WĘGRY

1. WĘGRY

2. PRAWO WYBORCZE • Czynne prawo wyborcze przysługuje pełnoletnim obywatelom (18 lat) Republiki Węgierskiej

3. gmina powiat Na Węgrzech od 1990 roku wyróżnia się dwustopniowy samorząd terytorialny:

4. Charakterystyczną cechą węgierskiej struktury jest mnogość jednostek samorządowych, która wynika z przyjętej tam zasady - na każdą miejscowość przypada jeden samorząd gminny.

5. Jednostki podziału administracyjnego Węgier są zarówno jednostkami administracji rządowej, jak i samorządu terytorialnego • Obszar państwa jest podzielony na komitaty (megye), które dzielą się na powiaty (kistérség), a te na gminy (települései : miejskie - város, oraz wiejskie - község i nagyközsé). • Rangę równą komitatom mają miasta na prawach komitatu (megyei jogú város). Szczególny status, równy komitatowi, ma stołeczny Budapeszt (főváros), który dzieli się na dzielnice (kerület).

6. Tak więc mamy na Węgrzech: • - 2908 gmin wiejskich, z których prawie 2/3 liczy sobie poniżej 1000 mieszkańców, • - 217 gmin miejskich; 22 z nich na prawach powiatu, • - 23 dystrykty stołeczne, • - miasto stołeczne Budapeszt

7. podział kraju na NUTS NUTS 1 – 1 jednostka (kraj) NUTS 2 – 7 jednostek (regiony historyczne) NUTS 3 – 20 jednostek (komitaty i Budapeszt) NUTS 4 – 150 jednostek (powiaty) NUTS 5 – 3135 jednostek (gminy)

8. Konstytucja węgierska o samorządzie terytorialnym „Samorządność lokalna jest to samodzielne, demokratyczne prowadzenie lokalnych spraw publicznych dotyczących społeczności wyborców, sprawowanie lokalnej władzy publicznej w interesie ludności.”

9. Gmina otrzymała status jednostki samorządowej, wyposażonej w osobowość prawną z czego wynika posiadanie przez nią własności • Wspólnoty samorządowe tworzą mieszkańcy posiadający prawo wyborcze • Zgodnie z artykułem 44 Konstytucji wyborcy realizują samorządności za pośrednictwem organu przedstawicielskiego, jak i w drodze referendum • Samorząd ma konstytucyjnie zapewnione prawo do ochrony wykonywania kompetencji • Decyzje samorządu mogą być kontrolowane wyłącznie pod względem zgodności z konstytucją, a w obronie swoich praw ma możliwości występowania do trybunału Konstytucyjnego

10. W ramach ustaw samorząd może: • Dysponować swoim mieniem • Gospodarować dochodami • Prowadzić działalność gospodarczą • Zrzeszać się z innymi jednostkami (zapewnia to Konstytucja) • Być członkiem organizacji międzynarodowych i partnerem samorządu innego państwa

11. W gminach poniżej 10 tys. mieszkańców: Jest jednoosobowy organ wykonawczy - burmistrz. Wybierany w wyborach powszechnych.

12. W gminach powyżej 10 tys. mieszkańców Jest jednoosobowy organ wykonawczy - burmistrz. Wybiera go rada- lokalny organ przedstawicielski. Ta sama rada może wybrać jeszcze wiceburmistrza, a nawet wiceburmistrzów. W charakterze aparatu pomocniczego organów samorządu gminnego funkcjonuje urząd burmistrzowski.

13. Organy przedstawicielski województwa (komitatów). Czyli walne zgromadzenie województwa, wybierane jest w wyborach pośrednich na 4 lata, przez delegatów gminnych (jeden na 10 tys. mieszkańców). Następnie, większością 2/3 głosów wybierany jest przewodniczący. Tworzy się, także jak w gminach, aparat pomocniczy, urząd wojewódzki.

14. Walne Zgromadzenie Stołeczne - jest w stolicy kraju, organem stanowiącym samorząd. Rady dzielnic, wybierają po jednym przedstawicielu do samorządu, a następnie Walne Zgromadzenie Stołeczne wybiera prezydenta Budapesztu.

15. Inicjatywy ludności: Ustawa przewiduje bezpośrednie formy uczestnictwa ludności w sprawach lokalnych. - referenda - inicjatywy obywatelski

16. Zgromadzenie Krajowe Może rozwiązać lokalny organ przedstawicielski, gdy ten według wcześniejszej opinii Trybunału Konstytucyjnego działa sprzecznie z Konstytucja.