موسسه مصباح اندیشه برگزار می کند :

2. موسسه مصباح اندیشه برگزار می کند : دوره آموزشی جهاد اندیشه عرفان عملی

3. درس پنجم : صبر

4. مطلع در تهاجم فرهنگی ، دشمن می گردد ، آن نقطه یی ازفرهنگ خود را به این ملت می دهد و وارد این ملت می کند که خودش می خواهد . معلوم است که دشمن چه می خواهد .

5. فهرست اخلاق تعریف صبر انواع صبر صبردر روایات درجات صبر اجر هر درجه صبر جمیل درمان جزع و فزع آثار و فواید صبر راه های تحصیل صبر الگوهای صبر و مقاومت در قرآن درس پنجم : صبر

6. تعریف صبر اخلاق • همیشه در وجود انسان بین انگیزه ی دین و هوس آتش جنگ برافروخته است و میدان این معرکه قلب انسان مومن است . • صبر عبارت است از اثبات انگیزه ی دین در مقابل انگیزه ی شهوت. درس پنجم : صبر

7. انواع صبر اخلاق درس پنجم : صبر • صبر بدنی یا با عمل محقق می شود مثل قیام به عبادات مشکل و یا با تحمل ، مثل صبر بر امراض بزرگ و جراحات هولناک. • صبر نفسی خودداری در برآوردن خواهش های نفسانی و درخواست های هوا و هوس .

8. صبر در روایات قال رسول الله( صلی الله علیه و آله ) : الصبر نصف الایمان. [ مستدرک الوسائل ، ج2 ، ص425،باب استحباب الصبر علی البلاء ] صبر نصف ایمان است. قال رسول الله( صلی الله علیه و آله ) : الصبر کنز من کنوز الجنه. [ بحارالانوار ، ج 75 ، باب فصل تعزی و الصبر] صبر گنجی از گنج های بهشت است. قال ابی الحسن (علیه السلام ) : اصبروا علی الحق و ان کان مُرّّاً. [ فقه الرضا ، باب صبر و الکتمان و النصیحه ] بر سر حق استقامت و پایداری کنید هرچند تلخ و ناخوش باشد. اخلاق درس پنجم : صبر

9. صبر در روایات امام صادق(علیه السلام ) : الصبر رأس الایمان . [ وسائل الشیعه ، ج 3 ، باب استجاب الصبر علی البلاء ] صبر سر ایمان است. امام علی (علیه السلام ) : من لم ینجه الصبر اهلکه الجزع. [ وسائل الشیعه ، ج 15 ، باب استحباب الصبر فی جمیع الامور ] کسی که صبر وی او را نجات ندهد ، جزع و بی تابی او را از پا در می آورد. معصوم (علیه السلام) : لا یعدم الصبور الظفر و ان طال به الزمان . [ بحارالانوار ، ج 68 ، باب الصبر و الیسر بعد العسر ] شخص صبور پیروزی را از دست نخواهد داد ، هرچند طول بکشد. اخلاق درس پنجم : صبر

10. درجات صبر اخلاق صبر دارای 3 درجه است: قال رسول الله ( صلی الله علیه و آله ) : الصبر ثلاثه ، صبر عند المصیبه و صبر علی الطاعه و صبر علی معصیته . [ اصول کافی ، ج2 ، باب الصبر ] صبر بر مصیبت: پایداری در برابر حوادث تلخ و ناگوار و ترک جزع و فزع و سخنان کفرآمیز. صبر بر طاعت : شکیبایی در برابر مشکلاتی که در راه اطاعت خداوند وجود دارد. صبر بر معصیت : ایستادگی در برابر انگیزه های نیرومند و محرک گناه. 1 درس پنجم : صبر 2 3

11. اجر درجات صابرین اخلاق پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله : • کسی که بر مصیبت صبر کند خداوند سیصد درجه برای او قرار دهد به طوری که فاصله هر درجه تا درجه دیگر همچون فاصله ی مابین زمین و آسمان است. • کسی که بر طاعت صبر کند ، ششصد درجه دارد که فاصله ی هر درجه تا درجه ی دیگر فاصله ی قعر زمین تا عرش است. • کسی که بر معصیت صبر کند ، نهصد درجه دارد که فاصله ی هر درجه تا درجه ی دیگر همچون فاصله ی منتهای زمین تا منتهای عرش است. [ کافی ، ج2 ، باب صبر] • پس صبر بر معصیت افضل است از سایر مراتب صبر. درس پنجم : صبر

12. درجات صبر اهل معرفت اخلاق صبر فی الله صبر مع الله درس پنجم : صبر صبر عن الله صبر بالله

13. درجات صبر اهل معرفت • این درجات صبر مخصوص اهل سلوک و اولیاء خداست. • صبرفی الله مقصود در این مرحله، ثبا تدر مجاهده است و ترک خواسته های نفس خویش در راه خداوند. • صبر مع الله این مرتبه برای اهل شهود است زمانی که روح از بدن جدا شده و قادر به مشاهده ی خداوند می شود و در این مرتبه نفس از همنشینی افعال و صفات دور می شود و قلب به تجلیات اسماء و صفات متجلی می گردد که در این مسیر صبر مع الله لازم است. درس پنجم : صبر

14. درجات صبر اهل معرفت اخلاق • صبر عن الله این مرتبه از صبر مخصوص عاشقان است که تحمل دوری از معشوق را ندارند و سالک هنگامی که می خواهد رجوع به عالم کثرت کند صبرعن الله برایش لازم است چنانچه امیرالمومنین علی (علیه السلام )در دعای شریف کمیل می فرمایند : • وهبنی صبرت علی عذابک ، فکیف اصبر علی فراقک . • ببخش بر من صبر بر عذابت را ، پس چگونه • صبر کنم بر فراق و جدایی تو. درس پنجم : صبر

15. درجات صبر اهل معرفت • صبر بالله این مرتبه از صبر برای اهل تمکین و استقامت است یعنی سالکی که مراتب سلوک را به پایان رسانیده و به بقاء الله رسیده است و اکنون متخلق به اخلاق الله است . • در چهل حدیث امام خمینی( ره ) آمده است که : بالاترین مراتب صبر و مشکل ترین مقامات ، صبر عن الله است و صبربالله را مخصوص کامل ترین اولیاء الله می داند . اخلاق نکته : درس پنجم : صبر

16. صبر جمیل اخلاق قیل له ( علیه السلام) : ما الصبر الجمیل . قال ذلک صبر لیس فیه شکوی الی الناس. [ وسائل الشیعه ، ج2 ، باب استحباب کتم المرض و ترک الشکر ] به امام باقر (علیه السلام ) عرض شد صبرجمیل چیست ؟ فرمودند : صبری که با آن شکایت به مردم نباشد. درس پنجم : صبر

17. مقابل صبر اخلاق جزع و فزع مقابل صبراست . و آن حالت بی قراریو ناشکیبایی در برابر حوادث و مشکلات است به گونه ای که انسان در برابر آن ها زانو زده و مایوس شود و بالاخره بی تابی کرده و از تلاش و کوشش برای رسیدن به مقصد چشم می پوشد. درس پنجم : صبر

18. درمان بی تابی و جزع اخلاق • تشخیص درد و تجویز بهترین راه درمان • یادآوری پیامدهای شوم جزع و بی تابی • مطالعه ی احوال انبیاء و اولیاء و بزرگان دین • تلقین و اعتماد به نفس در تحمل سختی ها • مطالعه آیات و روایاتی که پیرامون اجر و پاداش صابران وارد شده است. درس پنجم : صبر

19. تفاوت جزع و عواطف معتدل اخلاق قلب انسان کانون عواطف است و هرگاه عزیزی را از دست دهد بی اختیار اشک هایش جاری می شود و این بی تابی تفاوت دارد . اگر چه از دست دادن عزیزان امری طبیعی است ، ولی مهم این است که انسان در مصیبت وارده ، سخنی کهحاکی از ناشکری و کفر و شکایت باشد ، بر زبان نراند و یاخودزنی نکند. درس پنجم : صبر

20. آثار و فوائد صبر اخلاق • توجه و اتکاء بیشتر به خداوند • تربیت نفس • سهولت تحمل مشقات بر نفس • بروز خصلت های نیک و نهان • قوی نمودن عزم و اراده در انسان • پیدایش روح شکست ناپذیری • آرامش روانی و فردی • نجات دهنده در عالم قبر • صبر در معاصی موجب تقوی نفس • صبر در طاعت موجب انس حق • صبردر مصائب موجب رضا به قضای الهی می شود. • صبر موجب استقلال روح می شود و بازدارنده ی باطن از بی تابی ، زبان از شکایت و اعضاء از کارهای خلاف عادت است. درس پنجم : صبر

21. راه های تحصیل صبر • توجه و تفکر در احادیث و ایات • ناچیز شمردن سختی ها و مشکلات • توجه به زشتی و ضرر جزع و بی تابی • توجه به حوادث و پاداش صابران • تقویت پایه های ایمان و یقین • افزایش ظرفیت وجودی انسان در برابر ناملایمات • دستیابی به صبر مانند کسب هر فضیلت دیگر • توجه به این که دنیا دار مشکلات و حوادث است. • همشکل ساختن خود با صابران • هرگاه انسان ظاهرش را به صفتی بیاراید ، در باطنش نفوذ خواهد کرد. اخلاق درس پنجم : صبر نکته :

22. نعمت پروردگار بر صابران اُولئِکَ عَلَیهِم صَلَواتٌ مِن َربِّهِم وَ رَحمَةٌ وَ اُولئِکَ هُمُ المُهتَدُونَ .﴿ بقره : 157﴾ • صابران مورد عنایت خداوند هستندو خداوند در بن بست ها به فریاد انسان صابر می رسدو نمی گذارد بلغزد. • صابران مورد : • درود خداوند • رحمت خداوند • هدایت الهی • داخل شدن در بهشت امام صادق ( علیه السلام ) : فمن صبر علی المکاره فی دنیا دخل الجنه. [ اصول کافی ، ج2 ، ص 82 ، باب الصبر ] هر کس که بر ناملایمات در دنیا صبر نماید ، داخل بهشت می شود. اخلاق درس پنجم : صبر

23. الگوهای قرآنی اخلاق • سوره ی مبارکه ی ﴿ ص ﴾اشاره به صبر ایوب نبی ( صلی الله علیه و آله ) دارد در هنگامی که فرزندانش را از دست داد، مزارع و دام هایش از بین رفت و بیماری در قومش فراگیر شد. • سوره ی مبارکه ی ﴿یوسف ﴾به صبرحضرت یعقوب در فراق فرزند اشاره دارد . • سوره ی مبارکه ی ﴿ انبیاء ﴾ به صبر اسماعیل در قربانگاه اشاره دارد. • سوره ی مبارکه ی ﴿ بقره ﴾ بر صبرو شکیبایی افراد طالوت در برابر لشکر عظیم جالوت اشاره دارد. • سوره ی مبارکه ی ﴿احقاف﴾اشاره به صبوری پیامبران الوالعزم دارد. • سوره ی مبارکه ی ﴿معارج ﴾خطاب بر پیامبر است که می فرماید : فَاصبِر صَبراً جَمِیلا. • یعنی در مقابل قریش صبر جمیل پیشه کن. درس پنجم : صبر

24. فهرست منابع اخلاق • قرآن کریم • این موسی الرضا ، علی : فقه الرضا ، مشهد کنگره امام رضا ، 1406 . • پیشوایی ، ابراهیم : واژه های اخلاقی از اصول کافی ، قم ، یاسر ، 1361. • خامنه ای ، سید علی : گفتاری در باب صبر ، تهران ، موسسه خدمات فرهنگی 22 بهمن. • خمینی ، روح الله : اربعین ، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره ) ، 1380. • شبر ، عبدالله : اخلاق ، مترجم : محمدرضا جباران ، قم ، هجرت ، 1379. • عاملی ، حر : وسائل الشیعه ( 29 جلدی ) ، قم ، آل البیت لاحیاء التراث ، 1409 . • کلینی ، یعقوب : اصول کافی ( 8 جلدی ) ، ج2 ، تهران ، دارالکتب الاسلامیه ، 1365 . • مجلسی ، محمد باقر : بحارالانوار (110 جلدی ) ، ج 68، لبنان ، موسسه الوفاء بیروت ، 1404 . • محدث نوری: مستدرک الوسائل ( 18 جلدی ) ، ج2 ، قم ، موسسه آل البیت لاحیاء التراث ، 1408 ه . ق • مظاهری ، حسین : جهاد با نفس ، قم ، انجمن اسلامی معلمان ، 1363. • مکارم شیرازی ، ناصر : پیام قرآن ، ج2 ، قم ، مدرسه الامام علی بن ابیطالب ، .1378 درس پنجم : صبر

25. تو را غایب نامیده اند ، چون « ظاهر » نیستی ، نه اینکه « حاضر » نباشی . « غیبت » به معنای « حاضر نبودن » ، تهمت ناروایی است که به تو زده اند و آنان که بر این پندارند ، فرق میان «ظهور» و «حضور» را نمی دانند ، آمدنت که در انتظار آنیم به معنای «ظهور» است ، نه «حضور» و دلشدگانت که هر صبح و شام تو را می خوانند ، ظهورت را از خدا می طلبند نه حضورت را ، وقتی ظاهر می شوی ، همه انگشت حیرت به دندان می گزند با تعجب می گویند که تو را پیش از این هم دیده اند . و راست می گویند ، چرا که تو در میان مائی ، زیرا امام مائی ، جمعه که از راه می رسد ، صاحبدلان «دل» از دست می دهند و قرار از کف می نهند و قافله دل های بی قرار روی به قبله می کنند و آمدنت را به انتظار می نشینند ... و اینک ای قبله هر قافله و ای « شبروان را مشعله » در آستانه آدینه ای دیگر که فضا از عطردل انگیزت آکنده است، با دلدادگان دیگری از خیل منتظرانت سرود انتظار را زمزمه می کنیم . اخلاق درس پنجم : صبر

26. فهرست منابع صبر