مهارتهای تصمیم‌گیری در فرایند پژوهش

1. مهارتهای تصمیم‌گیری در فرایند پژوهش یزدان منصوریان دانشگاه تربیت معلم تهران دی 1389

2. سرفصل مطالب • فرایند تصمیم‌گیری و اهمیت آن در پژوهش • پیوند مهارتهای تصمیم‌گیری و حل مسئله • سبکها و مدلهای مختلف تصمیم‌گیری • تصمیم های مهم در پژوهش • تصمیم برای انتخاب موضوع و رویکرد پژوهش • تصمیم برای تامین منابع مالی مورد نیاز و همکاریهای پژوهشی • تصمیم برای گردآوری و تحلیل داده ها • تصمیم برای انتشار نتایج پژوهش • جمع بندی، پرسش و پاسخ Yazdan Mansourian

3. در این شرایط تصمیم شما چیست؟ Yazdan Mansourian

4. آیا همیشه مسیرهای پیش رو به همین روشنی است؟ Yazdan Mansourian

5. در شرایط واقعی، در اغلب تصمیمها مسیرهای پیش رو چندان روشن نیست. • اما ما همیشه ناگزیر از تصمیم‌گیری هستیم و باید گزینه ای را انتخاب کنیم. Yazdan Mansourian

6. پیوند مهارتهای تصمیم‌گیری و حل مسئله Yazdan Mansourian

7. Peter Drucker • Whenever you see a successful business, someone once made a courageous decision. • Efficiency is doing things right; effectiveness is doing the right things. • The only thing we know about the future is that it will be different. • Time is the scarcest resource and unless it is managed nothing else can be managed. • Doing the right thing is more important than doing the thing right. Yazdan Mansourian

8. Decision Making • Decision making can be regarded as the mental processes (cognitive process) resulting in the selection of a course of action among several alternatives. • Every decision making process produces a final choice. The output can be an action or an opinion of choice. (Wikipedia, 2010) Yazdan Mansourian

9. Yazdan Mansourian

10. مبانی تصمیم‌گیری • تصمیم‌گیری نه تنها یکی از اساسی‌ترین ارکان مدیریت، بلکه یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است. • تصمیمدر مقابل تردید است. فقط با عبور از تردید به تصمیم می رسیم. • تصمیم بیش از آنکه گرفتنی باشد، ساختنی است. • تصمیم نگرفتن و بلاتکلیفی به مراتب مضرات بیشتری از تصمیمی دارد که ممکن است اشتباه باشد. Yazdan Mansourian

11. موقعیتهای تصمیم‌گیری • موقعیت اطمینان: اطلاعات موجود کافی و دقیق است؛ و نتیجه قابل پیش بینی است. • موقعیت مخاطره: اطلاعات کامل موجود نیست؛ و قابلیت پیش بینی کمتر است. • موقعیت عدم اطمینان: اطلاعات موجود بسیار ناچیز؛ و پیش بینی نتایج بسیار دشوار است. Yazdan Mansourian

12. مراحل فرایند تصمیم‌گیری • شناسایی مشکل • شناسایی معیار تصمیم • تخصیص وزن به معیار • ارائه گزینه ها • تجزیه و تحلیل گزینه ها • انتخاب یک گزینه • به اجرا درآوردن گزینه • ارزیابی اثربخشی تصمیم رابینز و سنزو (1388:129) Yazdan Mansourian

13. پیش فرضهای تصمیم‌گیری عقلائی • مشکل واضح و روشن است! • هیچ محدودیت مالی یا زمانی وجود ندارد! • اولویتها ثابت و پایدارند! • اولویتها واضح هستند! • همه گزینه ها و نتایج شناخته شده اند! • هدف واحدی وجود دارد که به خوبی تعریف شده است! • انتخاب نهایی بازدهی را به حداکثر می رساند! رابینز و سنزو (1388: 134) Yazdan Mansourian

14. نظریه عقلانیت محدود • هربرت سایمون در سال 1955 نظریه «عقلانیت محدود» را مطرح کرد. • بر اساس این نظریه در شرایط واقعی تصمیم گیری نمی توان به تمام اطلاعات مورد نیاز برای اتخاذ عاقلانه ترین تصمیم دست یافت. • ضمناً نمی توان تمام احتمالات و نتایج ممکن از یک تصمیم را برآورد کرد. • به این دلیل اغلب تصمیمها فقط باید «به اندازه کافی خوب» باشند. Yazdan Mansourian

15. سبکهای مختلف تصمیم‌گیری منبع: اونز و دیگران، 1388 (ترجمه واعظ زاده و دیگران)، ص. 140 Yazdan Mansourian

16. پیوند فرایند تصمیم‌گیری و حل مسئله تصمیم گیری فعالیتهای مربوط به اجرا درآوردن راه حل انتخاب شده فعالیتهای مربوط به ارزیابی هر یک از بدیلها و انتخاب یکی از آنها فعالیتهای مربوط به ساختن راه حلهای بدیل فعالیتهای مربوط به شناسایی، تعریف و تشخیص مسائل فعالیتهای مربوط به تعیین وجود مسئله و اهمیت آنها انتخاب مسئله یابی حل مسئله منبع: رضائیان، 1378، ص. 58 Yazdan Mansourian

17. پیوند مهارتهای حل مسئله، تصمیم‌گیری و انتخاب • فعالیتهای مربوط به شناسایی، تعریف و تشخیص مسائل • فعالیتهای مربوط به تولید راه حلهای مختلف تصمیم گیری مسئله • فعالیتهای مربوط به ارزشیابی و انتخاب از میان گزینه های مختلف گزینش • فعالیتهای مربوط به بکار بستن گزینه انتخاب شده • فعالیتهای مربوط به حفظ، نظارت، بازنگری در راه حلها منبع: اونز و دیگران، 1388 (ترجمه واعظ زاده و دیگران)، ص. 141 Yazdan Mansourian

18. تصمیم گیری در دنیای واقعی • مشکل معمولاً مبهم و چند وجهی است. • محدودیتهای مالی و زمانی متعددی وجود دارد. • اولویتها چندان ثابت و پایدار نیستند. • اولویتها معمولاً واضح نیستند. • همه گزینه ها و نتایج شناخته شده نیست. • همیشه هدف واحدی وجود ندارد که به خوبی تعریف شده باشد. • نمی دانیم که آیا انتخاب نهایی بازدهی را به حداکثر می رساند یا خیر. رابینز و سنزو (1388: 135) Yazdan Mansourian

19. Yazdan Mansourian

20. شیوه های تصمیم‌گیری • دستوری • تحلیلی • ادارکی • رفتاری • Directive • Analytic • Conceptual • Behavioural Yazdan Mansourian

21. شیوه های تصمیم‌گیری زیاد تحمل عدم قطعیت کم نحوه اندیشیدن شهودی عقلایی Yazdan Mansourian

22. تصمیمهای اساسی در پژوهش • تمام مراحل پژوهش با تصمیم گیری همراه است. • پژوهشگران هرگز از تصمیم گیری بی نیاز نیستند. • برای هر مرحله از فرایند تصمیم گیری وقت پژوهشگران محدود است. • برخی از این تصمیمها قابل پیش بینی و برخی غیرقابل پیش بینی هستند. • موفقیت هر پروژه تحقیقاتی به تصمیمهای پژوهشگر بستگی دارد. Yazdan Mansourian

23. تصمیم‌گیری در مرحله انتخاب موضوع • حداکثر اطلاعات ممکن در مورد پیشینه موضوع را گردآوری کنید. • نقشه ای از پیوند آن موضوع با موضوعهای مشابه ترسیم کنید. • به وجوه مختلف موضوع اولیه توجه کنید و بر یکی از آنها متمرکز شوید. • با همکاران خود مشورت کنید و نظرشان را جویا شوید. • نتایج پژوهشهای مشابه در آن زمینه را مطالعه کنید. Yazdan Mansourian

24. تصمیم‌گیری در مرحله مرور پیشینه پژوهش • زمان شما محدودتر از آن است که به بررسی تمام منابع موجود بپردازید. • موضوع تحقیق را بر اساس معیارهای زمانی، مکانی، موضوعی و روش شناختی محدود کنید. • برای محدود کردن موضوع، معیارهای گزینش و عدم گزینش تدوین کنید. • در تمام مراحل بررسی به معیارهای برگزیده توجه داشته باشید. • اهمیت منابع خاکستری را از یاد نبرید. Yazdan Mansourian

25. تصمیم‌گیری در گزینش روش پژوهش • روش باید متناسب با پرسشهای تحقیق و اهداف پژوهش انتخاب شود. • در انتخاب روش انعطاف پذیر باشید. • روشهای تحقیق جدید را امتحان کنید. • از عدم قطعیت در سودمندی روشهایی که کمتر می شناسید نهراسید. • اصول عملی اجرای روش پژوهش را با دقت بررسی کنید. • با پژوهشگرانی که قبلاً از این روش استفاده کرده اند مشورت کنید. Yazdan Mansourian

26. تصمیم‌گیری در مرحله توصیف یافته ها • مهمترین بخش یافته ها را با دقت و جزئیات بیشتر توصیف کنید. • از ابزارهای تصویری و ترسیمی برای ارئه یافته ها استفاده کنید. • برای گذر از توصیف سطحی به مقایسه درونی و بیرونی یافته ها بپردازید. • سهم تحلیل خود را در ارائه یافته ها افزایش دهید. • میان اجزاء مختلف یافته ها انسجامی منطقی برقرار سازید. • یافته ها را بر اساس داده های گردآوری شده در تحقیق مستند کنید. Yazdan Mansourian

27. تصمیم‌گیری در شیوه انتشار یافته ها • در انتخاب مجله برای انتشار اثر خود، به جامعه خوانندگان آن توجه کنید. • شماره اخیر مجلات هسته در رشته خود را ورق بزنید. • راهنمای نویسندگان مجلات معتبر را مرور کنید. • می توانید از ساختار و شیوه بیان مطالب مقاله های موفق الهام بگیرید. • نقد و بررسی آثار قبلی در این زمینه را مطالعه کنید. • پس از انتشار، از تمام ابزارهای موجود برای معرفی اثر خوداستفاده کنید. Yazdan Mansourian

28. منابع • اونز، ادوارد؛ لیزل وارد، پانتریشیا؛ رگاس، بندیک (1388) مبانی مدیریت برای متخصصان اطلاع رسانی. ترجمه مینو واعظ زاده و دیگران و ویراسته ابراهیم افشار. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. • رابینز، استیفن؛ سنزو، دیوید (1379). مبانی مدیریت. ترجمه سید محمد اعرابی، محمد علی حمید رفیعی، بهروز اسراری. چاپ هشتم، 1388؛ تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. • رضائیان علی (1369). اصول مدیریت. چاپ بیستم، 1387. تهران: سمت. • Huitt, W. (1992). Problem solving and decision making: Consideration of individual differences using the Myers-Briggs Type Indicator. Journal of Psychological Type, Vol. 24, PP. 33-44. • Simon, H.A. (1955). “A behavioural model of rational choice”. Quarterly Journal of Economics, Vol.69, PP. 99-118. Yazdan Mansourian