E N D
Herb OLSZTYNA Herbem Miasta Olsztyna jest postać umieszczona na tarczy ostro zakończonej u dołu, przedstawiająca apostołaJakuba Starszego. Postać apostoła jest ubrana w długą do stóp, gotycka pofałdowaną szatę, z laską w prawej i z muszlą w lewe ręce w kapeluszu i z aureolą wokół głowy. Tło w kolorze niebieskim, szaty i kapelusz białe zaznaczone szarą kreską, aureola, laska, muszla i ciżmy w kolorze złotym.
O Warmio moja miłaRodzinna ziemio ma.Tyś mnie do snu tuliła,Miłością pierś ma drgaZdradziecko byłaś wzięta,Bo chytry był nasz wrógNiewoli srogie pęta,Rozerwał dziś sam Bóg!My Warmii wierne dzieciKochamy ten nasz kraj,Po latach burz, zamieciZabłysnął szczęścia raj.Olsztyński zamek stary,Krzyżactwa mieścił ród,Dziś polskie tam sztandaryI odrodzenia cud.Rozdarły Polskę wrogi,Przyszła niewola, znój,Lecz Biały Orzeł drogiLot zwrócił ku niej swój!Ojczyzno zmartwychwstałaTwych dzieci usłysz śpiew.O Warmio, Polska całaZa Ciebie odda krew! O Warmio moja miła – utwór znany również jako Hymn Warmiński– utwór muzyczny powstały w 1920 roku jako propolska pieśń plebiscytowa. Po raz pierwszy został odśpiewany 2 czerwca 1920 w Olsztynie. Obecnie jest oficjalnym hymnem i hejnałem Miasta Olsztyna. Melodię do utworu, którym jest kompozycja „O Warmio moja miła”, napisał Feliks Nowowiejski. Tekst hymnu opublikowała Gazeta Olsztyńska 18 maja 1920 roku, podając jako jego autorkę poetkę Marię Paruszewską. Hymn Olsztyna
Założycielem (zasadźcą) Olsztyna oraz pierwszym sołtysem został Jan z Łajs. Jan otrzymał od warmińskiej kapituły katedralnej zadanie założenia Olsztyna 31 października 1353 r. na 178 łanach chełmińskich (1 łan to 16,8 ha). Był również właścicielem pierwszego murowanego domu mieszczańskiego w Olsztynie. W 1998 r. jego imieniem nazwano uliczkę na olsztyńskiej starówce. Jan z Łajs 31 października 1353
Bazylika Archikatedralna Św. Jakuba Starszego Gotycki, halowy kościół farny średniowiecznego Olsztyna. Katedra warmińska, od 1992 r. archikatedra. Główna świątynia rezydującego w Olsztynie arcybiskupa warmińskiego. Podniesiona do godności bazyliki mniejszej w 2004 r. Kościół wniesiony z końcem XIV w. Ukończono korpus świątyni i trzykondygnacyjną wieżę. W XVI w. założono sklepienia, w 1596 r. podwyższono wieżę do 7 kondygnacji, nakrywając ją dachem namiotowym z renesansową latarnią. W 1721 r. Piotr Olchowski z Reszla dobudował obie kaplice przywieżowe.
Kapituła warmińska rozpoczęła budowę olsztyńskiego zamku przypuszczalnie w roku 1346 w granicach niewielkiego, wysoko wyniesionego cypla, na wschodnim brzegu rzeki Łyny. Zamek był w latach 1397-1772 siedzibą kanonika-administratora dóbr kapitulnych. Stanowisko administratora zajmował w Olsztynie w latach 1516-19 i 1520-21 Mikołaj Kopernik, organizując w styczniu 1521 r. jego obronę w trakcie wojny z Zakonem Krzyżackim. Po I rozbiorze Polski przekazany w użytkowanie gminie ewangelickiej. Olsztyński Zamek
Wysoka Brama to potoczna nazwa zachowanej gotyckiej Wieży Bramy Górnej z XIV wieku, stojącej na Starym Mieście. Jest to popularna wizytówka miasta. Brama Górna jest jednym z niewielu zachowanych elementów fortyfikacji miejskich. Poza nią przetrwały jedynie niewielkie fragmenty ciągu murów.W połowie XIX wieku zmieniono ją na więzienie, w którym przetrzymywany był m.in. Wojciech Kętrzyński - historyk, publicysta i etnograf walczący o polskość tych ziem. Obecnie mieści się tu schronisko turystyczne. Wysoka Brama
Olsztyn był początkowo zarządzany przez sołtysa. Zasadźcą miasta był Jan z Łajs, rada miasta wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1404 r. Obecny ratusz był prawdopodobnie poprzedzony budynkiem o konstrukcji szachulcowej. Średniowieczny ratusz składał się z jednego budynku obecnego skrzydła południowego. Gotyckie skrzydło zostało wzniesione po 1500 r. Stary RatuszObecnie mieści się Wojewódzka Biblioteka Publiczna
Rada Miasta zasiadała od średniowiecza w Starym Ratuszu. W 1911 r. podjęto decyzję o wybudowaniu nowego gmachu ratusza zamiast kolejnej rozbudowy dotychczasowej siedziby. Inwestycję zlokalizowano na miejscu zamkniętego cmentarza, w samym centrum Górnego Przedmieścia. Ratusz zaprojektował architekt miejski Max Boldt. Od 1969 r. olsztyńskie kuranty wygrywają hymn Olsztyna „O Warmio moja miła”, skomponowany przez Feliksa Nowowiejskiego do słów Marii Paruszewskiej. Przedwojenne kuranty brzmiące w latach 1930-43 zostały przekazane do przetopienia na cele wojskowe. Nowy Ratusz
Pod koniec XIX wieku w Prusach Wschodnich tworzono sieć kolejową. Wtedy do Olsztyna dotarła linia łącząca Toruń-Wystruć-Królewiec. Jej otwarcie nastąpiło 1 grudnia 1872 r. Na północnym obrzeżu miasta, w dolinie Łyny zbudowano nasyp ziemny, a nad samą rzeką mosty. Pierwszy z nich – północny - powstał pomiędzy 1871 a 1872 r. Po dwudziestu latach zaczęto wznosić równoległą konstrukcję – most południowy.Prace zostały zakończone w 1893 r. Wiadukty kolejowe
Kamienica Naujacka w Olsztynieobecnie Miejski Ośrodek Kultury Otto Naujack przybył do Olsztyna w 1880 roku. Był mistrzem rzeźnickim i jednym z najbardziej rzutkich olsztyńskich przedsiębiorców z początku XX wieku. Najpierw prowadził sklep z wędlinami przy obecnej ulicy Kołłątaja (ówczesna ulica Krzywa) a nie był to jedyny sklep, jaki tu posiadał. Po otwarciu nowoczesnej rzeźni miejskiej i zakładów mięsnych przy Alei Wojska Polskiego ( ówczesna ulica Królewiecka) Otto Naujack nie był już konkurencyjny w tej branży. W 1895 roku, w dokumentach jest wymieniany jako właściciel cegielni na Zatorzu przy ulicy Kolejowej. W szybko rozrastającym się wówczas Olsztynie, branża budowlana była jedną z najprężniej rozwijających się.
Za datę założenia Muzeum Warmii i Mazur przyjmuje się 29 marca 1945, tzn. dzień przybycia Hieronima Skurpskiego do Olsztyna. Początkowo istniało ono pod nazwą „Muzeum Mazurskie”, a od roku 1975 już jako „Muzeum Warmii i Mazur”. Hieronim Skurpski był dyrektorem muzeum do 1964. Następni dyrektorzy to: Józef Fajkowski, Bogusław Kopydłowski, Władysław Ogrodziński, Jerzy Sikorski i od 1987 Janusz Cygański. Muzeum Warmii i Mazurw Olsztynie
Dom "Gazety Olsztyńskiej", istnieje od 1992 r. Siedzibą muzeum jest zrekonstruowany budynek, w którym w latach 1920-1939, mieściła się redakcja i drukarnia, jedynej na Warmii polskiej gazety, ukazującej się od 1886 r. "Gazety Olsztyńskiej". Muzeum ma charakter regionalny. Gromadzone w nim zbiory, jak i prezentowane wystawy związane są głownie z historią Warmii, a przede wszystkim Olsztyna. Muzeum „Gazety Olsztyńskiej”
To największa i najbardziej prestiżowa Galeria Sztuki Współczesnej w Olsztynie. Usytuowana jest w centrum miasta w budynku olsztyńskiego Planetarium. Galeria Sztuki Współczesnej BWA
Planetarium w Olsztynie – drugie co do wielkości planetarium w Polsce zlokalizowane przy al. Piłsudskiego w Olsztynie. Planetarium otwarto 19 lutego 1973, w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika pod nazwą Planetarium Lotów Kosmicznych. Gmach planetarium zaprojektował Ludomir Gosławski. Kolorową kompozycję, składającą się z 205 płytek, znajdującą się na wschodniej ścianie atrium oraz portret Mikołaja Kopernika wiszący w hallu, wykonał artysta plastyk Stefan Knapp z Londynu. Ponadto w hallu znajduje się malowidło ścienne Zygmunta Drońskiego przedstawiające ciemny obłok pyłowy Koński Łeb z gwiazdozbioru Oriona. Planetarium w Olsztynie
Muzeum Sportu Muzeum Przyrody
Pomnik Adama Mickiewicza, autorstwa Balbiny Świtycz-Widackiej 1965 r. Pomnik Stefana Jaracza- 1946 Ławeczka z Kopernikiem, pomnik znajdujący się przy zbiegu ulic Zamkowej i Okopowej na Starym Mieście, przed zamkiem i przy kościele ewangelickim -2003 r. Figura św. Jana Nepomucena - 1869 r.
Bohaterom Walki o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne Warmii Mazur 1972 r. Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej (tzw. Szubienice), autorstwa Xawerego Dunikowskiego, odsłonięty w 1954 Pomnik Zesłańców Syberyjskich
Jezioro Ukiel Ukiel (nieoficjalna nazwa: Jezioro Krzywe) to największe jezioro w Olsztynie. Leży w północno-zachodniej części miasta pomiędzy osiedlami Dajtki, Gutkowo oraz Likusy. Jezioro Skanda Jezioro Skanda położone jest na południowo-wschodniej części Olsztyna, na osiedlu Mazurskim. Nad jeziorem znajdują się dwie plaże (piaszczysta oraz trawiasta), półwysep oraz mała wysepka. Jezioro Długie Jezioro Długie położone jest w zachodniej części Olsztyna. Jest ulubionym miejscem spacerowym mieszkańców Olsztyna oraz połowów dla wędkarzy. Wokół jeziora została wybudowana ścieżka rowerowa. Na Brzegi jeziora są połączone mostem. Nie posiada naturalnych dopływów i odpływów. Północna część jeziora jest zalesiona, zaś w części południowej występuje zabudowania domków jednorodzinnych. Jezioro Kortowskie Jezioro Kortowskie jest to jezioro przepływowe położone w południowo-zachodniej części miasta. Otaczają je osiedla: Słoneczny-Stok, Dajtki i Kortowo.
Kortówka - to struga w Olsztynie, która bierze swój początek w jeziorze Ukiel, następnie przepływa przez Jezioro Kortowskie, a na końcu uchodzi do rzeki Łyny. Wadąg - to rzeka, która na północy uchodzi do Łyny. Bierze swój początek jako Kanał Dymerski na południowy wschód od Biskupca, następnie przepływa przez jeziora: Kraksy, Dadaj, Tumiańskie, Jezioro Pisz oraz jezioro Wadąg. Głównym dopływem jest rzeka Kiermas. Łyna - to rzeka przepływająca przez miasto Olsztyn. Płynie przez Pojezierze Olsztyńskie oraz przez Nizinę Sępopolską, aż do obwodu kaliningradzkiego. Źródła rzeki (rezerwat przyrody) znajdują się w okolicy wsi Łyna, na północ od Nidzicy. Przepływa przez jeziora: Brzeźno Duże, Kiernoz Mały, Kiernoz Wielki, Jezioro Łańskie.