320 likes | 702 Views
Akciğer Kanseri Nüksünde Cerrahi Dr.Bedrettin YILDIZELİ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı. Nüks Tanımı. Martini & Melamed. JTCS 1975;70:606-12. Tedavi sonrası Tm, ilk Tm ile aynı bölge yada aynı lenf bezi drenajında oluşması
E N D
Akciğer Kanseri Nüksünde CerrahiDr.Bedrettin YILDIZELİMarmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı
Nüks Tanımı Martini & Melamed. JTCS 1975;70:606-12 • Tedavi sonrası Tm, ilk Tm ile aynı bölge yada aynı lenf bezi drenajında oluşması • Küratif tedavi öncesi bilinmeyen mikroskopik hücrelerden köken alır
Cerrahi sonrası Lokal Nüks • Saha kanserleşmesi Skar nüks İn situ nüks
Kanser nüks tipleri • Lokal nüks • Kanserin ilk yerinde tekrar görülmesi • Bronş güdüğü • Hilar, mediastinal LAP, mediastinal yağ • İpsilateral akciğer parenkimi • Bölgesel nüks • Kanserin başladığı yerdeki lenf bezlerinde görülmesi • Uzak nüks • Kanserin vücudun başka bir yerinde görülmesi
Nüks ? Metakron Akciğer Kanseri ? Histoloji farklı olması metakron Aynı taraf ve aynı hücre tipi sıkıntılı Kanserler arasında en az 4 yıl Ekstrapulmoner metastaz yoksa metakron Genetik tiplendirme pratikte yaygın olmadığından, aynı hücre histolojisi problem
Nüks ? Metakron Akciğer Kanseri ? Pastorina U. Lung cancer: diagnose and surgery. Eur J Cancer 2001;37: 75-90 • Bu ayırım prognoz açısından önemlidir İki yıllık sağkalım metakron akciğer Ca %52 lokal nükslerde %23 uzak metastazlarda %9 • Rezeksiyonun genişliğini etkiler
Lokal Tümör Yayılımı • Makroskopik • Mikroskopik • ‘Occult’
mikroskopik ‘occult’ minimal kalan kanser lokal nükse sebep olur • Geniş eksizyon • Minimal travma + parenkim koruyucu ameliyat • Adjuvan tedavi
Lokal Nüks Oranları Nüks %20-85 İzole lokal nüks %22-50 İzole uzak metastaz %48-78 Lokal ve uzak nüks %3-20
Akciğer kanserinde nüksler • Rezeke edilen hastaların 1/3’ünde nüks gelişir. • Nükslerin çoğu uzak metastazlar şeklindedir. • Cerrahiden sonraki ilk 4 yılda ortaya çıkar. • Tedaviden sonra yeni akciğer kanseri gelişim riski her yıl %1-2 civarındadır.
Semptom başlamadan önce nüksün saptanması faydalı mıdır ? • nüks • Asemptomatik sağkalım 16 ay • Semptomatik 8 ay • Lokal nüksde sağkalımın, uzak nükse göre daha iyi olduğu gözlenmektedir
Hung JJ.Thorax 2009;64:192-6 Evre I 933 opere lokal nüks %7.9 (n=74) Lokal + uzak nüks % 5.3 (n=49) Uzak nüks %17.8 (n=166) Nüks 15.2 ayda ortaya çıkmış 1-2 yıllık PRS %48-18.7
Cerrahi n=10 (%3.4) Tamamlayıcı pnömonektomi (n=4) Lobektomi (n=3) Wedge (n=2) Güdük revizyonu (n=1) Mortalite %20 5 yıllık sürvi %15
Maruyama R. JTCS 1997 • Nükslerin çoğu ilk 3 yılda oluşur • Erken nükslerde asıl sebep yanlış evreleme yada inkomplet rezeksiyon • Evre I NSCLC’de monoklonal ab ile N1 ve N2’de mikrometastazlar bulunmuştur
Evre I SONUÇ • Evre I hastalarda 5 yıllık nüks oranı %20-39 • Çoğu nüks uzak metastazlar şeklindedir • N (+) hastalarda nüks daha fazladır ve daha erken ortaya çıkar
Evre II SONUÇ • Evre II kanserlerin %75’i uzak metastazlarla nüks ederler. • Yeni primer kanserin sıklığı evre II de evre I den daha azdır. ( sağkalımın daha kötü olması nedeniyle )
Evre IIIA (N2) • Evre IIIA heterojen bir gruptur • Doğal seyrine bırakılırsa ortalama sağkalım 7 aydır. • Hastaların tümü 2 yıl içinde ölürler. • Tedavisiz 5 yıl sağkalım yoktur. • Rezeke edilen pN2 olgularda nüks oranı %50-70 arasındadır ( lokal %20, uzak %70 ve her ikisi %10 )
NÜKSDE CERRAHİNİN ROLÜ Ann Thorac Surg 1995;60:1563-1572 Ann Thorac Cardiovasc Surg 2001;7:204-209 J Thorac Cardiovasc Surg 1994;107:8-12 Tüm nükslerin sadece %1-2’si opere edilir Komplet cerrahi rezeksiyon post rezeksiyonel sürviyi arttırır Nüksü opere edilmiş olan hastalar, uzak metastazlılara göre uzun yaşar Cerrahi veya RT ile küratif tedavi yapılabilen hastaların sağ kalımları,diğer hastalara göre daha iyi Nüksün lokal kontrolü, özellikle cerrahi ile mümkündür
n=397 Nüks 87 (%22) Lokal 30 (%34.5) Uzak 57 (%65.5) Cerrahi 43
Re-operasyon kriterleri • İlk cerrahi komplet olmalı • Uzak organ nüksü olmamalı • Başka organ yetmezliği olmamalı • Nüksün yeri ve evresi • Nüksün ortaya çıkış süresi • nüks <14 ay, sürvi <2 yıl • Periferik nükslerde cerrahi kolay • Mediastinal nükslerde küratif cerrahi zordur • Remediastinoskopi
Pre-op değerlendirme Ekokardiografi (PAH) V/Q Max O2 tüketimi
Solunum rezervi nedeni ile sınırlı akciğer rezeksiyonu yapılmış hastalarda, nüks cerrahisi sorundur • Tamamlayıcı lobektomi • Sleeve rezeksiyon
Bronş güdük nüksü • Peribronşiyal lenf bezinden ziyade, mukoza ve submukozada oluşan nüks, kötü prognoz • Tamamlayıcı pnömonektomi • Mortalite %5-10 • 5 yıl sürvi %25
Pnömonektomi sonrası bronş güdük nüksü Karinal rezeksiyon Mortalite %20
Sonuç • Büyük Tm erken nüks eder • Segmentektomi sonrası nüks sıktır • Nüksler sıkça ilk 2 yılda görülür • Yeni primer akciğer kanseri gelişme hızı yılda %1-2 • Sigara içenlerde nüks riski 10 kat fazla
Sonuç Yeni ortaya çıkan lezyon nüks mü yada ikinci primer mi olduğu prognostik anlamda önemli İkinci primerlerin prognozu daha iyi Tedavi planı aynı
Sonuç Reoperasyon risklidir Birçok hastanın kardiyopulomer rezervi bu ameliyatı kaldırmaz Wedge rezeksiyon sıkça yapılır Periferik olmayan, >2 cm Tm’de lobektomi yapılabilir Sleeve rezeksiyonlar tercih edilmeli
Sonuç Nüks cerrahisi hastaların <%5’inde gerçekleşir Cerrahi en iyi sağ kalımı sağlar Mortalite >%5 Reoperasyon sonrası 5 yıllık sağ kalım %15 Ortalama sağ kalım 26 ay Lenf bezi nüksü sağ kalımı belirlemez ama kötü prognostik faktördür İzole nükslerde cerrahi, tam kür amaçlı yapılır
Gelecek Önerileri • Cerrahi sonrası takiplerin PET ile yapılması • Nüksü tahmin edebilecek klinik modellerin geliştirilmesi • VEGF-A ve C expression • (vascular endothelial growth factor) • CEA düzeyi • Cytokeratin 19 fragmanları