Formacje roślinne i zwierzęce: pustynie

1. Formacje roślinne i zwierzęce: pustynie

2. PUSTYNIA (klimat suchy, skrajnie suchy zwrotnikowy,podzwrotnikowy,także umiarkowany) Pustynie są suchymi środowiskami, gdzie roczne sumy opadów są mniejsze niż 250 mm a czasem brak jest opadów przez wiele lat. Aby jakiś obszar stał się pustynią, łączne parowanie wody z roślin, skał i gleby musi być większe niż wielkość opadów deszczu oraz dopływu wody w postaci mgieł nadciągających od morza. Pustynie występują tam, gdzie dociera gorące, tropikalne powietrze z rejonów równikowych, a więc w rejonach zwrotników Raka i Koziorożca. Powietrze jest tam nieustannie suche i gorące, co sprzyja powstawaniu pustyń. Wiele pustyń charakteryzują duże wahania temperatury powietrza w ciągu doby, sięgające nawet 50 stopni C (Celsjusza). W dzień może być bardzo gorąco, a w nocy temperatura spada poniżej zera. Największe i najszybsze zmiany temperatury mają miejsca o wschodzie i zachodzie słońca. Rośliny i zwierzęta pustynne muszą być bardzo wytrzymałe, aby móc przetrwać w takich warunkach. Sahara jest największą pustynią świata

3. Pustynie według położenia geograficznego: Azja: Gobi, Takla Makan, Kyzył-Kum, Kara-Kum, Thar, Lota, Wielka Pustynia Słona (Iran), Syryjska, Wielki Nefud, Ar-Rab al-Chali, Ałaszan, Negew Afryka: Sahara, Wielki Erg Zachodni, Wielki Erg Wschodni, Libijska, Zachodnia, Arabska, Nubijska, Kalahari, Namib, El-Dżafur Ameryka Północna: Wielka Pustynia Słona (USA), Mojave Ameryka Południowa: Atakama Australia: Wielka Pustynia Piaszczysta, Tanami, Simpsona, Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii, Mała Pustynia Piaszczysta

4. Poniższa mapa pokazuje średnie roczne opady na świecie (w milimetrach i calach). Jasnozielonym kolorem oznaczono obszary "pustyń".

5. Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest niewielka, co jest rezultatem trudnych warunków życia i niewielkiej liczby nisz ekologicznych. Czynniki ograniczające to z jednej strony warunki klimatyczne: -brak wody -niska wilgotność powietrza -silne nasłonecznienie -bardzo wysoka temperatura i jej duże wahania -skąpa szata roślinna (mała ilość pokarmu i kryjówek) W wypadku całkowitego braku roślinności, nie występują też zwierzęta.

6. Szata roślinna występująca na obszarach pustyń i półpustyń strefy klimatów zwrotnikowych jest bardzo uboga. Rośliny przystosowane są do niedostatku wody. W takich rejonach rozwija się roślinność sucholubna, czyli kserofity. Są to rośliny przystosowane do życia w suchych miejscach. Wykształcają one małe liście, kolce, ciernie, a ich pędy są bardzo sztywne. Przykłady kserofitów: suchorośla

7. W inny sposób do braku wody przystosowują się sukulenty, czyli rośliny gromadzące wodę w liściach, bądź łodygach. Są to np. agawy lub kaktusy. Na pustyniach rośnie także roślinność efemeryczna. Po wystąpieniu krótkiego, lecz obfitego deszczu rośliny te kwitną i tworzą nasiona, a po wyczerpaniu zapasu wody całkowicie obumierają, pozostawiając ogromną ilość nasion na powierzchni. Nasiona te mogą przetrwać długie okresy suszy.  Przykłady sukulentów: kaktusy, agawy

8. W miejscach na pustyniach, gdzie poziom wód gruntowych zalega płytko mogą tworzyć się oazy, czyli obszary, które porasta bujna roślinność. Oazy są często zagospodarowane przez człowieka.

9. Zwierzęta pustyni są przeważnie nieduże, o jasnej barwie ciała; w dzień ukrywają się w norach, jamach i zagłębieniach skalnych lub zakopują się w piasku, gdzie panuje dużo niższa temperatura i większa wilgotność niż na powierzchni; nocą na pustyni panują niskie temperatury i może pojawiać się rosa, a zjadanie pokrytych nią roślin dostarcza roślinożercom wody. Rosę wykorzystują także nieliczne na pustyniach ślimaki. Tak różne zwierzęta, jak niektóre chrząszcze z rodziny czarnuchowatych(Tenebrionidae) na pustyni Namib oraz co najmniej dwa gatunki jaszczurek – australijski moloch kolczasty(Moloch horridus) i azjatycka krągłogłówka uszasta(Phrynocephalus mystaceus) – potrafią pobierać wodę spływającą z ich własnych ciał . chrząszcz z rodziny czarnuchowatych australijski moloch kolczasty

10. U tak różnych organizmów jak wielbłądy, antylopa oryks arabski, skoczki pustynne, niektóre jaszczurki, a nawet niektóre chrząszcze, stopy są tak przystosowane, aby zapobiec zapadaniu się w sypkim piasku.Niektóre grupy zwierząt są jakby z góry przystosowane do życia w warunkach stałego niedoboru wody i wysokiej temperatury. Chitynowa okrywa ciała owadów oraz rogowe łuski gadów skutecznie chronią te zwierzęta przed utratą wody; także u obu tych grup wydzielanie produktów przemiany materii następuje w postaci stałej (kwas moczowy). Stosunkowo liczne są więc stawonogi, np. owady bezskrzydłe, szarańczaki, karaczany, pluskwiaki, mrówki, chrząszcze, a także pajęczaki(pająki, skorpiony, solfugi). Termity, choć niewidoczne na powierzchni, stanowią ważną grupę owadów na gorących pustyniach. antylopa oryks arabski skorpion solfuga

11. Wykonała: Katarzyna Pawłowska Kl. II LOB