Harresa

1. Harresa • E rendesishme per funksionin normal te kujteses • Dobesim, renie, humbje e perkohshme ose e perhershme e aftesive riprodhuese te kujteses individuale

2. Teorite e harreses • Dekompozimi (kujtimetzbehen per shkaktemosperdorimit). Problem depozitimi • Interferenca (nderhyrja e informacionevetetjeratepervetesuara). Problem riprodhimi • Harresa e motivuar (represioni)

3. Kujtesa e punes • Skica vizuale • Ekzekutuesi qendror • Nyja artikuluese fonologjike

4. Kujtesa e punes • Alan Baddeley • Ruajtja dhe manipulimi i imazheve pamore-hapesinore • Ana funksionale e kujteses • Orienton dhe pershtat individin me veprimin qe do kryhet

5. Deformimet gjate te kujtuarit • Rezultat i gabimeve te pamenduara • Te qellimshme ose te imponuara • Tek te moshuarit • Prirje per deformim per rritjen e aftesise personale • Devijimet ne gjyqe • Deshmia e te pranishmit (kujtesa eshte relative)

6. Teoria e niveleve perpunuese • CraikdheLokhart, 1972 • Percakton me ndihmen e vemendjesdheperceptimit se cilatnjohuriduhendepozituar ne KAGJ • Fazat e perpunimit: • Analiza e stimujvefizike • Perpunimsemantik • Analize e kuptimittepermbajtjeve

7. Kujtesa flesh • Mbizoterim i intensitetitemocionaltenjepervojembitetjeratkurfillojme ta tregojme • Thirretgjallerisht ne vetedije • Jane tepasuraperceptualisht

8. Ngjarjeqelenepershtypjetegjalle ne kujtese duke beretemundurkujtimin e cdovariabliqekalidhje me ngjarjen • Pjese e kujtesesepisodike • Riprodhimi ne kujtesenepisodikeeshte me I ngadalte se ne kujtesensemantike • Fenomeni ne majetegjuhes • Organizimisubjektiv • Kujtesarindertuese

9. Shifrin, Atkinson, 1968 • Kujtesashqisore • KASH • KAGJ

10. Kujtesa e punes • Kujtesa e punes (kujtesaaktive) eshteajopjese e KAGJ qeperfshingjithenjohurine e faktevedheproceduraveqejaneaktivizuarkohet e fundit ne kujtese, duke perfshireedhe KASH • Kujtesa e punes, KASH, KAGjjanetenderthurura • Kujtesa e punesperfshinnjepjesete mire te KAGJ dhenjepjesetevogelte KASH • Informacionihyn ne KAGJ, pas aktivizimittransferohet ne kujtesen e punesqespostoninformacionin e ruajtur ne KASH

11. Kujtesa e punes • Nderkoheqemodeli I tremagazinavetheksonsesistrukturohetinformacioni per t’uruajtur, modeli I Baddeleynenvizonfunksionin e kujteses se punes ne qeverisjen e procesevetekujtesessikodifikimidheintegrimi I informacionit • Modeli I Shifrin-depozitimpasiv • Modeli I Baddeley-qenderaktiveqeprodhondheperpunonvazhdimishtimazhedhetinguj, duke koordinuarintegrimin. Pasiketoinformacioneintegrohenbehenserishtedisponueshme per t’utransformuardhereintegruar ne menyraterejasipasinformacioneveterejadhekerkesavetereja

12. Koncepti • Baze e kujtesessemantike • I referohetideveqemundt’uatribuohenkarakteristikatendryshmedhe me tecilatmundtelidhen ide tetjera • Skema: mjetkonjitiv ne gjendjeteorganizojekonceptetelidhura ne bazeteeksperiences

13. Cfareinformacioniperfshijnekonceptettona? • Atribute (karakteristika) • Zogjte: • Dykrahe • Dykembe • Fluturon • Ha insekte, krimba, grureetj. • Informacionnderlidhes • Lidhjendermjetkarakteristikave • Lidhjetndermjetkoncepteve

14. Sloman, Love & Ahn, 1998 Ka pendë Kakrahe Peshe e lehte Fluturon Ben veze Kërcen Kadykembe Ndertonfole Thelbi I njelidhjejebazohet ne lidhjet e saj me lidhjetetjera

15. Treoperacionet • Kodifikimi- transformimi i njeinputishqisor ne njellojraprezantimiqevendoset ne kujtese • Depozitimi ne magazine- informacioni I kodifikuarruhetosembahet ne kujtese • Riprodhimi (rekuperimi)- hyrje ne informacionin e magazinuar ne kujtese

16. Teoria e interferences • Paradigma Brown-Peterson • Ekzistonnje magazine e KASH (sot kujtesa e punes) qethekson se harresandodhkurinformacioni I rizevendesoninformacionin e meparshem • Mungesa e perseritjes • Ndodh ne KASH dhe KAGJ

17. Teoria e dekompozimit (zbehjes) • Zhdukjegradualedhejozevendesim I gjurmesmnestike • Nukbehenperpjekje per ta ruajtur • Inaktivitet • Ndodh ne KASH

18. Mnemoteknikat • Teknikaspecifikendihmese ne memorizimin e njelistefjalesh • Bazohen ne organizimin e informacionit ne njesi me kuptim • Zgjedhja e strategjisevaretngaqellimiapongalloj I detyres • Zgjidhenstrategjite me efikase per ruajtjedhe per riprodhim • Konteksti • Zhvillimifiziologjik • Rritja e njohurise

19. Fjalekyce • Interference- proceskuinformacionetetjeranderhyjnetekdisainformacioneqeinidividiperpiqettedepozitoje duke beretemundurharresen • Depozitim- proceskuinformacioni I kodifikuarhyn ne depoziten e kujteses per t’uruajtur • Disponibilitet- ekzistence e disainformacioneve ne KAGJ, pa tecilatrekuperimieshte I pamundur. Shfaqetkur ne prezenceteketyreinformacioneveaplikohenstrategjirekuperimitepershtatshme

20. Fjalekyce • Dekompozim- fenomenmnestikqeshkaktohetngakalimi I kohes, shkaktonharresen • Kodifikim- proceskunje input ndijortransformohet ne njeraprezantimqemundtedepozitohet ne kujtese • Konsolidim- proceskupersonatintegrojneinformacionetereja me informacionet e depozituara ne kujtese

21. Psikologjiakonjitive • Gjuha, natyradhepervetesimi i saj

22. Gjuha, tefolurit • Chomsky: trurinjerezoreshte I parapergatitur per temesuargjuhen • Zoterimi I gjuheseshte I mundursepsefemijetjaneteprirur per tekapur format e shprehjesgjuhesoredherregullat e gramatikes • Aftesiindividuale: tefolurit, tedegjuarit, telexuarit, teshkruarit

23. Psikolinguistika • Shkencaqestudionpervetesimindheperdorimin e gjuhes, sidhedometheniet e saj • Komponentidegjimor • Komponenti I artikulimit

24. Karakteristikategjuhes • Afrimitet • Gjykimsimbolik • Strukture e rregullt • Strukturim ne niveleteshumefishta • Produktivitet • Dinamike

25. Njesitebazegjuhesore • Fonemat • Morfemat • Fjalet • Frazat • Fjalite • Ligjerata

26. Stadet e pervetesimit • Belbezimi • Holofraza • Persosja e fjales • Lidhja e fjaleve • Modelibaze I struktures se fjalise

27. Kompetencakomunikative • Aftesia e individeve per tekomunikuar ne kushtetepercaktuarangasituatatdhenormatgjuhesore • Folesitedijeteprodhojemesazhindhe ta perfshije ate ne kontekstinperkates • Aftesikuptimore • Rrjedhshmeri ne tefolur

28. Strategjite e tefolurit • Strategjiasasiore: degjimi I fjalevetetjeratengjashme • Strategjiacilesore: dhenia e pergjigjeveshumetesakta

29. Semantika • Studimi I kuptimittefjalevedhe I njesive me temedhakuptimoretegjuhes • Koodojmekuptimet ne kujtese • Monitorimi I asajqedegjojme e lexojme

30. Treproceseteimazhevetefjaleve • Lidhet me imagjinimin e mundesiveqekanelidhje • Procesiimagjinativqelidhet me kombinimin e hamendjeve • Zhytja ne njohuriteqedihen ne momentin e dhene