Download
1 / 21
230 likes | 461 Views
موضوع پروژه : خوشه هاي علم و فناوري نمادی فراتر از پارکهای فناوری به تحقيق : رضا نادرعلى استاد راهنما: دكتر علي زبردست. مفهوم و تعريف خوشه.
E N D
موضوع پروژه : خوشه هاي علم و فناوري نمادی فراتر از پارکهای فناوری به تحقيق : رضا نادرعلى استاد راهنما: دكتر علي زبردست
مفهوم و تعريف خوشه • يك خوشه صنعتي مجموعه اي از بنگاههاي تجاري و غيرتجاري متمركز در يك مكان جغرافيايي در يك منطقه اقتصادي را شامل مي شود كه براي توليد يك يا چند محصول نهايي مشابه و مرتبط براي كسب صرفه هاي اقتصادي بيروني با يكديگر ارتباطات عمودي و افقي برقرار نموده و ضمن رقابت با يكديگر در بسياري از موارد همكاري جمعي و اقدامات مشترك دارند .
خوشه هاي صنعتي و عناصر تشكيل دهنده آن • رويكردي جديدي كه امروزه در مباحث توسعه صنعتي و منطقه اي مطرح گرديده، از نظرات پرو و هيرشمن جامع تر است. در اين رويکرد مناطق بسته به مزيت هاي طبيعي ، انساني ، سازماني و يا تشكيلاتي موجود مي بايست توجه جدي به توسعه تعداد محدودي از خوشه ها داشته و ابعاد مختلف سازماندهي اين خوشه ها را تسهيل كنند .
عناصر اصلي تشكيل دهنده يك خوشه و نحوه استقرار آنها ( ساختار كلي يك خوشه )
مزيت هاي تشکيل خوشه ها • 1- خوشه سازي بسيج منابع مالي و انساني را تسهيل مي كند. • 2- درخوشه سازي سرمايه گذاري به مراحل كوچك و با ريسك پايين تقسيم مي شود. • 3- خوشه سازي بستري براي صعود و بالندگي شركت هاي كوچك فراهم مي آورد. • 4- شركت ها درخوشه سازي، امكان انباشت سرمايه و مهارت ها را براي يكديگر اغلب ناخواسته و گاهي آگاهانه به وجود مي آورند. • 5- افزایش قدرت رقابت پذیری در بازارهای جهانی و توان صادراتی را بوجود می آورند.
وجود ذخيره اي از نيروي کار ماهر و متخصص تجمع مکاني در يک فضاي جغرافيايي متمرکز کاهش هزينه ها حضور توليدکنندگان کالاهاي واسطه اي تسهيل در گردش اطلاعات و فناوري تخصص گرايي تسهيل در شکل گيري خدمات عمومي کسب و کار فرايند تشكيل خوشه و نتايج حاصل از آن
رقابت پذيري در خوشه ها • مهمترين بحث خوشه بندي و سياستهاي خوشه محور ايجاد ضرورت رقابتي است. پورتر در کتاب خود اصول چهار گانه کسب مزيت رقابتي را مطرح نمود که به الماس پورتر معروف گشت. • اين اصول عبارتند از : • 1-طبيعت استراتژي بنگاه • 2-محيط و شرايط نهاده • 3-محيط و شرايط تقاضا • 4-صنايع وابسته و پشتيبان
مفاهيم رقابت و همکاري و استراتژهاي مربوطه -گرايش به رقابت - شرايط و نهادهاي بازاري - درجه رقابت پذيري محلي و ملي - مسائل فرهنگي و تاريخي محيط و شرايط نهاده ها: -نهاده هاي تخصصي با کيفيت بالا در دسترس -منابع انساني و منابع سرمايه اي -زير ساختهاي فيزيکي -زير ساختهاي اداري - زير ساختهاياطلاعاتي - زير ساختهاي علمي و تکنولوژيکي -منابع طبيعي محيط و شرايط تقاضا: -چانه زني مشتريان محلي -نيازها و انتظارات مشتريان -تقاضاي محلي براي کالاهاي ملي و جهاني . صنايع وابسته و پشتيبان: -دسترسي به توانايي و ظرفيت تامين کنندگان محلي و بنگاه هاي مرتبط در کليه زمينه ها نمودار الماس پورتر
از خوشه هاي صنعتي تا خوشه هاي علم و فناوري • خوشه هاي علم و فناوري نوع پيشرفته اي از خوشه هاي صنعتي هستند که با بررسي مناطق اقتصادي داراي خوشه هاي صنعتي برتر و با فناوري برتر که در مرز دانش و سطوح بالای فناوری قرار دارند، الزاماتی در خصوص خوشه هاي علم و فناوري مقرر می دارد. بررسي خوشه هاي علم و فناوري در مناطق صنعتی، مدل تطبيقي به نام " خوشه علم و فناوري " به وجود مي آورد.
خوشه هاي علم و فناوري • خوشه هاي علم و فناوري را تركيب منسجمي از دانشگاه ها ، پاركهاي فناوري، مراكز تحقيقي و پژوهشي ،شرکت هاي با فناوري برتر ،سرمايه هاي مخاطره پذير،امكانات و زيرساختهاي فيزيکي و نهادي و سرمايه انساني مي دانند كه در يك محدوده خاص جغرافيايي با يك مديريت متمركز و ساختار حقوقي خاص با اتصال به يك بازار مصرف ،محصولات و خدمات دانش محور را توليد ميكنند.
پارك علمي و فناوري • يک پارک علمي سازماني است که بوسيله متخصصين حرفه اي اداره ميشود و هدف اصلي اين سازمان افزايش ثروت در جامعه از طريق تشويق و ارتقاء فرهنگ نوآوري و افزايش قدرت رقابت در ميان شرکتها و مؤسساتي است که متکي بر علم و دانش در محيط پارک فعاليت مي کنند. • پارکهاي علمي و فناوري ابزاري براي توليد ثروت مي باشند و هدف اصلي پارکها اين است که به شرکتها کمک کنند تا هر چه بيشتر نوآور باشند و رقابتي عمل نمايند و در نتيجه باعث بهبود وضعيت اقتصادي در منطقه خود شوند.
سرمايه هاي مخاطره پذير • يکي از اصلي ترين ابعاد خوشه هاي علم و فناوري سرمايه هاي مخاطره پذير است. • سرمايه مخاطره پذير ، سرمايه اي است که براي تأمين مالي يک شرکت نوپا به کار گرفته مي شود . اين سرمايه به تأسيس شرکتهاي نوآور کمک مي کند و در کشورهاي توسعه يافته ، سرمايه گذاري مخاطره پذير به عنوان منبعي براي توسعه کارآفريني نهادينه شده است . • سرمايه مخاطره پذير به شکل گيري و تجاري سازي طرحها ، ايده ها و برنامه هاي کسب و کار کمک می کند.
زيرساختار و ساختارهاي سخت و نرم • سرمايه گذاري براي تأسيس يک بنگاه اقتصادي صرف نظر از توجيه فني و بازار محصول ، مستلزم دقت نظرهاي کارشناسي اقتصادي در هزينه هاي سرمايه گذاري است . هزينه هاي سرمايه گذاري شامل کليه هزينه هايي است که بنگاه براي توليد محصول نيازمند بهره برداري از تجهيزات و امکانات ايجادکننده آنها خواهد بود. • نبود تسهيلات و امکانات فيزيکي پيشرفته رغبت براي سرمايه گذاري را کم و هزينه هاي سرمايه گذاري را افزايش مي دهد.
مديريت خاص خوشه هاي علم و فناوري • مديريت هنگام مواجهه با يک فضاي شديداٌ چندبعدي در حال تغيير که رمز وجود آن تغيير پذيري مداوم است نياز شديد به انعطاف پذيري بالا و هنر بهره مندي از کليه علوم و تکنولوژي هاي صفي و ستادي را دارد. • مديريت در سطح خوشه هاي علم و فناوري نيز نيازمند ابزارها ، علم ، مطالعات و فرايندهاي جديد انعطاف پذير پيش رو است که بتواند در همه شرايط قدرت رقابت پذيري بين المللي خوشه را حفظ نموده، کليه جريانهاي داخلي و خارجي و نيروهاي متعامل درون و بيرون خوشه را در اين راستا هدايت نمايد .
نهادهاي حمايت کننده عمومي • رفتارهاي دولتي و قوانين هر چند اساس و ساختارهاي يک خوشه علم و فناوري را به شدت تحت تأثير قرار مي دهند ، اما براي تضمين چرخش و جريان ساده ، کامل ، سريع و دقيق اطلاعات در بين بنگاهها و افراد خوشه علم و فناوري کافي نيستند . • تشکيل نهادهاي عمومي خودجوش همچون انجمنهاي کاري و حرفه اي ، نشريات محلي جريان برخوردهاي چهره به چهره و ايجاد ارتباط نزديک بين افراد را در خوشه ها به وجود مي آورند . اين موضوع جريان همکاري در درون خوشه را تسهيل مي کند .
بازار • بازار هدف نهايي هر محصول توليد شده است . تغيير سليقه ها ، تکنولوژي هاي نو ، تغيير فضاها و فرايندهاي توليدي ، معرفي زمينه هاي پرسود جديد ، ظهور و افول قدرتهاي قابل رقابت ملي و بين المللي همه و همه در بازار نمايان مي گردند . • بازار آينه تمام نماي فرايندهاي اقتصادي است . يک خوشه علم و فناوري حتماٌ بايد بتواند در کنار خود يک بازار قدرتمند داشته باشد . ماندگاري و پايداري در مزيت رقابتي بين المللي و نوآوري هاي تکنولوژيک نتيجه تعامل ميان عناصر بنگاه و بازار است .
دولت، دانشگاه و صنعت • آنچنان که دیدیم خوشه های صنعتی و مخصوصا خوشه های فناوری از مهم ترین نمادهای امروزی همکاری دانشگاه، صنعت و دولتها به شمار می آیند. برای تشکیل یک خوشه صنعتی و مخصوصا خوشه علم و فناوری بدون حضور و همکاری سه عنصر اصلی خوشه های علم و فناوری تشکیل نمی گردند. در حقیقت حضور این سه عنصر برای تشکیل و توسعه خوشه (مخصوصا علم و فناوری ) الزامی بوده و تبلور عینی همکاری این سه عنصر در خوشه های علم و فناوری قابل مشاهده است.
پیام پروژه • همه مي دانيم که در اقتصاد جهاني امروز واژه هاي کليدي براي موفقيت اقتصادي عبارتند از «فناوري» ، «تحقيق و توسعه» ، «مديريت دانش» و بالاتر از همه «نوآوري».
منابع و مأخذ • WWW.nga . org.
