هزینه یابی بر مبنای هدف ) Target Costing ( ارائه دهندگان: محمودرضا صحراگردزاده - مهدی اسکندری

هزینه یابی بر مبنای هدف )Target Costing( ارائه دهندگان: محمودرضا صحراگردزاده - مهدی اسکندری محمدحسین دستی - مجتبی سید محمودی البرز صالحی - محسن بلندی تاج استاد: دکتر موری

فهرست عنوان شماره اسلاید مقدمه 4 منشأ و تاریخچه هزینه یابی هدف 5 تعریف 6 مثالی از هزینه یابی بر مبنای هدف در واحد تولیدی محصولات بهداشتی 7 اهداف هزینه یابی هدف 10 مزیت های هزینه یابی هدف 11 مباني نظري هزينه يابي هدف 12 مقایسه دو رویکرد سنتی مدیریت هزینه و هزینه یابی هدف 13 6 اصل عمده در هزینه یابی هدف 14 مشخصه های سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف 21 فرایند هزینه یابی بر مبنای هدف 22 مشکلات موجود در بکارگيري سيستم هزينه يابي هدف در ايران 26 عامل های مؤثر بر لزوم استفاده از هزینه یابی بر مبنای هدف مهندسی ارزش در صنعت خودروسازی 27 منابع 32

مقدمه • بسياري از شرکت ها در نتيجه کاهش سود و در مواجه به رقابت فزاينده جهاني به اين نتيجه رسيده اند که با طرح بهايابي بر مبناي هدف (قيمت گذاري بر مبناي قيمت بازار) به عنوان يک ابزار راهبردي و کليدي ديگر قيمت گذاري محصولات بر مبناي بهاي تمام شده مناسب نخواهد بود. • شرکت ها براي بقا بايد در زمينه توليد و عرضه محصولاتي تخصصي پيدا کنند که علاوه بر تأمين سود مورد نظر آنها واجد کيفيت و کارکرد مورد نظر مشتريان نيز باشد بهايابي مبناي هدف از شيوه هاي کسب اطمينان نسبت به کفايت سودآوري محصولات مي باشد. اين روش بهايابي در واقع روشي براي مديريت راهبردي سودهاي آتي شرکت است. در هزینه یابی هدف نگرش این است که چون پس از طراحی محصول بخش عمده ای از هزینه های آن تعهد می شود ، کاهش هزینه امکان پذیر نخواهد بود مگر با طراحی مجدد محصول .

منشأ و تاریخچه هزینه یابی هدف:

تعریف در یک تعریف کلی می توان گفت هزینه یابی هدف رویکردی است هدف مند برای اینکه یک محصول خاص با کیفیت و کارکرد مشخص باید با چه بهایی تولید شود تا بتوان سود مورد انتظار در قیمت فروش پیش بینی شده تحصیل کرد.• فروش و سود از پيش تعيين شده و قطعي فرض مي شود. لذا بايد هزينه ها و بهاي تمام شده را به سطحي رساند که با فرض قيمت از پيش تعيين شده فروش و حداقل سود انتظاري، هزينه ها از سطح و ميزان پيش بيني شده فزوني نیابد. آنچه کار مديريت بنگاه را در اين معامله دشوارتر مي سازد،اين است که کاهش و کنترل هزينه ها بايد با حفظ و حتي گاهي ارتقاء کيفيت نيز همراه باشد. بعنوان مثال: سود=100 فروش=500 بهای تمام شده=باید با کنترلهای در نظر گرفته شده و بدون کاهش کیفیت محصول به مقدار400 برسد • در حال حاضر هزينه يابي هدف را مي توان به عنوان فرآيند سيستماتيک مديريت هزينه و برنامه ريزي سود توصيف کرد. که کاهش هزينه ها را با متمرکز کردن تلاش تمامي دواير مربوط به يک شرکت مانند بازاريابي، مهندسي، توليد و حسابداري انجام مي دهد. که فرآيند کاهش هزينه در مراحل قبل از توليد انجام مي شود.

مثالی از هزینه یابی بر مبنای هدف در واحد تولیدی محصولات بهداشتی شرکت تولیدی HPI به تولید و فروش سمعک اشتغال دارد . قیمت فروش هر سمعک نسل دوم ( با نام تجاری HPI-2 ) 750 دلار است بهای تمام شده این نوع سمعک 650 دلار می باشد . بنابراین سود این شرکت برای هر واحد سمعک 100 دلار است . شرکت HPI با تولید و فروش این نوع سمعک و با این قیمت 30% سهم بازار جهانی را در دست دارد . به تازگی رقبا نسل سوم سمعک را که عملکرد بهتری نسبت به نسل دوم دارد را به بازار عرضه کرده اند و به قیمت هر واحد 1200 ریال می فروشند . شرکت HPI برای اینکه در این شرایط سهم قبلی خود را در بازار حفظ کند با تجزیه و تحلیل دیدگاه های مصرف کنندگان به این نتیجه رسید که باید قیمت فروش خود را به 600 ریال کاهش دهد . بنابراین شرکت HPI برای رسیدن به سود 100 دلار برای هر سمعک باید هزینه مورد نظر (هزینه هدف) خود را 500 دلار در نظر بگیرد (100-600) . پس هزینه های شرکت HPI برای هر سمعک بایستی 150 دلار کاهش یابد .(500-650)

شرکت برای کاهش دادن هزینه ها و رسیدن به سطح هزینه های مورد نظر دو راه پیش رو دارد: 1- استفاده از فناوری نوین تولید و استفاده از روش های پیشرفته مدیریت هزینه مثل هزینه یابی بر مبنای فعالیت 2- طرح ریزی مجدد کالا . این روش برای بسیاری از شرکت ها سودمند است ، زیرا شرکت بدین وسیله می تواند مشخص نماید که تصمیمات مربوط به طرح ریزی ، تشکیل دهنده بخش عمده ای از کل هزینه های چرخه زندگی محصول است . با توجه دقیق به طرح ریزی محصول ، شرکت می تواند کل هزینه ها را به میزان زیادی کاهش دهد . چرخه زندگی محصول هزینه یابی بر مبنای هدف

بنابراین شرکت HPI می تواند از طریق طرح ریزی مجدد محصول برای کاهش هزینه ها برنامه ریزی کند . طرح ها و گزینه های زیر را شاید بتوان برای این مثال به شرکت HPI پیشنهاد کرد :

اهداف هزینه یابی هدف: هزینه یابی بر مبنای هدف تحقیق، توسعه و طراحی

مزیت های هزینه یابی هدف:

مقایسه دو رویکرد سنتی مدیریت هزینه و هزینه یابی هدف بهای تمام شده + درصدی سود هزینه یابی هدف قیمت بازار به عنوان بخشی از برنامه ریزی قیمت بازار رقابتی در برنامه ریزی بهای تمام شده بهای تمام شده در نظر گرفته نمی شود. در نظر گرفته می شود هزینه ها ، قیمت را مشخص می کند . قیمت ، هزینه ها را مشخص می کند . به منظور کاهش هزینه ها ، به ضایعات و طراحی عامل با اهمیتی در کاهش هزینه هاست و عدم کارایی و سربار تولید توجه می شود . هزینه ها قبل از وقوع مورد نظارت و کنترل قرار می گیرد . مشتری در کاهش هزینه دخالتی ندارد و به داده های مشتریان به عنوان راهنمایی برای نیازها و سطح رضایت مشتری توجه نمی شود. برای کاهش هزینه هاست . تامین کنندگان قطعات و مواد اولیه بعد از طراحی تامین کنندگان قطعات و مواد اولیه زودتر از اتمام محصول درگیر میشوند . طراحی درگیر می شوند . در برنامه ریزی بهای تمام شده از زنجیره ارزش در برنامه ریزی بهای تمام شده از زنجیره ارزش استفاده نمی شود و یا کمتر استفاده می شود . استفاده می شود .

1- هزينه يابي مبتنی بر قیمت2- مشتري مداري 3- تمرکز بر فرآيند طراحي 4- همکاري سيستمي 5- هزينه يابي چرخه عمر محصول 6- مشارکت زنجيره ارزش

1-هزينه يابي قيمت بازار سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف فرایندی سه مرحله ای است. در مرحله اول قیمت محصول در بازار مشخص می شود .درمرحله دوم سود مورد نظر شرکت که برای بقا در صنعت لازم است مشخص می شود.درمرحله سوم با کم کردن سود از قیمت محصول در بازار هزینه هدف مشخص می شود. یعنی حد مجاز هزینه را برای دستیابی به سود مشخص بر اساس قیمت بازار برآورد می کند. هزینه های هدف با فرمول زیر محسابه می شود: سود مورد انتظار-قیمت بازار=هزینه هدف

2- مشتري مداري در هزينه يابي هدف يکي از رويکردها اين است که طراحان به تشريح نيازها و خواسته هاي مشتري در خصوص کيفيت، قيمت و زمان به طور همزمان در تصميمات محصول و فرآيند مي پردازد که اين نيازها تصوير ارزش براي مشتري است. تمرکز بر مشتري از طريق توسعه فعاليتهاي مهندسي صورت مي پذيرد کيفيت محصول و بهبود کارکرد تنها در صورتي امکان پذير است که: الف- محصولات، انتظارات مشتري را برآورد سازد. ب- مشتريان حاضر باشند بابت آن محصول، پولي بپردازندج- سهم بازار يا حجم فروش افزايش يابد.

3-تمرکز بر فرآيند طراحي در سيستمهاي هزينه يابي هدف طراحي محصولات و فرآيندها بعنوان کلید مدیریت هزینه در نظر گرفته می شود.به صورتي که در زمينه طراحي زمان بيشتري صرف ميشود. و با حذف مراحل پر هزينه و وقت گير، زمان لازم براي ورود محصول به بازار کاهش مي يابد. درحالي که در روشهاي سنتي مديريت هزينه به منظور کاهش هزينه ها بر صرفه جوئيهاي ناشي از افزايش حجم توليد، منحني فراگيري، کاهش ضايعات و بهبود بازده تمرکز مي شود.

4-همکاري سيستمي (عملکرد متقابل واحدها) عامل تعيين کننده ديگر در موفقيت هزينه يابي هدف همکاري سيستمي مي باشد. تيمهاي چند وظيفه اي توليد و فرآيند، مسئوليت کامل محصول را از مراحل اوليه طراحي تا توليد نهايي را به عهده دارند. همکاري متقابل اين تيم ها مي تواند زمان عرضه محصول را کاهش داده و در نتيجه هزينه هاي مربوط به مرور طرحها و تغييرات مهندسي کاهش مي يابد. مزاياي همکاري سيستمي:الف- رهبري مديريت عالي ب- تيم گرايي ج- تعهد کاري د- اعتماد متقابل هـ- آموزش

5-هزينه يابي چرخه عمر محصول دوره عمر محصول عبارت است از: فاصله زماني بين طراحي تا عرضه محصول جديد به بازار و توقف توليد آن به دليل نبود تقاضاي کافي براي آن در بازار است بنابراين دوره عمر محصول تمام فعاليتهاي لازم از طراحي محصول و خريد مواد اوليه براي ساخت آن تا تحويل محصول ساخته شده و ارائه خدمات پس از فروش را در بر مي گيرد.

6-مشارکت زنجيره ارزش هدف نهايي هر موسسه ايجاد ارزش براي مشتريان است. يک موسسه زماني سودآور خواهد بود که ارزش ايجاد شده اش بيشتر از هزينه توليدات و ارائه خدماتش باشد. همه شرکت ها يا سازمانهايي که در يک صنعت بخصوص مشغول فعاليت هستند داراي يک زنجيره ارزش مشابه مي باشند. و آن در برگيرنده فعاليتهايي است که در راه بدست آوردن مواد اوليه طراحي محصول ساختن تشکيلات و واحدهاي توليدي بستن قراردادهاي تعاوني و ارائه خدمات به مشتريان به عمل مي آورند.

مشخصه های سیستم هزینه یابی بر مبنای هدف:

فرایند هزینه یابی هدف هزینه یابی بر مبنای هدف معمولا طی دو مرحله انجام می گیرد: 1)مرحله استقرار 2)مرحله دستیابی مرحله استقراردر حین برنامه ریزی ومدل بندی محصول رخ می دهد و شامل تعیین هزینه هدف می شود.مرحله دستیابی در حین عملیات طراحی و تولید در چرخه تکمیل محصول رخ می دهد.

مرحله اول:استقرار

مرحله دوم: دستیابی به هدف‌های هزینه‌ای

مشکلات موجود در بکارگيري سيستم هزينه يابي هدف در ايران

ارزشﻲﺳﺪﻨﻬﻣ ف وﺪﻫ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳﻪﻨﻳﺰﻫ لزوم استفاده ازﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﻞﻣﺎﻋ در صنعت خودروسازی فرضیات تحقیق س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳ دروﻮﺧ يﺎﻫدبرای ماهیت و بقای واحدﻮﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .1 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫن برای دوام و بقای واحدﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﺴﻛ .2 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫت برای دوام و بقای واحدﻻﻮﺼﺤﻣ حی ﺮﻃ .3 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫت برای دوام و بقای واحدﺎﻌﻄﻗ ن موادوﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺎﺑ طﺎﺒﺗه ارﻮﺤﻧ .4 .ﺖﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ایﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ در واحدهای خودروساز،.5 از ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ درﺎﻗ زﺎﺳدروﻮﺧ واحدهای تولیدیﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .6 .ﺪﻨﺷﺎﺑﻲﻣ فﺪﻫ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ اجرای روشهای هزینه یابی

س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳ دروﻮﺧ يﺎﻫدبرای ماهیت و بقای واحدﻮﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .1 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫن برای دوام و بقای واحدﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﺴﻛ .2 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫت برای دوام و بقای واحدﻻﻮﺼﺤﻣ حی ﺮﻃ .3 س است.ﺎﺴﺣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﺳدروﻮﺧ يﺎﻫت برای دوام و بقای واحدﺎﻌﻄﻗ ن موادوﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺎﺑ طﺎﺒﺗه ارﻮﺤﻧ .4 .ﺖﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ایﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ در واحدهای خودروساز،.5 از ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ درﺎﻗ زﺎﺳدروﻮﺧ واحدهای تولیدیﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .6 .ﺪﻨﺷﺎﺑﻲﻣ فﺪﻫ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ اجرای روشهای هزینه یابی

1)طبق نظر محققان چیزی حدود 80 تا 85 درصد بهای تمام شده یک محصول در مرحله طراحی تعهد می شود. 2)در هزینه یابی بر مبنای هدف قصد داریم با تغییر در میزان مواد و قطعات و اجزای تشکیل دهنده محصول(تغییر در طراحی)هزینه های تولید را کاهش دهیم و آن را در سطح بهای تمام شده هدف حفظ کنیم. 3)حدود 90 درصد بهای تمام شده خودروهای ساخت کشور را مواد مستقیم تشکیل می دهد. از (1)و(2)و(3) نتیجه می گیریم تغییر در طراحی محصول باعث کاهش بهای تمام شده وبه تبع آن افزایش سودآوری می گردد.

منابع مجله علوم اجتماعي و انساني دانشگاه شيراز( دوره بیست و دوم، شماره دوم، تابستان 1384 (پياپي 43) مجله حسابدار هزینه یابی هدف و مدیریت زنجیره های عرضه ترجمه دکتر حسین اعتمادی بهترین تجارب در زمینه هزینه یابی بر مبنای هدف ترجمه:دکتر رحمانی مجله سیاسی-اقتصادی شماره 261-262 دکتر پیمان غفاری آشتیانی و دکتر امین موجودی کتاب حسابداری مدیریت با تاکید استراتژیک نوشته بلوچر،چن،لین ترجمه دکتر پارسائیان انتشارات ترمه

هزینه یابی بر مبنای هدف ) Target Costing ( ارائه دهندگان: محمودرضا صحراگردزاده - مهدی اسکندری