370 likes | 637 Views
ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ. Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής Α’ Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου. ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ. Ιόντα ως οξέα ή βάσεις Σχέση ηλεκτρολυτών και ΟΒ διαταραχών Na + , K + , Ca 2+ , Mg 2+ , Cl - , PO 4 3- Χάσμα ανιόντων.
E N D
ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής Α’ Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου
ΣΧΕΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ • Ιόντα ως οξέα ή βάσεις • Σχέση ηλεκτρολυτών και ΟΒ διαταραχών • Na+,K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, PO43- • Χάσμα ανιόντων
Σημασία των ιόντων • Οξύ = δότης Η+ - Βάση=λήπτης Η+ • Εξισώσεις του Stewart • [SID] = [Na+] + [K+] + [Ca2+] + [Mg2+] - [Cl-] - [Other Strong Anions] • Αtotal =[ΗΑ]+[Α-] • pCO2 • Ηλεκτρική ουδετερότητα υδατικών διαλυμάτων • [ανιόντα] = [κατιόντα]
Νάτριο Na+ • Εξωκυττάριο ιόν, όγκος – ωσμωτικότητα • Αντλία Νa+- Η+,αντλία Νa+ - 3ΗCΟ3-, αντλία Νa+ - ανιόντων, αλδοστερόνη
Κύτταρο εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου Αυλός σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές 3Na+ Na+-K+ ATPase Na+ 2K+ Η+ + Η+ HCO3- H2O Na+ H2CO3 OH-+CO2 CA 3HCO3- CA CO2 + OH- Μεταφορείς Να+ εγγύς σωληναρίου
Na+ Αίμα ADP ATP Na+ HCO3- H+ H2CO3 Καρβονική ανυδράση CO2 H2O + Καρβονική ανυδράση Na+ Ούρα + CO2 H+ HCO3- H2CO3 H2O +
3Na+ Na+-K+ ATPase 2K+ H+ ATPase H+ Cl- HCO3- Cl- Νa+ Βασικό κύτταρο + + Κ+ Κ+ + ALD Αυλός σωληναρίου Περισωληναριακό τριχοειδές + CA H2O OH-+ CO2 Ενδιάμεσο κύτταρο Αθροιστικό σωληνάριο
Νάτριο Νa+ • Εξωκυττάριο ιόν, όγκος – ωσμωτικότητα • Αντλία Νa+- Η+,αντλία Νa+ - ΗCΟ3-, αντλία Νa+ - ανιόντων, αλδοστερόνη • Κατακράτηση Νa+ = κατακράτηση ΗCΟ3- = απώλεια Η+ = μεταβολική αλκάλωση
Νάτριο Νa+ • Μεταβολική οξέωση → Κατακράτηση Νa+ • ↑↑ αντιμεταφορέα Νa+- Η+ Bobulescu IA, SeminNephrol. 2006 Sep;26(5):334-44
Κάλιο Κ+ • Ενδοκυττάριο ιόν • Κ+ ορού ↔ ΟΒ ισορροπία
Na+ Η+ 2K+ Na+-K+ ATPase 3Na+ Οξυαιμία και Κ+ ορού ↓ οξυαιμία ↓ Να+ ↓ ↑ Κ+
Οξυαιμία και Κ+ ορού H+ Οξυαιμία pH=7,1 K+
Αλκαλιαιμία και Κ+ ορού H+ Αλκαλιαιμία pH=7,5 K+
Σχέση μεταβολών Κ+ και pH Krapf R. NDT 1995;10(9):1537-9
Διαφορές υπερχλωραιμής και μη μεταβολικής οξέωσης H+ HCl Cl- K+ ηλεκτρική διαβάθμιση βαθμίδωσης
Διαφορές υπερχλωραιμής και μη μεταβολικής οξέωσης H+ Γαλακτικό οξύ Lac- K+
Κάλιο Κ+ • Ενδοκυττάριο ιόν • Κ+ ορού ↔ ΟΒ ισορροπία • Αλκάλωση ↔ υποκαλιαιμία • Οξέωση ↔ υπερκαλιαιμία
Υποκαλιαιμία ↔ αλκάλωση • ↓ Κ+ στα σωληναριακά κύτταρα οδηγεί: • ↑↑ αντιμεταφορέα Νa+/Η+ • ↑↑ Η+/Κ+-ΑΤΡάσης • ↑↑ αμμωνιογένεσης Laski MEet al. SeminNephrol. 2006 Nov;26(6):404-21
Οξέωση και υποκαλιαιμία Ένδεια Κ+ • Απώλειες κατώτερου ΓΕΣ (χολώδεις έμετοι, διάρροιες, καθαρτικά κλπ) • ΝΣΟ τύπου Ι & ΙΙ • Ουρητηροσιγμοειδοστομία • Νεφροπάθειες με απώλεια άλατος
Ασβέστιο Ca2+ • <0,5% εξωκυττάρια, 45% σύνδεση με λευκώματα • ΔpH→ διάσταση λευκωμάτων → Ca2+ορού • ΔCa=0,16mg/dL για κάθε ΔpH=0,1 • Ρυθμιστικό διάλυμα οστών
Πρωτοπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός Υπερχλωραιμική μεταβολική οξέωση Κακοήθειες Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεως Μεταβολική αλκάλωση Υπερασβεστιαιμία
Μαγνήσιο Mg2+ • 99% ενδοκυττάριο κατιόν • Ακολουθεί το Κ+ • Υπομαγνησιαιμία – υποκαλιαιμία – μεταβολική αλκάλωση • Υπερμαγνησιαιμία - ΧΝN
ΝΣΟ τύπου Ι & ΙΙ Μεταβολική οξέωση Σύνδρομο Barrter Σύνδρομο Gitleman Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεως Μεταβολική αλκάλωση Υπομαγνησιαιμία
Χλώριο Cl- • Εξωκυττάριο ανιόν • Αντιστρόφως ανάλογο με HCO3- • Υπερχλωραιμία = οξέωση • Υποχλωραιμία = αλκάλωση • Λόγος Να+/Cl- >1,4 = μεταβολική αλκάλωση Να+/Cl- <1,27 = μεταβολική οξέωση
Μέτρηση Cl- • Cl- ορού = χάσμα ανιόντων • Cl- ούρων • Χάσμα ανιόντων ούρων (ΔΔ μεταβολικής οξέωσης) • ΔΔ μεταβολικής αλκάλωσης
Φώσφορος PO43- • Ενδοκυττάριο κυρίως ανιόν • Ρυθμιστικό σύστημα ΟΒ ισορροπίας • Υπερφωσφαταιμία = οξέωση • Υποφωσφαταιμία = αλκάλωση • Υπερφωσφαταιμία + οξέωση = ΧΝN • Μη μετρήσιμο ανιόν • Λάθος εκτίμηση χάσματος ανιόντων
Χάσμα ανιόντων Κατιόντα Ανιόντα Cl- HCO3- Λευκώματα- PO43- SO42- Οργανικά οξέα- XA = Na+ - Cl- - HCO3- Na+ K+ Ca2+ Mg2+ Λευκώματα+ = =
Μείωση του ΧΑ • Λάθος εργαστηρίου • Υπολευκωματιναιμία • 1gr/dL Δalb → ΧΑ 2,3 meq/L • Μονοκλωνική IgG γαμμαπάθεια • 1gr/dL Δσφαιρίνης → ΧΑ 0,7 meq/L • Πολυκλωνική γαμμαπάθεια • Δηλητηρίαση από βρωμιούχο άλας • 1meq/L ΔBr → ΧΑ 3 meq/L
Μείωση του ΧΑ • Τοξικότητα από λίθιο > 4meq/L • Υπερασβεστιαιμία • Υπερμαγνησιαιμία • Δηλητηρίαση από ιωδιούχο άλας
Αύξηση του ΧΑ • Λάθος εργαστηρίου • Σοβαρή υποογκαιμία (υπερλευκωματιναιμία) • Μεταβολική αλκάλωση • 0,1 ΔpH → XA 0,15 meq/L • Χρόνια αναπνευστική αλκάλωση • 20 mmHg ΔPaCO2 → XA 3 meq/L • Σημαντική υπερφωσφαταιμία • Μονοκλωνική IgΑ γαμμαπάθεια
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ • Ηλεκτρολυτική διαταραχή ↔ ΟΒ ισορροπία • Απαραίτητη η μέτρηση ηλεκτρολυτών • Χάσμα ανιόντων & περίσσεια ΧΑ