460 likes | 760 Views
YÖN137 İşletme Yönetimine Giriş Ders - IX. Dr. Cem DİKMEN Arş. Grv. Gültekin ALTUNTAŞ. Üretim Faktörleri. Ekonomik Sistemler. Pazar Ekonomisi Özel Girişim Sistemi / Kapitalizm Güdümlü Ekonomi Planlı Ekonomiler / Komünizm, Sosyalizm Karma Ekonomiler. Ekonomi Türlerinin Özellikleri.
E N D
YÖN137 İşletme Yönetimine Giriş Ders - IX Dr. Cem DİKMEN Arş. Grv. Gültekin ALTUNTAŞ
Ekonomik Sistemler • Pazar Ekonomisi • Özel Girişim Sistemi / Kapitalizm • Güdümlü Ekonomi • Planlı Ekonomiler / Komünizm, Sosyalizm • Karma Ekonomiler
Ekonomi Türlerinin Özellikleri Pazar Ekonomisi • Özel Mülkiyet • Adil Rekabet • Çok Çeşitli Seçenek • Kâr Elde Etme ve Risk Alma • Gelir ve Zenginliğin Tüketim Gücüne Sahip Olanlara Dağılımı Güdümlü Ekonomi • Kamu Mülkiyeti • Merkezi Planlama
Tam Rekabet Monopol Oligopol Tekelci Rekabet
Arz ve Talep • Talep Tüketicilerin belirli bir dönem içerisinde herhangi bir fiyata alıcı olduğu ürün veya hizmet miktarıdır. • Arz Satıcıların belirli bir dönem içerisinde herhangi bir fiyata satmaya hazır olduğu ürün veya hizmet miktarıdır. Denge Fiyatı Arz ve talep eğrilerinin birleştiği yerdir.
Arz ve Talep Fiyat A T F1 0 M1 Miktar
Arz ve Talep Kayması Fiyat A T F1 0 M1 Miktar
Talep Kayması • Tamamlayıcı malların fiyatındaki değişim • Rakip malların fiyatlarındaki değişim • Tüketicinin parasal veya nominal gelir seviyesi • Toplumun ortak beğeni ve alışkanlıklarındaki (zevklerdeki) değişiklikler
Arz Kayması • Maliyetleri değiştirebilecek her şey • Üretim teknolojisinin değişmesi, • faktör fiyatlarındaki değişimler ve benzeri • Teknolojideki değişim • Diğer değişkenler • Bir sektörde grev kararı alınması, doğal afetler, enerji darboğazı veya döviz darboğazı
Ekonomik Büyüme • Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) • Yabancı ülkelerden gelen net gerçek gelir eklenmeden önceki yurtiçi gelir, çıktı veya harcamanın ölçüsüdür. • Gayrisafi Milli Hasıla(GSMH) • Yabancı ülkelerden gelen net gerçek gelir dahil, fakat sermaye tüketimi hariç olacak biçimde milli gelir, çıktı, veya harcamayı ölçüsüdür. Çıktılar (Üretilen Ürünler) Girdiler (Doğal, Beşeri, Parasal Kaynaklar) VERİMLİLİK =
Ekonomide Konjonktür Aşamaları • Ekonominin reel üretim hacminde gözlenen söz konusu iniş ve çıkışlar konjonktür olarak adlandırılmaktadır. • Aşamaları ise • Bunalım • İyileşme • Refah • Gerileme şeklindedir.
Ekonomide Konjonktür Aşamaları Refah Bunalım İyileşme Gerileme
Maliyet Enflasyonu (Girdi maliyetlerinde artış olması nedeniyle fiyatların artmasıdır.) Enflasyon • Talep Enflasyonu (Piyasada dolaşan az ürün, çok para nedeniyle fiyatların artmasıdır.)
FİYATSEVİYESİ YTL Yerel Maliyetler MAL Sermaye İşgücü Kaynaklar Girişim Talep Enflasyonu Maliyet Enflasyonu Sermaye Uluslar arası Yerel Maliyetler İşgücü Kaynaklar Girişim
Enflasyon Problemine Çözüm Önerileri(Uzmanların en çok önerdiği çözümler) • Para arzını düzenlemek (Para Politikası) • Gelir ve gider programlarını yönetmek (Maliye Politikası) • Fiyatları kontrol ederek piyasalara doğrudan müdahalede bulunmak
Paranın İşlevleri • Değiş – tokuş aracı • Geçici değer deposu • Hesaplama birimi • Yüksek likiditesi olan bir varlık
Para Türleri • M0=Ekonomik Sistemde Dolaşan Nakit Para (Madeni Para ve Banknotlar) • M1 =M0+ Para Benzeri Varlıklar (Near Money) (Vadeli ve Vadesiz Mevduat) • M2 =M1 + Para Dışı Varlıklar (Hazine Bonoları, Devlet Tahvilleri, Yatırım Fonları, Kredi Kartları)
Maliye Politikası • Devlet Gelirleri • Vergiler / Doğrudan veya Dolaylı • Borçlar • Devlet Giderleri • Yatırım Harcamaları • Ulaştırma Giderleri • Sağlık Giderleri • Dışişleriyle İlgili Giderler • Eğitim Giderleri • Sosyal Güvenlik Giderleri • Savunma Giderleri
İşletmenin Sosyal Sorumluluğu Yönetimin, kendi alacağı kararlardan dolayı doğabilecek sosyal ve ekonomik etkileri göz önüne alması • Paydaşlar Hissedarlar, Yatırımcılar, Çalışanlar, Müşteriler, Tüketiciler, Tedarikçiler, Kredi Verenler, Rakipler, Hükümet, Kamu • Doğal Çevre Doğal Kaynaklar, Kirlilik, Geri Dönüşüm İşletmeler kimlere karşı sosyal sorumluluk taşır?
İşletmenin Sosyal Cevap Verme Aşamaları • Sosyal Zorunluluk Aşaması • Piyasa mekanizması ile yasal kısıtlamalara cevaben sergilenen davranışlar • Sosyal Sorumluluk Aşaması • Toplumun çağdaş değerleri, normları ve beklentilerini karşılamaya yönelik olarak gerçekleştirilen uygulamalar • Sosyal Duyarlılık Aşaması • Sosyal sorunları önceden görebilmek ve bu sorunlara karşı çözümleyici tedbirleri geliştirmek
İşletmenin Cevap Verme Stratejileri • Engelleme stratejisi • Sosyal taleplere kar çıkma, • Savunma stratejisi • Hukuksal gerekleri minimum düzeyde gerçekleştirme, • Uyumlaşma stratejisi • Etiksel gerekleri minimum düzeyde gerçekleştirme, • Geleceğe yönelik strateji • Sosyal önceliklerin önderliğini yapma
İş EtiğiToplumda ve mesleki kuruluşlarda o iş ile ilgili doğru ve yanlış standartlar • Etik Karar Almanın Dayanakları • Faydacı Yaklaşım • Bireyci Yaklaşım • Adalet Yaklaşımı • İnsan Hakları / Ahlaki Haklar Yaklaşımı
İşletmelerde Ahlaki Standartları Etkileyen Unsurlar • Yöneticiler • Örgüt İklimi • İşletmelerde Etik Yönetim • Kurum politikası, etik davranış kurulları oluşturma • Etik Komitesi kurma • Gelişim programlarında etiği öğretme
Hukukun Dalları • Kamu Hukuku • Anayasa Hukuku • İdare Hukuku • Ceza Hukuku • Ceza Yargılaması Hukuku • Devletler Hukuku • Maliye Hukuku • Özel Hukuk • Medeni Hukuk • Ticaret Hukuku • Uluslar arası Özel Hukuk
Karma /Sui Generis (Kendine Özgü) Hukuk Dalları • İş Hukuku • Sosyal Güvenlik Hukuku • Toprak Hukuku • Basın Hukuku • Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku • Havacılık Hukuku • Bankacılık Hukuku • Uzay Hukuku • Madencilik Hukuku • Petrol Hukuku • İnsan Hakları Hukuku • Vb.
Yazılı Hukuk Hiyerarşisi • Anayasa • Yasalar • Uluslar arası Anlaşmalar • Kanun Hükmünde Kararnameler • Tüzük ve Yönetmelikler • Talimatnameler (Genelgeler)
Mahkeme Sistemi • Yüksek Mahkemeler • Anayasa Mahkemesi • Yargıtay • Danıştay • Sayıştay • Uyuşmazlık Mahkemesi • Yüksek Seçim Kurulu • Askeri Yargıtay • Yüksek Askeri İdare Mahkemesi
Mahkeme Sistemi • Genel Mahkemeler • Hukuk Mahkemeleri • Sulh Hukuk Mahkemesi • Asliye Hukuk Mahkemesi • Ceza Mahkemeleri • Sulh Ceza Mahkemesi • Asliye Ceza Mahkemesi • Ağır Ceza Mahkemesi • İdare Mahkemeleri • Vergi Mahkemesi • Bölge İdare Mahkemesi • Askeri Mahkemeler • Askeri Ceza Mahkemeleri
Yaptırım ve Tazminatlar • Suçluyu Cezalandırmak İçin • Ölüm Cezası • Hapis Cezası • Para Cezası Hasarı Tazmin Etmek İçin • Tazminat
İşletme ve Ekonomi Alanında Önemli Hukuk Dalları • Ticaret Hukuku • Medeni Hukuk (Eşya Hukuku, Borçlar Hukuku) • İcra – İflas Hukuk • İş Hukuku • Vergi Hukuku • Çevre Hukuku
KüreselleşmeEkonomik yeniliklerin dünyaya yayılması ve bu yayılmaya eşlik eden siyasi, hukuki ve kültürel uyumlaşmalar küreselleşme olarak adlandırılabilir. • Küreselleşmenin Etkilediği Unsurlar • Ticaret • Sermaye Hareketleri • Emek / İnsan Kaynakları Hareketi • Bilgi ve Teknoloji Yayılımı • Hükümetlerin siyasi, hukuki, kültürel açılardan uyum sağlanması
Bilgi Teknolojileri • Ofis Destek Sistemleri • Veri İşleme / İşlem Sistemleri • Son Kullanıcı Sistemleri
E-Ticaret • E-Ticaret Türleri • B2B(Business to Business, İşletmeden İşletmeye) • B2C(Business to Consumer, İşletmeden Tüketiciye) • C2B(Consumer to Business, Tüketiciden İşletmeye) • C2C(Consumer to Consumer, Tüketiciden Tüketiciye)
E-Ticaretin Avantajları • Daha büyük Ölçek Ekonomisi • Daha büyük Faaliyet Alanı Ekonomisi • Zaman sınırlarının kalkması • Büyüklük sınırlarının kalkması • Uzaklık sınırlarının kalkması • Ticaret için fiziksel mekan ihtiyacının kalkması • Kitlesel özel üretim yeteneğinin artması • Pazara ve müşteriye daha iyi erişim
E-Ticaretle İlgili Endişeler • Akış sırasında gizliliğin korunması ile ilgili endişeler • Kimlik denetimi ile ilgili meseleler • Erişim kontrolü • Verilerin doğruluğu ile ilgili endişeler • Standartların olmaması nedeniyle büyük yatırımlar yapmaktan çekinme • Altyapı maliyetleri • Potansiyel müşteri eksikliği • Eğitim gerekliliği
Sanal Örgütlerin Özellikleri • Örgütsel birimlerin coğrafi olarak dağınık olması • Üretim sürecini birbirine bağlayan bilgi teknolojisi (BT)
Sanal Örgütlerin Yararları • Altyapıyı, riskleri ve maliyetleri paylaşma • Temel yetkinlikleri paylaşma • Pazarlara erişim sağlama • Küçük örgütlerin sanal olarak büyük görünebilmesini sağlama • Zaman kısıdından kurtulma • Örgüt için olumlu bir imaj yaratma, • Uyum sağlayabilir ve esnek olma
Toplam Kalite Yönetimi (TKY)Sürekli iyileştirme yoluyla kaliteyi, örgütün her faaliyetine yerleştirmeye yönelik bir örgütsel bağlılık. • TKY’yi Gerçekleştirmek İçin Önemli Unsurlar • Tüm örgütün desteği • Sürekli iyileştirme • Güçlendirilmiş çalışanlar • Dinamik liderlik
TKY’nin İlkeleri • Müşterinin tanımladığı kalite ve müşterilerin ihtiyaçları en önemli önceliktir. • Kalite için üst yönetimin dinamik liderliği gereklidir. • Kalite stratejik bir konudur. • Kaliteyi gerçekleştirmekten tüm örgüt sorumludur. • Sürekli iyileştirme için tüm çalışanların eğitilmesi önemlidir.
Yenilik YönetimiTeknoloji yönetimi ile ilgilidir ve teknolojinin uygulanmasın odaklanır. Ek olarak, teknolojinin ötesinde sosyal yenilikleri de içerir. • Etkili Yenilik Yapma İlkeleri • Başarı öyküleri araştırma • Pazarı etüt etme ve değerlendirme • Her türlü fikir üretimine açık olma • Bireyleri ve bölümleri yenilikler hakkında düşünme sürecine katma ve motive etme • Orijinal fikirleri teşvik etme ve onlara güvenme • Süreci gözden geçirme, sonuçları izleme, riskleri analiz etme