16 december 2013

1. StudiedagMilderende maatregelen in een MEREen goede doorwerking van de milderende maatregelen verzekeren in de vergunning en het RUP 16 december 2013

2. Agenda van studiedag • 9.00h - 9.10h Welkomstwoord (Liesbeth Lelieur – diensthoofd dienst MER) • 9.10h - 9.30h Presentatie over inhoud van handleiding • 9.35h - 10.30h Workshops (sessie 1) • 10.30h - 10.50h Pauze • 10.55h - 11.50h Workshops (sessie 2) • 11.50h - 12.00h Afronding en toelichting vervolgtraject • 12.00h - 13.00h Broodjeslunch

3. WelkomstwoordDoel van studiedag • In de kijker stellen van de handleiding • Korte presentatie over de inhoud van handleiding • Input bekomen van jullie over knelpunten rond milderende maatregelen (MM) • Focus op workshops • Vervolgtraject

4. WelkomstwoordTotstandkoming van de handleiding • Kerngroep • Coördinatie Dienst Mer • Antea Group – MER-deskundigen en ruimtelijk planners • Stuurgroep • Kerngroep • Vergunningverleners (stedenbouwkundige en milieuvergunning) • Planmakers • Klankbordgroep • Dienst Mer • Adviesinstanties

5. Inhoud van de handleiding

6. HandleidingAanleiding • Juridische invalshoek • Arresten Raad van State m.b.t. onvoldoende doorvertaling van MM naar RUP/vergunning • Praktijkgerichte invalshoek • Vragen van betrokken actoren rond MM

7. HandleidingDoel • Aanbevelingen om kwaliteit en bruikbaarheid van MM verbeteren • Focus op doorwerking van MM in RUP’s, vergunningen… • Tips en aanbevelingen – geen specifiek advies voor individuele situaties • Geen ‘MM-bibliotheek’, wel voorbeelden • Handleiding heeft niet statuut van richtlijnenboek

8. HandleidingRegelgeving m.b.t. MM • Artikels m.b.t. MM in Europese regelgeving en D.A.B.M. • Geen definitie van MM • Definitie milieueffectrapport (art. 4.1.1 §1 D.A.B.M.) • “… en aangegeven wordt op welke wijze de aanzienlijke milieueffecten vermeden, beperkt, verholpen of gecompenseerd kunnen worden.” • Doorwerking in de besluitvorming (art. 4.1.7 D.A.B.M.) • “… de overheid motiveert elke beslissing over de voorgenomen actie in het bijzonder op volgende punten: … 3° de in het rapport voorgestelde maatregelen”

9. HandleidingDoorwerking van MM naar RUP en vergunning • Inhoud van ruimtelijk uitvoeringsplan • Grafisch plan • Stedenbouwkundige voorschriften m.b.t. bestemming, inrichting en beheer • … • Stedenbouwkundige vergunning • De vergunningverlenende overheid kan voorwaarden (=MM) opleggen (o.a. i.v.m. ‘goede ruimtelijke ordening’) … die moeten voldoen aan de vereisten van art. 4.2.19 §1 en 4.3.1 §1 V.C.R.O. • Milieuvergunning • Bijzondere vergunningsvoorwaarden kunnen opgelegd worden.

10. HandleidingTypes van MM • Vermijden, beperken, verhelpen en compenseren (D.A.B.M.) • Richtlijnenboek van 1997 over “algemene methodologische aspecten” • Toevoegen • Herstellen • Compensatie op locatie • Compensatie op andere locatie • Niet uitvoeren • Vervangen • Schaalverandering • Fasering

11. HandleidingTypes van MM • Types i.f.v. doorwerkingsniveau

12. HandleidingAlgemene krijtlijnen voor formuleren van MM • In welke fase (milderende) maatregelen voorstellen? • Reeds opnemen in plan- of projectontwerp (“preventieve maatregelen”) • In het MER

13. HandleidingAlgemene krijtlijnen voor formuleren van MM • Wanneer is een MM nodig? • De “noodzakelijkheid” van MM, afhankelijk van o.a. • de impact van het effect (-3 tot +3) • resterend effect na toepassing van MM • Sommige MM zijn “vrijblijvende aanbeveling”, andere zijn “dwingend”. • MM in passende beoordeling zijn (in bepaalde gevallen) dwingend.

14. HandleidingAlgemene krijtlijnen voor formuleren van MM • Steeds de initiatiefnemer en vergunningverlener voor ogen houden bij formuleren van MM • Knelpunten rond uitvoerbaarheid voorkomen door nauw overleg • Maatregelen opdelen naar correcte niveau i.f.v. doorwerking • Rekening houden met technische haalbaarheid, exacte locatie aanduiding, juridische randvoorwaarden • SMART • Diepgang van MM afhankelijk van detailleringsgraad van plan/project • Kwaliteitsvolle MM

15. HandleidingAandachtspunten bij MM op planniveau • Als voorschrift van bestemming, inrichting of beheer opnemen in stedenbouwkundige voorschriften • Milieuverklaring met motivering waarom MM niet zijn meegenomen • MM al dan niet ruimtelijk vertaalbaar • MM doorslag in grafisch plan, toelichtingsnota of stedenbouwkundige voorschriften • MM niet te detaillistisch maken in MER, laat ruimte voor de ruimtelijk planner • Vb. uitsluiten van bepaalde inrichtingen op planniveau… of beter in vergunning

16. HandleidingAandachtspunten bij MM op projectniveau • Duidelijk verschil in maatregelen die opgelegd kunnen worden in stedenbouwkundige vergunning en milieuvergunning • Milieuvergunning: menselijke gedrag regelen • Vraag om MM concreet uit te werken

17. HandleidingAandachtspunten bij MM als flankerende maatregelen • Voorbeelden • Maatregelen die niet tot plan- of projectniveau behoren • Maatregelen die niet tot bevoegdheidsniveau van plan/project behoren (vb. wegenis aanleggen, openbaar vervoer voorzien… ) • Maatregelen die buiten plan- of projectgebied vallen • Knelpunt • Garanties over realisatie kunnen vaak niet gegeven worden • Doorvertalen van die MM naar • Contracten (bestek, contract met aannemer), inrichtings-, uitgifte- en terreinbeheersplan – concessiecontract, beheersmaatregelen, afspraken met nutsmaatschappijen, beleidsbeslissingen, overleg, (samenwerkings-)overeenkomsten

18. HandleidingMM en generieke regelgeving • Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden • In MER wordt toetsing gedaan aan bestaande regelgeving • Bestaande regelgeving best niet opnemen onder MM • Vb. boscompensatie, compensatie HAG

19. HandleidingVoorstel tabelmatige weergave van MM in MER

20. HandleidingMM en de passende beoordeling • Onderscheid tussen milderende maatregelen en compenserende maatregelen • Dwingende aard van MM in PB

21. HandleidingMM i.f.v. doorwerking binnen RUP/vergunning • MER is beslissingsondersteunend document, geen beslissingnemend document. • Oplijsting van MM in MER heeft als consequentie dat voor elke MM gemotiveerd moet worden waarom men deze al of niet volgt.

22. HandleidingLijst met voorbeelden van MM

23. HandleidingMilieuzonering als MM – afwegingscriteria in RUP • Milieuzonering… is meestal niet vertaalbaar in hanteerbare stedenbouwkundige voorschriften (SV) • Wel in inrichtings-, uitgifte- en terreinbeheerplan • Of toch… in SV opmaak van inrichtingsstudie vereisen • Opnemen van afwegingscriteria in RUP • Bij iedere vergunningsaanvraag toetsen aan die afwegingscriteria

24. HandleidingM.e.r.-screening • Kunnen MM in screeningsnota’s en ontheffingsdossiers?

25. WorkshopsSessie 1 (9.35h – 10.30h) • De vrijblijvende of dwingende aard van MM • Lokaal 0.G.20 – Sven Vercammen • MM in screeningsnota’s en ontheffingsdossiers: kan dat? • Lokaal 0.G.21 – Natalie De Camps • Toewijzing van MM aan het juiste doorwerkingsniveau • Lokaal 1.P.40 – Vanessa Reynaert • De gespannen verhouding tussen generieke regelgeving en MM • Lokaal 3.P.64 – Peter Beusen

26. WorkshopsSessie 2 (10.55h – 11.50h) • Omgaan in een vergunning of RUP met MM geformuleerd als ‘flankerend beleid’ in een MER • Lokaal 0.G.20 – Natalie De Camps • Kwaliteitsvereisten bij het formuleren van MM • Lokaal 0.G.21 – Sven Vercammen • Oplijsting van ‘preventieve maatregelen’ in het MER • Lokaal 1.P.40 – Vanessa Reynaert • MM binnen de passende beoordeling • Lokaal 3.P.64 – Peter Beusen