصوير را با همان كيفيت اصلي مي بيند. DICOM

29. سيستم مخابره و آرشيو تصاويراست که با دريافت، نگهداری و نمایش تصاویر پزشکی مبتنی بر استاندارد DICOM،مجموعه ای از سیستمها را توصیف میکند که بایگانی، پردازش و نمایش تصاویر رادیولوژی دیجیتالی واطلاعات مربوطه را تسهیل میکند. PACS(Picture Archiving & Communication System)

30. براي اولين بار در سال 1982 در كنفرانس تصويربرداري پزشكي(IEEE)، سيستمي معرفي گرديد كه امكان ذخيره، نمايش و انتقال تصاوير و اطلاعات ديگر را انجام مي داد.این سیستم در همان سال از انجمن رادیولوژی آمریکا تاییدیه گرفت و در سال 1984 نیز در اروپا مورد توجه کنگره رادیولوژی (ECR) قرار گرفت این سیستم پکس نامیده شد. PACS تاریخچه

31. 1- دستگاه های تصویربرداری 2- ایستگاه های کاری 3- سرور مرکزی برای توزیع اطلاعات از طریق شبکه کامپیوتری 4- شبکه کامپیوتری سیستم پکس بطور معمول شامل اجزا زیر می باشد

32. مشكلات فراوان در سيستم تصوير برداري كليشه اي وجود دارد كه علاوه بر نارضايتي پزشكان و راديولوژيست ها و نيز بيمار به خاطر كيفيت، كميت و نياز به تكرار تصاوير، مديريت بيمارستان را از نظر هزينه و حفظ و نگهداري فيلم ها به چالش كشيده لذا هدف اصلي استفاده از سیستم پکس ارتقاي بازده موثر كاري در كنار قابليت هاي تشخيصي پزشكان است. استفاده از استانداردهاي روز در نگهداري ايمن فيلم ها از نظر مديريتي قابل ملاحظه مي باشد. PACS اهدف استفاده از

33. تهيه تصاوير ديجيتال انتقال تصاوير نمايش تصاوير ذخيره و بازيابي تصاوير PACS وظایف

34. استفاده از اين سيستم ها در آموزش هاي الكترونيكي • استفاده از اين سيستم در جهت پيشرفت محاسبات از طريق مقايسه تصاوير • كمك هاي شايان به امر تحقيق و پژوهش • برقراري ارتباط باRIS وHIS از اين طريق • برگزاري جلسات مشاوره اي بدون حضور پزشك • برقراري ارتباط بين بخش هاي مختلف يك بيمارستان كه خود سبب بهبودمراقبت از بيمار مي شود. PACS کاربردهای

35. دسترسي هم زمان پزشكان و متخصصان به تصاوير يكسان بدون محدوديت زماني و مكاني • بالا بردن كيفيت تصاوير و در نتيجه تشخيصسريعتر و كارآمدتر • كاهشهزينه هاي مربوط به فيلم راديولوژي معمولي • آزاد كردن فضاي مربوط به بايگاني فيلم ها در راديولوژي معمولي • فراهم نمودن امكان تشخيص و يا آموزش از راه دور • عدم نياز به پرتو نگاري از بيمار به دفعات با توجه به کاهش احتمال گم شدن يا خرابي تصاوير • امکان پردازش تصاوير و ساخت تصاوير سه بعدي • افزايشسرعت دسترسي به تصاوير • پژوهش و تحقیقات و آموزش • کاهش آلودگی محیط زیست PACS مزایای

36. هزينه بالاي اوليه • هزينه بالاي نگهداري سيستم • امكان از دست دادن اطلاعات در زمان تبديل اطلاعات از آنالوگ به ديجيتال وهمچنين در هنگام فشرده نمودن اطلاعات • امنيت شبكه معايب

39. پایان نامه کارشناسی ارشد،سید سینا مرعشی، طراحی الگوی سیستم اطلاعات بیمارستانی برای ایران1383 • رساله دکترا، اعظم السادات حسیتی،طراحي مدل منطقي سيستم اطلاعات بيمارستان براي بيمارستان هاي عمومي آموزشي تابعه دانشگاه هاي علوم پطشکی ایران، تهران وشهید بهشتی. • www.wikipedia.com • http://searchhealthit.techtarget.com/definition/Radiology-Information-System-RIS • Radiology information system, http://www.ogersystems.com/pdf/Radiology_Information_System.pdf • www.nikmaram.blogfa.com • كتاب تصويرسازي پيشرفته در راديولوژي ،تاليف :الهه جزايري1387 منابع:

40. با تشکر از توجه شما تهیه کنند: حسین جعفری