1.92k likes | 2.74k Views
AYERZA hastalığı. Doç.Dr.Benan Müsellim İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. 1902. Abel Ayerza, Buenos Aires Üniversitesi Sifiliz sonucu olduğunu düşündüğü, kronik siyanoz, dispne ve polisitemi yapan, pulmoner arteriyel sklerozuna neden olan , bir sendrom tanımladı.
E N D
AYERZA hastalığı Doç.Dr.Benan Müsellim İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD
1902. Abel Ayerza, Buenos Aires Üniversitesi Sifiliz sonucu olduğunu düşündüğü, kronik siyanoz, dispne ve polisitemi yapan, pulmoner arteriyel sklerozuna neden olan, bir sendrom tanımladı. Arriliga, Bull Mem Soc Med Hop Paris 1924; 48: 292-303 PAH - Tarihçe
2008- 4. Dünya Sempozyumu- Dana Point 2003-3. Dünya Sempozyumu-Venedik 1998-2.Dünya Semp. Evian Pulmoner Arteryel Hipertansiyon • 1.WHO-Cenevre Açıklanamayan pulmoner hipertansiyon 1970 Orta Avrupa Aminorex epidemisi 1951- 55 Primer pulmoner hipertansiyon Pulmoner Hipertansiyon: Önemli Dönüm Noktaları 1924 Pulmoner vasküler skleroz
Pulmonary Hipertansiyon (21. yüzyıla gelindiğinde) İnsidansının düşünülenden fazla olduğu görüldü İnsidansı düşük ender bir hastalık olarak bilinirdi. Etyolojisi belirginleşti. Etyolojisi belirsizdi. Tanı protokolleri geliştirildi. Risk grupları belirlendi. Tarama bilinci oluştu. Tanısı diğer olasılıklar ekarte edilerek konurdu Sağ ventrikül disfonksiyonu ortaya çıkmadan önce progresif klinik kötüleşme. PAH’ınortakfizyopatolojisi aydınlandı. Tedavisi olanaksız mortalitesi yüksek bir hastalık. Tedavi protokolleri geliştirildi, tedaviedilemez umutsuzluğu azaldı. Sağkalım uzadı. Yeni ilaçlarla kontrollü çalışmalar yapıldı, kanıtlar arttı. Uzun süreli vazodilatör tedaviye ilişkin kontrolsüz çalışmalar Pulmonary Hipertansiyon (90’lara kadar) 4
Pulmoner hipertansiyon - Tanım • Kateterle ölçülen PAP ort > 25 mmHg
Klinik bulgular Sandoval J, et al. J Am Coll Cardiol 1995; 25:466-74.
Tanı semptomların başlamasından 27 ay sonra • Hastaların %75’ i tanı konulduğunda evre 3 veya 4
Risk grubu hastaları • Ailesel PAH öyküsü olanlar • Bağ dokusu hastaları • HIV infekte hastalar • Doğumsal kalp hastalıkları
Fizik muayene bulguları • 2.kalp sesinde sertleşme • S4 varlığı • İkinci kalp sesinde çiftleşme • Sol parasternal lift • Pulmoner odakta sistolik ejeksiyon üfürümü • Pulmoner odakta diastolik (Graham Steel) üfürüm • Siyanoz • Sağ yetmezlik bulguları
Direkt grafi bulguları • Pulmoner arter inen dalının genişlemesi • Sağ ventrikül büyümesi • Pulmoner konusun genişlemesi • Pulmoner arter periferik dallarının çapında hızlı ve keskin incelme (vasküler uyumsuzluk) • Trans-hiler mesafede genişleme (>%44) PA grafide %90 bulgu saptanır
Bilgisayarlı tomografi • PA çapı >29 mm • PA çapı/asendan aorta çapı >1
Sağ ventrikül volümü, kas hacmi, kardiyak output hesaplanabilir • Ventriküler septumda sola doğru eğilme bulgusu gösterilebilir
Natriüretik peptidler (BNP, NT-proBNP) • Endotelin-1 • Ürik asid • Troponin T • Serotonin • NO
EKG • Sağ atrium büyümesi bulguları (%22) • II, III ve aVF de p 2,5mm ve süresi <0,12 sn • V1 de p dalgasının başlangıçtaki pozitif kısmının amplitüdü >1,5 mm • Sağ ventrikül hipertrofisi bulguları (%55) • V1 de R/S >1 • V1 de qR kompleksi • V1 de rSR paterni • V5-V6 da R/S <1 • Sağ aks sapması Duyarlılığı düşük (%55) , özgüllüğü yüksek (%70)
EKOKARDİYOGRAFİ • Triküspit yetersizliği akımından sistolik pulmoner arter basıncı hesaplanır • Sağ atrium ve sağ ventrikül genişlemesi • Sistol ve diastolde ventriküler septumun sola deviasyonu %90 duyarlılık, %75 spesifisite Sağ kalp kateterizasyonu ile %97 ile korelasyon gösterir. PAP>36 iken duyarlılık %80 iken PAB>50 mmHg olduğunda duyarlılık %95 e çıkar.
Sağ kalp kateterizasyonu • Kateterle ölçülen PAP ort > 25 mmHg • Pulmoner kapiller wedge basıncı 15 mmHg • Pulmoner vasküler direnç > 3 Wood ünite Ciddi komplikasyon olasılığı %1,1
EKOKARDİYOGRAFİ’de sistolik basıncın 35-50 arasında olduğu hastalar tanı için kateterizasyona gönderildiklerinde %50 sinde ancak PHT saptanır.
PH tahmininde Ekokardiyografikriterleri(TRV ve RAB 5 mm Hg kabul edilerek) TRV: Triküspit regürjitasyon velositesi Galiè N et al. European Heart Journal (2009) 30, 2493–2537
PAH tanısında olasılıklar * Diğer olasılıkları düşün ve eğer semptomlar orta şiddette ise SK kateterizasyonunu yap
Vazoreaktivite testi • NO (inhalasyon) • İloprost (IV) • Adenozin (IV) • Kardiyak out-put değişmeden, PAP en az 10 mmHg düşme ile birlikte 40mmHg’nın altına inmelidir
PAP’ nı artıran patolojik durumlar • Pulmoner arterde vazokontrüksiyon • Pulmoner arterde daralma • Pulmoner artere dıştan bası • Damar yatağının kaybolması • Sol atrial basıncı artışı
5. Diğerleri Histiositozis X, sarkoidoz, Fibrozlu mediastinit,tümör,adenopati, vs PULMONER HİPERTANSİYON SINIFLAMASI(Dana Point 2008) 1. Pulmoner arteryel hipertansiyon • IdiopatikPAH • Kalıtsal PAH • İlaç kullanımına bağlı • Kollajenoz • HIV • Portal hipertansiyon • Konjenital kalp hastalığı • Şistozomiazis • Kronik hemolitik anemi • Yenidoğanın persistan PH • Pulmoner venooklüziv hast ve pulmoner kapiller hemanjiomatozis 3. Akciğer hast./hipoksemi ile PH • KOAH • İnterstisyel akciğer hastalıkları • Obstrüksiyon ve restriksiyon beraber akciğer hastalıkları • Uykuda solunum bozuklukları • Yüksekte yaşama • Gelişimsel anormallikler 4. Kronik trombotik/ embolikPH 2. Sol kalp hastalıkları ile PH
KALITSAL PHT • En sık görülen mutasyon kemik morfogenik protein reseptör 2 geninde görülür. • Ailesel PAH ların %50-75 inde İPAH lıların %15-25 inde BMPR2 geni mutasyonları vardır. • BMPR2 geni taşıyıcılarının %20 sinde PAH gelişir.
KOLLAJENOZLARDA PAH • PAH sıklılığı yaklaşık %10 dur. • PAH a neden olan patofizyolojik mekanizmalar bilinememektedir.
HIV ve PAH • HIV infeksiyonunda %0.5 PAH saptanır. • Otopside ise ölenlerin %15 inde sağ ventrikül dilatasyonu
PORTO-PULMONER HİPERTANSİYON • Prevalans 5 kat artmıştır. • Transplantasyon bekleyen sirotik hastalarda %3,5-12,5
PULMONER VENO-OKLÜZİV HASTALIK • Pulmoner venüllerde obstrüksiyon (intimal fibrozis ve in situ trombozlar • Yaygın buzlu cam görünümü, mozaik patern, plörezi, mediastinal LAP
PULMONER KAPİLLER HEMAJİOMATOZİS • Küçük arter ve venlerin duvarlarını infiltre ederek kalınlaştıran, ayrıca alveolar boşlukları da dolduran kapiller damarlara benzer yapılar • Yaklaşık 50 olgu • Olguların %30’ unda hemoptizi • Retiküler infiltrasyon + plörezi
5. Diğerleri Histiositozis X, sarkoidoz, Fibrozlu mediastinit,tümör,adenopati, vs PULMONER HİPERTANSİYON SINIFLAMASI(Dana Point 2008) 1. Pulmoner arteryel hipertansiyon • IdiopatikPAH • Kalıtsal PAH • İlaç kullanımına bağlı • Kollajenoz • HIV • Portal hipertansiyon • Konjenital kalp hastalığı • Şistozomiazis • Kronik hemolitik anemi • Yenidoğanın persistan PH • Pulmoner venooklüziv hast ve pulmoner kapiller hemanjiomatozis 3. Akciğer hast./hipoksemi ile PH • KOAH • İnterstisyel akciğer hastalıkları • Obstrüksiyon ve restriksiyon beraber akciğer hastalıkları • Uykuda solunum bozuklukları • Yüksekte yaşama • Gelişimsel anormallikler 4. Kronik trombotik/ embolikPH 2. Sol kalp hastalıkları ile PH
Fonksiyonel evreleme(NYHA / WHO) • EVRE 1: Olağan fizik aktivite ile semptom - • EVRE 2: Olağan fizik aktivite ile semptom + • EVRE 3: Olağandan daha az aktivite ile semptom + • EVRE 4: Aktivite olmadan semptom +
6 dakika yürüme testi • Hastalığın şiddetini değerlendirmek • Prognozu tayin etmek • Tedaviye yanıtı değerlendirmek
5. Diğerleri Histiositozis X, sarkoidoz, Fibrozlu mediastinit,tümör,adenopati, vs TEDAVİ 1. Pulmoner arteryel hipertansiyon • IdiopatikPAH • Kalıtsal PAH • İlaç kullanımına bağlı • Kollajenoz • HIV • Portal hipertansiyon • Konjenital kalp hastalığı • Şistozomiazis • Kronik hemolitik anemi • Yenidoğanın persistan PH • Pulmoner venooklüziv hast ve pulmoner kapiller hemanjiomatozis 3. Akciğer hast./hipoksemi ile PH • KOAH • İnterstisyel akciğer hastalıkları • Obstrüksiyon ve restriksiyon beraber akciğer hastalıkları • Uykuda solunum bozuklukları • Yüksekte yaşama • Gelişimsel anormallikler 4. Kronik trombotik/ embolikPH 2. Sol kalp hastalıkları ile PH
Genel önlemler • Fiziksel aktivite ve rehabilitasyon desteklenmeli • Hamilelikten kaçınılmalı • Psiko-sosyal destek • İnfluenza ve pnömokok aşıları yapılmalı
Konvansiyonel tedavi ajanları • Diüretik • Oksijen • Kalsiyum kanal blokerleri • Antikoagülan
Kalsiyum kanal blokerleri • Vazoreaktivite testi pozitif olanlara kullanılmalıdır (%10-15) • Nifedipin, diltiazem ve amlodipin • Relatif bradikardide:Nifedipin (90-120 mg), Amlodipin (10-20 mg) • Taşikardisi olanlarda:Diltiazem (360-480 mg) • Verapamil kontrendike • Vazoreaktivite + olanların %50 sinde yanıt alınır