1 / 69

Недела 7:

Недела 7:. ЈАВНИ ПРИХОДИ. Општа теорија на оданочувањето Поим на данок. Privatno pravni Javno pravni prihodi - redovni i vonredni javni prihodi - izvedeni i izvorni javni prihodi

jada
Download Presentation

Недела 7:

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Недела 7: ЈАВНИ ПРИХОДИ

  2. Општа теорија на оданочувањетоПоим на данок • Privatnopravni • Javnopravniprihodi - redovniivonrednijavniprihodi - izvedeniiizvornijavniprihodi • Данокот претставува вид на јавен приход, со кој државата (вклучувајќи ги и потесните политичко територијални единици) од субјектите коишто се под нејзина даночна власт принудно зафаќа парични средства, без непосреден противнадомест, заради задоволување на своите финансиски потреби и остварување на други – првенствено економски и социјални цели.

  3. Карактеристики на даноците • Derivatnost • Prisilen karakter • Otsustvo na neposreden protivnadomest • So danocite se finansiraat javnite rashodi • Danokot e pari~no davawe -Drugi vidovi na fiskalni prihodi se: • Taksa • Nadomest • Pridones • Царина

  4. Цели на даноците • Fiskalna cel-primarna cel na danocite e obezbeduvawe na sredstva za funkcionirawe na dr`avata • Nefiskalni celi na danocite -ekonomski(mikro i makroekonomska priroda -socijalni(nivelacija na bogatstvo) -politi~ki -celi vo oblasta na demografskata politika

  5. Теории за оправдување на даноците • Teorija na sila • Teorija na ekvivalencija • Teorija na `rtva -teorija na apsolutno ednakva `rtva -teorija na proporcionalno ednakva `rtva -teorija na minimalna `rtva • Teorija na suverenitet

  6. Klasifikacija na danocite • Neposredni i posredni • Objektni(realni) i subjektni(personalni) • Analiti~ki i sinteti~ki • Op{ti i namenski • Pretpostaveni i fakti~ki • Ad valorem i specifi~ni • Fundirani i nefundirani • Redovni i vonredni • Reparticiski i kvotitetni • Centralni i lokalni

  7. Sudir na dano~ni jurisdikcii • Poim na dvojno odano~uvawe • Pri~ini za dvojno odano~uvawe • Dr`avjanstvo • Rezidentnost • Izvor(odano~uvawe na izvorot) • Pojavi sli~ni na dvojnoto odano~uvawe - nadodano~uvawe - kumulirawe na danoci - ekonomsko dvojno odano~uvawe

  8. Недела 8: Даночни принципи Ефекти од оданочувањето Одбегнување на плаќање данок

  9. Принципи на оданочувањето -Финансиски даночни принципи • Princip na {tedrost(danocite zaedno so drugite fiskalni prihodi treba da gi obezbedat finansiskite sredstva za pokrivawe na redovnite rashodi,vonrednite rashodi i sozdavawe na buxetska rezerva) • Princip na elasti~nost(se odnesuva na dano~niot sistem vo celina-brzo i lesno prisposobuvawe na danocite kon promenata na visinata na rashodite -ekonomska -legalna elasti~nost

  10. Економски даночни принципи • Princip na efikasnost(neutralnost) -Даноците треба да се поставени на таков начин за да влијаат што е можно помалку врз економските одлуки на субјектите на пазарот • Princip na umerenost na dano~noto optovaruvawe -Висинатана даноците да не биде прекумерна. Горната граница на зафаќање на доходот треба да биде определена на макро ниво и на ниво на категории даночни обврзници - -апсолутен даночен лимит - -релативен даночен лимит • Princip na izbor na dano~niot izvor

  11. Ekonomski dano~ni principi • Princip na fleksibilnost -Merki na stabilizaciona ekonomska politika -avtomatski merki -diskrecioni merki • Princip na stabilnost na dano~niot sistem -Промените во даночниот систем треба да се со претпазливост, бидејќи постојаното менување доведува до нарушување на условите на стопанисување и предизвикува отпор и додатен напор кај обврзниците • Princip na identitet na dano~niot destinator i nositelot na dano~niot tovar -mo`nost za prenesuvawe na dano~en tovar

  12. Socijalno-politi~ki danoчni principi • Princip na op{tost -Osloboduvawa vo odnos na principot na op{tost: -politi~ki -finansiski -ekonomsko-politi~ki -dano~no-tehni~ki -socijalnopoliti~ki • Princip na ramnomernost na danocite -Princip na horizontalna ednakvost-site lica so ednakva ekonomska sila da pla}aat ist danok -Princip na vertikalna ednakvost-lica so pogolema ekonomska sila da pla}aat srazmerno pogolem danok

  13. Pravno-administrativni dano~ni principi • Princip na zakonitost na danokot -Politi~ko zna~ewe na principot na zakonitost -Pravno zna~ewe na principot na zakonitost: a)samo zakoн mo`e da bide izvor na Dano~no pravo b)tolkuvawe v)analogija g)zabrana za retroaktivno va`ewe d)odredenost na danokot • Princip na minimalizacija na administrativnite tro{oci -organizaciski merki za podobruvawe na efikasnosta -eksterni merki za efikasnost na naplata • Princip na minimizirawe na tro{ocite na pla}awe na danok -Tro{oci na dano~en dol`nik:direktni i indirektni

  14. Ефекти на оданочувањето • Efektite mo`at da bidat -Makroekonomski efekti -Mikroekonomski efekti a)signalni dejstvija na danocite(efekti na supstitucija) b)cenovni efekti(prenesuvawe na danocite) • Fazi na prenesuvawe na danocite se: -perkusija -reperkusija -incidenca

  15. Odbegnuvawenapla}awe nadanok.Dano~naevazija.Dano~nozatajuvawe • Intenzitetot na otporot pri pla}awe na danocite zavisi od : a)visina na dano~no optovaruvawe b)namenata na sobranite sredstva v)dano~niot oblik g)percepcijata na javnosta za pravi~nosta na dano~niot sistem • Zakon za opa|a~ki prinosi • Otporot najizrazen kaj neposredni danoci

  16. Merki za suzbivawe na dano~na evazija • Preventivni merki a)sozdavawe na kompetentna,efikasna dano~na i carinska administracija b)opremenost na administracijata za otkrivawe i spre~uvawe na dano~ni i carinski delikti v)zaemna sorabotka na dano~nite i drugite organi g)kontrola pri sproveduvawe na regulativata d)unapreduvawe na dano~en moral i dano~na kultura na naselenieto |)sveduvawe na dano~niot tovar vo razumni merki • Represivni merki

  17. Недела 9: ДИРЕКТНИ (НЕПОСРЕДНИ)ДАНОЦИ

  18. I. ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК ОД ДОХОД • Odano~uvawe na zbirot na site prihodi,od site izvori koi{to gra|anite gi ostvaruvaat vo tekot na edna fiskalna godina • Dano~ni obvrznici-fizi~ki lica- rezidenti na prihodot koj {to go ostvaruvaat vo RM i vo stranstvo-princip na svetski dohod • Dano~ni obvrznici-fizi~ki lica-nerezidenti na prihodot koj {to go ostvaruvaat na teritorijata na RM-princip na izvorot

  19. Prihodi na gra|anite koi{to vleguvaat vo kategorija dohod za odano~uvawe: • Li~ni primawa po osnova na raboten odnos,penzii,invalidnini; • Prihodi od zemjodelska dejnost; • Li~ni primawa od stopanska i profesionalna dejnost; • Prihodi od imot i imotni prava i dr. vidovi na prihodi(avtorski prava,patenti i tehni~ki unapreduvawa,prihodi od kapital,kapitalni dobivki i dobivki od igri na sre}a

  20. Dano~na osnova i Dano~na stapka Dohod za odano~uvawe - Li~no osloboduvawe = DANO^NA OSNOVA • Пропорционална даночна стапка – 10% • * РАМЕН ДАНОК!!!

  21. 2.Prihodi od kapital и капитална добивка na fizi~ki lica koi {to podle`at na odano~uvawe • Dano~na stapka od 10% se oblo`uva na osnova koja pretstavuva: a)fakti~ka visina na ostvareniot iznos b)neto-prihod koj se dobiva po revalorizacijata na klu~nite parametri,so cel neutralizirawe na inflatorni efekti • - Kapitalnata dobivka -zgolemuvawe na vrednosta na imotot/kapitalot i realizirawe na zgolemenata vrednost po pat na proda`ba na kapitalnoto dobro pazarot • Kapitalno dobro-hartii od vrednost,nedvi`en imot i oprema • Dolgoro~ni kapitalni zagubi se prebivaat so kusoro~nite kapitalni dobivki za ist period • 70%od sekoja kapitalna dobivka se vklu~uva vo dano~nata osnova na PDD

  22. 4.Utvrduvawe i naplata na personalniot danok od dohod • Dano~ni obvrznici-podnesuvaat godi{na dano~na prijava za dohod koj go ostvarile,osven onie koi pla}aat danok spored katastarski prihod(primawa od raboten odnos,penzii,invalidnini,prihodi od zemjodelska dejnost) • Utvrduvawe i naplata-Uprava za javni prihodi na RM po nekolku osnovi:godi{na dano~na prijava,delovni knigi na obvrznik,slu`beni podatoci nabaveni pri kontrola od UJP

  23. 5.Akontacisko odano~uvawe na oddelni vidovi na prihodi • Pay-As-You-Earn(Pla}aj kako {to zarabotuva{) • Akontacijata se presmetuva na dva na~ina: a)po odbivka od sekoj prihod;b)so re{enie na dano~en organ • Akontacijata po odbivka se utvrduva za: -Li~ni primawa,penzii,invalidnini -Prihodi od avtorski dela,kapital, -Dobivki od igri na sre}a -Prihodi od imot i imotni prava,ako isplatuva~ot vodi delovna kniga • Akontacija vrz osnova na re{enie se utvrduva za prihodi od:zemjodelska dejnost,kapitalni dobivki,li~ni primawa od stopanska i profesionalna dejnost

  24. II. ДАНОК ОД ДОБИВКА • Dano~ni obvrznici-pravni lica koi ostvaruvaat dobivka od vr{ewe registrirana dejnost • Dano~ni obvrznici,koi se osnovani i imaat sedi{te na teritorijata na RM,se neograni~eno dano~no odgovorni-rezidenti • Drugite lica se vo dano~na obvrska spored teritorijalniot princip-nerezidenti

  25. 7.Dano~na osnova na Danok na dobivka • Utvrduvawe na osnovica se vr{i vrz: a)Op{ti smetkovodstveni principi; b)Pravila za prevencija na dano~na evazija od strana na pretprijatijata • Dano~en objekt=deloven rezultat na pretprijatieto,a ne faktori za sozdavawe • Dano~en bilans-Smetkovodstven bilans • Business income-deloven prihod • Finansiski rezultat-dobivka pred i po odano~uvawe

  26. 8.Dano~na osnova na Danok na dobivaka i Transferni ceni • Dano~na osnova =vkupni prihodi - vkupni rashodi od presmetkoven period • Rashodi se delat na :delovni,rashodi na finansirawe,vonredni rashodi • Transferna cena -cena vo vrska so transakcii na sredstva ili obvrski pome|u povrzani lica • Razlika pome|u -Cena na dofat na raka i transferna cena se vklu~uva vo dano~nata osnovica • Dano~ni dedukcii ne se:pari~ni kazni,penali,rashodi od poluprivaten karakter,dolgoro~ni rezervirawa

  27. Приходи од капитал и капитална добивка • Dano~ni olesnuvawa i osloboduvawa • Razlika pome|u Dano~ni rashodi i neposredni javni rashodi(dotacii,subvenci) • Investiciski dano~ni stimulacii(zabrzana amortizacija,investicisko odbivawe, regionalno -razvojno investicisko odbivawe,pottiknuvawe na stranski vlo`uvawa) • Povolen dano~en tretman na sredstva za posebni rezervi • Generalno i specijalno investiciono dano~no olesnuvawe

  28. III. ДАНОЦИ НА ИМОТ • Imotot kako objekt e izlo`en na odano~uvawe vrz osnova na : • Svojot vrednosen izraz vo statika • Pri transfer vrz drugo lice so ili bez nadomestok,imot vo dinamika • Svojata zgolemena vrednost,vo uslovi na realno steknuvawe so zgolemenata vrednost,pri proda`ba na kapitalnite dobra • Prihodite od danoci na imot se prihodi na edinicite na lokalna samouprava

  29. 1. Данок на имот • Predmet na odano~uvawe: -Nedvi`en imot:zemji{te, stanbeni zgradi ili stanovi,delovni prostorii i administrativni zgradi,zgradi ili stanovi za odmor i rekreacija • Dano~en obvrznik:pravno i fizi~ko lice -Sopstvenik na imot, plodou`ivatel korisnik,sosopstvenik(srazmerno na svojot del), korisnik na imot koj e vo sopstvenost na dr`avata ili edinica na lokalna samouprava • Dano~na osnova:pazarna vrednost na nedvi`en i dvi`en imot

  30. Dano~na stapka:stapkatae propi{ana so zakon,Sovetot na op{tinata ja opredeluva nivnata stapka dvi`ej}i se vo zakonskite ramki od 0.10% do 0.20% • Dano~ni osloboduvawa na nedvi`en imot: -vo dr`avna sopstvenost i vo sopstvenost na op{tinata -на странски дипломатски и конзуларни претставништва - објекти на верски заедници -objekti koi slu`at za delovna dejnost na dol`nikot -земјишта што се користат во рударството и геолошки истражувања

  31. 2.ДАНОК НА НАСЛЕДСТВО И ПОДАРОК Предмет на оданочување • Данок на наследство и подарок се плаќа на: - недвижен имот, право на плодоуживање и користење на имот кој се наследува или прима на подарок - готови пари, парични побарувања, хартии од вредност и друг подвижен имот (ако вредноста е повисока од едногодишна просечна плата во РМ) • Fизичко или правно лице (резидент на РМ) кој наследува или прима имот на подарок • Fизичко или правно лице (нерезидент) за недвижниот и подвижниот имот кој го наследува или прима на подарок на територијата на РМ

  32. Dano~na osnova-Пазарната вредност на имотот, намалена за долговите и трошоцитe • Dano~na stapka -Vtor nasleden red od 2% do 3% -Tret nasleden red od 4% do 5%

  33. naslednici i primateli na podarok od prv nasleden red i od vtor nasleden red • nasledstvo(podarok)na zemjodelsko zemji{te i ekonomski zgradi vo zemjodelieto • државни органи и органи на општините, Народна Банка на РМ, Црвениот крст, хуманитарни, социјални, научни, образовни и културни организации и верски заедници-за подарок што го примиле во недвижен, подвижен имот, хартии од вредност, парични средства и побарувања

  34. 3.ДАНОК НА ПРОМЕТ НА НЕДВИЖНОСТИ И ПРАВА • Predmet na odano~uvawe -Promet na nedvi`nosti: ostvaren so prenos na pravoto na sopstvenost so nadomestok,zamena na pravoto na sopstvenost i dr.na~in na steknuvawe na nedvi`nost • Dano~en obvrznik: -prodava~ na nedvi`nosta; -kupuva~ na nedvi`nosta; -lice koe zamenuva nedvi`nost so pogolema vrednost; -sekoj sopstvenik posebno( se zamenuvaat nedvi`nosti so ednakva vrednost); -primatelot na nedvi`nosta(dogovor za do`ivotno izdr`uvawe)

  35. Dano~na osnova:pazarna vrednost na nedvi`nosta • Dano~ni stapki:proporcionalni -Visinata na dano~nite stapki ja opredeluva Sovetot na op{tinata vo zak. ramki od 2%do 4% • Dano~ni osloboduvawa -promet na nedvi`nosti vo postapka na komasacija i eksproprijacija; -prenos na sopstvenost vo postapka za prisilan naplata; -prv promet na stanbeni zgradi ako se izvr{ vo rok od 5 god.; -prenos na nedvi`nost na banka za naplata na pari~no pobaruvawe(ako go prodadat imotot vo rok od 3 godini)

  36. Недела 10: ДАНОЦИ НА ПОТРОШУВАЧКА (ИНДИРЕКТНИ ДАНОЦИ)

  37. 1. ДАНОК НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ • Во Европската економска заедница во 70-те години • Во Р.Македонија АПРИЛ 2000 година, врз основа на 6-та ДДВ Директива на ЕУ • Сефазен, потрошувачки тип на ДДВ, метод на даночен кредит • ДДВ претставува општ сефазен нето-данок на промет

  38. КАТЕГОРИИ НА ДДВ • ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ • разлика помеѓу вредноста на инпутот и аутпутот на еден субјект • ДАНОЧНА ОСНОВА • разлика помеѓу вкупните продажби и вкупните набавки коишто ги реализирал даночниот обврзник, во одреден временски период • ПРЕСМЕТУВАЊЕ • ДДВ се пресметува и наплаќа сукцесивно и ја товари САМО новосоздадената вредност на производот или услугата

  39. ДАНОЧЕН КРЕДИТ – срcевина на ДДВ • метод на калкулација според кој ДДВ пресметан во една фаза на прометот, се намалува за ДДВ којшто е искажан во фактурите што му се доставуваат на купувачот • ДАНОЧНИ ПРИНЦИПИ НА ДДВ - Општост, еластичност, штедрост, неутралност, евиденција, идентитет на даночниот дестинатор и носителот на даночниот товар, минимизирање на режиските и административни трошоци, принцип на дестинација и др

  40. ПРЕДМЕТ НА ОДАНОЧУВАЊЕ И ДАНОЧНИ ОБВРЗНИЦИ • Прометот на стоки и услуги, којшто се врши во земјата од страна на даночниот обврзник, во рамките на неговата стопанска дејност, увозот на стоки и услуги • Секое правно и физичко лице коешто самостојно врши стопанска дејност • Во оваа категорија се опфатени и земјоделската, шумарската дејност,адвокатура, под определени услови и државни органи • Правни лица – праг на регистрација – 2 000 000 денари

  41. ДАНОЧЕН ДОЛЖНИК • Може да биде и лице кое не е даночен обврзник на ДДВ • Како даночни должници се јавуваат: лица од промет со недвижности, лица кои во фактура го искажале ДДВ(а немале обврска),увозник,купувач или корисник на услуга кој е даночен обврзник, но неговиот претходен учесник во прометот нема седиште во Р.М.

  42. Даночна основа на потрошувачкиот нетотип на ДДВ се утврдува на индиректен начин, со помош на методот на одземање • Даночната обврска се пресметува така што данокот платен во претходната фаза на прометот, се одбива од износот на данокот платен на вкупната вредност во фазата на оданочување • Даночни стапки - Општа и повластена даночна стапка • општа – 18% • повластена – 5%

  43. ДАНОЧНИ ОСЛОБОДУВАЊА • Даночните ослободувања на ДДВ се поделени во три групи : 1. Даночни ослободувања во земјата без право на одбивка на претходниот данок 2. Даночни ослободувања во земјата со право на одбивка на претходниот данок 3. Даночни ослободувања при увозот

  44. Време и место на настанување на даночната обврска • Административни правила • процедуралните прашања за системот на ДДВ, детално се разработени со Правилникот за ДДВ • секој даночен должник е должен да води сопствена евиденција за ДДВ • УЈП надлежна за целата постапка за наплата на ДДВ

  45. 2. АКЦИЗА • Поединечен вид данок на промет • Во Р.М. добра кои подлежат на акциза се: минерални масла, алкохол и алкохолни пијалоци, тутунски добра и моторни возила • Акцизна дозвола – лицата кои сакаат да се занимаваат со горенаведените дејсности мора да поседуваат акцизна дозвола, издадена од Царинската управа под услови определени со закон • Настанување – кога доброто коешто подлежи на обврската за плаќање на акциза се предаде во потрошувачка во акцизен склад т.е. се изнесе од него

  46. Акцизен должник – секое физичко или правно лице кое поседува акцизна дозвола • Акцизни повластици • Акцизни ослободувања: • во рамки на дипломатски и конзуларни мисии,врз основа на реципроцитет • од страна на меѓ.организации и нивни членови,врз основа на меѓ.договор • Акцизна стапка: • пропорционална, специфична и комбинирана акциза

  47. 3.ЦАРИНИ • Carinata-tradicionalen,dolgoro~en i edinstven megunarodno priznat instrument za za{tita na nacionalnite ekonomiii • Karakteristiki na carinata -carinskite stapki se utvrduvaat sekoga{ so zakon -carinata pretstavuva cenoven instrument,ja namaluva konkurentnosta na proizvodite • Voncarinski instrumenti • Merki doneseni po avtonomen pat-merki na administrativen protekcionizam -koga gi nosi Vladata-nacionalna za{titna politika -koga gi nosi pretprijatie-restriktivna delovna politika

  48. Carinska stoka -sekoj predmet koj se uvezuva vo carinskoto podra~je, a ne e pu{ten vo sloboden promet -sekoj predmet za koj se podnesuva carinska deklaracija za izvoz od carinsko podra~je • Ne se smetaat za carinska stoka -javni ispravi -pratki so pe~aten materijal i po{tenski pratki koi sodr`at knigi -trgovska korespondencijai delovni knigi, finansiska dokumentacija -efektivna valuta(~ekovi,menici,akcii) • Carinska deklaracija • Presmetuvawe i opredeluvawe na carinski dolg

  49. Царинска Управа на Република Македонија • Надлежности • Организација

  50. Недела 11: ТАКСА, ПРИДОНЕС и ЈАВЕН ЗАЕМ

More Related